YAŞAYAN DÜNYA DİNLERİ Dersi Hint Dinleri II Budizm-Sihizm soru cevapları:
Toplam 60 Soru & Cevap
PAYLAŞ:
#1
SORU: Budizm hangi noktalar dikkate alındığında din olarak kabul edilmektedir?
CEVAP: Budizm’in ruhlara, tanrılara, kendisine hedef olarak koyduğu fakat tanımlanamaz olarak kabul ettiği nirvana inancından ve kutsal-kutsal olmayan arasındaki ayırımdan (bu dünyadan olan/lauikaka ve bu dünyadan olmayan/lokattara) ve sekiz seçkin yol öğretisinden dolayı bir din olduğu hususunda bugün genel bir uzlaşı vardır.
#2
SORU: MÖ. 6.yüzyılda kast sisteminin ve çeşitli sistemlerin alternatif kurtuluş yolu olarak görülen hareketlerden hangi ikisi varlığını devam ettirebilmiştir?
CEVAP: Birisi Buddha’nın yaşlı bir çağdaşı olan Mahavira tarafından kurulan Cayinizm, diğeri Budizm’dir.
#3
SORU: Budizm’in tarihi nereden itibaren ele alınarak işlenir?
CEVAP: Bir din olarak Budizm’in tarihi, Goutoma Siddhartha’ya kadar geri gitmektedir.
#4
SORU: Siddhartha’nın Buddha oluşu nasıl gerçekleşmiştir?
CEVAP: Siddhartha 35 yaşında Bodhi ağacının altında, dört soylu gerçeği keşfeder. O artık aydınlanmış, uyanmış bir kimsedir (Buddha).
#5
SORU: Buddha-sasana olarak adlandırılan dinin tarihinin başlangıcı nedir?
CEVAP: Siddhartha daha önce çile hayatını bıraktığı için kendisini terk eden beş müridini Varanasi/ Benares’dekigeyik parkında bulur ve onlara dört soylu gerçek ve çilecilikle dünyevi zevkler arasındaki orta yoldan bahseder. Dharma/yasanın çarkını döndürmek olarak bilinen bu ilk vaaz aynı zamanda, bugün Batı literatüründe Budizm, kendileri tarafından ise Buddhasasana (Buddha talebeliği) olarak adlandırılan dinin tarihinin de başlangıcını oluşturur.
#6
SORU: Vinaya ve dhamma’nın Budizm’deki bütün okullarda öğretinin temeli olarak kabul edilmesi ne zaman gerçekleşmiştir?
CEVAP: Buddha’nın nirvanaya ulaşmasından yüzyıl sonra sangha arasında, özellikle manastır kurallarının yorumu ve Buddha’nın manevi statüsü hakkındaki olmak üzere bir takım kanaat farklılıkları ortaya çıkmıştır. Kral Kalasoka’nin hâkimiyeti sırasında Vesali’de ikinci konsil gerçekleştirilmiştir. Keşişlerin en yaşlısı olan Sabbakami’nin başkanlık ettiği bu konsilde, ayrılıklar giderilerek vinaya ve dhammanın sahihliği onaylanmıştır. Bu konsilde üzerinde uzlaşılan vinaya ve dhamma Budizm’deki bütün okullardaki öğretinin temeli kabul edilmiştir
#7
SORU: Seksen dört bin stupa inşa ettiği söylenilen Budizm’e büyük faydalarının dokunulduğu düşünülen kral kimdir?
CEVAP: Kral Aşoka’dır.
#8
SORU: Kral Aşoka’nın katkıları arasında neler söylenebilir?
CEVAP: Aşoka’nın koruyuculuğu altında üçüncü yüzyılda Pataliputra’da Buddha’nın öğretisinin hakiki doğasının belirlendiği, Budist kutsal metin külliyatının tripitaka (üç sepet) olarak tamamlandığı üçüncü konsil gerçekleştirilmiştir. Bunun arkasından Aşoka, Budizm’i yaymak maksadıyla farklı bölge ve ülkelere misyonerler göndermiştir.
#9
SORU: Budizm’in önemli bir yayılma gösterdiği safhadan sonra düşüşe geçmesi hangi tarih ve olaylar sebebiyle olmuştur?
CEVAP: Yedinci yüzyıla kadar Budizm Hindistan’da gelişti ancak bu tarihten sonra burada, sanghanın gücündeki düşüş, laik desteğin azalması, Cayinizm’in yayılması ve ibadet ve felsefi bakımdan tutarlı, tedricen Budizm’i içine alan Hinduizm’in ortaya çıkmasıyla bir çöküş yaşamıştır. Müslüman fetihler ve on birinci yüzyılda İslâm’ın yayılışı, Budizm’in Hindistan’ın kültürel hayatındaki, bazı kısımlarında devam eden, belirleyici etkisini sona erdirmiştir.
#10
SORU: Budizm’in yeniden önem kazanmasıyla hangi önemli olaylar meydana gelmiştir?
CEVAP: Ortodoks Hinduizm’den büyük sıkıntılara maruz kalan bastırılmış sınıflar (dalit) Budizm’de kendilerine yer buldular ve Liderleri Ambedkar’ın (1891- 1956) başkanlığında büyük bir kısmı Budizm’i kabul etti; bunun bir sonucu olaraktır ki, bugün Hindistan’da milyonlarca Budist vardır.
#11
SORU: Budizm’de neden Kuzey, Güney ve Doğu şeklinde bir ayrıma gidilmiştir?
CEVAP: Hindistan’ın dışında da birçok yerde Budist’in bulunuyor olması sebebiyle Budizm’in tarihi Hindistan’ın dışında olan yerler için Kuzey, Güney ve Batı şeklinde ele alınır.
#12
SORU: Güney Budizm’i ile kastedilen bölgeler nerelerdir? Bu bölgelere Budizm ne zaman gelmiştir?
CEVAP: Güney Budizm’iyle güney Asya ülkelerinden Sri Lanka, Seylan, Burma, Kamboçya, Endonezya, Laos, Tayland ve Vietnam gibi ülkelerdeki Budizm kastedilir. Budizm, Seylan olarak da bilinen Sri Lanka’ya yaklaşık MÖ. iki yüz ellide Aşoka’nın gönderdiği misyonerler vasıtasıyla Sri Lanka kralı Devanampityatissa zamanında gelmiştir.
#13
SORU: Budist kutsal metinleri ilk olarak ne zaman ve nerede yazıya geçirilmiştir?
CEVAP: Budist kutsal metinleri Hindistan’da şifahi olarak nakledilirken ilk olarak Sri Lanka’da MÖ. yaklaşık 25’de Pali dilinde olmak üzere yazıya geçirilmiş ve Pali Kanon olarak bilinmiştir.
#14
SORU: Protestan Budistler kimlerdir?
CEVAP: Seylan’da on dokuzuncu yüzyıldan itibaren İngiliz eğitimi almış laik kesimler arasında Budizm’in modernist bir versiyonu gelişmiştir. Belli bakımlardan Protestan Hıristiyanlığın etkisi altında kalan bu insanlar Protestan Budistler olarak bilinirler.
#15
SORU: Güney Asya ülkelerinden hangileri Budizm’i bir devlet kurumu olarak tanımlar?
CEVAP: Budizm’in güçlü bir yere ve daimi bir devlet desteğine sahip olduğu Taylan, Dharma hakkındaki öğretilerin ve uygulamaların gelişimi hususunda bir merkez haline geldi. Burada Budizm, bir devlet kurumudur. Seylan dışında Budizm bugün, Tayland, Kamboçya, Laos’da devlet dinidir. Kamboçya ve Laos’da halkın tamamı Budist’tir.
#16
SORU: Kuzey Budizm’i sınırları içerisinde nereler yer alır?
CEVAP: Kuzey Budizm’i, Tibet, Moğolistan ve merkezi Asya’daki Budizm’I içerir. Budizm, Tibet’e yedinci yüzyılda gelmiş ancak, kesin olarak yerleşmeye on birinci yüzyılda başlamıştır.
#17
SORU: Bon dini ile Budizm arasında nasıl bir etkileşim gerçekleşmiştir?
CEVAP: Tibet’in ölü krallar kültü, ruhları ele geçirme/ ruhlar tarafından ele geçme, büyü, kötü ruh ve vampir çıkarma gibi inançlar üzerinde merkezileşen ve Bon olarak bilinen din, aynı zamanda Budizm’le yeniden doğum inancını paylaşmaktadır. Budizm tarafından etkilenen bu din, aynı zamanda Budizm’i etkilemiş ve Sanskritçe gurunun muadili olan lamayı kullandıkları için Lamaizm olarak bilinen Tibet Budizm’I ortaya çıkmıştır.
#18
SORU: Doğu Budizm’i içerisinde yer alan ülkeler hangileridir?
CEVAP: Doğu Budizm’i kategorisi içinde Çin, Kore ve Japonya’daki Budizm yer alır.
#19
SORU: Budizm Çin’e nasıl yayılmıştır?
CEVAP: Çin’e Budizm ilk önce Kuzey Hindistan’dan İpek Yolu vasıtasıyla daha sonra da deniz yoluyla güney Asya ülkelerinden geldi. Budizm burada Budist tüccarlar ve onlara eşlik eden keşişler vasıtasıyla yayıldı. Çin’e MÖ. yaklaşık elli yılları civarında ulaşan Budizm burada dikkate değer bir genişleme gösterdi ve Budist metinlerin Çinceye tercüme edilme projesine yol açacak kadar büyük bir ilgi uyandırdı. Zamanla Budizm Konfüçyanizm ve Taoizm’le birlikte Çin’in üç dininden biri haline geldi.
#20
SORU: Budizm Kore’ye nasıl gelmiş ve yayılmıştır?
CEVAP: Kore’ye Budizm dördüncü yüzyılda Çin’den gelmiştir. Kısa bir sürede buraya yerleşen Budizm yedinci yüzyılda devlet dini olarak kabul edildi ve Budizm Kore kültüründeki hâkimiyetini bugüne kadar devam ettirdi. Kore’den altıncı yüzyılda Japonya’ya geçtiğinde Budizm kendisiyle birlikte Konfüçyanizm’in de içinde yer aldığı Çin kültürünü beraberinde getirdi. Kısa bir süre sonra, kraliyet çevrelerinde kabul edildi ve Japonya’yı 592’den 622’ye kadar yöneten prens Sotoku tarafından desteklendi.
#21
SORU: Japonya’nın Budizm ile tanışmasında etkili olan ülke hangisidir?
CEVAP: Japonya’da Budizm’in gelişmesinde ana rolü Çin Budizm’i (Chan Budizm) oynamıştır. Bir Japon keşiş Çin’e gitmiş ve dönüşte beraberlerinde Çince metinler getirmiştir. Japonya’da Konfüçyanizm’in gölgesinde kalmayan Budizm burada, Konfüçyanizm ve Japonya’nın yerli manevi geleneği olan Şintoizm’le birlikte faaliyet göstermiş ve nihai olarak Şintoizm’den etkilenmiştir.
#22
SORU: Budizm’in kurucusu kimdir? Konuyla ilgili tartışmalarda neler bulunur?
CEVAP: Budizim’in/Buda Disiplinin (Buddha sasana) kurucusu olarak kabul edilen Buddha’nın tarihsel bir şahsiyet oluşu hususundaki tartışmalara, MÖ. üçüncü yüzyılla tarihlenen ve Buddha’nın doğduğu yerlere ilk Budist imparator olarak bilinen Aşoka’nın diktiği taşlar ve onlarda yer alan bilgiler sona erdirdi. Bu dikit taşlar onun tarihsel bir şahsiyet oluşunu kesin bir şekilde ortaya koydu. Ancak bu tarihsel Buddha hakkındaki bilgi kaynağıdır. Çünkü Budistler için Buddha yalnızca tarihsel olarak yaşamış bir şahsiyet değil o aynı zamanda, en azından bazı Budist gruplar için, mucizevî nitelikleri olan aşkın bir varlıktır da. Bu yüzden aslında Budizm’in kurucusu olarak Buddha’nın biri tarihin, öteki de inancın konusu olan birbirine girmiş olan iki hayatı söz konusudur.
#23
SORU: Buddha’nın doğum ve ölüm tarihleri ne zamandır?
CEVAP: Talebeleri tarafından Buddha bilen, aydınlanmış, uyanmış sıfatıyla tanınan Gautama hakkında kesin olarak söylenecek şeyler onun, mö. 563 doğmuş ve 483 yılında vefat etmiş olduğudur.
#24
SORU: Budist kutsal metinleri kaça ayrılır?
CEVAP: Budist kutsal metinleri üç kategoriye ayrılır: 1. İçeriklerinin genel olarak Buddha’nın ağzından geldiği kabul edilen Pali dilindeki Tipitakada (Sanskritçetripitaka) korunmuş olan erken dönem kanonik metinler. Kkronolojik olarak az önceki kanonik metinleri takip etseler de, onların tespit edildiği zaman bu grup içine girme imkânı bulamayan, fakat kanonik olanlara benzeyen metinlerdir. 2. Birçok sahte kononik ya da kanonik olmayan metinler. Bunlar tarihçi bakış açısından Mâhâyana’nın sutraları, Vajrayana’nın tantraları (bu metinler iki grup tarafından Buddha’ya atfedilir) ve kononik metinler etrafında oluşan geniş yorum edebiyatını oluştururlar.
#25
SORU: Buddha’nın kullandığı dil hakkında neler söylenmektedir?
CEVAP: Buddha faaliyeti sırasında muayyen bir dili mesajını iletmek için seçmemiş, seyahat ettiği bölgenin yerel dilini bunun için kullanmıştır. Buddha’nın faaliyeti genel olarak Magadha bölgesinde vukuu bulduğundan onun kullandığı dilin eski Magadhi diline dayandığı söylenir.
#26
SORU: Budist kutsal dilinden söz etmek mümkün müdür?
CEVAP: Miladın başlarından itibaren başlayan Sanskritçe nihai olarak Budist metinlerinin önemli dillerinden biri haline gelmiştir. Çince ve Tibetçe ve Japonca’ya yapılan çeviriler sonunda söz konusu dillerde de hatırı sayılır bir Budist kutsal metin külliyatı oluşmuştur. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren Max Müller tarafından başlatılan Doğunun Kutsal Kitapları (Sacred Books of East) adlı serideki çevirilerle Budist kutsal kitapları İngilizce olarak da var olmaya başlamıştır. Farklı Budist gruplar bunlardan birini kullandıklarından, hepsi için ortak ve dolayısıyla da bir Budist kutsal dilinden söz etmek zordur.
#27
SORU: Pali nedir, kaça ayrılır?
CEVAP: Therevadinlerin kutsal metin külliyatı olan Pali kanonu MÖ. 25’deki dördüncü konsilde Sri Lanka’da yazıya geçirildi. Bu külliyat üç ana gruba ayrılır ve tipitaka (üç sepet) olarak adlandırılır. Bu üç bölüm, konsillerde tespit edilen sıraya göre: Vinaya Pitaka, Sutta Pitaka ve Abhidhamma Pitakadır.
#28
SORU: Vinaya Pitka’nın içeriği nedir?
CEVAP: Vinaya Pitaka, Buddha’nın şakirtlerinin yanlış davranışları karşısında düzenlenmiş olan 227 davranış kuralını ve kadın (bhikkhuni) ve erkek keşişlerin (bihukkhu) manastır hayatında uyacakları sıkı eğitimin ne ve nasıl yerine getirileceğine dair bilgileri içerir.
#29
SORU: Sutta Pitaka’nın içeriği nedir?
CEVAP: Sutta Pitaka, Buddha’nın öğretisinin ana kaynağıdır. Beş nikaya ya da derlemeden meydana gelir. Digha-Nikaya, Buddha’ya atfedilen uzun sözler derlemesidir. Öğretinin farklı yönleriyle ilgili 34 suttadan oluşur. Bu suttalardan birçoğu, Buddha’nın biyografisi hakkında başka yerde bulunmayan bilgileri içerirler.
#30
SORU: Abhidhamma-Pitaka’nın içeriği nedir?
CEVAP: Abhidhamma-Pitaka, tarih olarak ilk ikisinden daha sonra olan bu külliyat, farklı mezheplere göre değişen yedi ayrı Abhidhammadan oluşur. Bunlar öğretinin felsefi bir çözümlemesinin yapıldığı ve sistematik hale getirildiği metinlerdir. Keşişlerin bilimsel faaliyetlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmışlardır.
#31
SORU: Bir kimseyi Budist yapan esaslar nelerdir?
CEVAP: Triratna (üç mücevher). Budistlerin her eyleme kendileriyle başladıkları üç mücevher, Buddha’ya (aydınlanmış olana) sığınırım, Dharma’ya (öğretiye) sığınırım ve Sangha’ya (cemaate) sığınırım şeklinde dile getirilen, Buddha, dharma ve sanghadan oluşur. Bunlar bir kimseyi Budist yapan esaslardır ve bu yüzden de Budist âmentüsü olarak kabul etmek mümkündür.
#32
SORU: Buddha’nın kaç türü mevcuttur?
CEVAP: Uyanmış olma, anlama anlamlarına gelen budh kökünden türeyen Buddha, aydınlanmış olan kimse için kullanılan bir sıfattır. İki tür Buddha vardır, bunlardan Pacceka Buddha, hakikate ulaşan ancak onu insanlara öğretmeyen; ikincisi olan Samma Sambuddha ise, hem hakikate ulaşan hem de onu insanlara öğreten Buddha’dır.
#33
SORU: Mahayana Budizm’i nasıl tanımlamıştır?
CEVAP: Mahayana Budizm’i Buddha’yı aşkın bir varlığa dönüştürmüş ve onun her yerde hazır olduğunu ve aydınlanma yolunda insanlara yardım için bu dünyada Buddha olarak doğmuş olduğuna inanır. Mahayana’ya göre Buddha üç bedene/görünüşe sahiptir: Nirmankaya, evrensel aşkın buddha’nın dünyevi tezahürü olan beden; Sambhogakaya, Buddha’nın semavi bedenidir. Buddha bu bedeni, boddhisattvaları öğretmek için giyinir; Dharmakaya, Buddha’nın şekilsiz, tanımlanamaz hakiki bedenidir.
#34
SORU: Boddhisattava nedir?
CEVAP: Buddha, buddha olmadan önceki doğumlarının hikâyelerinin anlatıldığı Jatakalarda kendisine boddhisattva olarak gönderme yapılır. Gautama Buddha’dan sonra gelecek olan Maitreya Buddha, şimdi göksel dünyada bir bodhisattva olarak yaşamaktadır. Mahayana bu bodhisattva anlayışını, kurtuluşa ulaşmış ancak bunu, diğer insanların kurtuluşuna yardımcı olmak maksadıyla erteleyen ideal insan haline dönüştürmüştür.
#35
SORU: ‘Arhat’ sıfatı ne için kullanılır?
CEVAP: Theravada Budizm’de kendi aydınlanmasını gerçekleştirmiş ve nirvanaya ulaşmış kişiyi ifade etmek için, arhat sıfatı kullanılır.
#36
SORU: ‘Dukkha’ nedir?
CEVAP: Acı çekme anlamındaki bu kelime, bütün Hindistan için ortak ve uzun bir geçmişi olan bir problemi ifade eder. Hint düşüncesinde insanlığın yaşadığı bu acı, yalnızca hayatında bir kez değil, daimi ölüm ve yeniden doğum döngüsü sebebiyle binlerce, milyonlarca kez yaşayacağı bir acıdır. İşte Buddha’nın da dikkatini yönelttiği ve çaresini bulmaya çalıştığı bu acı/dukkhadır.
#37
SORU: Samudya nedir?
CEVAP: Acının kökenidir. Acının varlığını tespit eden Buddha, Budist sebeplilik yasına uygun olarak, bir şeyin yani acının var olması için onun bir sebebinin olması gerektiği sonucuna ulaşır. Buddha’nın acının sebebi olarak tespit ettiği şey, arzudur.
#38
SORU: Nirodha nedir?
CEVAP: Nirodha (Acının kaldırılması). Buddha’yı diğer çağdaşlarından farklı kılan onun, varlığını ve sebebini tespit ettiği acının kaldırılmasının da mümkün olduğunu bulmuş olmasıdır. Eğer dukkhaya sebep olan cehaletten kaynaklanan arzu ise, arzunun ortadan kaldırılmasıyla acı da ortadan kalkacaktır.
#39
SORU: Maggha nedir?
CEVAP: Maggha (Sekiz Seçkin Yol) İnsanı, yaşadığı acıdan kurtulacak hale getirecek olan, kendi kendini disipline etme yolu, Budizm’in sembolü olan ve sekiz parmaklı tekerlekle gösterilen sekiz dilimli yoldur: bunlar doğru anlama, doğru konuşma, doğru eylem, doğru yaşam, doğru çaba, doğru düşünme, doğru yoğunlaşmadır.
#40
SORU: Budist dünya görüşünü ve düşüncesinin temelini oluşturan şeyler nelerdir?
CEVAP: Geçicilik, acı ve ruhun yokluğudur.
#41
SORU: ‘Karma’ nedir?
CEVAP: İnsanların cehalet döneminde yeni bedenlerle dünyaya gelmelerine yol açan şeyin adı karmadır.
#42
SORU: Nirvana neyi ifade eder?
CEVAP: Budizm’in nihai hedefi olan kurtuluşu ifade etmek için kullanılan nirvana (Palicenibbana), ateşin sönmesi için kullanılan bir kelime olup sönme, sakinleşme anlamına gelir. Cehaletin ortadan kalkması durumudur. Bu Budistlerin ulaşmak istedikleri nihai haldir.
#43
SORU: Budist ibadetleri kaça ayrılır?
CEVAP: Budist ibadetler dışsal ibadet ve içsel ibadet; dışsal olanları da evlerde yapılanlar ve mabette yapılanlar olarak ayrılabilir.
#44
SORU: Budizm’de ibadet bireysel mi cemaatle mi yapılır?
CEVAP: Budizm’de ibadet bireysel yapılır. Ancak mesela Kandy’deki Kutsal Diş Tapınağı gibi büyük mabetler ve bir takım manastırlar hususi günlerde ya da dolunay günlerinde günlük ibadet aktiviteleri düzenlerler.
#45
SORU: ‘Uposatha’ nedir?
CEVAP: Haftalık tatil günü olan uposatha, bir araya gelmek ve oruç tutma anlamına gelir.
#46
SORU: Budizm’de mezhepler nasıl ortaya çıkmıştır?
CEVAP: Buddha’nın vefatından yüzyıl sonra toplanan ikinci Budist konsilinde cemaat (sangha) içinde, zamanla Sthaviravadin’i oluşturacak olan Staviralar (Yaşlılar) ve daha sonra Mahasanghika (büyük cemaat/sangha) olarak bilinecek olan fakat o zaman Mahasanghalar olarak bilinen diğer rahipler arasında bir bölünme vukuu bulmuştur.
#47
SORU: Mezheplerin ayrılık sebebi nedir?
CEVAP: Bunlar arasındaki ayrılık noktaları, Sthaviravadinlerin manastır disiplinindeki herhangi bir değişikliği Kabul etmemeleri ve Mahasanghikaların arahata daha düşük bir statü vermeleri ve Buddha’yı aşkın konuma yükseltmiş olmalarıdır.
#48
SORU: Buddha’nın ve Budistlerin farklı dinlere bakışı nasıldır?
CEVAP: Kendi yolu/dini dışında kalanların kurtuluşa ulaşacağını kabul etmediği sonucuna ulaşılabilir. Yalnızca kendisinin bulduğu sekiz katlı yolu takip edenlerin yani, Budist cemaatin/sanghanın kurtuluşu gerçekleştirebileceklerine inanır.
#49
SORU: Sihizim nedir ve ne zaman ortaya çıkmıştır?
CEVAP: Sihlerin mensup oldukları dini gurubu ifade eden, Sanskritçe, talebe, öğrenci anlamına gelen şisya ya da öğreti anlamına gelen şikşadan türeyen Sihizm, on beşinci yüzyılda güney Asya’nın Pencap bölgesinde ortaya çıkan ve dünyanın farklı yerlerindeki bağlılarıyla dünyanın ana dinlerinden birini oluşturan bir inanç sistemidir.
#50
SORU: Sihizm’e göre Tanrı’nın asıl adı nedir?
CEVAP: Müslüman bir idarecinin, Devlet Han’ın yanında çalışan Nanak, kaybolduğu üç gün boyunca kendisine Tanrı’nın bir fincan nektar sunan ve Ben senin Tanrı’nım (Nam) ve benim İsmim’i tekrarla ve başkalarının da aynı şeyi yapması için çalış dediği dini bir tecrübe yaşar. Daha sonra bu isim, Tanrı’nın gerçek İsmi ve Sihizm’in de merkezi dogması haline gelir.
#51
SORU: Sihizm’in kurucusu kimdir ve ne zaman doğmuştur?
CEVAP: Sih kutsal metni olan Guru Granth Sahib’e Jaidev ve Nâmde gibi Hint şairlerinin yanı sıra Kebir ve Ramananda’dan dizeler yer almış olsa da Sihizm’in kurucusu ve ilk guru kabul edilen Guru Nanak, 1469’da bugün onun onuruna Nankana Sahib olarak adlandırılan, Pakistan’ın Lahor şehrinin güney batısındaki Talwandi’de doğdu.
#52
SORU: Sihlerin kutsal metinlerinin adı nedir?
CEVAP: Sihlerin kutsal metinleri, Guru Grant Sahib olarak bilinen kitaptır.
#53
SORU: Gru Granth Sahibte’nin içeriği nedir?
CEVAP: Guru Granth Sahibte Tek Tanrıya ibadet, aile hayatı, beşeri varlıkların eşitliği; putlara tapınmanın, dünyayı terk etmenin ve kehanetlere ve mucizelere inancın reddi; şekilciliği, taassubu, manastır hayatından caydıran, bira, şarap ve uyuşturucu kullanımını mahkûm eden; karmayı, ruh göçünü ve tanrının inayetine inancı kabul, öne çıkan düşünceler yer alır.
#54
SORU: Sihlerin inancı nasıldır?
CEVAP: Sihler monoteist bir inanca sahiptirler. Onlarda Tanrı Nam diye isimlendirilir. O doğrulmamış yaratıcıdır ve aynı zamanda yok edicidir. Tanrının enkarnasyonları yoktur, bu yüzden de Hindu tanrıları Krişna ve Şiva varlıklar olarak kabul edilir.
#55
SORU: Sihler ‘karma’ inancına nasıl bakarlar?
CEVAP: Sihler de karma inancını esas alırlar ve insanların iyi işlerinin onların manevi gelişimine yardımcı olacağını, başka şekilde daha fazla ilerleyemeyeceğini kabul ederler. Karma hem ilerletici hem de geriletici olarak faaliyet gösterir. Yani eylemlerine göre onun varlığını ve çevresini değiştirir.
#56
SORU: Sihler ibadetlerini nasıl gerçekleştirir?
CEVAP: Sih ibadetinin merkezini Guru Granth Sahib oluşturur. Sih ibadeti onun huzurunda yapılır. İbadet ondan, ilahilerin toplu olarak söylenmesi ve kutsal kabul edilen kitapların okunması yorumlanmasından ibarettir. İlahilerin söylenmesi müzisyenler tarafından icra edilirken, kutsal metin okuma ve yorumu ise cemaat üyeleri tarafından yapılır.
#57
SORU: ‘Khalsa’ nedir?
CEVAP: Arapça hâlissaf kelimesinden türeyen khalsa diye adlandırılan bu gruba, amrit sanskar (pahul) denen bir törenle girilir.
#58
SORU: Khalsanın bir üyesi olmak için ne gerekir?
CEVAP: Girmek isteyen adayın ve beş iyi sihin hazır bulunduğu bir mecliste, iki ağızlı bir hançerle karıştırılmış olan şekerli su (amrit) adayın saçlarına, vücuduna serpilir ve ondan içirilir. Sih adabı (raht) açıklanır. Bu içecek adayı bir aslana döndürdüğü, onu bir savaşçı haline getirdiği için nektar olarak da adlandırılır. Bu törenden sonra aday, khalsanın bir üyesi olur ve isminin sonuna singh(aslan) lakabı eklenir.
#59
SORU: Kaç sih mezhebinden bahsetmek mümkündür?
CEVAP: Modern dönemlere kadar iki önemli sih grubu vardı. Kesadhariler ve Sahajdhariler. Modern dönemde ise, hem Arya Samaj’ın hem Hıristiyan misyonerlerin Sihlerden tabiiler kazanma faaliyetleri hem de Sihizm ahlakını düzeltmeye yönelik çabaların bir sonucu olarak reform hareketleri ortaya çıktı. Bunlar kendilerini Sing Sabha gibi organizasyonlarla ifade ettiler.
#60
SORU: Sihlerin diğer dinlere bakışı nasıldır?
CEVAP: Müslüman sufi Kebir geleneğinden gelen bir kökene sahip olan Sihizm, tek bir hakikat olmakla birlikte insanların ona farklı yollarla ulaşabileceğini; dolayısıyla da Sih olmayanların da kurtuluşa ulaşacağını kabul ederler. Kutsal kitapları Guru Granth Sahib’de Guru Nanak dışındaki kişilerin metinlerinin bulunması da bunun bir işareti olarak kabul edilir.
