Sosyoloji 2 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kentsel yaşam tarzının modern toplumun tümüne yayılıp kırsal alanı da kapsamına alarak dönüştüreceğini varsayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Jean Piaget |
Robert Ezra Park |
Louis Wirth |
Ernest Burgess |
Roderick Mckenzie |
Louis Wirth, kentsel yaşam tarzının modern toplumun tümüne yayılıp kırsal alanı da kapsamına alarak dönüştüreceğini varsaymıştır. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Sosyal mevkilerin genellikle eğitimsel başarı, beceri ve yetenek gibi niteliklerle kazanıldığı toplum aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Feodalizm |
Meritokrasi |
Kast sistemi |
Modern kapitalizm |
Toplumsal tabakalaşma |
Meritokrasi (liyakate dayalı toplum) sosyal mevkilerin çoğunlukla eğitimsel başarı, beceri ve yetenek gibi niteliklerle hak edilerek kazanıldığı bir toplumdur. Ancak, bireyin güç ilişkilerine yakınlığı, ailesinin sosyal kökeni ve sınıfı da bireyin yaşam ve iş fırsatlarını büyük ölçüde etkilemektedir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Toplumsal gruplarla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
İkili gruplar istikrarsız olabilir. Kolaylıkla dağılabilir. |
Bir grupta yer alan insan sayısı arttıkça, bunları bağlayan ilişkilerin sayısı daha da büyük hızla artar. |
İkili grup üçlü gruptan daha durağandır. |
Grup boyutunda büyümeler, sadece küçük gruplar içinde geçerli olan yoğun kişisel ilişkileri azaltır. |
İki kişinin meydana getirdiği bir grup olan ikili, mümkün olan en küçük toplumsal grubu oluşturur. |
Üçlü, ikiliden daha durağandır.
4.Soru
Aşağıdaki kentsel yaklaşımlardan hangisi Manuel Castells'e aittir?
Kentsel devrimi vurgulamıştır. |
Kapitalist üretim biçimi içinde kentin özel bir anlama sahip olduğunu ifade eder. |
Sermayenin dolaşım sürecinde kentsel yapılı çevrenin oynadığı özel rolü vurgular. |
Kentleşmeyi sermaye ve sınıf merkezli yaklaşımla ele almıştır. |
Kent, kendisi için bir analiz nesnesi haline gelmiş ancak bu kez kapital birikim süreçleri ile tanımlı bir çerçeveye oturtulmuştur. |
Castells'in yaklaşımında kent, kendisi için bir analiz nesnesi haline gelmiş ancak bu kez kapital birikim süreçleri ile tanımlı bir çerçeveye oturtulmuştur.
5.Soru
Bireylerin doğumlarıyla beraber kazandıkları nitelikler üzerine dayalı ve sınıflar arası geçişliliklere kapalı bir hiyerarşik toplum biçimine ne ad verilir?
Kölelik |
Kast sistemi |
Feodalizm |
Açık toplum |
Sınıf sistemi |
Geleneksel toplumlarda ve tarım toplumlarında yaygın olan kast sistemi bireylerin doğumlarıyla beraber kazandıkları nitelikler üzerine dayalı ve sınıflar arası geçişliliklere kapalı bir hiyerarşik toplum biçimidir. Kast sistemi, tamamen kapalı bir sistemdir çünkü kişinin tüm geleceğini içine doğduğu kast ya da sınıf belirler.
6.Soru
George Simmel'e göre aşağıdakilerden hangisinin sonucu metropol hayatının olumlu bir yansımasıdır?
Bireyler kenti, insanların, amaçların ve olayların itişip kalkışması olarak algılar. |
Bireyler bir yaşam stratejisi olarak başkalarına olan mesafelerini korurlar. |
Bireyleri cemaat tarzı sosyalleşmelerden koparır. |
Bireyler, paranın ve pazar ekonomisinin iç içe geçtiği yerlerde yaşarlar. |
Birey, hesap ve alışverişe odaklanmıştır. |
Taşrada bireyi boğan ilişkiler ve cemaat tarzı sosyalleşmenin aksine, kentler bireylere özgürlük ve farklılıklara izin veren kaçış alanları sunarlar.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, örgüt kültürü, bir örgütü diğerinden ayıran, örgütün üyelerinin paylaştıkları anlamlar sistemidir tanımıyla örgüt kültürünü ifade etmiştir?
Edgar Schein
|
William Ouchi
|
Max Weber
|
Stephen Robbins
|
Henry Mintzberg
|
8.Soru
İşlevselci bir toplumsal tabakalaşma yaklaşımı getiren düşünür(ler) aşağıdaki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Moore |
Rousseau |
Marx |
Durkheim |
Weber |
Kigsley Davis ve Wilbert Moore, 1945’te yayımladıkları “Tabakalaşmanın Bazı İlkeleri” adlı makalelerinde işlevselci bir toplumsal tabakalaşma yaklaşımı geliştirdi. Davis ve Moore’a göre, bütün toplumlar eşitsiz bir tabakalaşma sistemini bünyesinde barındırmaktadır. İşlevselci kurama göre, farklı toplumsal tabakalar arası toplumsal eşitsizlik, toplumun devamı ve korunması açısından olumlu bir işlev görür; ama aynı zamanda, toplumsal rol farklılaşmasının olduğu bütün toplumlarda toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik kaçınılmazdır. İşlevselci kurama göre, toplumsal eşitsizlik her toplumda kaçınılmaz olduğu gibi gereklidir de.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işlevselci yaklaşımın özelliklerinden biridir?
Eşitsizlik ve tabakalaşma doğaldır ve tüm toplumlarda bulunmaktadır. |
Sanayileşmiş kapitalist toplumlara özgü bir tabakalaşma sistemidir. |
Bireyin başarı durumuna bağlı olarak sosyal hareketliliğine izin verilen bir sistem olduğu söylenebilir. |
Bu sistemde kâğıt üstünde herkesin yukarıya doğru yükselme şansı ve fırsat eşitliği olduğu varsayılır. |
Genellikle liyakata dandığı ve meritokratik bir yapısı olduğu varsayılır. |
İşlevselci yaklaşıma göre, eşitsizlik ve tabakalaşma doğaldır ve tüm toplumlarda bulunmaktadır.
10.Soru
İlk kez Robert A. Dahl iktidarın eşitsiz paylaşıldığını kabul etmekle beraber tüm iktidarın sadece tek bir azınlık grubunun elinde yoğunlaşmadığını, birbirine rakip çoğul seçkin gruplarından bahsettiği sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Poliarşi |
Oligarşi |
Elitist |
Seçkinler |
Aristokrasi |
Demokratik elit teorilerine benzer bir yaklaşımı benimseyen ve Dahl’in başını çektiği çoğulcular ise, iktidarın eşitsiz paylaşıldığını kabul etmekle beraber tüm iktidarın sadece tek bir azınlık grubunun elinde yoğunlaşmadığını, birbirine rakip çoğul seçkin gruplarından bahsedilebileceğini belirtirler. Poliarşi olarak adlandırılabilecek bu sistemde iktidar, rakip gruplar arasında üzerinde pazarlık yapılan bir kapasitedir ve sonuçta iktidar, çıkar- lar ittifakını temsil eden bu rakip ve gönüllü gruplar tarafından kullanılır.
11.Soru
Sanal cemaat kavramını ilk kez kullanan kişi kimdir?
E. Durkheim |
F. Tönnies |
Mamuel Castells |
Howard Rheingold |
William Graham Sumner |
Sanal cemaat terimini ilk kez Howard Rheingold kullanmıştır.
12.Soru
Merkezi otoritenin Kiliseye geçmesi hangi dönemde olmuştur?
Rönesans
|
Ortaçağ
|
Antik Yunan
|
Rönesans
|
Barok
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin kentleşme sorunlarının en azından görünürde kolaylıkla üstesinden gelebilmesini sağlayan bir özelliktir?
Kökene dayalı ilişkilerin giderek zayıflaması |
Gecekondu bölgelerinde cemaatleşmenin önüne geçilmesi |
Formal kurum ve mekanizmaların sürece dahil olması |
Farklı toplum kesimlerinin kendiliğinden geliştirdiği mekânizmalar |
Göçmenlerin kentte sosyal çevre sağlamakta zorlanması |
Kentleşme sürecindeki bütün bu olumsuz gelişmelere karşın, Türkiye’nin kentleşme sorunlarının en azından görünürde kolaylıkla üstesinden gelinebilmesini sağlayan bazı özelliklerden bahsetmemiz gerekir. Kentleşme sorunlarının krize dönüşmeden kolayca çözümlenebiliyor olmasını sağlayan esas öğe, farklı toplum kesimlerinin kendiliğinden geliştirdiği mekânizmalardır. Türkiye, son 50 yılda yaşadığı kentleşmenin yarattığı sorunları ve büyük alt-üst oluşları enformel kurum ve mekânizmalar sayesinde kolay atlatabilmiştir. Kente gelen göçmenler gerek akrabalık gerekse hemşehrilik bağları üzerinden bir ilişki ağı kurmuştur. Göçmenler, kente yerleşme ve istihdam konularında akrabalık ve hemşehrilik ilişkilerinden faydalanmıştır. Hatta, kökene dayalı bu ilişkilerin yalnızca bir iş ve barınak bulma aracı değil, aynı zamanda bir kimlik kazanma mekânizması olduğu söylenebilir. Özellikle zincirleme göç türü, bu ilişkilerin doğması ve yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Gecekondu bölgeleri de çoğunlukla bu ilişkiler temelinde oluşturulmuştur. Aynı yöreden, ilçeden veya ilden gelen grupların bir arada yaşaması biçiminde tezahür eden bir “cemaatleşme” Türkiye kentleşmesinin önemli bir özelliğidir. Gecekondu bölgelerinde ortaya çıkan bu sosyal doku göçmenlere kentte önemli bir toplumsal çevre sağlamış ve kırla kent arasındaki pek çok farklılığın yarattığı sosyo-kültürel şoku hafifletici etki yapmıştır.
14.Soru
İktidarın önemli kaynaklarından biri de yazılı ve görsel basındır. Aşağıdakilerden hangisi iktidarın sembolik kaynak olarak kullandığı televizyonun rollerinden biridir?
Endoktrinasyon aracıdır |
Yaptırım aracıdır |
İktidarın en önemli iletişim aracıdır |
İktidarın reklamını yapma aracıdır |
Toplumları dönüştürme etkisi vardır |
Sembolik kaynaklar kapsamındaki teknikler arasında propaganda, endoktrinasyon (fikir aşılama) ve yönlendirme (manipülasyon) yer alır. Televizyon, önemli bir propaganda, fikir aşılama ve yönlendirme aracıdır.
15.Soru
Kralların, kraliçelerin ya da dini erkanın otoritesi aşağıdaki hangi otorite şekline örnek olarak verilebilir?
Geleneksel otorite |
Karizmatik otorite |
Sivil otorite |
Yerel otorite |
Yasal-ussal otorite |
Max Weber’in Otorite Tipolojisi Weber’in otorite tipolojisindeki üç kategoriden ilki geleneksel otoritedir. Buna “ezeli geçmiş”in otoritesi de denebilir. Hatırlanamayacak kadar eski uyma ve kâbul etme alışkanlıklarının kutsallaştırıldığı görenekler, geleneksel otoriteyi temsil ederler (Weber, 2004, s. 132). Burada otoriteyi icra eden kişi ya da kişilerin belirlenmesinde geleneksel kurallar etkilidir. Bir kişinin otoritesine itaat edilmesinin gerekliliği de o kişinin geleneksel konumundan kaynaklanır (Weber, 2005, s. 55). Kralların, kraliçelerin ya da dini erkanın otoritesini, geleneksel otorite örnekleri olarak sıralamak mümkündür.
16.Soru
I. İktidarı, rakip çıkar grupları arasında paylaşılan, üzerine pazarlık yapılan bir kapasite olarak görür.
II. Çatışmacı anlayışın aksine toplumsal düzeni uzlaşının ürünü olarak görür.
III. En önemli temsilcileri Mosca, Pareto, Michels ve Mills’dir.
IV. Siyasetin öncelikle bir müzakere arenası olduğunu iddia ederler.
V. Egemen tarihsel blok sadece siyasal alan üzerinde değil, toplumun, toplumsal yaşamın bütününde tüm boyutlarıyla beraber etkili olur.
Yukarıda verilenlerden hangileri Weberci Çoğulcu Modelin önermeleridir?
I, II, III |
I, II, IV |
I, III, V |
II, III, V |
III, IV, V |
Weberci Çoğulcu (Pluralist) Model: İktidarın toplumda eşitsiz paylaşıldığını ve yönetimin küçük bir azınlığın elinde olduğunu iddia eden elitizmin aksine çoğulcu model iktidarı, rakip çıkar grupları arasında paylaşılan, üzerine pazarlık yapılan bir kapasite olarak görür. Çatışmacı anlayışın aksine toplumsal düzeni uzlaşının ürünü olarak gören çoğulcular, siyasetin öncelikle bir müzakere arenası olduğunu iddia ederler. Sınırlı kaynaklarla çevrili bir dünyada akıl sahibi varlık olan bireyler kendi çıkarlarını tam anlamıyla gözetemezler. Ya da sınırlı kaynaklarla hiçbir örgütün bütün hedeflerine ulaşması söz konusu olamaz. Bu nedenle bireyler ya da gruplar arasında çatışmadan ziyade uzlaşı daha rasyoneldir ve bu yüzden bireyler ya da farklı gruplar bir araya gelerek çıkarları üzerinde uzlaşırlar ve ittifaklar oluştururlar. Sonuçta, çoğulcu modele göre siyasal sistemde her birey söz sahibi olduğundan, iktidar toplum boyunca yayılmıştır. Elitist modelin, tek bir grubun elinde iktidarın yoğunlaştığı iddiasına karşı çoğulcular, iktidarın rakip birey ve gruplar arasında yayıldığını belirtirler.
17.Soru
Toplumları tarihsel olarak endüstrileşme öncesinde ve sonrasında farklı toplumsal grup formlarına ayıran kişi kimdir?
Ferdinand Tonnies |
Emile Durkheim |
Weber |
C. H. Cooley |
G. Simmel |
Tönnies’e göre toplumlar tarihsel olarak endüstrileşme öncesinde ve sonrasında farklı toplumsal grup formlarına sahip olmuştur. Endüstri öncesi toplumların temel örgütlenme biçimi ve toplumsal grup formu cemaat (gemeinschaft) iken, endüstriyel toplumlar cemiyet (gesellschaft) tarzı toplumsal grup formuna sahip olmuştur.
18.Soru
Yakalama ve ticaret yoluyla kölelik kaçıncı yüzyıl'a kadar sürmüştür?
16. Yüzyıl |
17. Yüzyıl |
18. Yüzyıl |
19. Yüzyıl |
20. Yüzyıl |
İnsanlar farklı yollardan köleye dönüşebilmektedir: Doğum, askerî yenilgi, borç ya da 19. yüzyıl ortalarına kadar Amerika’da olduğu gibi yakalama ve ticaret yoluyla.Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Bir kişiye duyulan mutlak bağlılık ve güvene, söz konusu kişinin kahramanlığına ya da başka niteliklerine inanmaya dayalı otoritedir. Peygamberlerin otoritesi, siyaset alanında seçimle iş başına gelen komutanın otoritesi, büyük demagogların ve siyasi liderlerin otoritesi bu tür otorite için verilebilecek en belirgin örneklerdir.
Yukarıda açıklanan kavram hangisidir?
Karizmatik otorite |
İktidar |
Geleneksel otorite |
Yasal-Ussal Otorite |
Hegemonya |
Karizmatik otorite, olağanüstü ve Tanrı vergisi kişiliğin otoritesidir. Bir kişiye duyulan mutlak bağlılık ve güvene, söz konusu kişinin kahramanlığına ya da başka niteliklerine inanmaya dayalı otoritedir. Peygamberlerin otoritesi, siyaset alanında seçimle iş başına gelen komutanın otoritesi, büyük demagogların ve siyasi liderlerin otoritesi bu tür otorite için verilebilecek en belirgin örneklerdir.
20.Soru
I Ayrıntılı kurallarII GizlilikIII SüreklilikAşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Weber'e göre bürokrasinin olumsuz yönleridir?
I
|
II
|
III
|
I ve II
|
II ve III
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ