Sosyolojiye Giriş Final 22. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sosyolojinin hangi özelliği sosyologların kendi inançlarından kaynaklanan fikirleri bilimsel bulgu olarak göstermelerini engeller?
Sağduyuyu merkeze alınması |
İnsan odaklı olması |
Çoğunluğun inançlarını öne çıkarması |
Sistematik gözlem dayanması |
Tahmini önermeleri dikkate alması |
Sosyoloji, ampirik bir bilimdir. Bu, sonuçların sistematik gözlemlerin sonucuna dayanması gerektiği anlamına gelir. Sosyologlar araştırma yaparken çeşitli yöntemler kullansalar da sosyolojinin ampirik bir zemine sahip olması, sosyolojik bulguları sağduyudan ayırır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Evlilik türleri aşağıdakilerden hangisine göre sınıflandırılır ?
Eş sayısı ve eşin seçildiği gruba |
Yerleşme yerine |
Güç ilişkilerine |
Soyun kimden aktarıldığına |
Hepsi |
Evlilikler eşin seçildiği gruba, yerleşme yerine, eş sayısına, güç ilişkilerine ve soyun kimden aktarıldığına göre çeşitli şekillerde sınıflandırılırlar. Seçeneklerde hepsi mevcuttur. Doğru yanıt E'dir.
3.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi "Değişme" kavramıyla eş anlamlıdır?
Gelişme |
Yabancılaşma |
Çağdaşlaşma |
Yozlaşma |
Dönüşüm |
Toplumsal değişme toplumun yapısında, işleyişinde, örgütlenme tarzında, bireylerin davranış, iletişim ve etkileşim biçimlerinde meydana gelen büyük çaplı dönüşümleri ifade eder. Bu kapsamda doğru seçenek E'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aile kurumundaki değişimleri sistematik olarak inceleyen ilk sosyologdur?
Georg Simmel |
Max Weber |
Ferdinand Tönnies |
Le Play |
Emile Durkheim |
Modern toplumun doğuşuyla birlikte sosyologlar aile kurumunda yaşanan değişimlerle ilgilenmeye başlamışlardır. Aile kurumundaki değişimleri sistematik olarak inceleyen ilk sosyolog Le Play olmuştur. Le Play aynı zamanda toplumun kentleşme ve endüstrileşme nedeniyle değişmekte olduğunu da ilk ileri süren sosyologlardan biridir ve bu değişimin ailede kurumunun incelenmesiyle anlaşılabileceğini savunmuştur. Bu nedenle aile sosyolojisinin köklerinin Le Play’e dayandığı söylenebilir.
5.Soru
Oğlan çocukları kendilerini finanse edebilir hale gelir gelmez baba evinden ayrılırlar ve babalarının gelenek ve göreneklerini de terk ederler. Yukarıdaki açıklama hangi aile tipidir?
Çekirdek aile |
Geniş aile |
Ataerkil aile |
Kök aile |
Karasız aile |
Kararsız ailede ebeveynler çocuklarına geleneklerini aktarmazlar ve yaşlandıklarında genellikle yalnız ve izole olmuş bir şekilde yaşarlar.
6.Soru
Ali, "Yabancı bir kültürün değer ve alışkanlıklarının, yerli bir kültür üzerinde
yaymak ve yerleştirmek için ekonomik ve siyasi güç kullanılması şeklinde ifade edebiliriz." sözleri ile hangi kavramdan söz etmektedir?
Kültürel gecikme |
Kültürel rölativizm |
Küreyerelleşme |
Küreselleşme |
Kültürel emperyalizm |
Kültürel emperyalizm; genel olarak yabancı bir kültürün değer ve alışkanlıklarının, yerli bir kültür üzerinde yaymak ve yerleştirmek için ekonomik ve siyasi güç kullanılması anlamında olmakla birlikte, kültür emperyalizm tezi, uzun zamandır farklı yerel ve ulusal kültürlerin özellikle ABD’nin kültür endüstrisi ürünlerinin kuşatmasıyla yok edildiğini öne sürer. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Weber’in din konusundaki düşüncelerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Görev (beruf) kavramı Kalvenizm’e özgüdür. |
Çilecilik ve gizemcilik tipolojisi yapmıştır. |
Kalvenizm ve kapitalizm arasında sebep-sonuç ilişkisi vardır. |
Din sosyolojisi açısından karizmatik otorite önemlidir. |
Toplumsal tabakaların spesifik dindarlığı üzerine çalışmıştır. |
Weber, Kalvenizm ve kapitalizm arasında doğrudan bir sebep sonuç ilişkisi kurmamış; dinsel etiğin niyet etmediği halde kapitalizmin ruhuna hizmet ettiğine işaret etmiştir. Başka bir ifadeyle, Hıristiyan çileciliği hedeflemediği halde ortaya çıkmasına sebep olduğu sermaye birikimiyle kapitalizme hizmet etmiştir. Bununla birlikte, Weber, modern kapitalizmin bir kez kurumlaştıktan sonra dinin desteğine daha fazla gereksinim duymadığını da belirtmiştir.Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Bağımlılık Okulu’nun Latin Amerika için yaptığı analizin Immanuel Wallerstein tarafından bütün dünyayı içerecek şekilde genişletilme çabası sonucunda ortaya çıkan teori hangisidir ?
Bağımlılık Okulu’nun Latin Amerika için yaptığı analizin Immanuel Wallerstein tarafından bütün dünyayı içerecek şekilde genişletilme çabası sonucunda ortaya çıkan teori hangisidir ?
Kapitalist Dünya Sistemi |
Belirlenimcilik |
Evrimcilik |
İlerlemecilik |
Dünya Sistemi Teorisi |
Dünya Sistemi Teorisi, Bağımlılık Okulu’nun Latin Amerika için yaptığı analizin Immanuel Wallerstein tarafından bütün dünyayı içerecek şekilde genişletilme çabası sonucunda ortaya çıkmıştır. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dinlerin vaatlerini ayrıntılı olarak ele almış; dinsel etik ve ekonomik yaşam arasındaki ilişkiyi incelemiştir?
Weber |
Engels |
Marx |
Durkheim |
Schutz |
Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Weber dini tanımlamamış ancak “teodise olarak din” diye adlandırılan yaklaşımı çerçevesinde dinlerin vaatlerini ayrıntılı olarak ele almış ve dinsel etik ve ekonomik yaşam arasındaki ilişkiyi incelemiştir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal yaşama yön veren kurallar ve değerlerin oluş sırasına göre nasıl gerçekleştiğini ifade eder?
Değerler,ilkeler, normlar |
Normlar, değerler, ilkeler |
Değerler, normlar, ilkeler |
İlkeler, değerler, normlar |
İlkeler, normlar, değerler |
Değerler norm ve kuralları da kapsamaktadır, hangi normun kabul edilip edilmeyeceğine değerler aracılığıyla karar verilir. Değerler ilkeleri, normlar ise bu ilkelerin özel durumlarda uygulanışını belirten özel kurallardır. Değerler pek çok normun doğuşuna neden olabilirler.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Marx'ın kültüre yaklaşımlarındandır?
Sınıfsal tabakalı toplumlarda gözardı edilen bir olgudur. |
Kültür, kapitalist sınıfın otoritesini meşrulaştırır. |
Toplumun altyapısının önemli bir unsurudur. |
Ekonomi, kültürel temel tarafından şekillenir. |
Kültür, çalışan halkın görüşününü ifadesidir. |
Marx’a göre, sınıfsal olarak tabakalanmış toplumlarda kültür bir nevi egemen ideoloji olarak işler. Toplumun üstyapısının önemli bir parçası olarak kültür, altyapı yani ekonomik temel tarafından belirlenir. Farklı bir ifadeyle, üretim araçlarının sahibi olan egemen kapitalist sınıf toplumun kültürünü şekillendirmek üzere ekonomik gücü kullanır. Böylece kültür kapitalist sınıfın çıkarlarını yansıtır, görüşlerini yeniden üretir ve onların otoritesini meşrulaştırmaya hizmet eder. Yani, kültür basitçe egemen sınıf tarafından yaratılmış dünyanın çarpıtılmış bir görünüşünün ifadesidir ve çarpıtılmış bir gerçeklik algısını ortaya çıkartır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi popüler kültür ve yüksek kültür ayrımının günümüzde zayıflamasının sebeplerinden değildir?
Kültür/medya endüstrisinin gelişmesi |
Piyasa ilişkileri kültürel alanlarda etkin olması |
Popüler kültür kavramı teknolojiyle yok olmaya başlaması |
Kâr mantığı kültürel alana hakim olmaya başlaması |
Yüksek kültür ürünlerinin niteliği düşmeye başlaması |
Bugün kültür/medya endüstrisinin hem niteliksel hem de niceliksel olarak muazzam gelişmesi ve kültürel alanda edindiği muazzam “kapsama alanı” popüler kültür ve yüksek kültür arasındaki ayrımın silikleşmesine neden olmaktadır, zira popüler kültür ürünlerinin niteliği de artmaktadır. Kuşkusuz, popüler kültür ve yüksek kültür arasında hâla kayda değer bir farklılık vardır, ancak günümüzde bu iki kültür biçimi arasındaki sınır önemli düzeyde belirsizleşmeye başlamıştır. Çünkü piyasa ilişkileri, kâr mantığı ve meta karakteri kültürel alana büyük ölçüde hâkim olmuş, bu da yüksek kültür ürünlerinin niteliğinin düşmesine yol açmıştır.
13.Soru
Kültür terimine dair yüz altmış dört farklı tanım olduğunu belirten kültür kuramcısı aşağıdakilerden hangisidir?
Clifford Geertz |
Edward Burnett Tylor |
Matthew Arnold |
Ziya Gökalp |
Raymond Williams |
Ünlü kültür kuramcısı Raymond Williams (1921-1988), kültür terimine dair yüz altmış dört farklı tanım olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmenin demografik nedenlerinden biridir?
Savaş
|
Göç
|
Keşif ve icatlar
|
Kıtlık
|
Deprem |
Toplumsal değişme, nüfusun artması veya azalması, gençleşmesi veya yaşlanması, göç alması veya göç vermesi gibi demografik nedenlerle de meydana gelebilir. Göç bu tür demografik nedenlerden biridir. Bununla birlikte savaş toplumsal değişmenin sosyal; keşifler ve icatlar, kültürel; kıtlık ve deprem ise toplumsal değişmenin doğal nedenleri arasında yer almaktadır.
15.Soru
İntihar adlı ünlü çalışmasında psikolojik nedenlere bağlı bireysel bir eylem gibi görünen intiharın bile aslında nasıl toplumsal nedenlere bağlı bir toplumsal olgu olduğunu intihar oranlarındaki değişmeleri inceleyerek kanıtlamaya çalışan sosyolog aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Durkheim |
Simon |
Marx |
Weber |
Spencer |
Durkheim İntihar adlı ünlü çalışmasında psikolojik nedenlere bağlı bireysel bir eylem gibi görünen intiharın bile aslında nasıl toplumsal nedenlere bağlı bir toplumsal olgu olduğunu intihar oranlarındaki değişmeleri inceleyerek kanıtlamaya çalışır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yapısalcı-İşlevselci teorilerin eksikliklerinden biridir?
Gençlerin moral değerlere ve düzene bağlılıkları zayıfladığında nötralizasyon teknikleri aracılığıyla suçluya dönüşmektedirler |
Herkesin doğru ve yanlış yargısı konusunda aynı değerleri paylaştığının varsayılması |
Sapmanın her toplumda görülmesine vurgu yapılmasına karşın toplumlar arasındaki suç oranlarındaki büyük farklar göz ardı edilmiştir |
Suçun nasıl anlaşıldığı onunla savaşmak için geliştirilecek politikaları doğrudan etkilemektedir |
Hedefler ile fırsatlar arasındaki uyumsuzluğun sadece daha az ayrıcalıklı olanlar için geçerli olduğunun düşünülmesi |
Yapısalcı-İşlevselci teorilerin önemli eksiklikleri şunlardır; herkesin doğru ve yanlış yargısı konusunda aynı değerleri paylaştığının varsayılması, sapma ve suçun daha çok yoksullarla ilişkilendirilmesi. Gerçekte sokak hırsızlığı kadar şirket yolsuzlukları da göz önüne alındığında söz konusu olanlar daha çok varlıklı insanlardır ve bu yaklaşımlar geleneksel kültürel standartları çiğneyen herkesin sapkın olarak adlandırılacağını ifade etmelerine karşın sapkın olarak nitelenmek oldukça karmaşık bir süreçtir.
17.Soru
- Bireylerin davranışlarını düzenleyen resmi/yazılı ya da resmi/yazılı olmayan kurallardır.
- Toplum içinde alışılmış davranışları kapsar.
- İdeal davranış kalıplarına işaret eder.
- Uymayanlar yaptırımlarla karşı karşıya kalır.
Yukarıda verilen özellikler aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
Norm |
Değer |
Kültür |
Kitle kültürü |
Estetik |
Bir toplumun bütünlüğü ve devamlılığı için gerekli olduğu düşünülen ve bireylerin davranışlarını düzenleyen resmi/yazılı ya da resmi/yazılı olmayan kurallardır. Normlar, toplum içindeki alışılmış davranışları kapsadığı gibi, bizden beklenen ideal davranış kalıplarına da işaret eder. Bu nedenle, normlara uymayanlar olumsuz yaptırımlarla karşı karşıya kalır, çeşitli şekillerde cezalandırılır. Bu cezalar sert bir bakıştan, ömür boyu hapse kadar geniş bir yelpazededir. Bir cenaze merasiminde gülmek ya da bir çocuğa tecavüz etmek fiillerinde karşı karşıya kalınacağı gibi...
18.Soru
I. Geleneksel otorite II.Karizmatik otorite III. Yasal-akılcı otorite Laik bir devletin yukarıdaki otorite türlerinden hangisine bağlı olarak yönetilmesi beklenemez?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Hepsi |
Din ve vicdan özgürlüğünün yanı sıra, akla ve bilime duyulan güvenin bir sonucu olarak laiklik, çağdaş toplumların ilerleyebilmeleri için, toplumsal barışın sağlanabilmesi ve korunabilmesi için bir gereklilik hâline gelmiştir. Modern demokrasilerde laiklik ilkesi ile iktidarlar gücünü ve meşruiyetini geleneksel otorite kaynağı olarak görülen kutsal kitaplardan değil, halkın iradesinden almaktadır. Laiklik bu nedenle günümüz modern toplumlarında siyasetin merkezinde yer alan çok önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple geleneksel otoriteye sahip toplumlarda laiklikten söz etmek pek mümkün değildir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Bireysel deneyimleri toplumsal kurumlarla ve toplumların tarihteki yeriyle ilişkilendirmeyi ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyolojik imgelem |
Sosyolojik rol |
Sosyolojik toplum |
Sosyolojik yapı |
Sosyolojik davranış |
Sosyolojik düşünmek, sosyolojik imgelemi kullanmak demektir. C. Wright Mills’in geliştirdiği bir kavram olan sosyolojik imgelem (sosyolojik tahayyül ya da sosyolojik düş gücü olarak da bilinir), bireysel deneyimleri toplumsal kurumlarla ve toplumların tarihteki yeriyle ilişkilendirmeyi ifade eder.
20.Soru
Kaçakçılık, yasa dışı kumar oynatmak, uyuşturucu ticareti, fahişelik, büyük ölçekli hırsızlık, koruma için haraç alma gibi etkinlikler aşağıdaki hangi suç türü bağlamında değerlendirilir?
Cinsel suçlar |
Örgütlü suçlar |
Duygusal suçlar |
Sağlık suçları |
Beyaz yakalı suçlar |
Kaçakçılık, yasa dışı kumar oynatmak, uyuşturucu ticareti, fahişelik, büyük ölçekli hırsızlık, koruma için haraç alma gibi etkinlikler örgütlü suç türlerine örnek olarak sıralanabilir. Bu etkinlikleri yerine getirmek için şiddet ya da şiddet tehdidine başvurulur. Örgütlü suç, geleneksel olarak farklı ülkelerde kültürel olarak farklı biçimde gelişse de kapsam olarak zamanla ulus aşırı nitelik kazanmıştır. doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ