Kullanıcıların bir web tarayıcısı aracılığı ile
bağlantı kurabildiği Web sitelerinin kullanımının
kolay olması, daha ilgi çekici olması ve güvenilir
olmasını sağlayan işleyiş, dosya yönetimi sayesinde
gerçekleşmektedir. Dosya yönetimi ile birlikte dosya yükleme, dosya silme, dosya düzenleme, dosya
şifreleme, dosya arşivleme ve kullanıcıların dosyalarla ne boyutta etkileşime girileceğini belirleyen
izinlerin verilmesi gibi işlemlerin yapılması sağlanmaktadır.

Kullanıcıların web sitesindeki dosyalar ile etkileşimi verilen izinler kapsamıyla sınırlıdır. Dosya yönetimi yoluyla yapılabilecek işlemler şu şekilde özetlenebilir:
• Web sitesine dosya yüklenebilir ya da yüklenen dosyalar indirilebilir.
• Dosyalara yazma izinleri verilebilir.
• Dosyaların kodları düzenlenebilir.
• Yüklenen dosyalar silinebilir.

Web sitelerinde kullanıcılara verilen izinler çok önemli olabilmektedir. Dosya izinleri, web tasarımcısının site üzerindeki dosyalara erişim izinlerini ayarlamasını sağlar. Dosya izinleri sayesinde sistemdeki
dosyaların görüntülenmesi, düzenlenmesi, çalıştırılması gibi işlemlerin hangi kullanıcılar tarafından yapılabileceği belirlenmektedir. Dosya izinleri, uygulanmak istenen klasörün üzerine sağa tıklama yoluyla
yapılabilmektedir.

Bir kullanıcı türü birden fazla izine sahip olabilmektedir. Web sitesi üzerindeki dosyalara erişim üç farklı kullanıcı türüne göre değişebilmektedir. Kullanıcı türleri; sahip,
grup ve genel olarak isimlendirilmektedir. Dosya yöneticisi
araçları ile ayarlanabilen bu izinler oku, yaz ve çalıştır başlıkları ile tanımlanmaktadır.
Dosya izinlerini oluşturan oku, yaz ve çalıştır ifadeleri
ayrıca sayısal ifadeler ile de temsil edilmektedir. Buna göre
okuma 4’e, yazma 2’ye, çalıştırma ise 1’e eşittir. Hiç kimseye izin vermeme ise 0’a eşittir. Buna göre;
• Yazma ve Çalıştırma 3’e eşittir.
• Okuma ve Çalıştırma 5’e eşittir.
• Okuma ve Yazma 6’ya eşittir.
• Okuma, Yazma ve Çalıştırma 7’ye eşittir

777 ile kodlanmış bir izin
komutu, tüm kullanıcı türlerinin dosyalar üzerinde hem okuma
hem yazma hem de çalıştırma iznine sahip olduğunu gösterir

755 ile kodlanmış bir dizin komutu ise web site tasarımcısının
(sahip) tüm izinlere sahip olduğunu, grup ve genel kullanıcı türlerinin de sadece okuma ve çalıştırma izinlerine sahip olduğunu
göstermektedir.

İnternet ortamında yer alan kullanıcıların en çok yakındığı konulardan birisi büyük boyutlu dosyaların bilgisayara indirilmesi veya bu yükteki dosyaların Web sitelerine yüklenmesi konusudur. Karşılaşılan bu sorunun çözümünde dosya transfer protokolü yani FTP işe koşulmaktadır.

FTP (Dosya Transfer Protokolü/File Transfer Protocol), internet ağına bağlı bilgisayarlar arası çift yönlü biçimde dosya aktarımı yapmak
için tasarlanan bir internet protokolüdür. Bu işlemi yapan uygulama programları FTP ile adlandırılmaktadır. İlk geliştirilen internet protokollerinden birisi olan FTP ile internet ağına bağlı bilgisayarlar arasında
dosya transferleri eş zamanlı olarak iki yönlü bir biçimde yapılabilmektedir. Bir başka ifade ile FTP, dosya
gönderme protokolü anlamına gelmektedir.

FTP ile bir bilgisayar ve bir sunucu arasında bağlantı kurma ve dosya paylaşma işlevleri yapılmaktadır. Böylelikle, istemci bilgisayarı
ve ana sunucu (host) arasında veri alışverişi sağlanabilmektedir. Kullanıcıların FTP ile web sitesi yayınlayabilmesi ve
dosya paylaşım işlemlerinde bulunabilmesi için daha önceden bir ana sunucu (hosting) ve alan adresi (domain) almaları gerekmektedir.

Kullanılan FTP sunucu programında sunucu
Web alanı bölümüne kullanıcıların firmalardan aldıkları alan adı girilmelidir. Sonraki
işlem olarak kullanıcıların web alanı aldıkları
firmaların kullanıcılara sağladıkları kullanıcı
adı ve şifre bilgileri, FTP sunucu programına
girilerek ana sunucuya bağlantı gerçekleştirilir. Ana sunucuya bağlanan kullanıcılar bilgisayar ve ana sunucu arasında dosya yükleme
ve dosya indirme işlemleri gerçekleştirilebilirler.

FTP sunucu programlarından bazıları şunlardır:
• FileZilla
• CuteFTP
• WsFTP
• LeechFTP
• Blaze FTP
• Absolute FTP
• CoffeCup Direct FTP
• SmartFTP
• SecureFx

FTP sunucu programlarının avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
• İnternet bağlantısının kesilmesi durumunda, bir sonraki bağlantıda dosya transferlerine kalınan yerden devam edilmesine olanak tanır.
• Büyük boyutlardaki dosyaların indirilmesinde kolaylık sağlar.
• Yüksek hızda dosya transferi imkânı sağlar.
• Dosya indirme zamanlarının özel olarak
ayarlanmasına imkân tanır.
• Kullanımı kolaydır.

dizin değiştirmeye yarar

FTP komutlarından pwd Kullanılan Dizini İsimlendirmeye yardımcı olur

ls Kullanılan Dizindeki Dosyaları Kısa Olarak Listelemeye yardımcı olur

binary Dosya Aktarımlarında Aktarım Modu Olarak BINARY Kullanmaya yardımcı olur

mkdir FTP İle Bağlanılan Makinede Yeni Bir Bizin Oluşturmaya yardımcı olur

Aktif FTP’de kullanıcı, sunucunun 21 numaralı
portundan kontrol bağlantısı kurar ve bu şekilde
FTP’ye bağlanır. Bu işlemde istemci bilgisayar komut satırına düşer ve komutları buradan gönderir. Sunucu üzerindeki veri iletimleri 20 numaralı
porttan gerçekleşir.

Pasif FTP, sistemde meydana gelebilecek sorunlar sırasında bunlara sunucu tarafında çözüm
bulabilmek amacıyla işe koşulmaktadır. İstemci
bilgisayar 21 numaralı porttan önce kontrol bağlantısı kurarak FTP sunucusuna bağlanır. Aktif
FTP’de olduğu gibi istemci bilgisayar veri aktarımı
gerçekleştirdiğinde, istemci bilgisayardan yeni bir
port açılır. Aynı zamanda sunucu tarafında da yeni
bir port açılır. Böylece veri aktarımı istemcinin en
son açtığı port ile sunucunun en son açtığı port
arasında gerçekleşir.

Bu FTPS yönteminde ana sunucu ve istemci
bilgisayar arasında bir SSL oturumu zorunluluğu
yoktur. Hem şifresiz FTP hem de şifrelenmiş FTPS
oturumları tek bir port üzerinden sunulabilmektedir. Kullanılan bu yöntem sayesinde oturumun
açılışı esnasında bu kullanıcı bilgileri SSL kanalı
tarafından otomatik olarak şifrelenir.