Sosyolojiye Giriş Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi azgelişmişliği Latin Amerika perspektifinden açıklama çabalarını içeren "Bağımlılık Okulu"nun iddialarından değildir ?
Bağımsızlık Okulu azgelişmişliğin ve gelişmişliğin aynı nedenden, kapitalizmden kaynaklandığını ileri sürmüştür. |
Modernleşme Okulu’nun azgelişmiş toplumların gelişmiş toplumların izledikleri aşamaları izleyerek ekonomik büyüme ve kalkınma sağlayacakları yönündeki iddialarına katılmıştır. |
Bağımsızlık Okuluna göre azgelişmişlik, gelişmemişlikten farklıdır, çünkü gelişmemişlik sadece kaynakların kullanılmamasıyla ilgilidir. |
Azgelişmiş ülkelerin gelişmiş olmalarını sağlayan azgelişmiş ülkelerden yapılan ekonomik artık transferidir. Bu nedenle azgelişmiş yoksul ülkeler dünyanın zengin ülkelerinin “arkasından gelen, onların gerisinde kalan” ülkeler olarak görülemezler. |
Tarım arazileri egemen ülkelerin ihtiyaçları doğrultusunda ihraç edilecek ürünlere ayrılmamalı, azgelişmiş ülkelerin kendi nüfuslarını beslemek amacıyla kullanılmalıdır. |
Bağımlılık Okulu, Modernleşme Okulu’nun azgelişmiş toplumların gelişmiş toplumların izledikleri aşamaları izleyerek ekonomik büyüme ve kalkınma sağlayacakları yönündeki iddialarına karşı çıkmış ve azgelişmişliğin ve gelişmişliğin aynı nedenden yani kapitalizmden kaynaklandığını ileri sürmüştür. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Hangisi toplumsal değişmenin özelliklerinden birisi değildir?
Evrensel bir olgudur, kaçınılmazdır ve süreklidir |
Çoğunlukla plansızdır |
Genellikle muhalefet ve çatışma yaratır |
Zincirleme tepkiler yaratabilir |
Sonuçları önceden tahmin edilebilmelidir |
Toplumsal değişmenin bazı genel özellikleri vardır. Toplumsal değişme evrensel bir olgudur ve kaçınılmazdır ,süreklidir, çoğunlukla plansızdır, sonuçları önceden tahmin edilemez, genellikle muhalefet ve çatışma yaratır, zincirleme tepkimeler yaratabilir. Dolayısıyla seçenekler toplumsal değişmenin özelliklerini sıralamaktadır. Ancak E seçeneği ters bir varsayımda bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Toplumsal statiği toplumsal düzeni yöneten yasalar anlamında, toplumsal dinamiği ise toplumsal değişmeyi yöneten yasalar anlamında kavramlaştıran sosyolog kimdir?
Karl Marx |
Saint Simon |
Auguste Comte |
Harriet Martineau |
Emile Durkheim |
Comte toplumsal statiği toplumsal düzeni yöneten yasalar anlamında, toplumsal dinamiği ise toplumsal değişmeyi yöneten yasalar anlamında kavramlaştırmıştır. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
I. Teolojik aşama
II. Metafizik aşama
III. Eleştirel aşama
IV. Pozitif aşama
Yukarıdakilerden hangisi Comte’un insan toplumları için önerdiği evrimsel gelişme modelinin aşamaları arasındadır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve IV |
Yalnız IV |
Comte’un İnsan toplumları için önerdiği evrimsel gelişme modeline göre insan düşüncesi ve insan toplumları üç temel aşamadan geçerek ilerlerler. Bu aşamalar;
a. Teolojik aşama
b. Metafizik aşama
c. Pozitif aşama
Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pozitivist sosyoloji olarak bilinen geleneği kurmuştur?
Max Weber |
Auguste Comte |
Talcott Parsons |
Emile Durkheim |
Karl Marx |
Saint Simon ile çalışmalarda bulunan sosyoloji biliminin gelişimine katkıda bulunmuş Comte, sosyolojide pozitivist sosyoloji olarak bilinen geleneği kurmuştur. Doğru cevap B’dir
6.Soru
Katılımcı demokrasinin ilk örneğinin görüldüğü uygarlık aşağıdakilerden hangisidir?
Yunan |
İnka |
Pers |
Roma |
Mısır |
Antik Yunan’daki nüfusun göreli olarak daha az bir bölümünün yurttaş olarak kabul edildiği dönemlerde katılımcı demokrasinin ilk örneğini görmekteyiz. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberal demokrasinin özelliklerinden biri değildir?
İktidarın kullanımı belli kurallara bağlıdır. |
Anayasal hukuk devletinin varlığı ile mümkün olmuştur. |
İktidarın kullanım hakkı belli bir süre için devredilir. |
İlk örneği Antik Yunan’da görülmüştür. |
Özgür bir kamuoyunun varlığını gerektirir. |
Liberal demokrasi ya da temsili demokrasi, nüfus fazlası nedeniyle doğrudan katılımın imkansız olması nedeniyle oldukça önemlidir. Çünkü ilkesel olarak nüfusun daha az görüldüğü, her yurttaşın karar süreçlerinde aktif olarak yer alabildiği yönetim biçimi olan katılımcı demokrasinin uygulanması nüfus fazlası nedeniyle güçtür. Dolayısıyla ilk örneğini nüfusun göreli olarak daha az bir bölümünün yurttaş olarak kabul edildiği Antik Yunan’da gördüğümüz demokrasi biçimi liberal demokrasi değil katılımcı demokrasidir. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
Emile Durkheim'a göre aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?
Toplumsal düzen ve değişmenin temel kaynağı kolektif niteliğe sahip olan merkezi değerler sistemidir |
Toplumsal olguları araştırmanın ve açıklamanın nedensel ve işlevsel olmak üzere iki farklı yöntemi vardır |
Bir toplumda aşırı veya yetersiz düzeyde bütünleşme ve düzenleme intihara yol açabilir |
Din toplumsal dayanışma üreten en önemli toplumsal olgulardan birisidir |
Merkezi değer sisteminin ani toplumsal değişimlere bağlı olarak zayıflaması durumunda kuralsızlık ve belirsizlik oluşur |
Durkheim'a göre toplumsal düzen ve değişmenin temel kaynağı ise toplumsal işbölümü ve uzmanlaşmaya dayalı farklılaşmadır. Bu noktada Durkheim, gelişmiş toplumlarda toplumsal işbölümü ve uzmanlaşmaya bağlı olarak giderek artan toplumsal farklılaşmanın mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru yeni bir toplumsal düzene yol açtığını belirtir. Doğru cevap A seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyolojik ve olgusal bir kavramdır?
Çağdaşlaşma |
Yabancılaşma |
Yozlaşma |
Değişme |
Gelişme |
Değişme kavramı ise sosyolojik ve olgusal bir kavramdır. Olgusaldır çünkü değişme kavramı olumlu ya da olumsuz değer atfedilecek bir durumu değil, homojenden heterojene ya da heterojenden homojene, topluluktan topluma ya da toplumdan topluluğa, bütünleşmeden çözülmeye ya da çözülmüşlükten bütünlemeye doğru olan dönüşümün kendisini ifade eder.
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bilimin sahip olduğu niteliği karşılamamaktadır?
Bilim, doğrudan ve sistematik yoldan elde edilen ve ampirik kanıtları temel alan bilgidir. |
Bilim, gözlenebilir ve deneysel bir konusu olan ve bu konularda çıkarımlar yapma olanağı sağlayan sistemli bilgiler kümesidir. |
Bilim, sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntemdir. |
Geleneklerden, televizyondan, internetten ya da gazetelerden öğrendiğimiz ya da kişisel deneyimlerimiz sonucunda elde ettiğimiz bilgiler bütünüdür. |
Bilim, hem bilgiyi üreten sistemin hem de bu sistemin ürettiği bilginin adı, yani hem bilgi üretmenin bir yolu hem de bir toplumsal kurumdur. |
Bilimi çeşitli şekillerde tanımlanmıştır.
-
“Bilim, doğrudan ve sistematik yoldan elde edilen ve ampirik kanıtları temel alan bilgidir” (Bozkurt, 1999:65).
-
“Bilim, gözlenebilir ve deneysel bir konusu olan ve bu konularda çıkarımlar yapma olanağı sağlayan sistemli bilgiler kümesidir” (Sencer ve Sencer 1978:4).
-
“Bilim, sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntemdir” (Kaptan, 1973:5).
-
“Bilim, hem bilgiyi üreten sistemin hem de bu sistemin ürettiği bilginin adı, yani hem bilgi üretmenin bir yolu hem de bir toplumsal kurumdur” (Neuman, 2000:6).
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi totaliter devlet ile ilgili doğru bir ifadedir?
Toplumdaki tüm kurumları denetim altına alarak kendini var eder. |
Toplumsal meşruiyet sahibidir. |
Toplumsal düzeni sağlamak için şiddet kullanmaz. |
Yönetilenler üzerinde kısmi denetim vardır. |
Kamusal ve özel alan ayrılmıştır. |
Totaliter devlet toplumdaki tüm kurumları denetim
altına alarak kendini var eden bir devlet tipidir.
Toplumsal meşruiyetten yoksundur. Toplumsal
düzeni sağlayabilmek için her türlü şiddet ve korku
unsuru kullanılabilir. Yönetilenler üzerinde tam bir
denetim kurulmuştur. Kamusal ve özel alan ayrımı
ortadan kaldırılmıştır. Toplumsal alandaki her şey
kontrol altında tutulmaktadır. En belirgin örneği
Nazi Almanya’sıdır (Bozkurt, 2006: 224). Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi evrimci yaklaşıma göre toplumsal değişmenin aşama süreçleri arasında yer almamaktadır?
Evrensel |
Rastgele |
Doğal |
Sürekli |
Doğrusal |
Evrimci yaklaşıma göre toplumsal değişme evrensel, doğal, sürekli, doğrusal, aşamalı bir süreçtir. Bu kapsamda B seçeneğinde bulunan rastgele ifadesi toplumsal değişmenin aşama süreçleri arasında yer almamaktadır. Doğru seçenek B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki yaklaşımlardan hangisinde devletin egemen sınıfın elindeki basit bir araç olduğu ve toplumun ve siyasal rejimin tüm kurumlarının, bu egemenliğin devamını sağlamaya, yani egemen sınıfın ayrıcalıklarını korumaya yönelik olduğu iddia edilir?
Çoğulcu yaklaşım |
Demokratik yaklaşım |
Elit teorisi |
Marksist-Çatışmacı Yaklaşım |
İşlevselci yaklaşım |
Doğru yanıt Marksist-Çatışmacı yaklaşımdır zira bu yaklaşıma yaklaşıma göre iktidarın kaynağı temel olarak ekonomik kaynaklıdır. Marx’a göre iktidar toplumda ekonomik kontrolü elinde bulunduranlarda yoğunlaşmıştır. Bu yaklaşımda devletin egemen sınıfın elindeki basit bir araç olduğu ve toplumun ve siyasal rejimin tüm kurumlarının, bu egemenliğin devamını sağlamaya, yani egemen sınıfın ayrıcalıklarını korumaya yönelik olduğu iddia edilir. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Toplumu oluşturan temel gruplardan ve toplumsal kurumlardan meydana gelen kalıcı, sürekli ve örgütlü ilişkilere ne ad verilir?
Toplumsal yapı
|
Toplumsal kurum
|
Topluluk
|
Yapısal toplum
|
Toplumsal olgu |
Toplumsal Yapı: Toplumu oluşturan temel gruplardan ve toplumsal kurumlardan meydana gelen kalıcı, sürekli ve örgütlü ilişkilerdir.
15.Soru
Toplumu bireylerin gündelik yaşamdaki sembolik etkileşimlerinin bir ürünü olarak ele alan; toplumsal düzenin, içinde yaşanılan dünyada bulunan her şeye atfedilen anlamlar sonucu oluştuğunu savunan yaklaşım ve bu yaklaşımın kurucusu aşağıdaki seçeneklerden hangisinde birlikte verilmiştir?
Sembolik Etkileşimcilik-Ralf Dahrendorf |
Etnometodoloji-Harold Garfinkel |
Çatışmacı Teori-Karl Marx |
Sembolik Etkileşimcilik-George Herbert Mead |
Fenomenoloji-George Herbert Mead |
Sembolik etkileşimcilik toplumu bireylerin gündelik yaşamdaki sembolik etkileşimlerinin bir ürünü olarak ele alır. Sembolik etkileşimciler toplumsal düzenin içinde yaşadığımız dünyada bulunan her şeye (nesnelere, olaylara, eylemlere ve benzerine) atfettiğimiz anlamlar sonucu oluştuğunu düşünürler. Doğru cevap D seçeneğidir.
16.Soru
19. yüzyılda ortaya çıkan bir anlam teorisi olan ve felsefe, sanat tarihi, dilbilim ve edebi eleştiriler gibi birçok alanda kullanılan hermeneutik teorisini temel alan sosyal bilim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?
Postmodern yaklaşım |
Pozitivist yaklaşım |
Eleştirel yaklaşım |
Yorumlayıcı yaklaşım |
Feminist yaklaşım |
Kökleri Alman filozof Dilthey ve Alman sosyolog Max Weber’e uzanan Yorumlayıcı yaklaşım, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir anlam teorisi olan ve felsefe, sanat tarihi, dilbilim ve edebi eleştiriler gibi birçok alanda kullanılan hermeneutik teorisini temel alır. Hermeneutik ismi, Yunan mitolojisindeki Hermes’ten türetilmiştir, Hermes’in görevi Tanrıların isteklerini ölümlülere iletmek, aradaki iletişimi sağlamak ve anlaşılamayanı anlaşılır hale getirmektir.
17.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Anomi kelimesinin anlamını vermektedir?
Kuralsızlık |
Uyum |
İdeoloji |
Dayanışma |
Gelenek |
Anomi kuralsızlık ya da toplumun temel değerlerinde belirsizlik anlamına gelen bir olgudur. Bu doğrultuda doğru seçenek A'dır.
18.Soru
"Toplumda zenginliğin eşitsiz bir şekilde dağılması" şeklinde tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Toplumsal olgu |
Toplumsal rol |
Toplumsal grup |
Toplumsal yapı |
Toplumsal değer |
Toplumsal gerçeklik olarak da adlandırılan toplumsal olgu, toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir.
19.Soru
Spencer’ın evrim hakkındaki düşünceleri hangi bilim adamından etkilenerek ortaya çıkmıştır?
Auguste Comte |
Emile Durkheim |
Marx |
Darwin |
Ferdinand Tönnies |
Spencer’ın evrim hakkındaki görüşleri Darwin’in evrim anlayışından etkilenmiştir. Darwin’in doğal seleksiyon fikrini de benimseyen Spencer, bu fikri topluma uygulayarak bir toplumsal seleksiyon anlayışı ortaya koymuş ve geliştirdiği bu teori Sosyal Darwinizm olarak adlandırılmıştır.
20.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle toplum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbirleriyle ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesi için kullanılır?
Psikoloji |
Sosyoloji |
Antropoloji |
Ekonomi |
Tarih |
Sosyoloji, toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle toplum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbirleriyle ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ