ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI Dersi DÖVİZ PİYASASI VE DÖVİZ KURU SİSTEMLERİ soru cevapları:
Toplam 43 Soru & Cevap#1
SORU: Türkiye‘de döviz işlemleri kaç farklı piyasada gerçekleştirilir?
CEVAP: Türkiye’de döviz işlemleri temel olarak üç farklı piyasada gerçekleştirilir. ? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Gözetimindeki Döviz ve Efektif Piyasaları ? Bankalararası döviz piyasası ? Serbest döviz piyasası
#2
SORU: Döviz piyasası nedir?
CEVAP: Döviz piyasası,bir ulusal paranın yabancı bir para ile değiştirildiği veya yabancı paraların birbirleriyle değiştirildiği bir piyasadır. Döviz piyasasında işlem gören yabancı paralar nakit biçiminde veya nakte dönüştürülebilen varlıklar biçiminde olabilmektedir. Nakit biçiminde olan yabancı paralara efektif adı verilir. Buna karşılık yabancı para cinsinden düzenlenmiş banka havaleleri, ödeme emirleri, poliçeler ve seyahat çekleri şeklinde nakte dönüştürülebilen araçlar döviz olarak ifade edilmektedir.
#3
SORU: Döviz piyasasının katılımcıları kimlerdir?
CEVAP: Döviz piyasası dünyanın en eski, en gelişmiş ve en derin finans piyasasıdır. Coğrafi açıdan küresel nitelik taşıyan bu piyasada katılımcılar dünyanın her yerinde, her işgünü ve saatinde döviz işlemleri yapmaktadırlar. Döviz piyasasının katılımcıları; ? Firmalar ? Bireyler ? Bankalar ve ? Resmi kurumlar şeklinde ifade edilen tüm ekonomik kesimlerdir.
#4
SORU: Bankalar neden döviz piyasasının merkezini oluşturur? Ne tür işlemler gerçekleştirirler?
CEVAP: Bankalar döviz piyasasının merkezini oluştururlar. Çünkü hemen hemen tüm uluslararası işlemler ticari bankalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bankalar kurumsal veya bireysel müşterilerinin taleplerini karşılamak amacıyla döviz piyasalarında rutin olarak işlem yapmaktadırlar. ? Döviz transferleri, ? Döviz mevduat ve kredileri ? Dış ticarette akreditif açma gibi işlemler yaparlar.
#5
SORU: Bankalararası döviz piyasası nedir? Açıklayınız.
CEVAP: Bankalararası Döviz Piyasası bilgi dağıtım şirketi Reuters önderliğinde örgütlenmiş olup bankaları, yetkili müesseseleri ve katılım bankalarını içeren bir ikincil piyasadır. Döviz piyasasında gerçekleştirilen işlem hacminin en önemli kısmını oluşturan bu piyasada işlem yapmak için kurumlardan teminat talep edilmediği için işlem maliyeti düşük olmaktadır. TCMB de döviz kurlarına müdahale etmek amacıyla zaman zaman bu piyasada alıcıya da satıcı olmaktadır. Serbest döviz piyasası ise toplam döviz piyasası işlem hacminin %10’u kadar hacmi olan ve genellikle efektif işlemlerin yapıldığı bir piyasadır.
#6
SORU: Döviz piyasasının yerine getirdiği dört temel işlemi sıralayınız.
CEVAP: Döviz piyasasının temel işlevi genel olarak uluslararası ticaret ve sermaye akımların›n gerçekleştirilmesidir. Bu işlemler gerçekleştirilirken döviz piyasası dört temel işlevi yerine getirir: ? Satın alma gücünü transfer etme ? Kredi kolaylığı sağlama ? Döviz kuru riskinden koruma ? Değer saklama
#7
SORU: Döviz piyasasının taşıdığı temel özellikler nelerdir?
CEVAP: ? Döviz piyasasında alıcı ve satıcıların karşı karşıya gelmesi gerekmez ? Döviz piyasaları örgütsüz piyasalardır. ? Döviz piyasaları evrensel piyasalardır. ? Döviz piyasaları hiç kapanmayan piyasalardır. ? Döviz piyasaları tam rekabet piyasasına yakın piyasalardır.
#8
SORU: Döviz piyasalarının yapısı nasıldır? Açıklayınız.
CEVAP: Döviz piyasaları, ? Şeffaf olması ? Ürünün homojenliği ? Piyasaya giriş çıkış serbestliği gibi özellikleri nedeniyle tam rekabet piyasası niteliğindedir.
#9
SORU: Döviz kuru nedir? Tanımlayınız.
CEVAP: Her bağımsız ülkenin bir ulusal parasının olduğu dünya ekonomisinde bu ulusal paraların birbiri cinsinden fiyatı vardır. Bir ülke parasının diğer ülke parası cinsinden fiyatına döviz kuru denir. Döviz kuru, döviz işlemlerinde geçerli olan döviz fiyatının özel adıdır.
#10
SORU: Kotasyon nedir? Türlerini açıklayınız.
CEVAP: Bir finans kurumunun mali bir varlık için alış veya satış fiyatı belirlemesine kotasyon adı verilir. Döviz piyasasında dolaysız ve dolaylı olmak üzere iki kur kotasyon yöntemi vardır. Dolaysız (direkt) kotasyon yönteminde döviz kuru bir birim yabancı paranın ulusal para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Avrupa tipi kotasyon adı da verilir. Dolaylı (indirekt) kotasyon yönteminde ise döviz kuru, bir birim ulusal paranın yabancı para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Amerikan tipi kotasyon denir.
#11
SORU: Kur marjı nedir ? Hangi durumlarda kur marjı yüksek olur?
CEVAP: Bankaların ve diğer aracı kurumların döviz alış işlemlerinde uyguladıkları kura döviz alış kuru denirken satış işlemlerinde uygulanan kura da döviz satış kuru denmektedir. Alış ve satış kuru arasındaki farka da kur marjı (spread) adı verilir. Bu marj döviz işleminin yapıldığı yere, zamana ve piyasa koşullarına göre değişir. Buna göre; ? döviz piyasasında işlem hacmi yeterince derin değilse ? piyasada beklentiler olumsuz yönde ise, ? döviz işlemleri nakit (efektif döviz ) şeklinde ise, ? işlemler finans merkezlerinden uzakta gerçekleşmekte ise ? kur marjı yüksek olur.
#12
SORU: Düz kur ve çapraz kur kavramlarını açıklayınız.
CEVAP: Döviz kuru kavramı içinde düz kur ve çapraz kur kavramlar yer almaktadır. İki farklı ulusal para arasında piyasada fiilen oluşan döviz kuruna düz kur adı verilir. Buna karşılık ABD doları baz alınarak ortak dolar paydası üzerinden hesaplanan kurlara çapraz kur adı verilir. Çapraz kur aynı zamanda dolaylı kur olarak da ifade edilir.
#13
SORU: Nominal kur ve reel kur kavramlarını açıklayınız. Hangi durumlarda reel kur yükselir?
CEVAP: Döviz kuru tanımı içinde ayrıca nominal kur ve reel kur kavramlarını da ayırmak gerekir. Bir ekonomide finansal kurumlar›n açıkladıkları düz kur aynı zamanda nominal kur adını almaktadır. Buna karşıık ülkelerin enflasyon oranları dikkate alınarak hesaplanan kura reel kur denmektedir. Diğer bir deyişle reel kur, piyasada açıklanan nominal kurun (döviz fiyatlarının) iki ülke enflasyon oranına göre düzeltilmesiyle elde edilen bir endekstir ? Nominal döviz kuru yükselirse ? Dış fiyatlar artarsa, ? İç fiyatlar düşerse ? dış fiyatlar iç fiyatlardan daha yüksek oranda artarsa reel kur yükselir.
#14
SORU: Arbitraj nedir? Uygulamada kaç tür arbitraj vardır?
CEVAP: Arbitraj, bir varlığın aynı anda oluşan fiyat farklılığundan yararlanma işlemidir. ? Piyasalararası fiyat farklılığından doğan arbitraj (yer arbitrajı ) ? Dolaylı ve dolaysız kur farkından doğan arbitraj ? olmak üzere uygulamada iki tür arbitraj vardır.
#15
SORU: Futures işlemler ile forward işlemler arasında arasındaki temel farklar nelerdir?
CEVAP: ? Futures işlemler borsanın belirlediği standartlar çerçevesinde yapılır. ? Futures işlemler borsa ile yapıldığı için risk taşımaz; işlemler takasbankın garantisi altında yürütülür. Banka ile yapılan forward işlemler ise her zaman karşı taraf riski içerir. ? Futures işlemler borsa ile yapıldğı için şeffaftır; herkesin bilgisine açıktır. Forward işllemlerde ise şeffaflık yoktur; fiyatlar pazarlık yolu ile belirlenir. ? Futures işllemlerde teminat sistemi vardır. Buna karşılık banka ile yapılan forward kontratlarda ise herhangi bir teminat sistemi bulunmamaktadır. ? Futures sözleşmeler standart olduğu için likidite çok yüksektir; bu nedenle ikincil piyasa çok gelişmiştir. Buna karşılık forward sözleşmeler mutlaka vade sonunda dövizin alınması veya satılması ile sonlandırılır.
#16
SORU: Döviz opsiyonu nedir? Opsiyon işlemlerinde kaç tür vade yapısı bulunur?
CEVAP: Döviz opsiyonu belli bir dövizin, belli bir kur üzerinden, belli bir tarihte alınması veya satılması hakkı veren sözleşmelerdir. Opsiyon işlemlerinde iki tür vade yapısı bulunur: ? Biri mutlaka vade sonunun beklenmesini gerektiren, esnek olmayan vade yapısıdır. Bu tür vadeli opsiyonlara Avrupa tipi adı verilir. ? Diğer vade türü ise sözleşmenin vade içinde istenilen herhangi bir tarihte uygulanmasını mümkün kılan daha esnek vade türüdür. Bu tip opsiyonlara da Amerikan tipi adı verilir.
#17
SORU: Swap nedir? Türlerini kısaca açıklayınız.
CEVAP: Swap kelime anlamı olarak iki paranın takası anlamına gelir. Temel olarak uygulamada iki tür swap işlemi vardır: ? Döviz swapları; Döviz swapı, bir firmanın en uygun koşulda bulduğu kredinin faizini, diğer bir firmanın baflka bir para birimi cinsinden ödeyeceği kredi faizi ile değiştirmesidir. ? Faiz swapları; Faiz swapları ise firmaların aynı para birimi cinsinden temin ettikleri kredilerin faiz yapısını değiştiren işlemlerdir.
#18
SORU: Dolarizasyon kavramını açıklayınız. Olumlu ve olumsuz yönlerini sıralayınız.
CEVAP: Dolarizasyon, bir ülkenin parasal bağımsızlığını terkederek başka bir ülke parasını resmî para birimi olarak kullanmasıdır. Olumlu yönleri; ? Parasal disiplini artırması, böylece güvenilirlik sağlaması ? Döviz kuru istikrarsızlığını tamamen gidermesidir. Olumsuz yönleri ise; ? Ülkenin senyoraj (para basma kazancı) gelirlerinden yoksun kalması ? Merkez Bankasının likiditenin son kaynağı olma işlevine son vermesi; böylece para politikası araçlarını kullanamaması, ? Ülke ekonomisinin krizlere karşı duyarlılığını arttırmasıdır.
#19
SORU: Parasal birlik nedir? Amaçlarını sıralayınız.
CEVAP: Parasal birlik, para politikasının ülke bazında değil, bölge bazında yürütüldüğü ve birlik içinde ortak senyoraj gelirinin elde edildiği bir kur sistemidir. Parasal birliğin amaçları; ? Döviz kuru dalgalanmalarını ortadan kaldırarak birlik içinde ticareti ve sermaye akımlarını arttırmak, ? Ulusal paraların birbirine dönüştürülmesi maliyetlerini ortadan kaldırarak para ve sermaye piyasalarını geliştirmek, ? Fiyatların şeffaflaşması ile firmalar arası rekabeti ve dolayısıyla verimliliği arttırmak, ? Dolaysız yabancı sermaye yatırımlarını çekerek büyümeyi hızlandırmak olarak sıralanabilir.
#20
SORU: Sürünen parite rejiminin temel sorunları nelerdir?
CEVAP: ? Kur riskinin ihmal edilmesi nedeniyle ekonomik kesimlerin döviz cinsinden borçlanmaları artar. ? Döviz kuru artışına nazaran enflasyon oranının daha yüksek olması nedeniyle ülke parası aşırı değerlenir ve dış ticarette rekabet gücü azalır. ? Artan dış açıkların finansmanı amacıyla kısa vadeli yabancı sermaye girişinin teşvik edilmesi durumunda çapan›n sağlamlığı ve değişip değişmeyeceği sorunları oluşur ? Belirlenen döviz kurunu korumak amac›yla Merkez Bankasının yüksek miktarda rezerv tutması gerekir. ? Belirlenen çapanın sürdürülemeyeceği anlaşıldığında ulusal paraya spekülatif ataklar başlar. ? Döviz piyasasındaki sorunlar bankacılık kesimi sorunları ile birlikte giderek ağrlaşır.
#21
SORU: Dalgalı döviz kuru sistemi kaça ayrılır? Açıklayınız.
CEVAP: Dalgalı döviz kuru sistemi yönetimli dalgalanma ve serbest dalgalanma olarak ikiye ayrılır Yönetimli dalgalanma sisteminde yönetimin amacı açısından ; ? Temiz dalgalanma ve ? Kirli dalgalanma olmak üzere iki tür dalgalanma bulunur.
#22
SORU: Dalgalı döviz kuru sisteminin olumlu yönlerini sıralayınız.
CEVAP: ? Dalgalı kur sisteminde döviz kurları her gün küçük ölçülerde değişebildiği için ekonomiyi yüksek oranlı kur değişmelerinden ve ani devalüasyonlardan korur. ? Sabit kur sisteminde ülkeler arasındaki sıkı bağlılık nedeniyle ekonomik istikrarsızlıklar ekonomiyi hemen etkilerken, dalgalı kur sistemi ekonomiyi dış floklardan korur. ? Dalgalı kur sisteminde merkezî bir kuru sabit tutma yükümlülüğü olmadığı için rezerv varlıklara ihtiyaçlar azalır. ? Dalgalı kur sisteminde döviz kurlar›na müdahale olmadığı için ulusal paranın aşırı ya da eksik değerlenmesi söz konusu değildir. Döviz kurlarındaki otomatik değişimeler sonucunda ulusal para gerçek değerini yansıtır. ? Ödemeler dengesi dengesizliği karşısında oluşan dış açık veya fazlalar nedeniyle döviz kuru kendiliğinden değişir ve dış denge otomatik olarak sağlanır. ? İç veya dış ekonomik dengeyi sağlama hususunda dalgalı kur sistemi, politikacıların tercih yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Dış denge kendili- ğinden değişebilen döviz kurları sayesinde sağlanırken politikac›lar iç denge sorununa odaklanabilir. ? Sabit kur sisteminde ulusal paranın değeri döviz kurlarına yapılan müdahaleler ile suni olarak arttırılırsa ülke uzmanlık alanı dışındaki ürünlerde rekabet gücü kazanabilir. Buna karşılık dalgalı kur sisteminde ulusal para gerçek değerini korumakta, bu nedenle ülke sadece karşılaştırmalı üstünlüğü olduğu ürünlerde rekabet gücü kazanabilmektedir.
#23
SORU: Dalgalı döviz kuru sisteminin olumsuz yönlerini sıralayınız.
CEVAP: ? Dalgalı kurların geleceğe ilişkin belirsizlikler içermesi nedeniyle iş ve ticaret hayatında riskleri arttırdığı ileri sürülür. ? Dalgalıkur sisteminde döviz kuru arttığı zaman ihracatın artabilmesi ve ithalatın kısılabilmesi için ihraç malı ve ithal malı esneklikleri yüksek olmalıdır. ? Dalgalı kurlar, reel sektörü de her zaman etkiler. Özellikle döviz kurlar›ndaki artışlar, üretimin her sürecinde malın üretim maliyetine yansır; böylece ülkede maliyet enflasyonu yaratır. ? Dalgalı kurların, genel olarak sabit kurlara nazaran daha enflasyonist olduğu savunulur. Bu görüşe göre, döviz kurları kısa dönemde uzun dönem hedef oranının üzerine ç›kar (hedefi aşma) ve böylece ülkede enflasyonu yükselteceği ileri sürülür. ? Dalgalı kur sisteminde döviz kurlarının sık değişmesinin spekülatif işlemlere yol açacağı, bunun da istikrarı bozarak kur dalgalanmalarını daha da arttıracağı ileri sürülür.
#24
SORU:
Efektif ile döviz arasındaki farklılığın temel nedeni nedir?
CEVAP:
Döviz piyasasında işlem gören yabancı paralar nakit biçiminde veya nakte dönüştürülebilen varlıklar biçiminde olabilmektedir. Nakit biçiminde olan yabancı paralara efektif adı verilir. Buna karşılık yabancı para cinsinden düzenlenmiş banka havaleleri, ödeme emirleri, poliçeler ve seyahat çekleri şeklinde nakte dönüştürülebilen araçlar döviz olarak ifade edilmektedir.
#25
SORU:
Döviz piyasasının katılımcıları kimlerdir?
CEVAP:
Döviz piyasasının katılımcıları firmalar, bireyler, bankalar ve resmî kurumlar şeklinde ifade edilen tüm ekonomik kesimlerdir.
#26
SORU:
Merkez Bankasının döviz işlemleri yapmasının temel amacı nedir?
CEVAP:
Merkez Bankasının döviz işlemleri yapmasının temel amacı ulusal paranın değerini korumak ve döviz rezervlerini belirli bir düzeyde tutmaktır.
#27
SORU:
Türkiye’de döviz işlemlerinin temel olarak işlem gördüğü üç piyasa hangileridir? Sıralayınız.
CEVAP:
Türkiye’de döviz işlemleri temel olarak üç farklı piyasada gerçekleştirilmektedir:
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Gözetimindeki Döviz ve Efektif Piyasaları
• Bankalararası Döviz Piyasası
• Serbest Döviz Piyasası.
#28
SORU:
Döviz alım satım işlemlerinin yürütüldüğü döviz piyasasının temel özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Döviz alım satım işlemlerinin yürütüldüğü döviz piyasası bazı temel özellikler taşımaktadır. Aşağıda bu özelliklere yer verilmektedir:
- Döviz piyasasında alıcı ve satıcıların karşı karşıya gelmesi gerekmez.
- Döviz piyasaları örgütsüz piyasalardır.
- Döviz piyasaları evrensel piyasalardır.
- Döviz piyasaları hiç kapanmayan piyasalardır.
- Döviz piyasaları tam rekabet piyasasına yakın piyasalardır.
#29
SORU:
Döviz piyasasının dört temel işlevi nedir? Sıralayınız.
CEVAP:
Döviz piyasası dört temel işlevi yerine getirir:
- Satın alma gücünü transfer etme
- Kredi kolaylığı sağlama
- Döviz kuru riskinden koruma
- Değer saklama.
#30
SORU:
Dünyada 30 tane ulusal para olduğu varsayılırsa işlem gören döviz kuru sayısı kaç olacaktır?
CEVAP:
Dünyada n kadar ulusal para olduğu kabul edilirse döviz kuru sayısı;
n(n-1)/ 2 adet olur. 30 tane ulusal paranın olduğu kabul edilirse işlem gören döviz kuru sayısı 30*29/2=435 olacaktır.
#31
SORU:
"................ kotasyon yönteminde döviz kuru bir birim yabancı paranın ulusal para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Avrupa tipi kotasyon adı da verilir. ............... kotasyon yönteminde ise döviz kuru, bir birim ulusal paranın
yabancı para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Amerikan tipi kotasyon denir."
Yukarıdaki cümlede bırakılan boşlukları tamamlayacak uygun ifadeler nelerdir?
CEVAP:
Dolaysız (direkt) kotasyon yönteminde döviz kuru bir birim yabancı paranın ulusal para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Avrupa tipi kotasyon adı da verilir. Dolaylı (indirekt) kotasyon yönteminde ise döviz kuru, bir birim ulusal paranın
yabancı para cinsinden fiyatı olarak tanımlanır. Buna Amerikan tipi kotasyon denir.
#32
SORU:
Bankaların ve diğer aracı kurumların döviz işlemlerinde uyguladıkları alış ve satış kuru arasındaki farka ne ad verilmektedir?
CEVAP:
Döviz kurları, döviz işleminin yönüne göre alış ve satış kurları olarak ayrılır. Bankaların ve diğer aracı kurumların döviz alış işlemlerinde uyguladıkları kura döviz alış kuru denirken satış işlemlerinde uygulanan kura da döviz satış kuru
denmektedir. Alış ve satış kuru arasındaki farka da kur marjı (spread) adı verilir.
#33
SORU:
ABD doları baz alınarak ortak dolar paydası üzerinden hesaplanan kurlara ne ad verilmektedir?
CEVAP:
ABD doları baz alınarak ortak dolar paydası üzerinden hesaplanan kurlara çapraz kur adı verilir.
#34
SORU:
"Bir ekonomide finansal kurumların açıkladıkları düz kur aynı zamanda ........ kur adını almaktadır. Buna karşılık ülkelerin enflasyon oranları dikkate alınarak hesaplanan kura ........ kur denmektedir."
Yukarıdaki cümlede bırakılan boşlukları tamamlayacak uygun ifadeler nelerdir?
CEVAP:
Bir ekonomide finansal kurumların açıkladıkları düz kur aynı zamanda nominal kur adını almaktadır. Buna karşılık ülkelerin enflasyon oranları dikkate alınarak hesaplanan kura reel kur denmektedir.
#35
SORU:
2012 yılı sonunda 1$ = 2.30 TL iken 2013 yılı sonunda 1$ = 2.60 TL olmuştur. Aynı dönemde enflasyon oranı Türkiye’de %12, ABD’de %4 olarak gerçekleşmiştir. Buna göre 2013 yılı sonunda reel kur ne olmuştur?
CEVAP:
Bu durumda 2.60 olarak gerçekleşen 2013 yılı sonu döviz kurunun enflasyondan arındırılmış reel değeri sorulmaktadır. Buna göre 2012 yılı baz olarak alınmakta ve fiyat endeksi 100 kabul edilmektedir. ABD’de TÜFE %4 olunca 100 kabul edilen 2012 yılı endeksinin 104 olduğu, Türkiye’de %12 olan TÜFE’nin ise 112’ye çıktığı anlaşılmaktadır. Buna göre;
2012 yılı reel döviz kuru = 2.30 × (100/100) = 2.30 TL iken, 2013 yılı reel döviz kuru = 2.60 × (104 / 112) = 2.41 TL olmuştur.
#36
SORU:
"Reel kur yükseldiğinde, diğer bir deyişle bir malın ulusal para ile dış fiyatı, iç fiyatına göre ....... olur; bu nedenle ihracat ........., ithalat ......"
Yukarıdaki cümlede bırakılan boşlukları tamamlayacak uygun ifadeler nelerdir?
CEVAP:
Reel kur yükseldiğinde, diğer bir deyişle bir malın ulusal para ile dış fiyatı, iç fiyatına göre artmış olur; bu nedenle ihracat artar, ithalat azalır.
#37
SORU:
Mutlak satın alma gücü paritesi yaklaşımı nedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Mutlak Satın Alma Gücü Paritesi: Bu yaklaşım ülke parasının geçerli döviz kuru cinsinden diğer ülkelerle aynı alım gücüne sahip olduğunu vurgular. Bir mal sepetinin fiyatının tüm ülkelerde aynı olması gerektiğini kabul eder. Böylece döviz kurunun ne olması gerektiğini açıklar.
#38
SORU:
Nispi satın alma gücü paritesi ile mutlak satın alma gücü paritesi arasındaki temel fark nedir?
CEVAP:
Nispi satın alma gücü paritesi, mutlak yaklaşımdan farklı olarak döviz kurlarının alması gereken değeri açıklamaz. Bu teori döviz kurlarının, belli bir dönemde ne kadar değişmesi gerektiğini açıklar.
#39
SORU:
Arbitraj hangi yasanın bir sonucu olarak geliştirilmiş bir işlemdir?
CEVAP:
Arbitraj tek fiyat yasasının bir sonucu olarak geliştirilmiş bir işlemdir. Tek fiyat yasasına göre devlet müdahalesinin olmadığı ve tam rekabet şartlarının geçerli olduğu bir ekonomide her ekonomik varlığın tek bir fiyatı vardır. Belli bir
anda oluşan fiyat farklılığı ise arbitraj işlemine yol açar.
#40
SORU:
Beklentiler dikkate alınarak ve risk üstlenilerek kazanç sağlama faaliyeti olan tahmine dayalı döviz işlemi nedir?
CEVAP:
Spekülasyon, beklentiler dikkate alınarak ve risk üstlenilerek kazanç sağlama faaliyeti olup tahmine dayalı döviz işlemidir.
#41
SORU:
"Finans literatüründe döviz kurunun yükselmesini bekleyen iyimser spekülatörlere ........, döviz kurunun düşmesini bekleyen kötümser spekülatörlere .............. adı verilir."
Yukarıdaki cümlede bırakılan boşlukları tamamlayacak uygun ifadeler nelerdir?
CEVAP:
Finans literatüründe döviz kurunun yükselmesini bekleyen iyimser spekülatörlere boğalar (bulls), döviz kurunun düşmesini bekleyen kötümser spekülatörlere ayılar (bears) adı verilir.
#42
SORU:
Spekülasyon ile arbitraj işlemleri arasında üstlenilen risk dolayısıyla kaynaklanan fark nedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Spekülasyon ile arbitraj işlemleri arasında üstlenilen risk açısından fark vardır. Arbitrajda düşük fiyattan alınan dövizin aynı anda yüksek fiyattan satılması ile risksiz kâr elde etme amacı vardır. Spekülasyonda ise amaç, belli bir dönemde satın alınan dövizin gelecekte daha yüksek fiyattan satılmasını beklemektir. Beklentilerin gerçekleşmeme olasılığı nedeniyle spekülasyon, arbitrajın aksine, riskli bir işlem olmaktadır.
#43
SORU:
Dalgalı kur sisteminin temel özellikleri nelerdir? Açıklayınız.
CEVAP:
Dalgalı kur sisteminde ise döviz kuru ve dolayısıyla ulusal paranın değeri piyasa güçleri tarafından, diğer bir deyişle döviz arz ve talebi tarafından belirlenir; Merkez Bankası döviz kuruna müdahalede bulunmaz. Döviz talebi artınca döviz
kuru artar, döviz arzı artınca döviz kuru düşer.