Sosyolojiye Giriş Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapısalcı Marksizm olarak bilinen teorinin geliştiricisi kabul edilir?
Robert K. Merton |
Talcott Parsons |
Ralf Dahrendorf |
C.H. Cooley |
Louis Althusser |
Louis Althusser, yapısalcı Marksizm olarak bilinen teorinin geliştiricisi kabul edilir.
2.Soru
I.Kentleşme ve iç göç ile yeni bir sosyal çevreye bütünleşmeye çalışan bireylerin bu süreçte yaşadığı sorunlar II.Sosyal ve ekonomik açıdan meydana gelen hızlı değişimler III. Suçlara verilen cezaların etkisiz kalması Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri, Türkiye’de suç oranlarındaki artışın nedenlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Türkiye’de suç oranlarındaki artışın nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kentlerdeki artış oranı kırsal alana göre daha fazladır. Bunun nedeni kentleşme ve iç göç ile yeni bir sosyal çevreye bütünleşmeye çalışan bireylerin bu süreçte yaşadığı sorunlardır.
- Son yıllarda Türkiye’de sosyal ve ekonomik açıdan meydana gelen hızlı değişimlerdir. Yapılan incelemelerde ailelerin daha fazla parçalandığı ve bu parçalanmış ailelerin bireylerinin daha fazla suça karıştığı tespit edilmiştir.
- Suçlara verilen cezaların etkisiz kalmasıdır.
Verilen tüm maddeler Türkiye'de suçun artış nedenlerindendir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Ev kadınlarının “üretici sınıf” kocaların “sömürücü sınıf” olduğunu ve bu ?sistemin de “ataerkil üretim tarzı” olduğunu ileri süren aşağıdakilerden hangisidir
Le Play |
Walby |
Murdock |
Gayar |
Parsons |
Walby'e göre kadınların ev içinde yaptıkları işleri ve emekleri “görünmez” niteliktedir, bu işler sadece yapılmadıkları zaman fark edilirler. Bu işler genellikle iş olarak bile görülmezler, erkeklerin ev dışında çalıştıkları ücretli işlerin yanında değersiz görülürler. Halbuki kadınlar aynı işleri ev dışında yapsalar bu işler için ücret alacak ve çalışma yaşamındaki tatil hakları, sosyal kazanımlar, emeklilik gibi konulardaki haklardan faydalanacaklardır. Walby, ev kadınlarının “üretici sınıf” olduğunu, kocaların “sömürücü sınıf” olduğunu ve bu sistemin de “ataerkil üretim tarzı” olduğunu ileri sürer.
4.Soru
Toplumu öz-düzenlemeye sahip bir sistem olarak ele alan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihsel materyalizm |
Pozitivizm |
İşlevselcilik |
Çatışma teorisi |
Eleştirel teori |
İşlevselcilik toplumu öz-düzenlemeye (self-regulation) sahip olan bir sistem olarak ele alır. Bu ise, biyolojik bir sistem gibi, toplumun kendini koruma ve dengede olma gibi doğal bir eğilime sahip olması demektir. Bir başka ifadeyle öz-düzenleme topluma çevredeki değişime karşı kurumlarını yeniden düzenleyerek dengesini koruma ve tekrar etkin şekilde işleme imkânı sağlar. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Toplumsal değişmeyi evrimsel bir şekilde ele alan teoriler hangi açıdan eleştirilmemişlerdir ?
Toplumsal değişmeyi evrimsel bir şekilde ele alan teoriler hangi açıdan eleştirilmemişlerdir ?
Toplumsal denge ve uyum kavramını fazla merkeze almaları ve çatışmayı görmezden gelmelerinden dolayı |
Evrim sürecini ilerleme ve gelişmeyle eşanlamlı kabul etmekle ve toplumsal değişmeyi tamamen olumlu bir süreç olarak değerlendirdiklerinden dolayı |
İnsanların toplumsal değişme sürecindeki etkilerini göz ardı ettikleri ve bireyleri değişim yaratma kapasitesine sahip özneler olarak değil, pasif alıcılar olarak gördüklerinden dolayı |
Yayılma veya politik değişme gibi dış etkenlerin rolünü görmezden gelmeleri ve toplumsal değişmeyi sadece toplumların kendi içinde meydana gelen evrimle açıklamalarından dolayı |
Bütün toplumlar için aynı evrimsel aşamaları ileri sürerek toplumsal ve tarihsel özgüllükleri dikkate aldıklarından dolayı |
Toplumsal değişmeyi evrimsel bir şekilde ele alan teoriler çeşitli açılardan eleştirilmişlerdir. Bütün toplumlar için aynı evrimsel aşamaları ileri sürerek toplumsal ve tarihsel özgüllükleri dikkate almadıkları için eleştirilmeleri bunlarda biridir. Dolayısı ile doğru yanıt E'dir.
6.Soru
- Pozitivizmle farklılaşan ve ona eleştirel olan bir sosyolojik yaklaşım benimsemiştir
- Sosyolojinin ve sosyolojik analizin merkezine toplumsal eylemi ve etkileşimi koymaktadır
- Sosyolojide doğa bilimlerinde kullanılan yöntem ve kavramlara benzer kavramların kullanılmaması gerektiğini düşünür
- Modern toplumların örgüt yapısının anlaşılmasında önemli bir yere sahip olduğunu düşündüğü bürokrasiyi akılcılaşma olarak görür
- Toplumsal tabakalaşma ve kapitalizm konusunda Marx ile aynı görüşlere sahiptir
Weber ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
II, III, IV ve V |
Weber toplumsal tabakalaşma ve kapitalizm konusunda da Marx’tan farklı bir yaklaşım benimser. Marx gibi o da endüstriyel kapitalist toplumların farklı çıkarlara sahip gruplara ve sınıflara bölündüğünü savunuyordu. Ancak bu noktada da Weber Marx’tan farklı olarak, kapitalizmde ekonomik temelli sınıfsal bölünmelerden ve sınıf çatışmasından ziyade rasyonel olarak örgütlenmiş yapısına daha büyük bir önem atfeder. Daha açık olarak, Weber modern toplumda sınıf çatışmalarından ziyade, toplumsal yaşamın tüm alanlarında yaygın hale gelen bürokratik-rasyonel düzenlemelerinin yol açtığı sorunlarla daha ilgiliydi.
7.Soru
Eagleton'ın ideolojiyi “toplumsal yaşamdaki fikir, inanç ve değerleri üreten genel maddi süreç” şeklinde tanımlaması aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanımına daha yakındır?
Kültür |
İnançlar |
Güç |
Fikirler |
Çıkarlar |
Eagleton altı farklı ideoloji tanımı yapılabileceğini ileri sürmektedir. Bunlardan ilkine göre, ideoloji “toplumsal yaşamdaki fikir, inanç ve değerleri üreten genel maddi süreç”tir. Bu tanımın “kültür”e yakın olduğunu, belirli anlam ve sembol dünyasını içinde barındırdığını iddia etmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
8.Soru
''Ebru okul arkadaşlarıyla çok iyi zaman geçirmekte bu nedenle onların yanında istediği gibi hareket etmektedir''
Aşağıdakilerden hangisi bu sosyalleşmeye örnek olarak verilebilir?
Kısmi sosyalleşme |
Antizipatorik sosyalleşme |
Sosyal sınıf ve tabakalara göre sosyalleşme |
Birincil sosyalleşme |
İkincil sosyalleşme |
Çocukların ve gençlerin sosyalleşmesinde etkili olan en önemli iki kurum, okul ve ailedir. Ailedeki sosyalleşmenin çocukların daha sonraki okul yaşantılarını ve başarılarını nasıl etkilediğini gösteren birçok Eğitim Sosyolojisi araştırması bulunmaktadır. Öte yandan okul hayatı içinde de çocukların sosyal hayatlarının yarı zamanlarını okulda, yarı zamanlarını aile içinde geçirmeleri, okul-aile arasındaki karşılıklı etkileşimi zorunlu kılmış ve birçok araştırmada, ailedeki sosyalleşme ile okuldaki sosyalleşme arasına sınırlar konulamayacağını bu nedenle bir arada ele alınıp değerlendirilmesinin daha doğru olacağı vurgulanmıştır. Aile ve okul arasındaki bu sosyalleşme ve iletişim farklılıkları bazı çatışmaların çıkmasına da neden olmaktadır. Ailedeki birincil sosyalleşme ile okuldaki ikincil sosyalleşme arasında yapısal çatışmalar bulunmaktadır Örnek olarak ilkokula yeni başlayan bir çocuk ikili bir yaşama sahiptir; okulda öğrenci, ailede çocuk olarak görülmekte kendisi de öyle davranmaktadır. Ailenin çocuktan bekledikleri ile okulun çocuktan bekledikleri farklı şeyler olabilmektedir. (Ergün, 1997).Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Toplumun üstyapısının önemli bir parçası olarak kültürü, altyapı yani ekonomik temelin belirlediğini öne süren kültürel yaklaşım hangisidir?
İşlevselci yaklaşım |
Yapısalcı yaklaşım |
Marksist yaklaşım |
Britanya Kültürel Çalışmalar Okulu yaklaşımı |
Pozitivist yaklaşım |
Marksist yaklaşıma göre, sınıfsal olarak tabakalanmış toplumlarda kültür bir nevi egemen ideoloji olarak işler. Toplumun üstyapısının önemli bir parçası olarak kültür, altyapı yani ekonomik temel tarafından belirlenir. Farklı bir ifadeyle, üretim araçlarının sahibi olan egemen kapitalist sınıf toplumun kültürünü şekillendirmek üzere ekonomik gücü kullanır. Böylece kültür kapitalist sınıfın çıkarlarını yansıtır, görüşlerini yeniden üretir ve onların otoritesini meşrulaştırmaya hizmet eder. Yani, kültür basitçe egemen sınıf tarafından yaratılmış dünyanın çarpıtılmış bir görünüşünün ifadesidir ve çarpıtılmış bir gerçeklik algısını ortaya çıkartır. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
Şizofreninin aslında bir hastalık olmadığını, evlilik bağlamında ele alındığında anlamlı olabileceğini iddia eden sosyolog kimdir?
Edmund Ronald Leach |
Max Weber |
Emile Durkheim |
Ronald David Laing |
Georg Simmel |
Laing 1927-1989 yılları arasında yaşamış olan bir psikiyatristtir, Radikal Psikiyatri akımı içinde yer alır ve İşlevselcilerin çizdiği mutlu aile tablosunu eleştirir. Laing aile üyelerinden en az birinin şizofrenik olduğu aileler üzerinde çalışmış, şizofreninin “delilik” olmadığını, şizofrenik olduğu ileri sürülen bir davranışın aile ilişkileri bağlamında ele alındığında anlamlı olabildiğini savunmuştur. Diğer bir deyişle Laing’e göre şizofrenik davranış ancak aile ilişkileri bağlamında anlaşılabilir ve makul bir davranış olarak kabul edilebilir.
11.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bir toplumun toplumsal yapısından bahsetmek için gerekli öğeler arasında yer almaktadır?
O toplumdaki statüler ve roller |
O toplumdaki norm ve değerler |
O toplumdaki toplumsal gruplar ve kurumlar |
O toplumdaki ilişki kalıpları |
Hepsi |
Bir toplumun toplumsal yapısından bahsetmek, o toplumdaki statülerden, rollerden, norm ve değerlerden, toplumsal gruplardan ve kurumlardan, özetle o toplumdaki ilişki kalıplarını meydana getiren ögelerden bahsetmek demektir. Doğru yanıt E'dir.
12.Soru
Olumsuz bir anlam ima eden, "çözülme, yönsüzleşme, ruhsuzlaşma" gibi süreçleri ifade eden teolojik kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Yön değiştirme |
Yozlaşma |
Toplumsal değişme |
Çağdaşlaşma |
Modernleşme |
Değişme olgusuyla ilgili olarak sık kullanılan kavramlardan bir diğeri olan “yozlaşma” ise olumsuz bir anlam ima eden, çözülme, yönsüzleşme, ruhsuzlaşma gibi süreçleri ifade eden teolojik bir kavramdır.
13.Soru
İktidar kavramıyla ilgili aşağıda yer alan bilgilerden hangisi doğru değildir?
İktidar tanımlamalarında genellikle karşılıklı bir ilişki olduğu varsayılır. |
İktidar ilişkisi siyasal alanla sınırlı bir kavramdır. |
İktidar rıza ya da onaylama ihtiyacı içinde olmayabilir. |
İktidar karar alabilme iradesine ve aldığı kararları başkalarının varlığına ve direncine rağmen uygulayabilme potansiyeline sahiptir. |
İktidar aslında bir toplumsal ilişkidir. |
İktidar ilişkisi siyasal alanla sınırlı bir kavram değildir. İktidar toplumsal ilişkilerin tümünde görülebilen, ebeveyn ile çocuklar, öğretmen ve öğrenciler, kadın ve erkek, patron ve işçi vb. arasında görülebilen bir ilişki biçimidir. Dolayısıyla B şıkkındaki ifade yanlıştır.
14.Soru
Rasyonelleşme ve dünyanın tatsızlaşması kavramları kime aittir?
Rasyonelleşme ve dünyanın tatsızlaşması kavramları kime aittir?
Weber |
Durkheim |
Heller |
Marx |
Pace |
Aklileşme (rasyonelleşme) Weber’in temel kavramlarından biridir ve din konusundaki analizlerine de yön veren temalardan biri olmuştur. Bunda en önemli etken Weber’in yaşadığı döneme bakıp “aklileşme”, “entelektüelleşme” ve “dünyanın tatsızlaşması” (dünyanın büyüsünün bozulması) süreçlerini gözlemiş olmasıdır. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Anomi kavramı aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
Emile Durkheim |
Max Weber |
Karl Marx |
Herbert Spencer |
Auguste Comte |
Anomi kuralsızlık ya da toplumun temel değerlerinde belirsizlik anlamına gelen bir olgudur. Durkheim sosyolojisinde toplumsal hayatı mümkün kılan ve bireylere rehberlik eden kolektif nitelikteki merkezi değerler sisteminde özellikle ani toplumsal değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan belirsizlik ya da kuralsızlık durumunu genel olarak tanımlamada kullanılan bir kavramdır. Doğru cevap A’dır
16.Soru
Türkiye’de Le Play ekolünün öncüsü ve en önemli temsilcisi kimdir?
Prens Sabahattin |
Ziya Gökalp |
Hilmi Ziya Ülken |
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu |
Nurettin Sazi Kösemihal |
Türkiye’de Le Play ekolünün öncüsü ve en önemli temsilcisi Prens Sabahattin’dir. Doğru cevap A şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fiziksel dünyanın gözlem ve deneyle test edilerek inceleneceğini öne süren yaklaşımdır?
Post modernizm |
Dogmatizm |
Pozitivizm |
Görecilik |
İşlevselcilik |
En genel tanımı ile pozitivizm, sosyal ve fiziksel dünyanın gözlem ve deneyle test edilerek inceleneceğini öne süren bir yaklaşımdır. Saint-Simon, Comte ve benzeri pozitivistlerin yazılarında ‘pozitif veya pozitivizm’ kavramı daha çok ‘bilimsel’ olanla eş anlamda kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Marxist yaklaşımda aile hakkında ki ilk çalışma olan “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni ” adlı çalışma kime aittir?
Eli Zaretsky |
Ziya Gökalp |
Le Play |
Friedrich Engels |
Max Weber |
Marxist yaklaşımda aile hakkındaki ilk çalışma Friedrich Engels’in 1884 yılında yayımlanan “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” adlı çalışmasıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eleştirel yaklaşımda yer alan sosyologlardandır?
Emile Durkheim |
Le Play |
Edmund Ronald Leach |
Max Weber |
Georg Simmel |
Eleştirel yaklaşımda yer alan sosyal bilimciler İşlevselcilerin ailenin işlevleri konusundaki iddialarını eleştirmiş, ailenin varlığını sürdürmesinin birey üzerindeki olumsuz sonuçları üzerinde durmuşlardır. Bu yaklaşımda iki eleştiri özellikle öne çıkar, bu eleştiriler Leach ve Laing’den gelmektedir.
20.Soru
I. Baskıcı
II. Kolaylaştırıcı
III. İdeolojik
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri hukuk kurallarının işlevlerindendir?
I ve III |
II ve III |
Yalnız III |
Yalnız I |
I, II ve III |
Hukuk kurallarının işlevlerini üç ana başlıkta sınıflayabiliriz.
1. Baskıcı: Yasalar az ya da çok zorlayıcı olabilirler. Sosyal kontrol sistemlerinde çeşitli düzeylerde fiziki baskı söz konusudur.
2. Kolaylaştırıcı: Yasalar davranışlara ilişkin beklentileri kesinleştirir ve tahmin edilebilir kılar.
3. İdeolojik: Bir inanç sistemi olarak ideoloji hukuk kurallarında yansır, belirli değerlere bağlı olarak ortaya çıkar. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ