YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ II Dersi Yaşlının Yakınları ve Bakıcılarının Yaşadıkları Tükenmişlik ve Tükenmişlikle Baş Etme Yolları soru cevapları:
Toplam 20 Soru & Cevap#1
SORU:
Tükenmişlik nasıl tanımlanabilir?
CEVAP:
Tükenmişlik Maslach’a göre, meslek elemanlarında işe ve iş yerine bağlılığın azalması, güdülenmenin ve üreticiliğin düşmesi ve duygusal duyarsızla ile betimlenmektedir.
#2
SORU:
Maslach Tükenmişlik Modeli tükenmişliği kaç boyutta incelemektedir?
CEVAP:
‘Üç Boyutlu veya Çok Boyutlu Tükenmişlik’ modeli olarak da adlandırılan bu modelde tükenmişlik duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı duygusunda azalma şeklinde üç boyutlu olarak ele alınmıştır.
#3
SORU:
Tükenmişliğin içsel boyutu hangidir?
CEVAP:
Duygusal tükenme, tükenmişliğin en kritik ve belirleyici boyutu olarak ifade edilmektedir. Aynı zamanda tükenmişliğin içsel boyutudur.
#4
SORU:
Yaşlı yakınlarından hangileri daha fazla tükenmişlik yaşar?
CEVAP:
Yaşlı yakınlarına, özellikle Alzheimerlı hastalara bakım verenler tükenmişliğe daha çok maruz kalırlar. Alzheimerlı hastaların yakınları eve mahkûmdur ve kendi kişisel gereksinimlerine zaman ayırmakta çok güçlük çekerler.
#5
SORU:
Tükenmişliği etkileyen bireysel faktörler nelerdir?
CEVAP:
Tükenmişliği etkileyen bireysel faktörler; cinsiyet, yaş ve yaşanan strestir.
#6
SORU:
Bakım verenler arasında kimler yüksek düzeyde tükenmişlik yaşamaktadır?
CEVAP:
Bakım veren gelinlerin, kadın eşlerin ve kız çocuklarının tükenmişliği yüksek düzeyde yaşadığı kabul edilmektedir.
#7
SORU:
Yaşlılara bakım veren profesyonelin tükenmişliği hangi kategorilerde incelenir?
CEVAP:
Duquette, Kérouac, Sandhu and Beaudet (1994) profesyonel bakım verenler üzerinde yapılmış tük celeyerek, üç kategorinin etkili olduğunu belirlemiştir.Üç kategori; örgütün stres yaratan yapısı, bakım veren profesyonellerin sosyo demografik özellikleri ve koruyucu faktörlerdir.
#8
SORU:
Tükenmişlik bakım personelini nasıl etkiler?
CEVAP:
Tükenmişlik yaşayan bakım elemanı kendisini sürekli yorgun hisseder, daha önce tepki vermediği olaylara çabucak öfkelenebilir ya da hiç tepki vermeyebilir. İş arkadaşıyla ilişkileri bozulabilir.
#9
SORU:
Denetim işindeki amirler bakıcıların iş yüklerinin azaltılması için neler yapabilir?
CEVAP:
Denetim işindeki amirler bakıcıların iş yüklerinin azaltılması için rutin işlerin ayrıntılı bir analizini yapmalı ve iş talepleri hakkında onları bilgilendirmelidir.
#10
SORU:
Felaketleştirme nasıl tanımlanmaktadır?
CEVAP:
Felaketleştirme bir durum veya olaya hak ettiğinden daha fazla değer vermek ve bu durum ya da olayı olduğundan daha olumsuz olarak değerlendirmektir.
#11
SORU:
Hemşireler ve bakım personelinin işteki durumlarına ilişkin yapabilecekleri nelerdir?
CEVAP:
Hemşireler ve bakım personeli işteki durumlarını ve koşullarını değiştiremezler, ancak işe ve yaşlılara ilişkin kendi düşüncelerini değiştirebilirler.
#12
SORU:
Profesyonel bakım verenlerin duygusal tükenmişliği nelerle ilişkilidir?
CEVAP:
Profesyonel bakım verenlerin duygusal tükenmişliğinin, bakılan yaşlıların fiziksel ve psikolojik saldırgan davranışlar göstermeleriyle ilişkili olduğu belirlenmiştir.
#13
SORU:
Bakım verilen yıl sayısıyla tükenmişlik ilişkisi nasıldır?
CEVAP:
Bakım verilen yıl sayısı da tükenmişlikle doğrudan ilişkilidir. Yaşlıya bakılan yıl sayısı arttıkça duygusal tükenme ve kişisel başarısızlık duygusu da artmaktadır. Bakım süresi arttıkça yaşlının hastalıkları ve bakımı giderek daha çok zorlaşmakta, bakım veren kişinin sabrı ve şefkat duygusu azalmakta ve beraberinde tükenmişlik yaşanabilmektedir.
#14
SORU:
Yaşlının işlevsellik düzeyiyle bakım verenlerin duygusal tükenmişlik arasındaki ilişkiyi açıklayınız?
CEVAP:
Yaşlının işlevsellik düzeyi, yani kendi kendine bakması ve zihinsel işlevleri azaldıkça bakım verenlerin duygusal tükenmişlik düzeyleri artmaktadır.
#15
SORU:
Yaş faktörü tükenmişliği nasıl etkiler?
CEVAP:
Genç yaşta bakım verenlerin daha çok duygusal tükenme yaşadığını gösteren araştırma sonuçları bulunmaktadır. Yaşı genç olan bakım verenler tükenmişlik için risk grubundadır.
#16
SORU:
Yaşlı bakımını genel olarak kim üstlenmektedir?
CEVAP:
Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de yaşlıların sağlıkla ilgili sorunları, kişisel bakımları, ev işleri, alışveriş gibi temel bakımlarının çoğunu aileleri üstlenirler.
#17
SORU:
Yaşlılara bakım veren profesyoneller kimlerden oluşmaktadır?
CEVAP:
Yaşlılara bakım veren profesyoneller deyince hemşireler ve bakıcılık işini üstlenen elemanlar anlaşılmaktadır.
#18
SORU:
Öz yeterlik nedir?
CEVAP:
Öz yeterlik var olan bilgi ve becerileri yardımıyla bireyin zor durumlarla başarılı bir şekilde baş edebileceğine inanmasıdır.
#19
SORU:
Profesyonellerde tükenmişliğin belirtileri nelerdir?
CEVAP:
Tükenmişlik yaşayan bireyler genellikle çok çalışırlar ve bir süre sonra verimlilikleri düşer. Enerjileri azalır, diğer çalışanlardan uzaklaşırlar. Bir başka belirtisi ise profesyonellerin iş yerinde kendi kişisel başarılarını engelleyecek şekilde uygunsuz tepkiler vermeleridir.
#20
SORU:
Kişiyi merkez alan programların özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Kişiyi merkez alan programlar çalışanların işte yeterliğini arttırma, kişisel baş etme becerileri kazandırma, sosyal destek ini benimsetme ve gevşeme-rahatlamalarını geliştirmeyi amaçlamaktadır.