Yaşam boyu gelişim yaklaşımı doğum
öncesinden başlayan ve yaşamın sonlanmasına kadar
devam eden ve oldukça geniş bir zaman sürecini kapsar.

Zihinsel, bedensel gelişimini tamamlamış,
psikolojik olgunluğa erişmiş, ekonomik bağımsızlığını
kazanmış ve toplumda bir sorumluluk üstlenmiş bireylere
yetişkin denir.

Yetişkinlik ebeveynlik sorumluluğunun alındığı,
bir erkeğin ve kadının bir diğerinin güçlü ve zayıf
yönlerini kabul ettiği ve enerjilerini ortak amaçlar
doğrultusunda birleştirdiği bir dönemdir.

Olgunluk ise bireylerin yaşamın gereklerine ve
zorunluluklarına başarılı bir şekilde uyum sağlamaları,
bunun için de sürekli değişim gösterebilme yeteneğidir.
Olgunluk her zaman göreli ve genellikle yetişkinlikte
geliştiği varsayılan bir kavramdır.

Biyolojik yaşlanma, insan organizmasının yapı
ve işleyişinde zamanla ortaya çıkan değişmelerdir.

Toplumsal yaşlanma, bireyin rolleri üstlenmesi
ve terk etmesinde zamanla oluşan değişimleri içerir.

Yetişkinlik dönemleri üçe ayrılır:
• Genç yetişkinlik,
• Orta yetişkinlik,
• Geç yetişkinlik.

İnsan hayatında iş ve sevgi meşguliyetlerinin ön
plana çıktığı genç yetişkinlik aşaması hem karmaşık hem
de çok boyutlu bir gelişimsel dönemdir.

Genç yetişkinlikte kişi, bazı hayallerine sahip
olmakla birlikte daha pragmatik düşünmeye başlar.
Cinsellik ve aşk duyguları bu dönemdeki en baskın
duygulardır.

Kimlik arama dönemidir. Değişkenlik dönemidir.
Kişinin kendine en çok odaklandığı dönemdir. Olanaklar
dönemidir. Ergenlik ve yetişkinlikte bir geçiş ve ara
dönemdir. Bu dönemde insanlar sonraki gelişim aşamaları
için bir temel kurarlar.

Bu dönemin temel görevleri: eş seçimi, eşle
birlikte yaşamayı öğrenme, bir aile kurma, çocuk
yetiştirme, ev idare etme, bir uğraş başlatma, vatandaşlık
sorumluluklarını yerine getirme, uygun bir toplumsal
gruba katılmadır.

Bu dönemde kişi artık nelerden kaçtığını ve
neden kaçtığını sorgulamaktadır. Geriye dönük olarak kişi,
hayatı ile ilgili neleri istediğini ve hedeflediğini bu yaşta
elde ettiklerine bakarak karşılaştırmalar yapar.

Orta yetişkinlik döneminde; kişi amaçlarını ve
sonuçlarını dikkatli bir şekilde değerlendirir. Birey
amaçları doğrultusunda doyuma ulaşıp ulaşmadığını
değerlendirir ve bu değerlendirme yaşlılık uyumsuzluğu
konusunda belirleyicidir.

Birey artık hedeflerinin ve hırslarının önemini
yitirdiğini fark eder. Kendini durgun, çökkün ve eksik
olarak algılar. Bu durumla başa çıkması için kişinin iç
dünyasına dönmesi ve yaşamın anlamını araştırması ve
anlamlandırabilmesi gerekir.

Levinson’un Evre Kuramına göre bireyin orta
yetişkinlikte atlatması gereken çatışmalar şöyle
sıralanabilir;
• Genç olmaya karşı yaşlı olma,
• Yapıcı olmaya karşı yıkıcı olma,
• Erkeksi olmaya karşı kadınsı olma,
• Başkalarına bağlı olma ya da ayrışma.

Bu dönemde önceki amaçlar, evlilikler yeniden
değerlendirilir. Yaşam zor, belirsiz, acı verici görülebilir.
45 yaşına dek süren evrede bekarlar evlenebilir, evliler
boşanabilir, ev kadını çalışmaya başlayabilir. Zaman
baskısı hissedilir. Meslek yaşamı sıkıntılı olmaya başlar.

45-50 yaşları kararlı yıllardır. Evlilik doyumu
artar, dostlar önemlidir, paranın önemi azalır. Yaşama
olumlu bakılır. Bu yaklaşım 50’li yaşlarda daha da artar.
Eğer önceki dönemler olumlu atlatıldıysa ortaya bu durum
çıkar.

Bu dönemin genel gelişimsel özellikleri:
• Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğa
ulaşmak,
• Ekonomik bir yaşam standardı vermek ve
sürdürmek,
• Çocukların sorumlu bir yetişkin olmalarına
yardım etmek,
• Yetişkinlere özgü boş zaman etkinlikleri
geliştirmek,
• Birey olarak eşiyle özdeşleşmek,
• Orta yaşın fizyolojik değişikliklerini kabul etmek
ve buna uyum sağlamak,
• Yaşlı anne babaya uyum sağlamaktır.

Yetişkinlik dönemlerinin kesin yaş aralıkları
yoktur. Kişiden kişiye göre bu yaş aralığı değişime
uğradığı gibi toplumsal ve küresel olarak değişen yaşam
standartları da keskin yaş sınırlarının çizilmesini
engellemektedir.

Bu dönemde artık insan hayatının gelişimi ve
ritmi yerini bir durgunluğa bırakır. Kişi, hayatın ileriye
doğru aktığını ama hayatın anlaşılması için geriye dönük
düşünmek gerektiğini anlamış olur.

İnsan hayatının başlangıcı ve sonu arasında bir
bağlantı kurulmaya başlar. Yaşamın aslında ne olduğuna
dair tinsel düşünceler bu dönemde ağırlıklı olarak
görülebilir.

Emekli olmak, fiziksel güç ve sağlıktaki düşüş ve
ölüm gerçeğini kabul etmek gibi önemli kritik aşamalar bu
dönemin psikolojik özelliklerini oluşturmaktadır.

Genç yetişkinlik dönemi, ergenlikten sonra gelen
ve genel olarak 40’lı yaşlara kadar devam eden gelişim
dönemidir.

Genç yetişkinlik döneminde birey, ekonomik ve
kişisel olarak sağlam ve sürekli olacak bir bakış açısı
geliştirme çabasındadır.

Genç yetişkinliğin, ergenlikten en önemli farkı
ise kişinin bu dönemde bağımsız bir özbenlik ve yaşam
oluşturmaya çalışmasıdır. Ergenlikte ise baskın amaç
kişinin kendini tanımaya ve tanımlamaya çalışmasıdır.

Evlilik, anababa olma, eğitimi tamamlama ve
kendine ait bir evde yaşama gibi yetişkinliğe geçiş
belirleyicileri daha erken yaşlardan yirmili yaşların sonuna
doğru ilerlediği için, bu değişiklikler 18-29 yaşlar
arasındaki bireylerin gelişimlerinin doğasını da
değiştirmiştir.

Kimlik oluşturma süreci, yaşamda aşk, iş ve
dünya görüşü gibi pek çok alanda denemeleri ve karar
vermeleri içermektedir. Bu alanlardaki deneme ve karar
verme süreçleri ergenlikte başlamakla birlikte, beliren
yetişkinlik döneminde tam olarak belirginleşmektedir.

Psikoseksüel görev aileden tamamen kopmadan
farklı bir kimlik kazanmaktır.

Genç yetişkinlik dönemi; fiziksel olarak
performans ve becerilerin tavan yapması aynı zamanda da
fiziksel performans ve gücün azalmaya başlamasını
barındırmasından dolayı dikkat çeken bir dönemdir.

Genç yetişkinlik dönemi ayrıca bir insanın en
sağlıklı olduğu dönem olarak kabul edilir. Bu yaş
dönemindeki insanlarda, ergenlik dönemine göre daha az
kronik hastalık, solunum yolları enfeksiyonları ve grip
görülür.

Genç yetişkinlik döneminde görülebilen sağlık ve
fiziksel performans sorunları;
• Obezite ve Diyet,
• Bağımlılık,
• Cinsellik ve Cinsellikle ilgili sorunlar,
• Tecavüz ve Taciz olarak sıralanmaktadır.

Obezite; sağlığı tehdit edecek oranda yağın aşırı
ve yoğun bir biçimde vücutta birikmesidir.

Obezitenin nedenleri arasında genetik, bilişsel
faktörler, çevresel etkiler, kişisel nedenler ve psikolojik
faktörler bulunmaktadır. Obezite genç yetişkinlik
döneminde bireylerin düzensiz ve sağlıklı beslenmesi ile
de ortaya çıkabilen sorunlardan bir tanesidir.

Genç yetişkinlik döneminde bazı tür bağımlılık
yapıcı maddelerin ve sigaranın tüketimi artış
eğilimindedir.
Sadece uyuşturucu maddeler dışında bu dönemde
gerekenden fazla psikoaktif ilaçların kullanımı da risk
oluşturabilir.

İçinde bulunulan kültürün özelliklerine göre
cinselliğin tabu olması, konuşulmaması veya isteyen ergen
ve gençlerin hayati bilgilerden yoksun kalması birçok
sağlık ve psikolojik sorunu ortaya çıkarabilir.

Kişi formal işlemler dönemine ergenlikte ulaşır
ve bundan sonraki yaşamında da bu dönem devam eder.
Ergenlik döneminde kişi sorunlara karşı planlar ve
hipotezler oluşturabilir fakat ancak yetişkinlikte daha
sistematik çözüm yollarını kullanır.

Genç yetişkinlik dönemindeki en önemli bilişsel
gelişim, ergenlikteki iki kutuplu düşünme örüntülerinin
yerini farklılıklara saygı ve çeşitliliğe bırakmasıdır. Her
bir insanın farklı bir bakış açısına sahip olduğunun
anlaşılması bu döneme denk gelir.

Schai’ye göre yetişkinlikteki bilişsel evreler;
• Başarma Evresi,
• Sorumluluk Evresi,
• Yönetim Evresi ve
• Yeniden Bütünleştirmedir.

Kişi mantığını ve zekâsını; kariyer planları gibi
uzun dönem hedeflerini başarmak için kullanır ve
eylemlerinin sonuçları ile baş edebilir. Geleceğe dönük
olarak kurduğu yaşam planlarının önündeki sorunları
çözmek için çabalar.

Bu evrede artık kurulan bir aile vardır. Eş ve
çocuklara yönelen ilgi ile sosyal sorumluluklar ön plana
çıkmaya başlar. Ayrıca iş yaşamında da daha fazla
sorumluluk alınması gerekmektedir.

Kişisel bilişsel becerilerden çok sosyal sistemler
ve kurumlar içindeki sorumluluk ön plana çıkmaktadır.
Kişi içinde yaşadığı sosyal sistemler ve toplumun
karmaşık ilişkilerini anlamaya ve bu ilişkilerde kendi
toplumsal etkileşimlerini değerlendirmeye başlar.

Artık bu evrede bilgi sahibi olmanın önemi
azalmıştır. Kişi bu evrede enerjisini ve kaynaklarını
kendisi için anlamı olan aktivite ve görevlere yönlendirir.

Erikson’un psikososyal gelişim aşamalarından
“yakınlığa karşı izolasyon” tam olarak genç yetişkinlikte
yaşanan yaşam krizlerine denk gelmektedir. Yakınlık
kurmak genç yetişkinliğin duyuşsal ve sosyal gelişimini
şekillendirir.

Yakınlık, kendi kişisel kimliğini kaybetmeden bir
başka insan ile açık, destekleyici bir ilişki kurma
kapasitesi anlamına gelir.

Genç yetişkinlik dönemindeki duyuşsal
gelişimin en önemli kilometre taşlarından biri de yeni bir
aile kurmaktır. Genç yetişkinler artık evlilik ve aile kurma
konusundaki isteklerini değerlendirmeye başlar.

Genç yetişkinlik döneminde yaşam döngüsü şu
aşamalardan oluşmaktadır:
• Evden Ayrılma ve Bağımsız Bir Yetişkin Olma
aşaması,
• Evlilik ile Ailelerin Birleşmesi, Yeni Bir Çiftin
Oluşması aşaması.

Birey ailesinden ayrıldığı ve bağımsız bir birey
olarak yaşamını sürdürebileceği koşulları sağladığı zaman
genç yetişkinliğe adım atmış olur. Bağımsız bir birey
olarak artık kendi hedefleri ve yaşam amaçları vardır.

Bu aşama; iki farklı aileden gelen bağımsız
bireylerin evlilik yolu ile yeni bir aile oluşturmasıdır.
Tamamen farklı ve yeni bir sosyal sistem olan evliliğin
yanı sıra bireyler artık evlendikleri kişilerin aile ve
arkadaşlarından oluşan geniş bir sosyal çevrenin de üyesi
hâline gelir.

Bir genç yetişkinin tinsel gelişimi, bilişsel olarak
din, ahlak ve inanç kavramları hakkında edindiği
düşüncelere bağlıdır. Bu dönemde genç yetişkinler
yaşadıkları içsel çatışmalar, yakınlık ilişkileri kurmada
yaşanan zorluklar, iş yaşamında karşılaşılan sorunlar
karşısında kimliklerini, edindikleri değerleri ve dünya
görüşlerini yeniden değerlendirme sürecine girerler.

Orta yetişkinlik dönemi 35-45 yaş aralığından
başlayan ve 60’lı yaşlara kadar uzanan gelişimsel dönemi
kapsamaktadır.

Orta yaş dönemi olumsuz kalıplar ve hatalı
kavramlaştırmalar ile karakterize edilir. Bu dönemin
özelliği, negatif kalıplar ve hatalı kavramsallaştırmalardır.
Beklenilenin aksine, gerileyen sağlık hakkında endişe,
enerjinin azalması, yaklaşan ölüm nedeniyle demoralize olma duygusunun yerine birçok orta yaşlının sağlık
durumu iyidir.

Orta yetişkinlikte fiziki açıdan sağlık durumu
artık önemli bir konu hâline gelir. Sağlıklı olmak
konusunda daha fazla endişe duyulur, çünkü bu dönemde
artık fiziksel güç geriler ve bazı beklenen tıbbi
rahatsızlıklar ortaya çıkmaya başlar. Orta yetişkinlikte en
sık görülen rahatsızlıklar kalp damar hastalıkları, kanser
ve kilo ile ilgili rahatsızlıklardır.

Orta yetişkinlik döneminde yaşanan fiziksel
değişimler ile bozulmaya başlayan sağlık bireyler üzerinde
farklı etkiler bırakabilir. Bazı kişiler bu değişimlerden çok
fazla etkilenmezken bazı kişiler bu değişimler karşısında
üzüntü, depresyon ve endişe duyabilirler. Bu nedenle bu
değişimlere verilen tepkilerin iyi değerlendirilmesi gerekir.

Menopoz, kadınların doğurganlıklarını sağlayan
adet döngülerinin sona ermesi anlamına gelir. Kadın
hayatının ortalama olarak üçte biri menopoz döneminde
geçer.

Orta yetişkinlik döneminde kadınlar menopozu
yaşarlar. Âdet döngüsünün sona ermesi ile kadın
vücudunda östrojen hormonu azalır ve bazı fiziksel yan
etkiler ve aşırı duygusal tepkiler görülür. Yorgunluk, baş
dönmesi, hızlı kalp ritmi ve sıcak basması bu yan
etkilerdendir. Üretkenliği kaybetme ile gelişen olumsuz
duygular görülebilir. Ayrıca menopozdan sonra cinsel
yaşamın sona ereceği gibi yanlış inanışlar da kadınların
psikolojisini etkilemektedir

Orta yetişkinlik döneminde bilişsel gelişimi,
bilişsel kaynakların azalmaya başlaması etkiler. Bilişsel
kaynakların azalmaya başlaması da çoğunlukla gerilemeye
başlayan fiziksel özelliklerin sonucudur.

Erikson’un psikososyal gelişim aşamalarından
“üretkenliğe karşı durgunluk”, orta yetişkinlik döneminde
duyuşsal ve sosyal gelişimi açıklar. Bu aşamada kişi kendi
geleceğinden öte başka kişilerin geleceklerini
önemsemeye başlar. Erikson’un üretkenlik anlayışı kişinin
geride bırakacağı insanların hayatlarının sağlıklı olması
konusunda yapılacaklardır.

Orta yetişkinlikte aile yaşam döngüsünün
aşamaları;
• Ebeveyn olma ve çocuklu aile,
• Ergen bireye sahip aile ve
• Orta yaş döneminde aile aşamalarıdır.

Bu aşamada aile olmuş çift, yeni bir canlıya
bakım veren kişiler hâline gelir. Ebeveyn rolleri ve
sorumlulukları kazanılmaya başlanır. Ebeveyn ve eş
rollerinde bazı çatışmalar görülebilir.

Ergen çocuğa sahip ebeveynlerin hem ailesel
değerleri ve kuralları öğretmesi hem de çocuğa kendi
kimliğini araştırabilmesi için özgür bir alan sağlaması
gerekir. Bu durum ebeveyn rolleri ve sorumluluklarının da
değişmesi anlamına gelmektedir.

Orta yetişkinlik döneminde kişi artık bir aileye
sahiptir ve kendi neslinin devamı olan çocukları yetiştirme
görevini tamamlamış kabul edilir. Çocukların yuvadan
ayrılması ile bazı sorunlar ortaya çıkabilir.

Orta yetişkinlik döneminde kişinin artık fiziksel
güçleri ve performansı gerilemeye başladığı için kişinin,
fiziksel yapabilirlikten ziyade mantıksal ve akılsal
yapabilirliklere daha fazla enerji aktarımı yapması gerekir.

Sosyal ve fiziksel açıdan kişinin orta yaş
döneminde uyum sağlayabilmesi için yapması gereken
değişimlerden biri de insan ilişkilerinde cinsellikten
ziyade sosyalliğin ön plana alınmasıdır. Kişi artık stresle
başa çıkmada kendine destek olacak arkadaş ve
partnerleri, cinsel olarak yakınlık ve rekabet göstermesi
gerekenlerden daha çok önemsemeye başlar.

Orta yaş döneminde kişinin ailesinden çocukların
ayrılması, arkadaşlarının uzaklaşması veya taşınması ve
eski ilgi alanlarının sona ermesi ile birlikte duygusal
esneklik kazanılması önemli bir hâle gelir. Aksi takdirde
tüm bu yaşam olayları kişiyi olumsuz etkileyebilir.

Bireyler, eylemleri yapma yöntemlerine çok bağlı
ve yeni fikirlere karşı çok katı olmamak için çabalamalıdır.
Zekâsal anlamda çok katı bir düşünüş şekline sahip olmak
kişinin geçmişte yaşamasına ve eskiden verdiği yargılara
aşırı bağlanmasına neden olur. Bu durumda orta yaşın
getirdiği yeni zorluklar ve durumlara uyum güçleşir.

Bu dönemde insanların işlerinden daha fazla
tatmin oldukları görülmüştür. Bunun nedeni yaş ilerledikçe daha fazla maaşa sahip olmak, daha yüksek
pozisyonlara gelmek ve iş kaybı gibi endişelerin ortadan
kalkmasıdır. Buna rağmen orta yetişkinlik dönemindeki
kişilerde kariyer alanı değiştirmek gibi bir eğilim de
görülmektedir

Orta yaş krizi; güçlü bir değişim isteği ile
güdülenen orta yaş (40-60 yaş) döneminde ortaya çıkan
duygusal bir karmaşa dönemidir. Kavramın orjinali
aslında erkeklerin yaşadığı bir kriz olarak kabul
görmüştür. Orta yaş krizi aslında kadınların ve erkeklerin
kendilerini yeniden değerlendirme ve yeniden tanımlama
yolculuğunda yaşanan sorunlardır.

Orta yetişkinlik döneminde, artık kişinin kendi
varlığına ve dünyaya anlam katma çabası sonlanmış
görülür. İnanmayı seçtiği veya kendisine uyumlu gördüğü
herhangi bir ruhsal veya dinî inanışı benimsemiş olan
yetişkin, artık bu inanç sistemi ve toplumu içinde daha
aktif rol oynamaya başlar.

Yetişkinlik ebeveynlik sorumluluğunun alındığı, bir erkeğin ve kadının bir diğerinin güçlü ve zayıf yönlerini kabul ettiği ve enerjilerini ortak amaçlar doğrultusunda birleştirdiği bir dönemdir.

1. Genç yetişkinlik
2. Orta yetişkinlik 
3. Geç yetişkinlik veya yaşlılık

• Kimlik arama dönemidir.
• Değişkenlik dönemidir.
• Kişinin kendine en çok odaklandığı dönemdir.
• Olanaklar dönemidir.
• Ergenlik ve yetişkinlikte bir geçiş ve ara dönemdir.

• Eş seçimi,
• Eşle birlikte yaşamayı öğrenme,
• Bir aile kurma,
• Çocuk yetiştirme,
• Ev idare etme,
• Bir uğraş başlatma,
• Vatandaşlık sorumluluklarını yerine getirme,
• Uygun bir toplumsal gruba katılmadır.

• Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğa ulaşmak
• Ekonomik bir yaşam standardı vermek ve sürdürmek
• Çocukların sorumlu bir yetişkin olmalarına yardım etmek
• Yetişkinlere özgü boş zaman etkinlikleri geliştirmek
• Birey olarak eşiyle özdeşleşmek
• Orta yaşın fizyolojik değişikliklerini kabul etmek ve buna uyum sağlamak
• Yaşlı anne babaya uyum sağlamak

Genç yetişkinlik döneminin başlangıcı olarak yaygın kabul gören kriter, kişinin tam zamanlı ve sürekli bir işe başlamasıdır.

Genç yetişkinlik dönemi; fiziksel olarak performans ve becerilerin tavan yapması aynı zamanda da fiziksel performans ve gücün azalmaya başlamasını barındırmasından dolayı dikkat çeken bir dönemdir.

• Obezite ve Diyet
• Bağımlılık
• Cinsellik ve Cinsellikle İlgili Sorunlar
• Tecavüz ve Taciz

Genç yetişkinlik dönemindeki en önemli bilişsel gelişim, ergenlikteki iki kutuplu düşünme örüntülerinin yerini farklılıklara saygı ve çeşitliliğe bırakmasıdır. Her bir insanın farklı bir bakış açısına sahip olduğunun anlaşılması bu döneme denk gelir.

• Başarma Evresi,
• Sorumluluk Evresi,
• Yönetim Evresi,
• Yeniden Bütünleştirme Evresidir.

Erikson’un psikososyal gelişim aşamalarından “yakınlığa karşı izolasyon” tam olarak genç yetişkinlikte yaşanan yaşam krizlerine denk gelmektedir.

Orta yetişkinlik döneminde yaşanan fiziksel değişimler ile bozulmaya başlayan sağlık bireyler üzerinde farklı etkiler bırakabilir. Bazı kişiler bu değişimlerden çok fazla etkilenmezken bazı kişiler bu değişimler karşısında üzüntü, depresyon ve endişe duyabilirler. Bu nedenle bu değişimlere verilen tepkilerin iyi değerlendirilmesi gerekir.

Erikson’un psikososyal gelişim aşamalarından “üretkenliğe karşı durgunluk”, orta yetişkinlik döneminde duyuşsal ve sosyal gelişimi açıklar.

• Özgürlük/sınırlar arasında denge kurmak için ebeveyn-çocuk ilişkilerinde değişiklikler olması,
• İş, yaşam ve evlilik sorunları üzerinde yeniden odaklanma
• Yaşlı nesil ile ilgilenmeye başlanmasıdır.

• Gençlerin çalışma, okul ya da evlilik yaşamına katılmalarını fark etme,
• Destekleyici bir ev ortamını sürdürme,
• Evliliği yeniden oluşturma,
• Çocukların eşleri ve onların büyük çocukları dahil aileyi yeniden düzenleme,
• Ebeveynlerin yaşlanması ile ilgilenme olarak belirtilir. 

1. Bilgeliğe Değer Vermeye Karşı Fiziksel Güçlere Değer Verme
2. İnsan İlişkilerinde Cinselleştirmeye Karşı Sosyalleşme
3. Duygusal Esnekliğe Karşı Duygusal Fakirleşme
4. Zekâ Esnekliğine Karşı Zekâ Katılığı

Orta yaş krizi; güçlü bir değişim isteği ile güdülenen orta yaş (40-60 yaş) döneminde ortaya çıkan duygusal bir karmaşa dönemidir. Kavramın orijinali aslında erkeklerin yaşadığı bir kriz olarak kabul görmüştür. Fakat yıllar içinde yaşlanmanın etkileri ile başa çıkmada hem kadınların hem de erkeklerin yaşadığı bir kriz olduğu görülmüştür. Orta yaş krizi aslında kadınların ve erkeklerin kendilerini yeniden değerlendirme ve yeniden tanımlama yolculuğunda yaşanan sorunlardır.

Son yıllarda literatürde “boş yuva dönemi” olarak adlandırılan bu dönemin üçüncü nesil olan torunların ve yeni aile üyelerinin (evlilikler ile) aileye katılması ile “dolu yuva dönemi” ya da “sandviç dönem” olarak adlandırılmaya başlandığı görülmektedir. 

1. Orta yaşam evlilikte mutluluğun en yüksek olduğu dönemdir (White ve Edwards 1993).
2. Orta yaşam dönemi tüm yaşam döngüsündeki boşanmaların 2/3’ünün gerçekleştiği bir dönemdir (Shapiro 1996).

Orta yaş döneminde yaşanan yaşam krizleri ile mücadele için bazı bireyler inanç sistemlerine ve topluluklarına yönelebilir. Orta yetişkinlikte artık belirli bir inanç örüntüsü kişide mevcuttur. Deneysellik aşaması bitmiştir.