Sosyal Sorunlar Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“____________, araçların sadece işlevli oldukları oranda ve bir amaca ulaşmayı kolaylaştırdıkları oranda ya da bireyin değer verdiği bir amacı gerçekleştirmeye yardımcı oldukları oranda değerli olmalarıdır.” Cümlesinde boş gelen yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Araçsal değer |
Çevresel değer |
Kültürel değer |
Ekonomik değer |
Sosyal değer |
Araçsal değer, araçların sadece işlevli oldukları oranda ve bir amaca ulaşmayı kolaylaştırdıkları oranda ya da bireyin değer verdiği bir amacı gerçekleştirmeye yardımcı oldukları oranda değerli olmalarıdır.
2.Soru
1930'dan sonra ilk trenlerin işlemeye başlamasına, lokomotif üzerindeki çalışmalarıyla katkıda bulunan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Priestley |
Cartwright |
George Stephenson |
Webb ve Garrot |
Dr. Home |
George Stephenson’un lokomotif üzerindeki çalışmaları sonucu, 1830’dan itibaren ilk trenler işlemeye başlamıştır. Doğru cevap C'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberteryen adalet anlayışının özelliklerinden biri değildir?
Faydacı sosyal adalet anlayışının tersine, sonuç odaklı değil süreç odaklı bir adalet anlayışıdır. |
Kazanım, transfer ve elde tutma ilkelerinin her bireye başlangıçta eşit olarak sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır. |
Negatif özgürlük olarak da bilinen ve bireyin karar ve davranışlarında özgür bırakılmasını ya da dışsal müdahalelerden bağımsız olmasını savunan bakış açısı hâkim anlayıştır. |
Her birey kendi seçim ve davranışlarının sonuçlarını, bu sonuçların arzu edilen ya da arzu edilmeyen sonuçlar olmasından bağımsız olarak hak etmiştir. |
Toplumu oluşturan her bireyin eşit bir gelir elde etmesi açısından devletin güçlenmesinden yana tavır almıştır. |
Liberteryen adalet fikrine ilişkin şu genel çerçeveyi çizmemiz mümkündür:
- Liberteryen adalet fikrinde, negatif özgürlük olarak da bilinen ve bireyin karar ve davranışlarında özgür bırakılmasını ya da dışsal müdahalelerden bağımsız olmasını savunan bakış açısı hâkim anlayıştır.
- Liberteryen adalet fikri, kazanım, transfer ve elde tutma ilkelerinin her bireye başlangıçta eşit olarak sağlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Liberteryen adalet fikri, faydacı sosyal adalet anlayışının tersine, sonuç odaklı değil süreç odaklı bir adalet anlayışıdır.
- Liberteryen adalet fikrine göre, herkesin eşit haklara (kazanım, transfer ve elde tutma hakkı) sahip olduğu bir başlangıç noktasından hareket eden bireyler süreç içinde bu hakları, yeteneklerini ve emeklerini kullanarak sonuçta eşitsiz bir zenginlik elde ediyorlarsa söz konusu bu eşitsiz zenginlik meşru bir eşitsizliktir.
- Liberteryen adalet fikrinde, bir zenginliğin ya da değerin kazanılmasında, transfer edilmesinde ve elde tutulmasında temel değerlendirme ölçütü o zenginliği ya da değeri üreten ve dışsal müdahalelerden bağımsız olduğu varsayılan bireyin emek ve yeteneğidir.
- Liberteryen adalet fikrine göre, her birey kendi seçim ve davranışlarının sonuçlarını, bu sonuçların arzu edilen ya da arzu edilmeyen sonuçlar olmasından bağımsız olarak hak etmiştir
4.Soru
Sanayi Devrimi’nin doğurduğu sosyal sorunlara, üretim yöntemlerinin moralitesine ve insafsız kâr güdüsüne bir tepki olarak 19. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan akım aşağıdakilerden hangisidir?
Birlikçi-Kooperatifçi Sosyalistler |
Demokratik Sosyalistler |
Bilimsel Sosyalistler |
Sosyal politika akımı |
Devrimci Sosyalistler |
Birlikçi-Kooperatifçi Sosyalist Akım, Sanayi Devrimi’nin doğurduğu sosyal sorunlara, üretim yöntemlerinin moralitesine ve insafsız kâr güdüsüne bir tepki olarak 19. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkmıştır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Hangi yıllardan itibaren “neo liberalizm” dönemi yaşanacaktır?
1960’lı yıllardan itibaren |
1970’li yıllardan itibaren |
1980’li yıllardan itibaren |
1950’li yıllardan itibaren |
Hiçbiri |
1929 Ekonomik Bunalımı özellikle de II. Dünya Savaşı sonrası piyasa mekanizmasının serbest işleyişinden kaynaklı sıkıntıların devlet müdahaleleri ile ortadan kaldırılmaya çalışıldığı ve “sosyal liberalizm” olarak adlandırılan bir yapıya evrilecek 1970’li yıllardan itibaren ise “neo liberalizm” dönemi yaşanacaktır.
6.Soru
Nussbaum’un yapabilirlikler yaklaşımının temeli neye dayanmaktadır?
Her ülkenin kalkınma gereksinimi karşılaması |
Her birey için değerli olan işlevleri içermesi |
Kültürel farklılıkları dikkate alması |
Fiziksel ve çevresel koşullardan etkilenmesi |
Evrensel kaynakların ortak kullanımına odaklanması |
Nussbaum’un yapabilirlikler yaklaşımının temeli, hangi ortamda ve kültürde yaşadığına bakılmaksızın birey için değerli olan işlevleri içermesi oluşturmaktadır.
Doğru cevap B seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal devlet anlayışına uymaz?
Eğitim hakkı |
Sağlık hakkı |
Sendikalaşma |
Konut ve istihdam sağlama |
Serbest rekabet |
Sosyal devlet serbest rekabet ve onun getirdiği düzensiz ve adaletli olmayan ekonomi politikasına devletin müdahalesi ve daha adaletli ve eşitlikçi, huzurlu ve dengeli bir toplum yaratma çabası taşır.
8.Soru
- Kapitalist sistem devrimci yöntemlerle tasviye edilmelidir.
- Emekle sermayenin ortak bir üretimde bütünleştirilerek ekonomik birlik oluşturmalıdır.
- Sosyal piyasa ekonomisi uygulanmalıdır.
- Üretim malları devletin eline verilmeli ve tüm servet toplumsallaştırılmalıdır.
- Parlamenter sistemde işçiler siyasal iktidarı ele geçirebilir ve emeğin sömürüsü önlenebilir
Yukarıdaki önermelerden hangileri demokratik sosyalist görüşünü temsil eder?
I-III |
I-V |
II-III |
III-V |
IV-V |
Demokratik sosyalistler üçüncü akımı oluşturur ve sandık yoluyla sosyalizme inanır. Parlamenter sistem içinde işçi sınıfının emek sınıfının sorunlarını çözmeyi planlar. Demokratik sosyalizm görüşü, temel kişisel özgürlükleri ve güdüleri koruyarak, insanın insanca yaşamasını engelleyen aşırı ekonomik ve toplumsal eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı öngörmektedir piyasa ekonomisi ile planlı ekonominin bir sentezini oluşturan sosyal piyasa ekonomisini savunur.
9.Soru
Amartya Sen güncel eserlerinde çevirim faktörlerine ilişkin olarak kısmen biraz daha net bir sınıflandırmada bulunmuştur, buna göre aşağıdakilerden hangisi Sen’e aittir?
Kişisel farklılıklar |
Fiziksel çevre farklılıkları |
Sosyal çevre farklılıkları |
İlişkisel perspektifteki farklılıklar |
Hepsi |
Kişisel çevirim faktörleri olarak yaş, cinsiyet, bilişsel ve fiziksel yetiler, vücut büyüklüğü gibi faktörleri işaret ederken, sosyal ya da dışsal faktörler
olarak ise çevresel farklılıklar, sosyal düzenlemelerin doğası, bireyin aile ve toplum içerisindeki yerini işaret etmektedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Amartya Sen’in yapabilirlik yaklaşımının kullanımda analiz aşamalarından biridir?
Kalkınmanın araçları ve amaçları arasındaki ayrımın netleştirilmesi |
Negatif özgürlük olarak da bilinen ve bireyin karar ve davranışlarında özgür bırakılmasını ya da dışsal müdahalelerden bağımsız olması |
Faydacı sosyal adalet anlayışının tersine, sonuç odaklı değil süreç odaklı olarak ele alınması |
Her birey kendi seçim ve davranışlarının sonuçlarını, bu sonuçların arzu edilen ya da arzu edilmeyen sonuçlar olmasından bağımsız olarak ilerlemesi |
Kazanım, transfer ve elde tutma ilkelerinin her bireye başlangıçta eşit olarak sağlanması gerektiğini savunması |
Sen’in yapabilirlik yaklaşımını ve bu yaklaşımının bir ülkenin ya da bir bölgenin değerlendirilmesinde ya da analiz edilmesinde nasıl bir analiz aracı olarak nasıl kullanılacağını üç alt başlık altında inceleyeceğiz. Bu alt başlıklar, kalkınmanın araçları ve amaçları arasındaki ayrımın netleştirilmesi, kalkınma sürecinde bireylerin ve bağlamın sosyal, çevresel ve siyasal farklılıkları ile özgürlük ve seçim yapabilme hürriyetinin kalkınma ile olan ilişkisidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik liberalizm kuramını oluşturmuştur?
Adam Smith |
William James |
David Ricardo |
Robert Malthus |
John Dewey |
Klasik liberalizm kuramı Adam Smıth tarafından oluşturulmuş ve daha sonra aynı düşünceyi paylaşan David Rıcardo ve Robert Malthus’un katkılarıyla geliştirilmiştir. Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler tekerlemesiyle simgelenen, insanların diledikleri gibi hareket etmeleri ve ekonomik faaliyetlerinde tam bir serbestliğe sahip olmalarını esas alan bu düşünceye göre, ekonomik ve toplumsal yaşantıyı yöneten doğal bir düzen bulunmaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Yapabilirlik(ler) yaklaşımının iki öncü ismidir?
Marx-Engels |
Sen-Nussbaum |
Smith-Mill |
Aristo-Platon |
Hayek-Malthus |
Yapabilirlik(ler) yaklaşımının iki öncü ismi olarak Hindistan asıllı ekonomist ve sosyal düşünür Amartya Sen ve Amerikalı siyaset bilimci Martha Nussbaum gösterilmektedir.
13.Soru
İnsanlık tarihindeki en büyük dönüşümün başlangıcı hangi olayla anılır?
Tarımın başlangıcı |
Yerleşik hayata geçiş |
Kavimler göçü |
Yazının icadı |
Sanayi Devrimi |
İnsanlık tarihinde yazının icadı, kavimler göçü, yerleşik hayata geçiş ve tarımın başlangıcı gibi büyük yenilikler ortaya çıkaran gelişmeler olduğunu biliyoruz. Ancak, insanlık tarihindeki en büyük dönüşümün başlangıcı hiç kuşku yok ki Sanayi Devrimi’dir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomik değer çıktısı odaklı kalkınma paradigmasına getirilen eleştirilerden biri değildir?
Kişi başına düşen yüksek gelirin insani gelişme için gerekli olması |
Gelir ve harcama odaklı verilerin yoksulluk verilerine göre daha iyi olması |
İnsani kalkınmanın sağlanması için sağlık, eğitim vb. alanlarda yatırım yapılması |
Ekonomik büyüme insani yaşam standartlarındaki gelişmeden daha kolay başarılabilmesi |
Ekonomik büyümenin insani gelişme hedeflenmeden de devam ettirilebilir olması |
Ekonomik büyüme yetersiz beslenme gibi yoksulluk çeşitlerini önünde sonunda azaltacaktır.
Gelir ve harcama odaklı verilerin diğer yoksulluk verilerine göre daha iyi olması,
Kişi başına düşen yüksek gelirin insani gelişme için gerekli olması,
Yüksek gelir sahibi aileler yaşam standardını oluşturan diğer değişkenler açısından da yoksullaşmayacaktır,
Ekonomik büyüme insani yaşam standartlarındaki gelişmeden daha kolay başarılabilir
Ekonomik kalkınma insani gelişme hedeflenmeden de devam ettirilebilir.
15.Soru
İnsanlık tarihinde “en çok değişen” ve “en çok şeyi değiştiren” olarak kabul edilen yüzyıl aşağıdakilerden hangisidir?
16. yüzyıl |
17. yüzyıl |
18. yüzyıl |
19. yüzyıl |
20. yüzyıl |
İnsanlık tarihindeki en büyük dönüşüm olarak kabul edilen Sanayi Devrimi 18.yüzyılda meydana gelmiştir. Dolayısıyla 18.yüzyıl “en çok değişen” ve “en çok değiştiren” yüzyıl olarak kabul edilmektedir.
16.Soru
1840 yılında görülen keten dokumacılarının ayaklanmaları hangi ülkede yaşanmıştır?
İngiltere |
Almanya |
Fransa |
İtalya |
İspanya |
1840 yılında Almanya’da Slezya eyaletinde görülen keten dokumacılarının ayaklanmaları yaşanıyordu. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Sanayi devriminde makineleşme ilk olarak hangi alanda gelişmiştir?
Demir |
Dokuma |
Maden |
Ulaşım |
Çelik |
Sanayi devrimi önce dokuma alanında başladı sonra demir-çelik, maden ve ulaşım alanlarına genişledi. Doğru cevap B şıkkıdır.
18.Soru
“Adil olmayı bireyin bir fazileti olarak tanımlayan” filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Aristo |
Hayek |
Hume |
Hobbes |
Platon |
Sokratçı bir anlatı metodu ile kurgusal karakterleri tartıştırarak adalet fikrini tanımlaya çalışan Platon, adil olmayı bireyin bir fazileti olarak olarak tanımlamakta, bu anlamıyla adaleti de “bireyin erdemi” olarak ifade etmektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçi sınıfının işverenlerin elinde sömürülmesine ve yoksullaşmasına ve sanayi öncesi köy topluluklarının dağılmaları sonrası ortaya çıkan toplumsal parçalanmaya tepki gösteren düşünürlerden değildir?
Robert Owen |
Charles Fourier |
Lovis Blanc |
Adam Smith |
Phillippe Buchez |
Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Robert Owen, Charles Fourier, Lovis Blanc, Philippe Buchez gibi düşünürler, işçi sınıfının işverenlerin elinde sömürülmesine ve yoksullaşmasına ve sanayi öncesi köy topluluklarının dağılmaları sonrası ortaya çıkan toplumsal parçalanmaya tepki gösterdiler.
20.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi işçi sınıfının işverenlerin elinde sömürülmesine ve yoksullaşmasına ve sanayi öncesi köy topluluklarının dağılmaları sonrası ortaya çıkan toplumsal parçalanmaya tepki göstermiştir?
Robert Owen |
Charles Fourier |
Lovis Blanc |
Philippe Buchez |
Hepsi |
Robert Owen, Charles Fourier, Lovis Blanc, Philippe Buchez gibi düşünürler, işçi sınıfının işverenlerin elinde sömürülmesine ve yoksullaşmasına ve sanayi öncesi köy topluluklarının dağılmaları sonrası ortaya çıkan toplumsal parçalanmaya tepki gösterdiler. Bunlar, bir yandan işçi sınıfının özde eşitliğini ve yaşam ölçülerinin yükseltilmesini savunurlarken öte yandan da çatışmanın yerini sosyal uyum ve işbirliğinin almasını istiyorlardı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ