745 yılında kurulmuştur.

Uygur Bozkır Devleti, Orhun Uygur Kağanlığı ya da Ötüken Uygur Devleti adlarıyla anılmaktadır.

Orhun nehri yakınlarında inşa edilen Karabalgasun’dur.

Maniheizm'dir.

839-840 yılları Uygurların iç karışıklık ve kıtlıkla mücadele ettiği yıllardır. Uygur Türklerinin bu durumundan yararlanan Kırgızlar, 840 yılında Uygur Bozkır Devleti’ne son vermişlerdir.

Bin Buda mağaralarından çıkarılan metinlerin Uygur Türkçesinin tarihî gelişimini tespit etmede özel bir yeri vardır. Tun-huang ve civarında yazılmış Uygur metinleri, 1028 yılındaki Tangutların saldırısından korumak maksadıyla, bölgedeki Bin Buda mağaralarına saklanarak, mağaraların önü duvarla örülmüştür. Bu olaydan hareketle, Bin Buda Mağaralarında bulunmuş olan Uygur Kağanlığına ait metinlerin, en geç 11. yüzyıla ait oldukları tahmin edilmektedir.

Bugünkü Turfan bölgesine yerleşen Uygurlar, Hoço (Kao-ch’ang) Uygur Devleti veya Turfan Uygur Devleti olarak adlandırılan bir devlet kurarak, Uygur kültürünün en yoğun yaşandığı bir merkez hâlini almıştır (850-1250). Hoço merkezli bölgeye 9. yüzyıl ortalarında yerleşen Uygur Türkleri, Uygur kültürünün en üst seviyede yaşandığı bölge olmuştur. Hoço Uygur Devleti ilk önce 1206 yılında Kara Hıtay devletinin, 1209 yılında da Cengiz Hanın hâkimiyetine girmiştir.

Uygurlar 8-14. yüzyıllar arasında farklı kültür çevrelerinde, birçoğu tercüme olan ve dinî bir karakter taşıyan zengin bir edebiyat meydana getirmişlerdir.

Uygur Türklerine ait metinler, Maniheizm, Budizm ve Hıristiyanlığın öğretileri ile din dışı konulara aittir. Bu dinî çevrelerde yazılmış eserlerin dışında Uygurlardan kalan runik harflerle, taşlara yazılmış yazıtlar da vardır; ancak Uygur yazıtları, kullanılan malzeme ve içerik bakımından Kök Türk yazıtlarının devamı olduğu için Maniheist ve Budist eserlerle birlikte Uygur edebiyatı içinde değerlendirilmemektedir.

1. Maniheist Uygur edebiyatı
2. Budist Uygur edebiyatı
3. Hıristiyanlığın Nesturî Koluna Ait Uygur edebiyatı
4. Din Dışı Uygur Edebiyatı

Maniheist metinlerin yazımında hem Mani hem de Uygur alfabesi kullanılmıştır. Öte yandan Uygur alfabesinin kullanımı daha sonraki yüzyıllarda yaygınlaşmış, bununla birlikte Mani alfabesi de unutulmamış, Pothi gibi geç Maniheist metinlerin yazımında dahi kullanılmaya devam etmiştir.

Çeşitli kütüphane ve koleksiyonlarda yirmiden fazla nüshası muhafaza edilen Huastuanift adlı tövbe kitabıdır.

Eserde, Maniheizmin kuralları ve bu kurallara uyulmadığında ortaya çıkan günahlar üzerinde durulmuştur.

81.

Ketebe kayıtlarına göre Budist Uygur edebiyatının en meşhur mütercimlerinden biri X. yüzyılda yaşamış olan Beşbalıklı Şingko Şeli Tutung’dur

Budist Uygur edebiyatı; Vinayalar, Sutralar ve Abhidharmalar olmak üzere Tripit aka “Üç sepet” adı verilen külliyattan meydana gelir.

Vinaya-pitakalar, Budist rahiplerin günlük yaşamlarında uymaları gereken kuralları düzenler. Budist Uygur edebiyatında fazla olmayan vinaya türündeki metinlerden Karmavacana, rahiplerin giysilerinin nasıl olması gerektiğini; Pravarana Sutra, rahibin inzivadan çıktıktan sonra oluşan olaylar karşısında ne yapması gerektiğini; Vinayavibhanga ise manastır kurallarını içermektedir.

tıp, sağlık, kişisel mektuplar, gök bilim, takvim ve yıldız fallarıyla ilgili metinler.

"Koşug".

Aprınçur Tigin, Anzang (?-1293), Kki Kki (1295-1345), Prajñasri (?-1332).