Psikoloji ve sosyoloji alanlarında çeşitli yaklaşımlarda ele alınan kimlik olgusu 1940’larda Erikson’un öncülüğünde sosyal bilimlerde kullanılmaya başlanmış, kuramlaştırma çabaları gözlenmiş ve deneysel araştırmalar gerçekleştirilmiştir (Vryan, Adler, Patricia ve Adler, 2003: 367).

Erik Erikson (1902-1994): Danimarka kökenli Alman psikolog ve psikanalist. Sosyal gelişim kuramını geliştirmiştir. ‘Kimlik krizi’ kavramını ilk ortaya koyan bilim adamıdır.

Smith-Lovin (2003:169) bu bağlamda kimliği üç boyutta sınıflandırmıştır:
a. Toplumsal yapıdaki konumlarla bağlantılı rol kimlikleri
b. Grup ve örgütlere üyelikle bağlantılı toplumsal kimlikler
c Bazı kişisel özelliklerle ve bazı niteliklerle özdeşleşmenin sonucu olarak kategori üyeliklerinden kaynaklanan kimlikler

Kimlik tartışmaları temelde iki geleneğe ayrılabilir (Marshall,1999:405):
a. Psikodinamik yaklaşımlar ve
b. Sosyolojik yaklaşıml

Sosyolojik gelenekte kimlik kuramı sembolik etkileşimcilikle bağlantılıdır ve William James ile G.Herbert Mead’ın tartıştığı pragmatik benlik kuramına dayandırılır.

Kimlik iki boyutta ele alınabilir:
Öznel Kimlik
Bireyin kendine ilişkin algısına dayalı tanımladığı kimlik.
Nesnel Kimlik
Bireyin kendine ilişkin algısından bağımsız, biyolojik ve sosyolojik olarak sahip
olduğu kimlik.

Toplumsal kimlik, bireylerin kim olduklarına ve başka insanların da kendilerine ve diğerlerine ilişkin anlayışlarını ifade eder (Jenkins, 2002: 3-5).

Tajfel’in öncülük ettiği toplumsal kimlik yaklaşımı gerek kimlik olgusunun gerekse toplumsal hareketler bağlamında toplumsal kimliklerin anlaşılmasına
yardımcı olacak niteliktedir.

Inglehart (1990), toplumsal değişme ile kimlik arayan davranışlar arasındaki ilişkinin postmodernizmin dört özelliğinden kaynaklandığını öne sürer
(aktaran Johnston, Larana ve Gusfield,1999:139);
• Maddi zenginlik,
• Aşırı bilgi yüklemesi,
• Alternatif kültürel çeşitliliğin birey üzerinde yarattığı karmaşa,
• Sistemin bireyin kendini tanımlaması için kurumsal temelli ve kültürel normatif alternatifleri sağlama konusunda yetersizliği

Başkalarıyla eşit düzlemde kamusal alana giriş talebinin yanı sıra otantikliğin savunulması yeni toplumsal hareketlerinin çoğunun en belirgin özelliğidir (Çayır, 1999:29).

Melucci (1985), yeni toplumsal hareketlere yol açan etkenlerin ekonomik sıkıntılardan daha çok kimlikle bağlantılı kültürel ve sembolik konuları kapsadığını vurgulamaktadır (Laraña,Johnston ve Gusfield, 1994:7).

Toplumsal hareketlerde kimliğin, harekete yönelik etkisi ve kimlik ile hareket arasındaki ilişki açısından üç boyutlu bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. 

Toplumsal hareketlerde kimliğin, harekete yönelik etkisi ve kimlik ile hareket arasındaki ilişki açısından üç boyutlu bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Bu boyutlar; güçlendirme için kimlik, strateji olarak kimlik ve hedef olarak kimliktir (Bernstein, 2002:87).

Kimlik ile toplumsal hareket ilişkisi bağlamında kimliğin yapılandırılması temel alındığında ise kimliğin iki boyutu tanımlanabilir (Snow ve McAdam,2000;Streyker, Owens ve White, 2000:8);
• Kimlik yakınsaması-çakışması: Üzerinde anlaşmaya varmış bireylerin ve hareketin birleşimine atıf yapar.
• Kimlik inşası: Kişilerin ve kolektif kimliklerin bağlantılandıkları ve bireyin kendilik algısı ve çıkarlarıyla uyumlu hale geldiği süreçlere atıf yapar.

Kimlik yakınsaması-çakışması: Üzerinde anlaşmaya varmış bireylerin ve hareketin birleşimine atıf yapar.

Kimlik inşası: Kişilerin ve kolektif kimliklerin bağlantılandıkları ve bireyin kendilik algısı ve çıkarlarıyla uyumlu hale geldiği süreçlere atıf yapar.

Gamson’a göre (1991) kolektif kimliğin birbirine yapışık üç katmanı söz konusudur (Corrigall-Brown,2008:7);
1. Bir toplumsal harekete özgü örgütsel aktivist kimlik
2. Farklı hareketlerde yer alanların oluşturdukları daha geniş anlamdaki aktivist kimlik
3. Yaşanılan toplum ya da mensubu olunan etnik grup gibi toplumsal kategorilere dayalı kolektif kimlik

Bu yaklaşımlar Dunlap ve Mccright (2008:657) tarafından sentezlenerek, toplumsal hareket kimlikleri toplumsal hareket kimliği kavramsallaştırması
çerçevesinde belirli kategorilerde tanımlanmıştır;

1. Hareketin hedefleri doğrultusunda yapılan çalışmalarda etkin biçimde yer alan aktif katılımcılar.
2. Hareketin hedeflerine sempati duyan ve destekleyen ancak etkinliklerine katılmayanlar.
3. Hareketlere çok az ilgili olan, tarafsızlar.
4. Karşıt hareketlere sempati duyanlar.

Raschke (1987) sembolik bütünleşmenin yeni toplumsal hareketlerin temel özelliklerinden biri olduğunu öne sürmektedir.

Kolektif kimlik toplumsal hareketlerde aşağıdaki nedenlerden dolayı önem taşımaktadır (Lee, 2008: 36-37);
a. Kültürel değişim sürecindeki katılımcılar gündelik yaşamlarında değişimi deneyimler ve kendilik algıları önem kazanır,
b. Hareketi düzenleyenler, kişileri harekete geçirmek için cinsiyet gibi kimlikleri belirginleştirmek ve çekici hale getirmek durumundadırlar.