Sosyolojide Yakın Dönem Gelişmeler Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Harvey'e göre postmodernist düşüncenin temel özellikleri arasında yer almamaktadır?
Parçalanma |
Bütün evrensel söylemlere karşı duyulan derin güvensizlik |
Meta-anlatıları kabul etme |
Belirlenemezlik |
Bütüncül (totalizing) söylemlere karşı duyulan derin bir güvensizlik |
Harvey (1997: 21), postmodernist düşüncenin temel özelliklerinin parçalanma, belirlenemezlik ve bütün evrensel ya da bütüncül (totalizing) söylemlere karşı duyulan derin bir güvensizlik olduğunu belirtmektedir. Bu anlayış içerisinde yaygın ve derin değişimi ifade edenlerin ortak yönü “meta-anlatılar”ı reddetmeleridir. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Boylam bilgilerini ölçmeye yardımcı olan alet hangisidir?
Rota bildiren bot |
Kros staf |
Bek staf |
İskandil Savlosu |
Kuadrant |
Bir başka teknolojik gelişme ise, bulunulan enlem derecesini belirlemeye yarayan “kros staf ” adı verilen aletin keşfidir. “Bek staf ” adı verilen alet ise boylam bilgilerini ölçmeye yardımcı olmuştur. “
3.Soru
18. yüzyılda aydınlanma döneminde ortaya çıkan ve teknolojiye, bilime, ilerlemeye inanan, geleceğe de güven duyan düşünceleri, değerleri ve varsayımları içeren modernizme karşıt olarak gelişen, yalnızca sosyolojide değil sanat, müzik, edebiyat, kültür ve sosyal bilimlerde de etkili olan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Marksizm |
Postyapısalcılık |
Postmodernizm |
Emperyalizm |
Post-kolonyalizm |
Postmodernizm
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi modern kolonyalizmin başlangıcı ve sembolü olarak görülen olaydır?
Colomb'un doğuyu keşif için yelken açması |
Barutun bulunması ve sonrasında ateşli silahların icadı |
Avrupa'da iç savaşların baş göstermesi |
Gutenberg'in matbaayı bulmasıyla bilginin yayılması |
İpek yolunun aktif olarak kullanılmaya başlanması |
Kolonyalizm, Batı tarihinin geleneksel siyasi ve ekonomik anlatısında Christopher Columbus’un 1492 yılında Doğu’yu keşfetmek amacıyla batıya doğru yelken açmasıyla sembolleştirilir.
Modern kolonyalizmin başlangıcı, 15. yüzyılın sonlarında Christopher Columbus’un İspanya Krallığı adına doğuyu aramak amacıyla batıya doğru yelken açmasıyla başlayan ve “Keşifler Çağı” olarak da nitelendirilen süreçtir.
5.Soru
Aşağıdaki post-kolonyal teorinin öne çıkan önemli temsilcilerinden hangisi Hindistan asıllı edebiyat kuramcısı ve feminist eleştirmendir?
Frantz Fanon |
Gayatri Chakravorty Spivak |
Edward Said |
Homi K. Bhabha |
Samir Amin |
Doğru cevap B dir. Gayatri Chakravorty Spivak post-kolonyal teorinin öne çıkan önemli temsilcilerinden birisi, Hindistan asıllı edebiyat kuramcısı ve feminist eleştirmendir.
6.Soru
Yönetim erkinin yetenek ve kişilerin bireysel üstünlüğüne, liyakata dayandığı yönetim biçimini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Modernizm |
Meritokrasi |
Demokrasi |
Rejim |
Kozmopolit |
Meritokrasi yönetim erkinin yetenek ve kişilerin bireysel üstünlüğüne, liyakata dayandığı yönetim biçimidir.
7.Soru
Oryantalizmin fikirlerini, hiyerarşisini ve de “öteki”sini tersine çevirmeyi amaçlayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Oksidentalizm |
Kolonyalizm |
Post-kolonyalizm |
Etnosantrizm |
Egosantrizm |
Oksidentalizm özellikle, Oryantalizmin fikirlerini, hiyerarşisini ve de “öteki”sini, dahası Batı kültürünün ikili karşıtlıklarını tersine çevirme gayretinde olan bir karşı söylem ve de bir misilleme stratejisi olarak değerlendirilmektedir. Bu noktada Oksidentalizm, Batı’ya ilişkin her şeyi reddeden ve modernizasyon mirasını her şeyiyle reddeden eleştirel kuramın anti-modernist bir boyutu olarak da tanımlanmaktadır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mekansal pratiğin geleneksel anlayışlardan devraldığı dört yönden biri değildir?
Ulaşılabilirlik ve mesafelendirme |
Temsil mekanları |
Mekanın edinim ve kullanımı |
Mekanın hakimiyet ve kontrol altına alınması |
Mekanın üretimi |
Harvey’e göre, mekansal pratiğin geleneksel anlayışlardan devraldığı dört yön “ulaşılabilirlik ve mesafelendirme”, “mekanın edinim ve kullanımı”, “mekanın hakimiyet ve kontrol altına alınması” ve “mekanın üretimi”dir. Mekansal pratiğin bu 4 boyutu birbirleriyle ilişki içindedir. Örneğin mekanın üretimi, mesafelendirmeyi ve mülk edinme ile hakimiyetin koşullarını değişikliğe uğratmaktadır. Doğru cevap B’dir.
9.Soru
- Düşük kurumsal sadakat oluşması
- İşçiler arası dayanışmanın kuvvetlenmesi
- Kurumsal bilginin zayıflaması
Sennett'e göre yukarıdakilerden hangileri yeni kapitalizmin ortaya çıkardığı temel eksiksikler arasında gösterilebilir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Sennett'e göre yeni kapitalizmin geleneksel bürokratik yapıyı yıkması, çalışanların kurumsal sadakatini azaltmakta, işçiler arasındaki dayanışmayı azaltmakta ve çalışılanların kurumun işleyişi hakkında yeterli bilgi sahibi olmasını zorlaştırmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi halkın devlet otoritesinden bağımsız olarak kendi düşüncesini, söylemini ve eylemini inşa ettiği daha siyasal bir alan olarak ele alan bilim insanıdır?
Gellner |
Habermas |
Giddens |
Sennett |
Beck |
Habermas, halkın devlet otoritesinden bağımsız olarak kendi düşüncesini, söylemini ve eylemini inşa ettiği daha siyasal bir alan olarak ele almaktadır.
11.Soru
Sermayenin küreselleşmesi, çok taraflı iktidar yapılarının oluşması ve merkezi otoritenin yerel ve bölgesel yönetimlere kayması anlamına gelen yeni iktidar biçimini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Hukuk devleti
|
Anayasal devlet
|
Ağ devleti
|
Refah devleti
|
Ulus devlet
|
12.Soru
Etnik temellere dayalı milliyetçilikler aşağıdaki kimlik modellerinden hangisi için bir örnek olarak verilebilir?
Meşrulaştırıcı kimlik
|
Proje kimliği
|
Direniş kimliği
|
Bireysel kimlik
|
Baskın kimlik
|
13.Soru
Aşağıdaki düşünürlerin hangisinin fikrine göre, kolonyalizm yerli bir çoğunluk ile yabancı bir işgalci azınlık arasındaki tipik bir sosyal ve ekonomik ilişki biçimidir?
Paul Sweezy |
John Macionis |
Jürgen Osterhammel |
Christopher Plummer |
Paul Baran |
Doğru cevap C dir. Jürgen Osterhammel'e göre kolonyalizm yerli bir çoğunluk ile yabancı bir işgalci azınlık arasındaki tipik bir sosyal ve ekonomik ilişki biçimidir.
14.Soru
Modern sömürgeciliğin gelişmesinde aşağıdaki faaliyetlerden hangisi rol oynamamıştır?
Batı kapitalizminin küresel güç haline gelmesi |
Keşifler |
Yeni ticaret yollarının bulunması |
Yer altı ve yer üstü zenginliklerin batıya transfer edilmesi |
İşçi sınıfının güçlenmesi |
Modern sömürgeciliğin gelişiminde özellikle Batı kapitalizminin (merkantilizmin) 15. yüzyılda keşifler sayesinde yeni ticaret yollarıyla küresel bir güç hâline gelmeye başlaması önemli bir rol oynamıştır. Bu süreçte denizaşırı ticaret aracılığıyla başta Afrika olmak üzere üçüncü dünya ülkelerindeki yer altı ve yer üstü zenginlikleri (özellikle altın ve gümüş) Batı’ya transfer edilmeye başlamış, bu kaynak transferine insan (köle) ticareti de dâhil edilmiştir. Kolonyal süreçte sömürgeleştirilmiş ülkenin önde gelen kesimleri de sömürge ilişkisinin aracıları olarak Batı ile ittifak hâlinde olmuşlardır. Bu dönemde başta İngiltere olmak üzere, Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika ve daha sonraları ABD, başta Afrika ve Asya ülkeleri olmak üzere açık ve net bir sömürgeci/yayılmacı politika izlemiştir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir devletin veya ülkenin başka devletleri, ülkeleri veya toplulukları resmî araçlarla direkt ve doğrudan egemenliği altına alarak ekonomik, siyasal ve kültürel açıdan sömürmesi, kontrol etmesi ve yönetmesi olarak tanımlanabilir?
Koloni |
Kolonyal baskı |
Kolonyal güç |
Kolonyalizm |
Merkez ülkeler |
Bu açıdan, Türkçeye sömürgecilik olarak da çevrilen kolonyalizm; bir devletin veya ülkenin başka devletleri, ülkeleri veya toplulukları resmî araçlarla direkt ve doğrudan egemenliği altına alarak ekonomik, siyasal ve kültürel açıdan sömürmesi, kontrol etmesi ve yönetmesi olarak tanımlanabilir.
16.Soru
Zaman ve mekânın tanımının, bireysel ya da toplu kimlik yaratımı açısından temel önem taşıdığını, kim olduğumuzu büyük ölçüde güvenilir zaman-mekân koordinatlarına dayanarak tanımladığımızı ileri süren sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Charles Jencks |
David Harvey |
Henri Lefebvre |
Karl Marx |
Erving Goffman |
Zaman ve mekânın tanımının, bireysel ya da toplu kimlik yaratımı açısından temel önem taşıdığını, kim olduğumuzu büyük ölçüde, güvenilir zaman-mekân koordinatlarına dayanarak tanımladığımızı ileri sürmektedir. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bourdieu’nun sermaye kavramlarından biri değildir?
Toplumsal Sermaye
|
Kültürel Sermaye
|
Ekonomik Sermaye
|
Simgesel Sermaye
|
Eğitimsel Sermaye
|
18.Soru
Loomba'ya göre Avrupa kökenli modern kolonyalizm hangi sistemin kuruluşuna eşlik etmiştir?
Liberalizm |
Sosyalizm |
Kapitalizm |
Komünizm |
Realizm |
Avrupa kökenli modern kolonyalizm, Loomba’nın (2000: 21) ifade ettiği gibi,
kapitalizm öncesi dönemlerde ortaya çıkan eski kolonyalzimlerden farklı olarak, “Batı Avrupa’da kapitalizmin kuruluşuna eşlik etmiştir”.
19.Soru
Habermas’a göre devlet-kapitalizm ilişkilerinin bir sonucu olan burjuva kamusal alanı hangi yüzyıllara arasında ortaya çıkmıştır?
15. ve 16. yüzyıllar |
16. ve 17. yüzyıllar |
17. ve 18. yüzyıllar |
18. ve 19. yüzyıllar |
19. ve 20. yüzyıllar |
Habermas’a göre, tarihsel olarak burjuva kamusal alanı 17. ve 18. yüzyıllarda devlet-kapitalizm ilişkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
20.Soru
15. yüzyılın sonlarında başlayan kolonileştirme politika ve uygulamalarında öncelikle gerçekleşen aşağıdakilerden hangisidir?
Toprakların zor kullanılarak ele geçirilmesi |
Kolonyal devletlerin idari baskıları uygulaması |
Kolonyal devletlerin siyasi rejimlerini kolonileştirilmek istenen devletlere dayatılması |
Sosyal hayata kolonyal devletlerin müdahale etmesi |
Kolonileştirilmek istenen devletlerinin halkının dinlerini değiştirmeye zorlanması |
En genel hâliyle ifade etmek gerekirse, daha çok 15. yüzyılın sonlarından başlayarak 20. yüzyılın başlarına kadar Batı ülkeleri ve özellikle de Portekiz, İspanya, İngiltere ve Fransa tarafından oldukça yoğun olarak gerçekleştirilmiş kolonileştirme politika ve uygulamaları, genellikle askerî olarak güçlü olan insan grubunun (ya da ulusun) güçsüz olan insan grubunun (ya da ulusun) topraklarını zor kullanarak ele geçirmesi ile başlamaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ