Sosyal Sorunlar Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toplumsal sınıfların gerek birbirleriyle, gerekse tüm toplumla ilişkilerinde ortaya çıkan ya da toplumdaki değişmelerden ileri gelen uyuşmazlık, gerginlik ve çatışmalara ne ad verilir?
Kast |
Sınıf sistemi |
Toplumsal kategori |
Sosyal sorun |
Tabakalaşma |
Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Sosyal sorun; toplumsal sınıfların gerek birbirleriyle, gerekse tüm toplumla ilişkilerinde ortaya çıkan ya da toplumdaki değişmelerden ileri gelen uyuşmazlık, gerginlik ve çatışmalardır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Peter Townsend’in yaklaşımlarından biri değildir?
Yoksulluğun sadece mekana göre değil zamana göre de değiştiği. |
Yoksulluğun tanımlamasındaki ana ölçütün temel ihtiyaçların tatmini olduğu. |
Yoksulluğun sosyal eşitsizlikten ayrı düşünülmeyeceği. |
Sosyal ve psikolojik duygusal ihtiyaçların tatmininden mahrumiyetinde bir yoksulluk biçimi olduğu. |
Yoksulluğun belirlenmesindeki ana ölçütün bireyin toplum hayatına katılıp katılamaması olarak ele alır. |
Peter Townsend yaklaşımında yoksulluğun tanımlanmasındaki ana ölçütün temel ihtiyaçların tatmini olduğu bilgisi yanlıştır.
3.Soru
Sanayi Devrimi’ni başlatan ilk dalga dokuma endüstrisi alanındaki icatlarla hangi ülkede başlamıştır?
ABD |
Fransa |
Norveç |
Almanya |
İngiltere |
İngiltere’de Sanayi Devrimi’ni başlatan ilk dalga dokuma endüstrisi alanındaki icatlarla başladı. 1800 yılından itibaren ise demir çelik endüstrisi hayati bir önem kazandı. Bu dalgalar birbirini_ izlemi ve gelişim; ulaştırma, kimya, iletişim vb. alanlara yayılarak büyük bir ivme kazanmıştır.
4.Soru
Bir bireyin sahip olduğu kaynakları faydaya çevirip çevirememesine bakarak yoksulluğu ifade etmeye çalışan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Mutlak yoksulluk |
Göreli yoksulluk |
Yapılabilirlikten yoksulluk |
Bireysel yoksulluk |
Yapısal yoksulluk |
Bir bireyin sahip olduğu kaynakları faydaya çevirip çevirememesine bakarak yoksulluğu ifade etmeye çalışan yaklaşım yapılabilirlik yoksulluğudur. Doğru cevap C seçeneğidir.
5.Soru
I. Kişisel farklılıklar
II. Fiziksel çevre farklılıkları
III. Sosyal çevre farklılıkları
IV. Aile içinde bölüşüm
V. Etnik farklılıklar
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Amartya Sen’in çevirim faktörlerine ilişkin sınıflandırmaları arasındadır?
I, II ve III |
III ve IV |
IV ve V |
I, II, III ve IV |
III, IV ve V |
Kişisel farklılıklar ve fiziksel, sosyal çevre farklılıkları ile aile içi bölüşüm, Sen’in ilgili sınıflandırmaları arasındayken, etnik farklılıklar konunun ve sınıflandırmanın tamamen dışındadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi makrososyal sorunların tanımıdır?
Bireylerin davranışlarından kaynaklandığı sorunlar |
Bireylerin haksızlığa uğramasından doğan sorunlar |
İşçi sınıfının aşırı yoğun çalışmasından doğan sorunlar |
Genel olarak bireysel sorunların hepsi |
Toplumun geniş kitlelerini ilgilendiren yapısal sorunlar |
Makrososyal sorunlar, toplumun geniş kitlelerini ilgilendiren yapısal sorunlar olarak ele alınırken, mikrososyal sorunlar daha çok bireylerin davranışlarından kaynaklandığı düşünülen sosyal sorunlara işaret etmektedir. Bu anlamda yoksulluk, işsizlik gibi sorunlar makro sosyal sorunları ifade ederken alkol bağımlılığı daha çok bireysel davranışlara bağlı sorunlar olarak ifade edilmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin ekonomik sorunlarına ek olarak ortaya çıkan sosyal eşitsizliklerden biri değildir?
Demokrasi ve insan haklarında gerileme |
Aitlik hissinin geliştirilememesi |
İstihdam yetersizliği |
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği |
Suç oranlarındaki artış |
Çeşitli araştırmacılar ve bilim in- sanları tarafından suç¸oranlarındaki artış¸, yenilikçi ve yaratıcı fikir sahibi bireylerin yetiştirilememesi, toplumsal huzursuzluk ve kutuplaşma, demokrasi ve insan haklarında gerileme, temel hukuki düzenlemelerin işlerliğinin ortadan kalkması ve bireylerin vatandaşlık kavrayışlarını yitirmeleri, düşünsel ve sanatsal üretimin gerilemesi, aitlik hissinin geliştirilememesi ve toplum olmanın koşullarının kaybı, bireylerin günlük hayat pratiklerinde şiddetin artması ve çözüm aracı haline gelmesi, toplumsal cinsiyetler arasındaki sosyal eşitsizliklerin artması, norm ve değer sistemlerindeki azalış¸, bireylerin güven hissinin yitimi gibi birçok başlık bu sorunlar arasında gösterilebilmektedir.
8.Soru
Townsend’a göre yoksulluğun temel biçimi göreli yoksulluktur. Bu görüşe göre göreli yoksulluğun nedeni nedir?
Temel ihtiyaçlar listesi |
Kaynakların hatalı dağılımı |
Çalışma tuzağı |
Yapabilirlikten yoksunluk |
Bireyin toplum hayatına katılabilirliği |
Britanyalı sosyolog Peter Townsend’a göre göreli yoksulluğun temel biçimi göreli yoksulluktur ve göreli yoksulluğun nedeni temel ihtiyaçlar listesi değil, kaynakların hatalı dağılımıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberteryen sosyal adalet ilkesini savunan bir düşünürüdür?
John Stuart Mill |
David Hume |
Thomas Hobbes |
Robert Nozick |
John Rawls |
Liberteryen sosyal adalet adalet anlayışını geliştirip şekillendiren düşünür Robert Nozick’tir. Doğru cevap D seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Liberteryen yaklaşımın savunucularından biri belirtilmiştir?
Platon |
Hobbes |
Marx |
Aristo |
Nozick |
Kavramsal çerçevesi en temelde “liyakat” (mert), “hak edenin ödüllendirilmesi”, “hak sahipliği” olan çağdaş liberteryen modelin en önemli temsilcisi Robert Nozick (1938i2002) olarak işaret edilmektedir.
11.Soru
I. Ekonomik kalkınmanın Gayri Safi Milli Hasıla hesaplamalarıyla belirlenmesi
II. Uzun ve sağlıklı bir yaşam
III. Bireylerin sahip olduklarının korunma altına alınması
IV. Makul bir yaşam düzeyi
Yukarıdakilerden hangisi İnsani Gelişme Raporu’nun odaklandığı değişkenlerdendir?
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
III ve IV |
II ve IV |
Özellikle Sen’in bu konudaki bilinçli çekimserliği ve Nussbaum’un sunduğu yapabilirlikler listesinin çeşitliliği ve soyutluğu bu değişkenleri belirlemekte kimi tartışmalara ve zorluklara sebep olmuşsa da 1990 yılından bu yana her yıl yayınlanan İnsani Gelişme Raporu üç hayati değişkene bir diğer deyişle yapabilirliğe odaklanmaktadır. Bunlar,
- Uzun ve sağlıklı bir yaşam, bir diğer deyişle bireyin doğumunda beklenen yaşam süresi: Ölçümü bireyin ortalama yaşam süresi temel alınarak yapılmaktadır.
- Bilgi, bir diğer deyişle ortalama eğitim süresi: Okur yazar oranı (2/3’ü) ve ilkokul, lise ve üniversite kayıtları yüzdesi (1/3’ü) ile yapılmaktadır.
- Makul bir yaşam düzeyi: Ölçümü kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları üzerinden hesaplanmasıyla gerçekleştirilmektedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangileri yapısal sosyal soruna bir örnek olarak gösterilemez?
Önyargılar nedeniyle ayrımcılık ve dışlanma |
Göç eden kişilerin iş ve sosyal yaşama katılamaması |
Geleneksel aile yapısının kadınların iş yaşamına katılımına engel olması |
Bireyin anne ve babasından aldığı genetik özellikleri |
Ulusal ve küresel ekonomik bunalımlar |
Yoksulluk bireysel mi yoksa yapısal faktörlerden mi oluşmaktadır. Birçok uzman yapısal faktörlerin bireysel faktörlerden daha etkili olduğunu düşünmektedir. Örn. Önyargılar nedeniyle ayrımcılık ve dışlanma, göç eden kişilerin iş ve sosyal yaşama katılamaması, geleneksel aile yapısının kadınların iş yaşamına katılımına engel olması ve ulusal ve küresek ekonomik bunalımlar yoksulluğun yapısal etmenleridir. Bireyin anne ve babasından aldığı genetik özellikleri ise bireysel etmenlere girer. Doğru cevap D seçeneğidir.
13.Soru
I. Sosyal adalet
II. Birey esenliği
III. Piyasa çıkarları
IV. Sivil toplumun desteklenmesi
Yukarıda verilenlerden hangisi Amartya Sen’in yapabilirlik yaklaşımının değerlendirme çerçevesini oluşturmaktadır?
I ve III |
II ve IV |
Yalnız II |
I ve II |
III ve IV |
Sen, yapabilirlik yaklaşımını sadece kalkınma konusuna özel olarak değil ve fakat sosyal adalet, yoksulluk, eşitsizlik, yaşam kalitesi, birey esenliği gibi birçok konuda kullanılabilecek bir değerlendirme çerçevesi olarak geliştirmek istemektedir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Peter Towsend’in yoksulluk olgusunun tanımlanmasında ileri sürdüğü özelliklerden biri değildir?
Yoksulluk sorunu sosyal katmanlaşmadan, bir diğer deyişle sosyal eşitsizlikten ayrı düşünülemez. |
Yoksulluk bağlamsal olarak ortaya çıkmakta, içeriği ve unsurları her bağlamda aynı olmamaktadır. |
Yoksulluk sadece materyal ihtiyaçlardan ya da fiziksel ihtiyaçların tatmininden mahrumiyet olarak düşünülemez. |
Yoksulluk sabit değil ama dinamik bir olgudur ve sadece mekâna göre değil, aynı zamanda zamana göre de değişmektedir. |
Ekonomik büyüme insani yaşam standartlarındaki gelişmeden daha kolay başarılabilir. |
- Kısaca söylemek gerekirse, Townsend’ın yoksulluk olgusunun tanımlanmasına ve analizine baktığımızda beş ayrı nokta öne çıkmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Yoksulluk bağlamsal olarak ortaya çıkmakta, içeriği ve unsurları her bağlamda aynı olmamaktadır.
- Yoksulluk sorunu sosyal katmanlaşmadan, bir diğer deyişle sosyal eşitsizlikten ayrı düşünülemez.
- Yoksulluk sadece materyal ihtiyaçlardan ya da fiziksel ihtiyaçların tatmininden mahrumiyet olarak düşünülemez. Sosyal ve psikolojik/duygusal ihtiyaçların tatmininden mahrumiyet de bir yoksulluk biçimidir.
- Yoksulluk sabit değil ama dinamik bir olgudur ve sadece mekâna göre değil, aynı zamanda zamana göre de değişmektedir. Çünkü bireyin toplum hayatına katılması- nı gerektiren materyaller zamanın ruhuna göre farklı şekiller alabilmektedir.
- Yoksulluğun belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde ana ölçüt temel ihtiyaçların tatmini değil, bireyin toplum hayatına katılıp katılamaması olarak ele alınmalıdır.
15.Soru
Cartwright adlı bir papaz hangi tarihte çok daha gelişkin bir dokuma makinesini icat etmiştir?
1775 |
1774 |
1764 |
1768 |
1771 |
1764 tarihinde bir dokumacı tarafından bulunan Jenny adlı makine, dokumacıların işini yüz kez daha hızlı görmesine olanak vermiş, 1774 yılında ise Crompton bu makineyi geliştirerek, bir anda birçok mekiği birden kullanabilecek makineyi icat etmiştir. Cartwright adlı bir papaz da 1775 tarihinde çok daha gelişkin bir dokuma makinesini icat ediyordu.
16.Soru
Sanayi devrimi öncesinde çalışma ilişkilerini düzenleyen lonca sistemindeki usta ve kalfalar sanayi devrimi sonrasında hangi iş kapsamında yerini almıştır?
İşveren |
İşsiz |
Nitelikli işçi |
Ağa |
Tüccar |
Sanayi devrimi öncesinde lonca sisteminde yer alan ustalar fabrikaların açılması ile fabrikalarda nitelikli işçi olarak yer almışlardır. Böylece işçi sınıfı doğmuştur.
17.Soru
Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi sosyal sorun hakkında yanlış bir bilgi içermektedir?
Toplumsal sınıflarda ortaya çıkan, toplumdaki değişmelerden ileri gelen uyuşmazlık, gerginlik ve çatışmalardır. |
Büyük kitleleri derinden etkiler. |
Ortada bir sorun olduğu ve bu sorunun çözülmesi için bir şeyler yapılması gerektiği hakkında toplumsal bir fikir birliği bulunur. |
Tarihsel sürece bağlı olarak değişmezler. |
Çözümü ancak toplumsal eylem ile mümkün olabilir. |
A,B,C ve E seçenekleri doğrudur. Ancak sosyal sorunlar tarihsel süreç içinde anlam ve buna bağlı olarak tanım olarak da değişebilirler. Bir dönem sosyal sorun olarak algılanmayan bazı sorunlar başka bir zaman aralığında sosyal sorun olarak kabul edilebilmektedir.
18.Soru
“Her bireyin kendi emek ve yeteneği ile ürettiği ürünün sahipliğine hakkı olduğunu ifade eden öz-sahiplik argümanından ileri gelmektedir”.diyen ünlü İngiliz filozof kimdir?
Hobbes |
Hayke |
Rawls |
Mill |
Locke |
Emeğin bir değerin sahipliğinde temel ölçüt olarak alınması esasında klasik siyasal liberalizmin öncü isimlerinden biri olan John Locke’un (1632-1704) her bireyin kendi emek ve yeteneği ile ürettiği ürünün sahipliğine hakkı olduğunu ifade eden öz-sahiplik argümanından ileri gelmektedir.
19.Soru
“Yasalarla düzenlenen kuralların dışına çıkan ya da bu kurallara aykırı fiiller gerçekleştiren bireylere uygulanacak yaptırımlara ilişkin düzenlemelerdir” tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?
Sosyal adalet |
Ceza adaleti |
Örgütsel adalet |
Etik liderlik |
Dağıtıcı adalet |
Ceza adaleti (criminal justice) olarak nitelendirdiğimiz kavram, yasalarla düzenlenen kuralların dışına çıkan ya da bu kurallara aykırı fiiller gerçekleştiren bireylere uygulanacak yaptırımlara ilişkin düzenlemelerdir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kararın, bir davranış veya bir ekonomik ya da siyasal politikanın adil bir karar olup olmadığını belirleyen, o kararın, davranışın ya da politikanın mümkün olan en geniş kesim için en çok mutluluk çıktısını üretmesi amacı güdülerek alınıp alınmamış olması kavramını tanımlar?
Liberteyen adalet anlayışı |
Faydacı sosyal anlayış |
Rawlsçu sosyal adalet anlayışı |
Kamusal adalet anlayışı |
Anayasal eşitlik anlayışı |
Faydacı yaklaşıma göre bir kararın, bir davranış veya bir ekonomik ya da siyasal politikanın adil bir karar olup olmadığını belirleyen, o kararın, davranışın ya da politikanın mümkün olan en geniş kesim için en çok mutluluk çıktısını üretmesi amacı güdülerek alınıp alınmamış olması ile ilgilidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ