Sosyolojiye Giriş Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sosyal Darwinizm olarak adlandırılan teori aşağıdaki seçeneklerde yer alan kişilerden hangisi tarafından şekillendirilmiştir?
Marx |
Comte |
Parsons |
Spencer |
Durkheim |
Spencer’ın evrim hakkındaki görüşleri Darwin’in evrim anlayışından etkilenmiştir. Darwin’in doğal seleksiyon fikrini de benimseyen Spencer, bu fikri topluma uygulayarak bir toplumsal seleksiyon anlayışı ortaya koymuş ve geliştirdiği bu teori Sosyal Darwinizm olarak adlandırılmıştır. Doğru yanıt D
2.Soru
Laiklik ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Laikliğin sekülerleşmeden en önemli farkı tarih dışı bir kavram oluşudur. |
Din sosyolojisinde “laiklik” ve “sekülerlik” kavramlarını birbirinin yerine kullanılmaktadır. |
Laikleştirme terimi kilise tarafından ruhbanlığı herhangi bir sebepten elinden alınacak din adamları için kullanılır. |
Laisizm din ile siyaset arasında kesin bir ayırım yapan ve toplumda dinin sınırlı bir rol oynadığını savunan bir doktrindir. |
Laiklik için kıstas olarak din ve devletin ayrılmış olması yetmez, dinin siyaset alanından tamamen çekilmiş olması gerekir. |
Laisizm din ile siyaset arasında kesin bir ayırım yapan ve toplumda dinin sınırlı bir rol oynadığını savunan bir doktrindir. Laiklik için kıstas olarak din ve devletin ayrılmış olması yetmez, dinin siyaset alanından tamamen çekilmiş olması, politika unsuru olarak var edilmemesi gerekir. Laiklikten politik bir ilkeyi anlamalıyız, bir süreci değil; sekülerleşmeden en önemli farkı tarih dışı bir kavram oluşudur. Laikleştirme terimi kilise tarafından ruhbanlığı herhangi bir sebepten elinden alınacak din adamları için kullanılır.
İngilizcede “lay” ve “secular” eşanlamlı kullanılır ancak bu iki kavram çok farklı kaynaklardan gelir. Bu yüzden din sosyolojisi “laiklik” ve “sekülerlik” kavramlarını birbirinin yerine kullanmaz.
3.Soru
"İktidar Seçkinleri" isimli eser aşağıdaki kuramcılardan hangisine aittir?
Wilfredo Pareto |
Gaetano Mosca |
C. Wright Mills |
Talcott Parsons |
Michel Foucault |
Klasik elit teorilerinden farklı bir elit teorisi ortaya koyan ve bu düşüncelerini “İktidar Seçkinleri” adlı çalışmasında ifade eden düşünür C. Wright Mills’tir. Bu çalışmasında Mills, iktidar elitlerinin “stratejik kumanda mevkilerini” işgal edenlerden oluştuğunu vurgulamakta ve Amerika Birleşik Devletleri’ni analiz ederek siyasal elitler, askeri elitler ve büyük şirket yöneticileri olmak üzere üç elit grubun varlığından söz etmektedir. Doğru cevap C’dir.
4.Soru
Sosyolojiyi herkesin kullandığı gündelik hayata ilişkin bilgiden, yani sağduyudan ayıran şey nedir?
Sosyolojiyi herkesin kullandığı gündelik hayata ilişkin bilgiden, yani sağduyudan ayıran şey nedir?
Sistemli gözlemlere dayanma ve sorumlu konuşma |
Yargı oluşturmak için materyalin çıkarıldığı alanın büyüklüğü |
İnsan gerçekliğine anlam verme biçimi |
Bildik olanı bilmedikleştirme |
Hepsi |
Sağduyu ile sosyolojinin insan deneyimlerini ele alışları arasındaki fark, konuyu ele alış biçiminden ve bakış açısından kaynaklanır. Bu farklılıkları dört başlıkta özetlemek mümkündür. Sistemli gözlemlere dayanma ve sorumlu konuşma, yargı oluşturmak için materyalin çıkarıldığı alanın büyüklüğü, insan gerçekliğine anlam verme biçimi, bildik olanı bilmedikleştirme. Dolayısıyla seçeneklerin hepsi doğrudur. Doğru yanıt E'dir.
5.Soru
“Kültür, tarih içerisinde yaratılan bir anlam ve önem sistemi, ya da başka bir deyişle, bir grup insanın bireysel ve toplu yaşamlarını anlamada, düzenlemede ve yapılandırmada kullandıkları bir inançlar ve adetler sistemidir. İnsan yaşamını anlamanın ve düzenlemenin bir yoludur.” Verilen tanım aşağıda yer alan isimlerden hangisine aittir?
Raumond Williams |
Ziya Gökalp |
Clifford Geertz |
Emile Durkheim |
Bhikhu Parekh |
Peki, tüm bu karmaşa ve belirsizliğe rağmen kültür denince genel olarak ne anlamamız gerekiyor? Kavrama ilişkin çeşitli yaklaşımlar ve çok sayıda farklı tanım olduğu hâlde, Parekh’in (2000:184) kültür tanımı bu aşamada bizim için yararlıdır: “Kültür, tarih içerisinde yaratılan bir anlam ve önem sistemi, ya da başka bir deyişle, bir grup insanın bireysel ve toplu yaşamlarını anlamada, düzenlemede ve yapılandırmada kullandıkları bir inançlar ve adetler sistemidir. İnsan yaşamını anlamanın ve düzenlemenin bir yoludur.” Yazar, kültürümüzün yaşamlarımıza tutarlılık verdiğini, bize dünyaya anlam vermemiz için gereken kaynakları sağladığını, değerleri ve ideallerinin bize ilham vererek ahlaki pusulamız şeklinde yaşamda bize rehberlik ettiğini de ayrıca vurgular. Doğru seçenek E'dir.
6.Soru
Seçeneklerden hangi yaklaşım işlevselciliğe karşıt olarak geliştirilmiştir?
Marksist Yaklaşım
|
Sembolik Etkileşimcilik
|
Fenomenoloji ve Etnometodoloji
|
Feminizm ve Postmodernizm
|
Klasik Sosyoloji |
İşlevselciliğe karşıt olarak geliştirilen yaklaşım Marksist yaklaşımdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletlerin ortaya çıkmasının nedenleri arasında yer almamaktadır?
Toplumsal ilişkilerin düzenlenmesi ihtiyacı |
Kabile hayatının yaygınlık kazanması |
Kan bağına dayanan akrabalık ilişkilerinin ortaya çıkması |
Avcı-toplayıcı toplumdan tarım toplumuna geçiş |
Ülke sınırlarının zamanla genişlemesi |
Devlet; liberal teorisyenlere göre işlevsel olarak, Marksist teorisyenlere göre sınıfsal temelli olarak açıklansa da her iki yaklaşıma göre de devlet evrimci bir bakış açısı içinde avcı-toplayıcı toplumdan tarım toplumuna geçişle birlikte kan bağına dayanan akrabalık ilişkilerinin ortaya çıkması ve kabile hayatının yaygınlık kazanması ile zaman içinde karmaşıklaşan toplumsal ilişkilerin düzenlenmesi ihtiyacından doğmuştur. Buna göre devlet “amacı, toplumsal düzenin, adaletin ve toplumun iyiliğinin sağlanması olan; belli bir toprak parçası (ülke) üzerinde yerleşmiş bir insan topluluğuna (halka) dayanan ve bu topraklar üzerinde bulunan herşey üzerinde nihai meşru kontrole (otoriteye) sahip; siyasal bir örgütle (hükümet) donanmış bir organizasyondur. Doğru yanıt E seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çağdaş toplumlarda aile yapısında yaşanan değişimlerdendir?
I- Evliliğin ve ebeveynliğin anlamının değişmesi
II- Evlilik dışı doğumlarda azalma
III- Hane büyüklüğünün artması
IV- Akrabaların etkisinin ve geniş ailelerin azalması
V-Tek ebeveynli ailelerde artış
I, II, IV |
I, IV, V |
II, III, IV |
I, II, III |
Hepsi |
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Durkheim’in sapmaya ilişkin görüşlerinden birisi değildir?
Suç ve sapma modern yaşamın normal ve kaçınılamaz bir boyutudur |
Suç işlevsel de olabilir |
Sapma toplumda yeni düşünceler ve meydan okumalar yaratarak yenilikçi bir güç haline gelir böylece değişiklik yaratır |
Suç bütün toplumlarda görülür, sanayileşmemiş, geri kalmış ülkelerde ise daha fazla görülür |
Bütün toplumsal değişmeler bir çeşit sapmayla başlar, değişimlere bağlı olarak dünün sapması bugün normale dönüşebilir |
Durkheim’in sapmaya ilişkin görüşleri şöyledir: Suç ve sapma modern yaşamın normal ve kaçınılamaz bir boyutudur. Suç işlevsel de olabilir. Sapma toplumda yeni düşünceler ve meydan okumalar yaratarak yenilikçi bir güç haline gelir böylece değişiklik yaratır. Bütün toplumsal değişmeler bir çeşit sapmayla başlar, değişimlere bağlı olarak dünün sapması bugün normale dönüşebilir. Suç bütün toplumlarda görülür, sanayileşmiş, ileri ülkelerde ise daha fazla görülür. Dolayısıyla doğru cevap D’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kapitalizmin gereksinim duyduğu etiği “dürüstlük, dakiklik, çalışkanlık, tutumluluk ve sınırlama” olarak ortaya koyar?
Morris |
Şerif Mardin |
Marx |
Weber |
Kehrer |
Weber çalışmasının başında her ne kadar Kalvenizm ve kapitalizm arasında doğrudan bir sebep sonuç ilişkisi kurmadıysa da modern kapitalizmin gereksinim duyduğu etiği “dürüstlük, dakiklik, çalışkanlık, tutumluluk ve sınırlama” olarak ortaya koyar.
11.Soru
Eğitim sosyolojisi alanında, bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesi olarak tanımlanan sosyalleşme türü aşağıdakilerden hangisidir?
Antizipatorik sosyalleşme |
Siyasal sosyalleşme |
Kısmi sosyalleşme |
Tarihsel sosyalleşme |
Sosyal sınıf ve tabakalara göre sosyalleşme |
Antizipatorik sosyalleşme; bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesi olarak ifade edilmektedir.
12.Soru
I- Sınavı kazanamadığı için kendine zarar veren bir genç.
II- Çocuklarda stres, kaygı ve endişe belirtileri, terleme, mide ağrısı gibi fiziksel bazı rahatsızlıklar görülmesi.
III- Çocuğun kaygılı bir belirsizlik içinde aşırı isyankâr olması.
IV- Çocuğun kaygılı bir belirsizlik içinde aşırı boyun eğici olması.
V- Çocukların, gençlerin karamsar olması.
VI- Bireylerde stres veya yetersizlik hissi
Yukarıda verilen maddelerin hangileri aile baskısına maruz kalan bireyde görülebilecek davranışlardandır?
I, II, IV, V, VI |
I, II, III, V, VI |
II, III, IV, V |
II, III, IV, V, VI |
I, II, III, IV, V, VI |
Aile baskısı bireylerde stres veya yetersizlik hissi yaratabilir, depresyona, hatta intihara neden olabilir. Bu baskı her zaman kaba kuvvet ve sınırlama şeklinde görülmez, örneğin bir sınavı kazanamadığı için kendine zarar veren bir genç aslında ailesinin kendisinden beklentilerini karşılayamadığını düşünmekte ve bu nedenle gerilim yaşamaktadır. Baskı, ailenin değerlerinin aşırı derecede içselleştirilmesinden ve bireyin kendi değerlerinin kaybolmasından doğar. Basında pek çok şiddet veya intihar haberi “aile baskısına dayanamayıp…” diye başalar. Ailenin yapısallığı ve nexusun yoğunluğu karşısında çaresiz olan bireyler baskıdan kaçmaya çalışırlar.
13.Soru
Aşağıdaki sosyologlardan hangisinin görüşleri ırkçılar tarafından kendi iddialarını desteklemek amacıyla kullanılmıştır?
Weber |
Spencer |
Comte |
Durkheim |
Parsons |
Spencer'a göre toplumda da güçlü olanlar hayatta kalmalı, zayıf olanlar elenmelidir. Yapay müdahalelerle korunmasalar elenecek olan bu üyelerin hayatta kalması evrimin doğal akışını bozduğu için gelecek nesillerin mükemmelliğe ulaşmasını engelleyecek, toplumun ahlaki ve entelektüel standartlarının düşmesine neden olacaktır. Spencer'ın teorisi ırkçı politik görüşlerin temsilcileri tarafından benimsenerek bazı ırkların veya ulusların diğerlerinden daha üstün olduğu yönündeki iddiaları ve toplumdaki yoksul, hasta, suçlu ve engellileri dış- lamaya yönelik politikaları desteklemek amacıyla 1920'ler ve 1930'lar boyunca kullanılmış, ancak ırk ayrımına dayanan toplumların tarihsel olarak çökmesiyle beraber teorinin kendisi de gücünü ve etkisini kaybetmiştir. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Endüstri öncesi toplumlarda geniş halk kesimlerinin gündelik kültürüne işaret eden kültür çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
Folk kültür ya da Halk kültürü |
Kitle kültürü |
Alt kültür |
Karşı kültür |
Popüler kültür |
Folk kültür ya da Halk kültürü
15.Soru
"Din etkisinden kurtulmuş/kurtarılmış" olarak adlandırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Laisizm |
Laiklik |
Seküler |
Asetisizmin |
Mistisizm |
Seküler kavramına tam bir Türkçe karşılık bulmak güçtür; genelde sekülerleşme karşılığı olarak kullanılan “çağdaşlaşma” kavramı, bu kavramın bazı anlamlarına karşılık gelir ama “dindışı” anlamına karşılık gelmez. Bu aşamada, seküler karşılığı olarak, “din etkisinden kurtulmuş/kurtarılmış” diyebiliriz. Doğru cevap C seçeneğidir.
16.Soru
Murdock için aile çok işlevli, indirgenemez ve kaçınılmaz bir toplumsal kurumdur. Aşağıdakilerden hangisi Murdock'ın bahsettiği işlevlerden değildir?
Cinsel işlev, |
Yeniden üretim işlevi, |
Ekonomik işlev |
Eğitim işlevi |
Para kazanma işlevi |
Murdock için aile çok işlevli, indirgenemez ve kaçınılmaz bir toplumsal kurumdur. Bu işlevler (a) cinsel işlev, (b) yeniden üretim işlevi, (c) ekonomik işlev ve (d) eğitim işlevidir.
17.Soru
Bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesi, aşağıdaki eğitim sosyolojisi alanyazınında yer alan başlıca sosyalleşme çeşitlerinden hangisine girmektedir?
Antizipatorik sosyalleşme |
Tarihsel sosyalleşme |
Siyasal sosyalleşme |
Kısmi sosyalleşme |
Sosyal sınıf ve tabakalara göre sosyalleşme |
Bir grubun üyesi olmayan fakat o gruba girmek isteyen bireylerin o gruptaki değerleri, kuralları, öğrenmesi ve benimsemesi, antizipatorik sosyalleşme olarak değerlendirir. Doğru cevap A’dır.
18.Soru
"Kültür" terimi 18. yüzyıla kadar hangi alanda yaygın olarak kullanılmıştır?
Sanat |
Ekonomi |
Tarım |
Siyaset |
Spor |
On sekizinci yüzyıla kadar kültür teriminin çoğunlukla tarımla ilgili olduğunu, toprağı ıslah etme ve ürün yetiştirme/ekme gibi anlamlara geldiğini görürüz. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni adlı çalışma kime aittir?
Ronald David Laing |
Friedrich Engels |
Max Weber |
Edmund R. Leach |
Emile Durkheim |
Marxist yaklaşımda aile hakkındaki ilk çalışma Friedrich Engels’in 1884 yılında yayımlanan Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni adlı çalışmasıdır.
20.Soru
Weber’e göre kapitalizmin ruhu aşağıdaki dinlerin hangisinden doğmuştur?
Yahudilik |
İslamiyet |
Budizm |
Zerdüştlük |
Hristiyanlık |
Weber kapitalizmin ruhunun Hıristiyan çileciliğinden doğmuş olmasını paradoksal bulur; çünkü Hıristiyan çileciliği bunu hedeflemediği halde ortaya çıkmasına sebep olduğu sermaye birikimi ile kapitalizme hizmet etmiştir; ancak Weber sonuç olarak modern kapitalizmin bir kez kendini kurumlaştırdıktan sonra dinin desteğine daha fazla gereksinim duymadığını belirtir. Doğru cevap E’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ