Ekonominin güçlendirilmesi yolunda tarım potansiyeli ilk çıkış noktası olarak ele alınmıştır. Bunun yanı sıra karayolu, baraj ve enerji yatırımlarının artması sanayileşme ve kentleşme sürecini hızlandırmakla kalmamış, ekonomik yaşamda 1950 öncesiyle kıyaslanamayacak bir dinamizm yaratmıştır.

1946-1960 tarihleri arasındaki on dört yıllık süreç öncelikle ülkemizdeki toplumsal, kültürel, siyasal ve ekonomik yaşamda önemli değişimlere yol açmasından ötürü büyük önem taşımaktadır.

Tiyatromuz da başta oyun yazarlığı olmak üzere kurumsallaşma, oyunculuk, eleştiri gibi alanlarda sancılı ama yeni arayışlardan kaynaklanan bir dönüşüm sürecine girecektir.

İstanbul Şehir Tiyatroları’nın toparlanmaya başlaması, Devlet Tiyatroları’nın kurulması, Halkevleri ve Köy Enstitüleri’ndeki tiyatro etkinlikleri, özel tiyatroların İstanbul dışında da yaygınlaşması, üniversite düzeyinde tiyatro eğitiminin gündeme getirilmesi, tiyatro eleştirisinin giderek önem kazanmaya başlaması bu sürecin en önemli köşe taşlarıdır.

Ülkemizin en eski ödenekli tiyatrosu İstanbul Şehir Tiyatrosu’dur.

Kurum, Cumhuriyet’in ilanından sonra düzenli bir yapıya kavuşabilmiştir.

Reşat Nuri Güntekin’in Yaprak Dökümü adlı oyunu bir sezonda yüz temsil vererek bu alanda bir rekora imza atmıştır.

Alman asıllı tiyatro yönetmeni eğitmeni ve sahne tasarımcısı Max Meinecke’dir.

1924’te kurulan ve aslında Konservatuvar’ın çekirdeği sayabileceğimiz Musiki Muallim Mektebi, 1934 yılında tiyatro eğitimi de verilecek olan Milli Musiki ve Temsil Akademisi’ne dönüşmüştür.

Kırklı yılların kültür yaşamına bakıldığında, İstanbul ve Ankara dışında ülke genelinde tiyatroyu yaygınlaştırma girişimlerinin ekseninde iki kurum yer alır: Halkevleri ve Köy Enstitüleri.

Muhsin Ertuğrul’un bu konuyu, kamuoyuyla paylaştığı yazıları, kimi aydınların bu yönde harekete geçmesini sağlar. Prof. Dr. Bedrettin Tuncel ve Prof. Dr. İrfan Şahinbaş’ın AÜ. DTCF bünyesinde bir Tiyatro Enstitüsü’nün açılması fikrini, Dekan Prof. Dr. Ekrem Akurgal da desteklemiştir. Konu böylece 1957 sonunda AÜ Senatosu’nun gündemine gelmiş, 1958 başlarında Milli Eğitim Bakanlığı’nın da onayıyla Tiyatro Enstitüsü kurulmuştur.

1958 yılında, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde kurulan, Türk Tiyatrosu üzerine yapılan bilimsel araştırmalara da odaklanan Tiyatro Enstitüsü, 1961 yılında kapatılmış, 1964 yılında dört yıllık eğitim veren Tiyatro Kürsüsü olarak yeniden açılmıştır.

Ödenekli olmayan tiyatro topluluklarının çalışmalarıdır. 1955 yılında Ankara’da kurulmuş olan Ankara Deneme Sahnesi, etkinliklerini günümüze kadar taşıma başarısını göstermiştir.

Farklı kuşaklardan yazarların bir buluşma noktası olmasıdır.

Reşat Nuri Güntekin (1889-1956), Nazım Hikmet (1901-1963), Ahmet Kutsi Tecer (1901-1967), Cevat Fehmi Başkut (1905-1971), Selahattin Batu (1905-1973), Ahmet Muhip Dıranas (1908-1980), Nazım Kurşunlu (1911-1980), Oktay Rıfat (1914- 1988), Haldun Taner (1915-1986), Aziz Nesin (1915-2008), Sabahattin Kudret Aksal (1920-1993), Necati Cumalı (1921-2001), Orhan Asena (1922-2001), Çetin Altan (1927), Refik Erduran (1928), Turgut Özakman (1930), Güngör Dilmen (1930).

Küçük Şehir, Koca Bebek ve Harput’ta Bir Amerikalı adlı oyunlarıyla bu eğilimin adeta öncülüğünü yapar.

Sabahattin Kudret Aksal, Şakacı, Evin Üstündeki Bulut ve Tersine Dönen Şemsiye; Ahmet Kutsi Tecer Bir Pazar Günü; Orhan Asena Yalan, Ahmet Muhip Dıranas O Böyle İstemezdi adlı oyunlarda bu eğilimi belirgin bir biçimde işlemişlerdir

Özellikle 1950 yılından sonra oyun yazarlarının aydın ve toplumsal sorumluluk gibi kavramlar etrafında kültürel sorunlara ilgi duymaya başladıkları görülmektedir.

Bu sorunların başında, II. Dünya Savaşı sırasında uygulanan savaş ekonomisi ve DP’nin yaşama geçirdiği liberal ekonomi modelinin yarattığı yeni kazanç biçimleri ve kaynakları gelir.

Muammer Karaca Tiyatrosu