aof.sorular.net
Veteriner Laboratuvar Teknikleri ve Prensipleri
VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ Dersi BİYOLOJİK ÖRNEKLERİ ALMA VE SAKLAMA KOŞULLARI soru cevapları
VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ Dersi BİYOLOJİK ÖRNEKLERİ ALMA VE SAKLAMA KOŞULLARI soru cevapları:
Toplam 73 Soru & Cevap#1
SORU: Laboratuvarlarda analizlerin uygulandığı başlıca biyolojik örnekler nelerdir?
CEVAP: Kan, idrar, süt, mide özsuyu, rumen sıvısı ve gaita örnekleri, beyin omurilik sıvısı (BOS) ve vücut sıvıları (sinoviyal sıvı, periton ve plevral sıvılar) analizlerin uygulandığı başlıca biyolojik örneklerdir.
#2
SORU: Kan analizinde kan nerelerden alınır?
CEVAP: Kanın dolaşımdan alındığı yere göre aşağıdaki kanlardan bahsedilir: - Vena (toplardamar) (çoğunlukla kol venaları kanı), - Kapiller (parmak ucu ya da kulak memesinden alınan kan), - Arter (atardamar)
#3
SORU: Arteriyel kan nerede kullanılır?
CEVAP: Arteriyel kan, kan gazları analizleri için kullanılır.
#4
SORU: Çocuklarda hangi kan alınması uygundur?
CEVAP: Çocuklarda kapiller kan alınması daha uygundur. Bebeklerde, kapiller kan örnekleri alınırken topuk tercih edilir.
#5
SORU: Arteriyel kan gaz analizi hangi konuda bilgi verir?
CEVAP: Arteriyel kan gaz analizi, hastanın asit-baz durumu ve solunum fizyolojisi hakkında bilgi sağlayan bir laboratuvar yöntemidir.
#6
SORU: Venöz kan nasıl alınır?
CEVAP: Venöz kan, enjektör iğnesiyle alınıp tüplere aktarılabileceği gibi iğne ucu ile vakumlu tüplere de alınabilir.
#7
SORU: Venöz kan alma aşamaları nasıldır?
CEVAP: ? Kan almaya başlamadan önce hastanın barkodu ile istemleri karşılaştırılır. Hastanın adı-soyadı sorularak kimliği doğrulanır. - Eğer test için açlık gerekiyorsa hastanın aç olup olmadığı sorgulanır. - Hastanın rahat bir şekilde oturması sağlanır. Kan alımı için gerekli tüp ve ekipman hazırlanır. - Uygun ven seçilir. Kan alınacak bölgenin çevresi temizlenir. Derinin kendi halinde kuruması beklenir. Kan alma bölgesinin 10-15 cm üzerinden turnike uygulanır. - Kan alma tüpü tutucusuna iğnesi vidalanır. Vene girmek için iğne ucu, kan alınacak venle hizalanarak ve deriye yaklaşık 15 derecelik açı yapacak şekilde ven içerisine itilir. İğne yerine yerleştikten sonra tüp, tıpayı delmek ve vakumu boşaltmak amacıyla adaptöre doğru bastırılır. Kan tüpün içine akmaya başladığında iğneyi hareket ettirmeden turnike gevşetilir. Vakum bitinceye kadar tüp doldurulur. Sonra tüp adaptörden çekilerek, istenilen diğer testler için uygun tüpler sıra ile tüp tutucusuna yerleştirilir. - Kan alma işlemi tamamlandığında, iğne geri çekilir ve sızıntı olmaması için hastaya kuru gazlı bez veya pamuk verilerek kan alınan bölgeye bastırması istenir. Hastanın kolunu yukarıya doğru tutmasını söylenir. - Tüpler katkı maddesi veya antikoagulan içeriyorsa, kan alma işlemi sonrasında yavaşça 510 kez ters çevirerek karıştır. Kesinlikle çalkalanmaz. - Hasta kontrol edilir. Kullanılan ve kirlenen malzemeler uygun atık kaplarına atılır. - Örnek alma zamanı kaydedilir. - Tüplerin uygun laboratuvarlara iletilmesini sağlanır.
#8
SORU: Turnike nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Turnike, kan akışını yavaşlatmak ve alınmasını kolaylaştırmak için uygulanan bant veya sargıdır.
#9
SORU: Venöz kan alımı sırasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
CEVAP: Venöz kan alımı sırasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır: - Hastanın kolunun omuzdan bileğe kadar düz uzatması sağlanmalıdır. - Büyük yaralı veya hematomlu koldan, mastektomili kadınlarda memenin alındığı taraftaki koldan kan alınmamalıdır. - Hastadan ne kadar hacimde kan alınacağı belirlenmeli, istenen testler için uygun sayıda ve türde tüp ve uygun iğne (kanül) seçilmelidir. - Uygun ven seçiminde elle yoklama ven seçimini kolaylaştırır. - İnfüzyon yapılıyorsa infüzyon 3 dakikalığına durdurulmalı ve sonra tercihen diğer koldan kan alınmalıdır. - Turnikenin uzun süre tutulması kanın bileşimini belirgin değiştirir. -Vene girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır. Bu hareket, plazma potasyum, fosfat ve laktat konsantrasyonlarını arttırır. ?-Önce katkı maddesiz tüplere sonra katkı maddeli tüplere kan alınmalıdır.
#10
SORU: Venöz kan alımında kullanılan iğne numarası nedir?
CEVAP: En sık kullanılan iğneler 19-22 numaradır (G). İğne numarası büyüdükçe çap küçülür. Normal erişkinde genellikle 20 numara iğne tercih edilir.
#11
SORU: Enjektöre alınmış kanın hemoliz olmaması için ne yapılmalıdır?
CEVAP: İğne enjektörden uzaklaştırıldıktan sonra, hazırlanmış tüplere yavaşça ve tüp kenarından kaydırarak dikkatli bir şekilde aktarılmalıdır. Aktarımdan sonra tüplerin ağzı kapatılmalıdır.
#12
SORU: Arteriyel kan nerelerden alınır?
CEVAP: Arteriyel kan: - El bileğindeki radial arterden, - Dirsekteki brakial arterden, - Kasıktaki femoral arterden, - Yeni doğanlarda umbilikal arterden alınır.
#13
SORU: Arteriyel kan alımı tekniği aşamalarını nasıldır?
CEVAP: - Kan gazı enjektörü hazırlanır. İğne ile (brakial arter için 18-20 G) 45-60 derecelik açıyla (femoral arter için 90 derece) deriden yavaşça ve dikkatlice girilir. 23-25 G iğne kullanılacaksa radial arterden girmek için bileğin dorsifleksiyonu gereklidir.
#14
SORU: Farklı kalınlıkta iğne uçlarının kan gazı üzerine olan etkisi nedir?
CEVAP: 19 numara 25 numaralı iğneyle Pco2 ve Po2 ölçümlerindeki farklılık 1 mmHg’yı geçmediği görülmüştür. Antikoagülan miktarı ml kan başına 0,05 ml sıvı heparin şeklinde olmalıdır (1000 IU/ml). Daha fazla miktarda heparin kan gazı ölçümlerinde en sık görülen preanalitik hatadır.
#15
SORU: Yavaşa nedir?
CEVAP: Yavaşa, at ’tan kan alınırken atın tutulmasında kullanılan alettir. Yavaşa, atın kulağına veya üst dudağına takılarak sıkılır ve sıkıldıktan sonra usulüne uygun olarak tutulur.
#16
SORU: Laboratuvar hayvanlarından kan alınırken nelere dikkat edilmelidir?
CEVAP: - Kan alınmasında etik kurul onayı alınmış olmalıdır. - Laboratuvar hayvanlarında kan alınacak bölgedeki kıllar kesilir, tıraşlanır veya tüyler yolunur. - Bölge alkolle temizlendikten sonra kurumaya bırakılır. Bazı yöntemlerde sedasyon ve anestezi gerek
#17
SORU: Laboratuvar hayvanlarından alınan kan miktarı ne kadardır?
CEVAP: Hiçbir zaman dolaşımda bulunan kan miktarının %10’undan fazlası alınmaz. Buna göre kobaylarda 5 ml, ratlarda 2,5-5 ml ve farelerde ise 0,2-0,4 ml kadar kan alınabilir.
#18
SORU: Kuyruktan kan nasıl alınır?
CEVAP: Aralıklı kan almak için en uygun yöntemdir. Daha çok fare ve ratlarda kullanılır. Kuyrukta 2 lateral ve 1 dorsal olmak üzere üç tane ven, 1 tane de ventral arter vardır. Ponksiyon yeri kuyruğun vücuda yakın kısımlarındaki derinin pullu olmasından dolayı uç kısımlar olmalıdır. Hayvan anesteziye alınabileceği gibi anesteziye alınmadan da bu yöntemle 25-27 G kanül kullanılarak ortalama 0.2-0.3 ml kan alınabilir.
#19
SORU: Kulaktan kan nasıl alınır?
CEVAP: İri kobaylar ve tavşanlar için uygun olan yöntemdir (kobaylardan 0.1 ml ve tavşanlardan ise en fazla 10 ml/kg kan alınabilir). Bölgenin hazırlığı yapıldıktan sonra kulağın dış kısmında periferde bulunan marjinal vene, 21-33 G kanül ile girilir. Kan yavaş bir şekilde enjektör içine çekilir. Çoğunlukla anestezi gerektirir. Tavşanda fazla miktarda kan örneği gerektiğinde genellikle kulağın ortasında seyreden arterden de kan alınabilir. Fakat damarda hasar şekillenirse kulağın dolaşımı ciddi şekilde etkilenir. Bu işlem için 20 G kanül ya da 22 G branül kullanılabilir. Arteriyel yoldan kan toplanırken iğne ucundan direk tüp içine kanın akması yöntemi tercih edilir.
#20
SORU: Gauge nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Gauge, enjeksiyon ve kan alma iğnelerinin çapları için kullanılan ölçü birimidir. G ile gösterilir. İğnenin çapını ifade eder. Genel olarak 10’dan 30’a kadar numaralar ile gösterilir. Rakamlar büyüdükçe çap küçülür.
#21
SORU: Kalpten kan nasıl alınır?
CEVAP: Bu teknik fare, rat, kobay ve tavşanlarda kullanılır. Genellikle çalışmanın sonlandırılması esnasında ve fazla miktarda kan alınması gerektiği durumlarda tercih edilir. Atriumdan kan alınması, perikarda kan sızması ve buna bağlı kalp durması ve ölüm riskinden dolayı sakıncalıdır. Kobaylarda 21-23 G ve tavşanlarda ise 19-21 G kanüllerin kullanılması uygundur. Rat ve farelerde trombosit sayısı yüksek olduğu için ince çaplı kanüllerle kan alınırken pıhtılaşma olabilir. Bu nedenle 21 veya 23 G kanül tercih edilmeli ve hızlı davranılmalıdır.
#22
SORU: Laboratuvarlarda kullanılan kan tipleri nelerdir?
CEVAP: - Serum - Tam Kan - Plazma
#23
SORU: Serum nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Pıhtılaşmış kandan şekilli elemanlar (eritrosit, lökosit, trombosit) ayrıldıktan sonra geri kalan sıvı kısımdır. Birçok analiz için tercih edilir. Antikoagulansız tüpe alınan kandan elde edilir.
#24
SORU: Tam kan nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Serum veya plazması ayrılmamış kandır. Kan sayımı (hemogram) ve eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) tayini, kan hücrelerinin (eritrosit, lökosit, trombosit) eldesi için gereklidir. Antikoagulanlı tüpe alınır.
#25
SORU: Plazma nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Pıhtılaşması antikoagulanlarla önlenmiş kandan şekilli elemanlar (eritrosit, lökosit, trombosit) ayrıldıktan sonra geri kalan sıvı kısımdır. Bazı özel analizler için gereklidir.
#26
SORU: Kan alma tüpleri nelerdir?
CEVAP: Venöz kan örneği toplanmasında katkılı-katkısız vakumlu tüpler kullanılır. Ancak kan örneklerinin enjektörle alındığı durumlarda, serum veya plazmanın ayrılması ve saklanması için değişik hacimlerde ve farklı materyalden yapılmış kan tüpleri de kullanılabilir. Eppendorf ya da mikrosantrifüj tüpleri özellikle örneklerin derin dondurucuda saklanmasına da hizmet eder.
#27
SORU: Vakumlu kan alma tüplerini açıklayınız.
CEVAP: Venöz kan alımı vakumlu tüpler kullanılarak gerçekleştirilir. Vakumlu tüplerde içeriklerine (antikoagülan, jelli, pıhtı aktivatörü, katkısız) göre farklı renkte kapak rengi bulunmaktadır. Tüplerin kapak rengi farklı olabildiği gibi boyutları da (2, 5, 7, 10 ml) birbirinden farklı olabilmektedir.
#28
SORU: EDTA nedir?
CEVAP: EDTA, tam kan ölçümleri ve hücre morfolojisi için tercih edilen antikoagülandır. EDTA hemotolojik testler için en uygun olan antikoagülandır. Ancak Ca ve Mg’u bağlaması nedeniyle bu analitlerin analizinde ve Mg’un kofaktör olarak kullanıldığı ALP ve CK ölçümleri için uygun değildir.
#29
SORU: Heparin nedir?
CEVAP: Heparin, birçok testin sonucunu etkilemeden küçük miktarlarda bile etki gösteren bir antikoagülandır. Heparin yeşil kapaklı tüplerde lityumheparin veya sodyumheparin şeklinde bulunur. Heparin trombini nötralize eden ve fibrin oluşumunu önleyen antitrombin III’ün etkisini hızlandırır. Heparin kalsiyum gibi iyonların ölçümlerini etkilemediği için EDTA’ya göre avantajlıdır. Heparin bazı immunokimyasal analizleri etkiler. Lityum heparin, lityum ve folik asit ölçümleri hariç diğer ölçümlerde kullanılabilir. Sodyum heparin ise sodyum ölçümleri için uygun değildir ancak eser element, kurşun ve toksikoloji laboratuvarları için uygundur.
#30
SORU: Gri kapaklı tüpleri açıklayınız.
CEVAP: Gri kapaklı tüpler, sodyum florid ve lityum iodoasetat gibi antiglikolitik ajanlar içeren ve genellikle glukoz ölçümleri için kullanılan tüplerdir. Sodyum florid glikolizi 3 gün boyunca ve iodoasetat ise 24 saat boyunca inhibe eder. Bakteriyel septisemide floridin glikoliz üzerine olan etkisi yeterli olmamakta ve glukoz seviyeleri korunamamaktadır. Sodyum florid serum enzimlerinin potent bir inhibitörüdür. Ayrıca üreazı da inhibe ettiğinden kan üre ölçümlerinde kullanılmaz.
#31
SORU: Jelli serum ayırım (seperatör) tüpleri açıklayınız
CEVAP: Jelli serum ayırım tüpleri (SST) tam kandan serum izolasyonu için uygundur. Santrifüj esnasında kan tüpün dibindeki jele doğru hareket eder. Santrifüj sonrasında serum üstte, jel ortada, kanın şekilsel elemanları ise en altta yer alır.
#32
SORU: Analit nedir, tanımlayınız
CEVAP: Analit, analizi yapılacak örnekte aranan, ölçülmek istenen maddedir.
#33
SORU: Tam idrar örnekleri nasıl toplanır?
CEVAP: Tam idrar analizi için önerilen, sabah ikinci idrarın toplanmasıdır. Buradaki amaç, konsantre ve asidik bir örnek elde etmektir. Sabah ilk idrarda gece uzun süre mesanede bekleme nedeni ile idrar elemanlarında olabilecek parçalanma da ikinci idrarda görülmeyecektir.
#34
SORU: İdrar stripleri nedir, açıklayınız.
CEVAP: İdrar stripleri, birden fazla test için ayrı reaksiyon ortamları içeren ve yarı kantitatif ölçüm yapmaya imkan sağlayan şeritlerdir. Şeridin idrara daldırılmasından sonraki okuma aşaması gözle ya da otomatik strip okuyucular ile yapılabilmektedir. Strip okuyucular zamanlamayı kendileri ayarlar. Eğer okuma gözle yapılıyorsa, strip kutularının üzerinde belirtilen zamanlamaya mutlaka dikkat edilmelidir. Şeritlerin saklama koşulları önemlidir. Işığı geçirmeyen sıkı kapanan kaplarda, kapağı mutlaka kapalı bir şekilde, serinde ve nemsiz ortamda tutulmalıdır. İdrar, şerit daldırılmadan önce iyice karıştırılmalıdır. İdrar çalışma sırasında oda sıcaklığına getirilmeli, strip idrar içinde tutulmamalı, hemen çıkarılmalı ve idrarın aşırısı, stripin kenarı kaba değdirilerek alınmalıdır.
#35
SORU: İdrar neden mümkün olduğu kadar erken incelenmelidir?
CEVAP: İdrar uzun süre oda sıcaklığında beklerse, hücreler ve silendir gibi elemanlar enzim veya bakteriler tarafından tahrip edilirler. Özellikle alkalik idrarda hücre ve silendirler hızla erirler. Bu nedenle idrar mümkün olduğu kadar erken incelenmelidir.
#36
SORU: Spot idrar örnekleri nasıl toplanır?
CEVAP: Yapılacak analizin özelliğine göre idrar toplanır. Herhangi bir anda ve kantitatif analiz için idrar numunesinin sabah idrarı olması uygundur. Bu idrar daha konsantredir, nadiren çıkan maddeler kolayca tespit edilebilir.
#37
SORU: 24 saatlik idrar örneği nasıl toplanır?
CEVAP: Sabah ilk idrar dışarı yapıldıktan sonra gün boyunca ve gece yapılan diğer idrarların tamamı kaba konur. Ertesi gün sabah ilk idrar kaba konulduktan sonra toplama işi sonlandırılır. Toplanan idrar buzdolabında saklanır. Toplanan 24 saatlik idrar bekletilmeden laboratuvara ulaştırılır.
#38
SORU: İdrar örnekleri nasıl saklanır?
CEVAP: İdrarın soğukta saklanması hemen her analiz için koruyucu nitelik sayılır. İdrarda kantitatif olarak tespit edilecek maddelerin sentezini, parçalanmasını veya yapı değiştirmesini önlemek için uygun koruyucunun eklenmesi gerekir. Bu koruyucular analizden analize farklıdır. En sık kullanılan koruyucu maddeler: - Glasiyel asetik asit - Derişik hidroklorik asit Ancak koruyucu madde seçimi yapılacak analize göre özellik gösterebilir.
#39
SORU: Gaita gizli kan analizi hangi hastalıklarda kullanılır?
CEVAP: Gaita gizli kan analizi, mide-barsak sistemi (gastrointestinal sistem) kanamaları ve malignite teşhis ve ayırıcı tanısında kullanılan çok önemli bir testtir.
#40
SORU: Gaita sindirim testleri ne amaçla kullanılır?
CEVAP: Gaita sindirim testleri de rutin kullanılmamakla birlikte barsak emiliminin yeterli olup olmadığını tespit amaçlı kullanılabilir. Gaitada yağ, karbonhidrat, mineraller vb. aranır.
#41
SORU: Kemiriciler ve tavşanlarda gaita örnekleri nasıl toplanır?
CEVAP: Kemiriciler ve tavşanlar dışkılarını yediklerinden gaita örneklerinin toplanmasında metabolik kafesler kullanılmaktadır. Dışkı örnekleri ayrıca rektal sürüntü ile de alınabilir. Fare ve rat gibi küçük kemiriciler ele alındıklarında genellikle idrar ve gaitasını yapabilir. Az miktarda kullanılacak numuneler için bu kullanılabilir. İdrar kesesi üzerine bir miktar baskı yapılarak idrar miktarı arttırılabilir.
#42
SORU: Beyin omurilik sıvısı analizi hangi hastalıkların tanısında kullanılır?
CEVAP: Beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi enfeksiyon (bakteriyal, fungal, mikobakteriyel veya amebik menenjit), kanser, subaraknoid kanama, multipl skleroz veya demiyelizan hastalıkların ayırıcı tanısı için kullanılır.
#43
SORU: BOS nereden alınır?
CEVAP: BOS, genellikle lomber bölgeden (en sık 3.- 4. vertebral aralık) ponksiyonla alınır. Bazen ameliyat sırasında servikal bölgeden, beyindeki bir boşluktan veya ventrikülden sıvı alınır.
#44
SORU: Üç tüpe alınan BOS hangi analizlerde kullanılır?
CEVAP: - Birinci tüp biyokimyasal (glukoz, protein) ve serolojik testlerde, - İkinci tüp mikrobiyolojik (kültür, gram boyama) testlerde, - Üçüncü tüp mikroskobi ve hematolojik hücre sayımında, kullanılır.
#45
SORU: Serebrospinal sıvı, hayvanlarda vücudun nerelerinden alınır?
CEVAP: Hayvanlarda serebrospinal sıvının ponksiyon yoluyla alınması için vücudun iki farklı yeri kullanılır: - Birinci yer: Serebromedüllar sisternanın kafatası ile ilk boyun vertebrası arası, - İkinci yer: Son lumbal vertebra ile sakrum arasındaki lumbosakral boşluk.
#46
SORU: Sinoviyal sıvı nedir?
CEVAP: Sinoviyal sıvı eklem aralığında bulunan sıvıdır. Sinovyal sıvı diğer seröz sıvılardan farkı hyaluronik asit (müsin) içermesidir. Artrosentez ile alınır.
#47
SORU: Sinovyal sıvı hangi tüplere alınır?
CEVAP: Sinoviyal sıvı 3 tüpe alınır: - 1. tüp steril - 2. tüp EDTA’lı veya heparinli - 3. tüp kırmızı kapaklı tüp
#48
SORU: Sinoviyal sıvının alındığı tüpler hangi işlemlerde kullanılır?
CEVAP: - Steril tüp (1.tüp) mikrobiyolojik incelemede, - Antikoagülanlı tüp (2.tüp) hematolojik incelemede, - Kırmızı kapaklı tüp (3.tüp) santrifüj sonrası kimyasal analizde kullanılır.
#49
SORU: Plevral sıvıyı açıklayınız.
CEVAP: Plevral sıvı plevral kavitede devamlı olarak sentezlenir. Plevral kavitede normalde 1-10 ml plevral sıvı bulunur. Plevra sıvısı torasentezle alınır. Plevranın enflamatuar ve malign hastalıklarında teşhis için kullanılır.
#50
SORU: Torasentez nedir, tanımlayınız.
CEVAP: Plevra boşluğundaki sıvının alınması işlemine torasentez denir. Tanı ve tedavi amaçlı olabilir.
#51
SORU: Periton sıvısını açıklayınız.
CEVAP: Periton sıvısı abdominal parasentez işlemleriyle alınır. Normalde bu aralıkta 50 ml sıvı bulunur. Enfeksiyon hastalıkları, iyi veya kötü huylu tümörler, apandisit, siroz, pankreas, böbrek ve kalp hastalıkları gibi hastalıklar karın içinde sıvı toplanmasına neden olabilir.
#52
SORU: Parasentez nedir?
CEVAP: Tanı veya tedavi amaçlı olarak, özel bir iğneyle karın duvarından girilerek karın içindeki sıvıdan örnek alınmasıdır.
#53
SORU: Peritonit (karın zarı iltihabı) nasıl oluşur?
CEVAP: Mesane, mide, bağırsak ve özellikle apendiks delindiğinde veya içlerindeki sıvılar karın içi mesafeye sızdığında karın zarı iltihabı gelişir. Periton diyalizi de peritonite neden olabilir.
#54
SORU:
Laboratuvarlarda analiz için kullanılan başlıca biyolojik örnekler nelerdir?
CEVAP:
Kan, idrar, süt, mide özsuyu, rumen sıvısı ve gaita örnekleri, beyin omurilik sıvısı (BOS) ve vücut sıvıları (sinovial sıvı, periton ve plevral sıvılar) laboratuvarlarda analizlerin uygulandığı başlıca materyallerdir.
#55
SORU:
Kapiler kan nerelerden alınır?
CEVAP:
Parmak ucu ya da kulak memesinden, bebeklerde topuktan veya ayak baş parmağından alınabilir.
#56
SORU:
Venöz kan alımı sırasında neden turnike yapılır?
CEVAP:
Venöz kan akımını yavaşlatmak için direnç oluşturulunca damar belirgin hale gelir ve kan alınması kolaylaşır.
#57
SORU:
Enjektöre alınmış kanın, hemoliz olmaması için ne yapılması gerekir?
CEVAP:
İğne enjektörden uzaklaştırıldıktan sonra, hazırlanmış tüplere yavaşça ve tüp kenarından kaydırarak dikkatli bir şekilde aktarılmalı ve tüpün ağzı hemen kapatılmalıdır.
#58
SORU:
Arteriyel kan örneği nerelerden alınabilir?
CEVAP:
El bileğindeki radial arterden, dirsekteki brakial arterden, kasıktaki femoral arterden, yeni doğanlarda umbilikal arterden alınabilir.
#59
SORU:
Kapiler kan hangi durumlarda tercih edilir?
CEVAP:
Kapiler kan çocuklarda, özellikle yeni doğanlarda tercih edilir. Ayrıca aşırı şişmanlarda, ciddi yanıklarda ve trombotik yatkınlığı olan kişilerde uygundur.
#60
SORU:
Hayvanlardan kan örnekleri alınırken hayvanın uygun şekilde tutulması neden önemlidir?
CEVAP:
Hayvanın uygun şekilde tutulması işlemi kan alanı ısırılma, boynuz vurma ve tepme gibi olaylardan korur.
#62
SORU:
Laboratuvar hayvanlarından kan alabilmek için hangi koşul sağlanmalıdır?
CEVAP:
Etik kurul onayının alınmış olması gerekir.
#63
SORU:
Kobay, rat ve farelerde alınabilecek maksimum kan miktarları ne kadardır?
CEVAP:
Kobaylarda 5 ml, ratlarda 2,5-5 ml ve farelerde ise 0,2-0,4 ml kadar kan alınabilir.
#64
SORU:
Enjeksiyon ve kan alma iğnelerinin (kanüllerin) çapları için kullanılan ölçü birimi nedir?
CEVAP:
Gauge (G).
#65
SORU:
Tam kan hangi analizlerde kullanılabilir?
CEVAP:
Kan sayımı (hemogram) ve eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) tayini, kan hücrelerinin (eritrosit, lökosit, trombosit) eldesi için gereklidir.
#66
SORU:
Serum ile plazmanın farkı nedir?
CEVAP:
Serum, pıhtılaşmış kandan şekilli elemanlar (eritrosit, lökosit, trombosit) ayrıldıktan sonra geri kalan sıvı kısımdır. Plazma ise pıhtılaşması antikoagulanlarla önlenmiş kandan şekilli elemanlar ayrıldıktan sonra geri kalan sıvı kısımdır.
#67
SORU:
Vakumlu kan alma tüplerinin kapak renkleri neye göre değişiklik gösterir?
CEVAP:
Bu tüplerin kapakları içeriklerine göre farklı renklerdedir.
#68
SORU:
Kan alma tüplerinde en sık kullanılan antikoagülan maddeler nelerdir?
CEVAP:
Etilendiamin tetra-asetik asit (EDTA), heparin, sitrat ve sodyum florid.
#69
SORU:
Kan örneklerinin bekletilmesi gereken sıcaklık kaç derecedir?
CEVAP:
Serum veya plazma elde edildikten sonra +4 °C’de ağzı kapalı olarak yaklaşık 1 gün saklanabilir. Bu sürede kullanılmayacaksa örneğin dondurulması gerekir.
#70
SORU:
Tam idrar örneği toplanırken sabah ikinci idrarın tercih edilme nedeni nedir?
CEVAP:
Bunun amacı konsantre ve asidik bir örnek elde etmektir.
#71
SORU:
Gastrointestinal sistem kanamalarının teşhisi için hangi tür örnek analiz edilir?
CEVAP:
Bu amaçla gaita örnekleri analiz edilir.
#72
SORU:
Beyin omurilik sıvısı (BOS) hangi analizlerde kullanılır?
CEVAP:
BOS enfeksiyon, kanser, subaraknoid kanama, multipl skleroz veya demiyelizan hastalıkların ayırıcı tanısı için kullanılır.