Sosyal Güvenlik Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Küreselleşme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Çok uluslu şirketlerin küçülmesi küreselleşmenin göstergelerinden biridir. |
Uluslararası alanda sermayenin hareketlerinin azalması küreselleşmenin göstergelerinden biridir. |
Uluslararası mal ve hizmet ticaretindeki azalma küreselleşme kavramını ortaya çıkarmıştır. |
Haberleşme ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi küreselleşmenin temel göstergelerinden biridir. |
Küreselleşme ulusal çapta bir büyüme sürecidir. |
Ortaya çıkışı ve gelişimi itibarıyla yaygın olarak kabul gören görüşe göre küreselleşmenin temel göstergeleri;
• Uluslararası mal ve hizmet ticaretinin artması,
• Uluslararası sermaye hareketlerinin ve yatırımların artışı,
• Haberleşme ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi ve iletişimin artışı,
• Çok uluslu şirketlerin büyümesi
olarak kabul edilmektedir (UN, 2001: 9). Hangi temel göstergeler kullanılırsa kullanılsın, hangi açıdan tanımlanmaya çalışılırsa çalışılsın küreselleşme dünya çapında bir bütünleşme sürecidir ve ülkelerin, toplumların birbirlerine olan karşılıklı bağımlılıklarının artması anlamına gelmektedir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sosyal güvenlik fonlarının asli fonksiyonudur?
Sosyal güvenlik kurumlarına ilave gelir sağlama |
İktisadi amaçlı yatırımlar için finansman kaynağı oluşturma |
Sosyal amaçlı yatırımlar için finansman kaynağı oluşturma |
Gelecekte emekli aylıklarının ödenmesi için karşılık oluşturma |
Durgunluk dönemlerinde iktisadi istikrarı sağlama |
Gelecekte emekli aylıklarının ödenmesi için karşılık oluşturma
3.Soru
Ücret seviyesi artarken çalışmak isteyenler bir noktaya kadar artar. Ancak, bu noktadan sonra ücret artmasına rağmen çalışmak isteyenlerin sayısında azalma meydana gelir. Ücretle çalışan işçi sayısı arasındaki bu ilişkiyi .................. gösterir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Tersine dönen emek arz eğrisi |
Döviz sepeti |
TEFE oranı |
Fon yüzdesi |
Harcama eğrisi |
Ücret seviyesi artarken çalışmak isteyenler bir noktaya kadar artar. Ancak, bu noktadan sonra ücret artmasına rağmen çalışmak isteyenlerin sayısında azalma meydana gelir. Ücretle çalışan işçi sayısı arasındaki bu ilişkiyi gösteren eğri, tersine dönen emek arz eğrisidir.
4.Soru
Tek prim uygulaması hangi ülkelerde ve sektörlerde tercih edilir?
İşletmelerin büyük olduğu |
İşletmelerin fonksiyonel iş bölümüne göre teşkilatlandığı |
Sigortalıların eğitim seviyesinin yüksek olduğu |
İşgücü içinde bağımsız çalışanların oranının yüksek olduğu |
Muhasebe ve kayıt sisteminin gelişmiş olduğu |
İşyerlerinin küçük ve dağınık, kayıt dışı çalışmanın yaygın ve işgücü içinde bağımsız çalışanların oranının yüksek olduğu ülke ve sektörlerde tek prim uygulaması tercih edilir.
Her sigorta kolu için ayrı prim alınması işletmelerin büyük ve fonksiyonel iş bölümüne göre teşkilatlandığı, muhasebe ve kayıt sisteminin gelişmiş olduğu, işgücü içinde bağımlı statüde çalışanların sayısının fazla olduğu ve sigortalıların eğitim seviyesinin yüksek olduğu ülkelerde veya sektörlerde uygulanabilir.
Doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "prim" kavramının tanımı değildir?
Sosyal sigortaların sağlamış olduğu sosyal güvenlik hizmetlerinden (garantisinden) faydalanmanın karşılığı, bedeli, yani fiyatıdır. |
Sosyal sigorta kurumlarının finansman açıklarını kapatmak için devletin hazineden gelir aktarmasıdır. |
Sigortalı için ücretten yapılan kesinti, işveren için ücret maliyetinin bir parçasıdır. |
Sigortalılar bakımından karşılığını alacaklarını bildikleri için yüküne kolay katlandıkları bir vergidir. |
Sosyal güvenlik hizmetlerinden faydalananların ödediği, yalnızca sosyal güvenliğin finansmanı için kullanılan tahsisi bir vergidir |
Sosyal sigorta kurumlarının finansman açıklarını kapatmak için devletin hazineden gelir aktarmasına "Devlet katkısı" denir. Doğru yanıt B şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal güvenliğin gelirin yeniden dağılımına etkisinin göstergelerinden biri değildir?
I. Nesiller arası gelir transferi
II. Nesil içi gelir dağılımı
III. Dikey gelir dağılımı
IV. Zamanlar arası gelirin yeniden dağılımını
I ve II |
I ve III |
Yalnız III |
II ve III |
II ve IV |
Sosyal güvenliğin, gelirin yeniden dağılımına etkisi 3 değişik şekilde kendini gösterir. Bunlardan ilki nesiller arası gelir transferidir. Sosyal güvenlik nesil içi gelir dağılımını da sağlar. Üçüncü olarak, zamanlar arası gelirin yeniden dağılımını sağlar.
7.Soru
Sosyal tarafların yönetime katılması neyi kolaylaştırır?
Sosyal güvenlik politikalarının benimsetilmesini, |
Çevre güvenliğinin, |
Sosyal diyaloğun, |
Kaliteli hizmet talebinin, |
Güvenlik hizmetleri oluşturmasını, |
Sosyal tarafların yönetime katılması, sosyal
güvenlik politikalarının benimsetilmesini
kolaylaştıracaktır. doğru cevap A'dır.
8.Soru
Sosyal güvenlik sistemlerinin başarısını ne sağlar?
Kamuoyunun güveni |
İyi yönetim |
Sosyal diyalog |
Zaman |
Çevre |
Sosyal güvenlik sistemlerinin başarısını
kamuoyunun güveni, kamuoyunun güvenini
de iyi yönetim sağlar. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Gelişmiş ülkelerdeki sosyal güvenlik sisteminin bozulmasıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Sağlık harcamalarındaki azalma sistemin işleyişini bozmuştur. |
Düşük oranlı enflasyon sosyal güvenlik fonlarını eriterek sistemin işleyişini bozmuştur. |
Sosyal güvenlik sistemlerinin aşırı katı biçimde kurumsal ve yasal alt yapı ile kurulmaları esnekliği ortadan kaldırarak sistemin işleyişini bozmuştur. |
Sade ve değişmeyen mevzuatın varlığı sistemin işleyişini bozmuştur. |
Sistemlerin yaşlanması dolayısıyla zaman içinde daha fazla sayıda kişiye sürekli aylık |
Gelişmiş ülkelerde, sistemin kendi işleyişinden kaynaklanan problemler (ILO, 1984: 8):
• Nüfusun yaşlanmasına bağlı olarak prim ödeyen aktif/pasif (prim ödeyen/aylık alan)
sigortalı dengesinin bozulması,
• Sistemlerin yaşlanması dolayısıyla zaman içinde daha fazla sayıda kişiye sürekli aylık
ödenmesi,
• Sağlık harcamalarındaki artış,
• Sürekli ve yüksek oranlı işsizliğin gelirleri azaltan, giderleri artıran etkisi,
• Yüksek oranlı enflasyonun sosyal güvenlik fonlarını eritmesi olarak sıralanabilir.
Gelişmekte olan ülkelerde sosyal güvenlik sistemlerini krize götüren gelişmeler, yukarıda sayılan faktörlere ilave ve onlardan farklı olarak;
• Sosyal güvenlik sistemlerinin yetersiz kurumsal ve yasal alt yapı ile kurulmaları,
• Sosyal güvenlik kurumlarının hantal bir bürokratik yapıya bağlı kötü yönetimlerine
ilaveten kurumlar arasında işbirliği ve koordinasyon eksikliği,
• Karmaşık, anlaşılması güç ve sık değişen mevzuatın varlığı,
• Başta sağlık sigortası olmak üzere yaygın suistimaller ve kötüye kullanma,
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal güvenliğin siyasi önemi ile ilgilidir?
Sosyal barışın sağlanması, sosyal dayanışmanın kuvvetlenmesi ve sosyal ahengin sağlanması |
Gelir garantisinin sağlanması |
Millî gelirin yatay ve dikey dağılımına katkı sağlanması |
İnsan için hak; devlet için yükümlülük olması |
Vatandaşların ülkeye bağlılıklarını arttırması |
Sosyal güvenliğin bir insan hakkı olarak kabul edilmesi ve bütün vatandaşların sosyal güvenlik şemsiyesine alınması devletin siyasi birlik ve bütünlüğüne de büyük ölçüde katkı sağlar.
İyi bir sosyal güvenlik sistemi, ülkede hem vatandaşların geleceğe güvenle bakmalarına yol açmakta hem de ülkeye bağlılıklarını arttırmaktadır. Bunun da siyasi getirisi siyasi istikrarın sağlanması olarak kendini gösterecektir.
11.Soru
Sosyal sigortaların finansman yöntemi olarak hangi finansman yönteminin tercih edileceğini belirleyen faktörler arasında hangisi yer almaz?
Siyasi iktidarın tercihleri |
Ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel yapı özellikleri ile siyasi yapısı |
Sosyal sigortaların kurulma tarihi ve ilk kuruluş yılları özellikleri |
Sosyal sigorta kapsamına alınacak tehlikelerin özellikleri |
Sendikaların ve iş verenlerin talepleri |
Sosyal sigortaların finansman yöntemi olarak hangi finansman yönteminin tercih edileceğini;
• Sosyal sigorta kapsamına alınacak tehlikelerin özellikleri,
• Ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel yapı özellikleri ile siyasi yapısı,
• Sosyal sigortaların kurulma tarihi ve ilk kuruluş yılları özellikleri,
• Siyasi iktidarın tercihleri belirler. Sendikaların ve iş verenlerin talepleri bu anlamda belirleyici değildir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Vatansızların statüsüne dair sözleşme ne zaman yürürlüğe girmiştir?
1940 |
1945 |
1950 |
1960 |
1980 |
Doğru yanıt D'dir.
13.Soru
Sosyal güvenlikte geleneksel tekniklerin kullanıldığı dönem ne zaman sona ermiştir?
1883 yılında Almanya’da Bismark tarafından ilk sosyal sigortanın kurulması ile |
ILO’nun 1962 yılında kabul ettiği 118 No’lu, “Vatandaşlarla, Vatandaş Olmayan Kimselere Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit Muamele Yapılması Konusunda Sözleşme” ile |
1984 yılında sosyal güvenlik uzmanlarına “21. Yüzyıla Doğru Sosyal Güvenlik” başlıklı bir rapor hazırlatılması ile |
1980’li yıllar sonrasında ortaya çıkan küresel ölçekteki ekonomik bütünleşme hareketleri ile |
1995 yılında Kopenhag’ta düzenlenen “Dünya Sosyal Gelişme Zirvesi-World Summit For Social Development ile |
Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Sosyal güvenlikte geleneksel tekniklerin kullanıldığı dönem, 1883 yılında Almanya’da Bismark tarafından ilk sosyal sigortanın (hastalık sigorta kolu) kurulması ile sona ermiş modern veya çağdaş sosyal güvenlik dönemi başlamıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal sigortaların finansman yöntemi olarak dağıtım yönteminin benimsenmesinin olumlu yönlerinden biri değildir?
Herkes tarafından kolay anlaşılabilir bir işleyiş sistemi vardır. |
Fon yönteminin uygulanması halinde ayrıntılı muhasebe kayıtlarına ve bürokratik işlemlere gerek duyulmaz. |
Sigorta kolu oluşturulduktan kısa bir süre sonra sosyal güvenlik garantisi sağlamaya başlar. |
Gençlerden yaşlılara, çalışan ve geliri olanlardan olmayanlara doğru gelir transferi sağlayarak sosyal güvenliğin gelirin yeniden dağılımı amacına hizmet eder. |
Fon yöntemi ile finansmanın sağladığı avantajlardan faydalanılabilir. |
Sosyal sigortaların finansman yöntemi olarak dağıtım yönteminin benimsenmesinin olumlu yönleri (avantajları) vardır. Yukarıda belirtilen olumlu yönlerine karşı, dağıtım yönteminin olumsuz yönleri de vardır. Fon yöntemi ile finansmanın sağladığı avantajlardan faydalanılamaması bu olumsuzluklardan biridir.
15.Soru
Hangisi kronolojik olarak diğerlerinden önce imzalanmıştır?
Mültecilerin Statüsüne Dair Sözleşme |
Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi |
Vatansızların Statüsüne Dair Sözleşme |
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi |
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi |
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, insan hakları konusundaki temel metinlerden birisidir. 10 Aralık 1948 tarihli belgede sosyal güvenlik konusunda da
hükümlere yer vermektedir. Diğer sözleşme ve tarihleri şu şekildedir:
Mültecilerin Statüsüne Dair Sözleşme (1951)
Vatansızların Statüsüne Dair Sözleşme (1954)
Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (1966)
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi (1966)
Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dünya Bankası tarafından önerilen çok ayaklı sosyal güvenlik sisteminin temel belirleyici faktörlerinden biri değildir?
Programların kamu veya özel sektör tarafından kurulması, |
Katılımın zorunlu veya gönüllülük esasına dayanması, |
Finansmanının primler veya vergilerle karşılanması, |
Finansman yöntemi olarak fon biriktirme veya dağıtım yöntemini benimsemeleri, |
Özel sektör ve müşteri memnuniyeti, |
Dünya Bankası tarafından önerilen çok ayaklı sosyal güvenlik sisteminin temel özellikleri yer almaktadır. Bu yeni yapıda temel belirleyici faktörler; • Programların kamu veya özel sektör tarafından kurulması, • Katılımın zorunlu veya gönüllülük esasına dayanması, • Finansmanının primler veya vergilerle karşılanması, • Finansman yöntemi olarak fon biriktirme veya dağıtım yöntemini benimsemeleri olacaktır.
17.Soru
Sosyal güvenlikte geleneksel dönem ne zaman sona ermiştir?
1250 |
2002 |
1430 |
1990 |
1883 |
Sosyal güvenlikte geleneksel dönem, 1883 yılında Almanya’da ilk sosyal sigortanın kuruluşu ile sona ermiştir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılda ortaya çıkan gelişen liberalizmin sosyal ve ekonomik sonuçlarının etkilediği siyasi gelişmelerden biri değildir?
Rusya’da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinin kurulması |
Türkiye'de 1960 darbesinin yapılması |
Çin’de komünist bir yönetimin hakimiyet kurması |
Almanya'da Faşist yönetimlerin hakim hâle gelmesi |
İtalya'da faşist partilerin yükselişe geçmesi |
Yirminci yüzyılın ilk yarısında Rusya’da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinin kurulması ve komünist rejimlerin Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinde hakim olması; Çin’de komünist bir yönetimin hakimiyet kurması; Avrupa’da, Almanya ve İtalya’da Faşist yönetimlerin hakim hâle gelmesi bu siyasi gelişmelerin başında gelmektedir. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne ilişkin doğru bir bilgidir?
Zihni ve/veya bedeni açıdan sakat çocukların sosyal güvenlik açısından akranlarıyla eşit şekilde korunmasına yönelik hükümler bulunmaktadır. |
BM Genel Kurulu’nda oy birliğiyle kabul edilmiştir. |
Türkiye adına 14.9.1992 tarihinde imzalanmıştır. |
Çocukların “İnsan Hakları Yasası” olarak nitelendirilmektedir. |
Yirmi bir ülkenin onaylamasından bir ay sonra 2 Eylül 1990 tarihinde yürürlüğe girmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. |
C¸ocuk haklarını akla gelebilecek her yönden belirleyen ve çocukların bu haklarının korunması bakımından sözleşmeye taraf ülkelere gerekli her türlü önlemi alma yükümlülüğü getiren bu sözleşme, BM Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1989 tarihinde oylama yapılmaksızın kabul edilmiştir. Yirmi ülkenin onaylamasından bir ay sonra 2 Eylül 1990 tarihinde yürürlüğe girmiş ve uygulanmaya başlanmıştır (Brownlie, 1992: 182-202). C¸ocuk Hakları Sözleşmesi Türkiye adına 14.9.1990 tarihinde imzalanmış ve 9.12.1994 tarih ve 4058 sayılı Kanun’la onaylanması uygun bulunmuştur (RG.27.1.1995 tarih ve 22184 sayı). C¸ocuk Hakları Sözleşmesi çocukların “Magna Carta”sı ya da “İnsan Hakları Yasası” olarak nitelendirilmektedir.
20.Soru
Primlerin, vergilerden üstünlükleri aşağıdaki gerekçelerden hangisiyle açıklanamaz?
Primler sigortalının mali yüküne kolay katlandığı bir vergidir. |
Primler kaynakta kesildiği için yükü fazla hissedilmeyen vergilerdir. |
Ödenen prim miktarının artması, alınacak maaşında artmasını sağlayacağı için sigortalının ödeme eğilimini güçlendirir. |
Primlerin diğer kesimlere yansıtılması güçtür. |
Vergilerin "karşılıklı olma" özelliği güçlü olduğu için sigortalılar beklentilerini yüksek tutarlar. |
Yanıt E
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ