Bâyezîd, padişahlığı 24 Nisan 1512’de oğlu Selim’e bırakmıştır. 

Osmanlıda, II. Murâd, Fâtih ve II. Bâyezîd devrinde  yaygın olan sade ve açık Türkçe eserler yazma akımın ismi Türkçecilik'tir. 

Avnî mahlası ile şiirler söyleyen ve Divan’ı olan ilk Osmanlı padişahı Fâtih'tir.

Tursun Bey’in Târîh-i Ebu’l-Feth’i ve Kıvâmî’nin Fetihnâme-i Sultan Mehmed adlı eseri, II. Bâyezîd’in isteği ile yazılmıştır.

İstanbul fethine katılan şair Ahmed Paşa kazasker ve vezirlik rütbeleri elde etmiştir. 

Padişah’ın nedimlerinden birine ilgi duyduğu şeklindeki bir söylenti üzerine hapse atılan Ahmed Paşa, “Kerem Kasidesi”ni yazarak Fâtih’e kendini affettirmiştir.

Fâtih’in sadrazamlarından olan, aslen Sırp, Edirne sarayında eğitilmiş, Arapça, Farsça, Sırpça ve Rumca bilen şair Mahmûd Paşa'dır.

Fâtih’in Uzun Hasan’a gönderdiği meşhur mektup Karamanlı Mehmed Paşa tarafından yazılmıştır.

Divan, Şeyhî’nin Hüsrev ü Şîrîn’ine yazdığı zeyl, Hümâ vü Hümâyûn, Miftâhu’l-ferec, Resâil, Der-Beyân-ı Meşakkat-ı Sefer ü Zarûret ü Mülâzemet ve Yûsuf u Züleyhâ - bu eserlerin yazarı Cemâlî'dir.

Fazlullah b. Abdullah’ın hicrî VII. yüzyılda yazdığı Târîhü’l-mu’cem fî-Âsâri Mulûkü’lacem adlı eserini, Belâgat-nâme adıyla Türkçeye Sarıca Kemâl (ya da Kemâl-i Zerd) çevirmiştir.

Fâtih devrinde dikkat çeken bir şair olan Fenâyî hakkında; “güzel yaradılışlı, açık zihinli, şiirlerinde hâl bulunan, çok gazel yazan, divan sahibi, şiir ve söz ilminde hünerli bir kimsedir” diye söz etmiştir.

Cem Sultanın ölümünden sonra eşyalarını, maymununu ve papağanını İstanbul’a getiren, hatta onun çok sevdiği ve yanından ayırmadığı beyaz papağanını siyaha boyayıp, diğer eşyaları ile birlikte II. Bâyezîd’e teslim eden şair Cem Sultanın nedimi ve musahibi olan Haydar'dır. 

Sehî, tezkiresinde şehzade Korkud’un, ’mûsikî ilminde geniş bilgisi olduğu ve “Gıda-yı rûh” adlı bir de saz icat ettiğini belirtmiştir. 

Mihrî Hatun, Akrostiş şiiri başlatan şair olarak biliniyor. 

Katırının ölümü üzerine “Mersiye-i Ester” başlıklı şiiri Necâtî Bey yazmıştır. 

Divan’ı ile Müzekki’n-nüfûs adlı eserler Eşrefoğlu Rumî'ye aittir. 

İstanbul’un fethinden iki ay sonra 1453 yılında İznik’te Akşemseddîn’in işaretiyle yazılan Münyetü’lebrâr ve Gunyetü’l-ahyâr Abdurrahîm-i Karahisarî'nin eseridir. 

Ukûdü’l-cevâhir’i, Miftahü’lluga’sı, Tuhfetü’lfakîr gibi Farsça izahlı Arapça lügatler olmaları yanında hükümdarların, emirlerin veya önemli mevki sahiplerinin çocukları için kaleme alınmış manzum ders kitabı niteliğinde yazılmışlardır.

Bahrü’l-garâ’ib adlı Farsça-Türkçe lügatın yazarı Lutfullah bin Ebî Yûsuf el-Halimî'dir. 

Uslu lakabı ile tanınan bir mollanın, zamanın vezirleriyle olan tartışmalarına ve Uslu’nun hayatını anlatan Har-nâme isimli eser'in yazarı Molla Lütfî’dir.