Sosyolojide Yakın Dönem Gelişmeler Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Risikogeselschaft” (Risk Toplumu) adlı kitabıyla tanınmış sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Anthony Giddens |
Jürgen Habermas |
Ulrich Beck |
Manuel Castells |
Pierre Bourdieu |
Ulrich Beck, Risikogeselschaft” (Risk Toplumu) adlı kitabıyla tanınmıştır.
2.Soru
‘Moderniteyi’ henüz gerçekleştirilmemiş potansiyellere sahip tamamlanmamış bir proje olarak gören ve bu nedenle post-modern bir dünyadan söz etmek için henüz çok erken olduğunu savunan sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
Scott
|
Weber
|
Habermas
|
Freud
|
Durkeim
|
3.Soru
Risk fikri ilk kez kim tarafından kullanılmıştır?
Batılı kaşifler |
Norveçli kaşifler |
Avrupalılar |
Doğulu kaşifler |
Asyalılar |
Risk fikri ilk kez dünyanın dört bir yanına yolculuklar yapan Batılı kâşifler tarafından kullanılmıştır.
4.Soru
Giddens, 17. Yüzyılda Avrupa’da başlayan ve daha sonra tüm dünyayı etkisi altına alan bir toplumsal yaşam ve örgütlenme biçimini nasıl tanımlar?
Kapitalistleşme
|
Modernlik
|
Postmodern dönem
|
Aydınlanma dönemi
|
Sanayileşme dönemi
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tüm eski kültürlerde, günümüzde riskle ifade edilen durumlardandır?
Tanrıların isteği- Şans-Öngörü |
Talih-Öngörü-Alınyazısı |
Yazgı-Şans-Olasılık |
Yazgı-Talih-Tanrıların isteği |
Tahmin-Talih-Tahmin |
Tüm eski kültürlerde, günümüzde riskle ifade edilen durumlar yazgı, talih ya da Tanrıların isteği olarak görülmüştür.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Habermas’ın toplum modelindeki eylem alanı-değişim aracı sıralamasından biri değildir?
Ekonomi-para
|
Siyasal sistem- güç
|
Kamusal alan-etki
|
Özel alan-sorumluluk
|
Emek-sermaye
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çifte hermeneutik dediğimiz duruma örnek oluşturur?
Yan kesicilik |
Kapkaçcılık |
İlgisiszlik |
Duyarsızlık |
Hortumculuk |
S›radan aktörlerin gündelik yaşama dair atfettikleri anlamlar ile o kültürün içinden gelen sosyoloğun teorik açıklamaları örtüşünce çifte hermeneutik dediğimiz durum oluşur. Buna Türkiye’den bir örnek olarak “hortumculuk” kavramını verebiliriz.
8.Soru
Toplumun sıradan üyelerinin gündelik yaşamda etkileşime girmek ve nihayetinde ortak bir anlaşmaya varmak amacıyla kullandıkları bilgi, beceri ve yetenekler stoku olarak tanımlanabilecek kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşantı-dünyası
|
Bürokrasi
|
Doxa
|
Rasyonel eylem
|
Sembolik etkileşim
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Giddens’ın yapı için söylediği usüllerden biri değildir?
Tahakküm |
Meşrulaştırma |
Güç |
Anlam |
İletişim |
Yapılaşma sisteminde üç öğe bulunmaktadır: toplumsal pratikler, usuller ve yapılar. Yapılaşma usulleri, yapı ve eylemin (failliğin) ifade edilme yollarıdır. Yapılaşmayı müziğin kendisi olarak düşünecek olursak, usuller analog ya da dijital tarzda olsun yeniden üretilme biçimidir ve toplumsal pratik de bu müziği üreten müzisyendir. Görüldüğü üzere yukarıdaki çizelgeden de anlaşılacağı üzere, Giddens bir taraftan üç toplumsal pratiğe (iletişim, güç ve yaptırım) diğer taraftan da yapılara (anlam, güç/tahakküm ve meşrulaştırma) tekabül eden üç usul ya da ifade tarzı öne sürmektedir.
10.Soru
Habermas’a göre, “geç kapitalist toplumlarda esas olarak ideolojik kontrole, devletin ve (medya gibi) kültürel aygıtların insan kitlelerini mevcut sistemin adil, dürüst, rasyonel ve dolayısıyla meşru olduğuna ikna yeteneklerine bağlı olan aşağıdakilerden hangisidir?
Meşruiyet |
Motivasyon |
Ekonomik Çıkarlar |
Sembolik Etkileşim |
Sosyal Sistem |
Habermas’a göre, “geç kapitalist toplumlarda meşruiyet esas olarak ideolojik kontrole, devletin ve (medya gibi) kültürel aygıtların insan kitlelerini mevcut sistemin adil, dürüst, rasyonel ve dolayısıyla meşru olduğuna ikna yeteneklerine bağlıdır.
11.Soru
Bourdieu'nin her zaman alan, habitus, doxa, illusio, sermaye gibi kavramları hep bir arada ele alarak tanımlama yoluna gitmesindeki sebep nedir?
işlevsellik |
bütünlük |
bozulmazlık |
ayrılmazlık |
anlamsallık |
Bu çerçeve o kadar iç içe geçmiş bir hâldedir ki, tek tek tanımlanmaya başlandığında düşünümsel sosyolojinin kavramlarından hiçbirinin diğerinden bağımsız ele alınamayacağı görülür. İçlerinden birisi tek başına ele alınmaya çalışıldığında diğer kavramlar olmadan çok da işlevsel olmadığı rahatlıkla görülebilecektir.Bu yüzden Bourdieu her zaman alan, habitus, doxa, illusio, sermaye gibi kavramları hep bir arada ele alarak tanımlama yoluna gitmektedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi risk toplumunun sahip olduğu özelliklerden biri değildir?
Güvensizlik veya tehditlerin aslında modern bir sorun olduğu. |
Sanayi döneminden risk dönemine geçiş modernliğin arzu edilmeyen veya öngörülemeyen bir sonucudur |
Risk toplumunun sahip olduğu diğer özelliklerden biri ise yerleşik norm sistemlerinin başarısızlık göstermeleridir. |
Risk toplumunda tehditlerin denetlenebilirliği sorunu da üzerinde durulması gereken bir başka konudur |
Tehlikelerle ilgili kültürel algılama (değerlendirme) farklılıklarının göz ardı edilmesi. |
Güvensizlik veya tehditlerin aslında modern bir sorun olduğu risk toplumunun sahip olduğu özelliklerden biri değildir. Doğrusu güvensizlik veya tehditlerin aslında modern bir sorun değil, bütün kültürlerde ve dönemlerde görülen eski bir sorunu oluşturduğu ima edilmektedir.
13.Soru
Hangisi toplumsal pratiğin yasalaştırılmasının temel bileşenlerindendir?
Anlamlı iletişim üretimi
|
Endüstrileşme
|
Küreselleşme
|
Uzmanlıklar
|
Ulus-devletler
|
14.Soru
Bourdieu sosyolojisinin düşünümsellik (reflexivity) özelliği ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Kuram ve metodoloji birbirinden ayrılmalıdır. |
Pratiğe dökülme çabası gütmeyen kuram oluşturulmalıdır. |
Bireysel olandaki toplumsalı , özeldeki evrenseli keşfettirerek yanılsamdan kurtarır. |
Yapı ve birey arasındaki diyaklektik süreç yanılgı yaratır. |
Düşünümsellikte yöntem uygulamasında tekrardan kaçınılır. |
Pierre Bourdieu, kuram ve metodolojinin iç içe bir süreç olduğunu sıklıkla vurgular. Ona göre kuram, pratiği olduğu gibi yönlendiren bir süreç değildir. Teorik olarak kusursuz ancak pratiğe dökülemeyen ve/veya dökülme çabası gütmeyen bir kuram oluşturmak çabasında değildir.
"Çünkü düşünümsellik, kendilerini daima her türlü toplumsal belirlenimden muaf sayan entelektüellerin kendileri hakkındaki “karizmatik temsilleri”ni sorgular. Ve Bourdieu’ye göre düşünümsellik, bireysel olandaki toplumsalı, mahremin altında gizlenen kişisel-olmayanı, özeldeki evrenseli keşfettirerek entelektüeli yanılsamadan kurtarabilir."
Bourdieu’nün düşünümsel sosyolojisinin en önemli özelliklerinden birisi yapı ve birey arasındaki diyalektik sürece odaklanması ve bu odaklanma sürecinde araştırmacının kendisine de incelenen olayın/olgunun bir parçasıymış gibi bakmasını öğütlemesidir. Bourdieu, önerdiği yöntemi uygularken tekrara düşmekten de hiçbir zaman çekinmemiştir.
15.Soru
Rasyonel bir araç-amaç ilişkisi izleyen, empirik-analitik bilgi yönelimli ve somut düzlemde emekile ilişkilendirilmiş eylem tipi aşağıdakilerden hangisidir?
İletişimsel eylem
|
Araçsal eylem
|
“dile-dönüş” eylemi
|
Sosyal/sembolik etkileşim
|
Toplumsal etkileşim
|
16.Soru
Bourdieu sosyolojisi denilince hangi seçenek açıklayıcıdır?
Toplumsal dünyada beden ile pratiklerin mantığına önem veren bir sosyoloji |
Özerkliğin kazanılması |
İkici yapının ortaya çıkması, Simgesel sermayenin oluşması, Özerkliğin kazanılması. |
Dış dinamikler ve etkenler |
Sürekli tekrarlar yoluyla totoloji yapmak |
Bourdieu sosyolojisi; toplumsal aktörlerin sürekli olarak rasyonel ve ekonomik
çıkarlara göre hareket ettiklerini savunan rasyonel eylem kuramına karşı aktörlerin içkin bir pratik mantığa, sezgiye ve de bedensel yatkınlığa göre hareket ettiklerini savunan, bu bakımdan da toplumsal dünyada beden ile pratiklerin mantığına
önem veren bir sosyoloji olarak bilinmektedir.
17.Soru
Eyleyicinin sosyal bağlantıları ve grup aidiyetleri üzerinden sahip olduğu sermaye,satın alma gücü, eğitimi, dil alışkanlıkları, beğeni yargısı, bunların hepsi farklı alanlarda diğer eyleyicilerle mücadele içinde birer tahakküm kozuna dönüştürülebilir. Bu durum habitusun sürekli yeniden üretilmesini ve üretilirken de dönüşmesini beraberinde getirir.Bu noktada hangi kavram önem taşır?
Sosyal eylem |
Marx’taki sermaye sınıfı |
kültürel sermaye |
simgesel şiddet |
Habitus |
Eyleyicinin sosyal bağlantıları ve grup aidiyetleri üzerinden sahip olduğu sermaye,
satın alma gücü, eğitimi, dil alışkanlıkları, beğeni yargısı, bunların hepsi farklı alanlarda diğer eyleyicilerle mücadele içinde birer tahakküm kozuna dönüştürülebilir. Bu
durum habitusun sürekli yeniden üretilmesini ve üretilirken de dönüşmesini beraberinde getirir.Bu noktada simgesel şiddet kavramı önem taşır. İktidar, yeniden üretimini -yani var olan düzenin devamını- sağlamak için, fiziksel şiddet içermeyen bir baskı unsuru kullanır.
18.Soru
Aşağıdaki dönemlerden hangisi risk toplumu kavramının oluşmasında önemli rol oynamıştır?
İkinci Dünya Savaşı |
Soğuk Savaş |
Birinci Dünya Savaşı |
Sanayi Devrimi |
Rönesans |
Risk toplumu, özellikle Soğuk Savaş dönemi sonrası toplumların değişen güvenlik ve risk algılamasını anlamaya yönelik olarak geliştirilen yaklaşımlardan biridir. Temelde modernliği ve modernliğin bir sonucu olarak Sanayi Devrimi’nden 200 yıl sonra ortaya çıkmaya başlayan çevresel, ekonomik ve güvenliğe ilişkin yeni riskleri ele alan Beck’in bu yaklaşımı literatürde önemli bir yere sahiptir.
19.Soru
Bourdieu’nün dördüncü sermaye tipi olan simgesel sermayeye hangisini örnek gösterebiliriz?
Sahip olunan mücevherat |
Diploma |
Kitaplar |
Çocuklar |
Bilgi birikimi |
Bourdieu’nün dördüncü sermaye tipi simgesel sermayedir. Simgesel sermaye diğer sermaye tipleri ile yakından ilişkilidir. Simgesel sermaye kısaca tüm sermaye türlerini çeşitli oranlarda içinde barındıran ve bu şekilde belli bir alanda söz sahibi olabilmek için geçerli hâle gelen sermaye türüdür. Gösterge değeri olan soyut bir durumdur. Örneğin eğitimin sonucunda alınan diplomalar simgesel sermaye özelliği taşır. Antika eserlere sahiplik, koleksiyonculuk vs. gibi durumlar simgesel sermayeye ilişkin örneklerdir.
20.Soru
Marx’tan farklı olarak Habermas’a göre günümüz kapitalizmin sürekliliğini tehdit eden unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Yeni toplumsal hareketler |
Sınıf mücadelesi |
Emek ve sermaye gerilimi |
Proleterya devrimi |
Ekonomik değişim |
Marx’ın zamanında sınıf bölünmesi, sınıf çatışması ve sınıf mücadelesi toplumsal değişmenin temel kaynağını oluştursa da günümüzde sınıfsal uzlaşmanın sağlanmasıyla birlikte bu durum önemli ölçüde ortadan kalmıştır. Ne var ki Habermas’a göre, kapitalizm ekonomik sorunları ve dolayısıyla ekonomik temelli sınıf çatışmasını zayı?atarak tehdit edici olmaktan çıkarmayı başarmış olsa da bu sefer de sistem kendi meşruiyetini tehdit eden farklı nitelikte krizlerle karşı karşıyadır. Bu yeni krizler ve gerilimler ekonomik faktörlerden değil fakat kültürel ve ideolojik faktörlerden beslenmektedir. Dolayısıyla kapitalizm içinde daha önce sınıf farklılıklarından kaynaklanan ve sınıf hareketleri şeklinde somutlaşan gerilimler günümüzde yeni toplumsal hareketlerle yer değiştirmiştir. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ