Strateji ve Güvenlik Final 28. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması: Orta Asya'daki ABD etkisine karşılık, Çin ve Rusya'nın kuruluşuna öncülük ettiği örgüt Şanghay İşbirliği Örgütüdür

Yanıt Açıklaması:

Modern Dönemde Stratejik Düşünce

• Napoléon’un Strateji Anlayışı
• Jomini’nin Strateji Anlayışı
• Clausewitz’in Strateji Anlayışı
• Hart’ın Strateji Anlayışı

Yanıt Açıklaması: SSCB’nin 1991’de yıkılması ile ABD tek süper gücü olarak belirmiştir, ABD izlediği güvenlik politikalarını değiştirmemiştir

Yanıt Açıklaması:

Çin’in Mart 2011’de yayımladığı “Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi”nde savun- maya dayalı bir güvenlik politikası takip edileceği öngörülmektedir. Bu durum, Çin’in uzun süredir devam etmekte olan ekonomik gelişimiyle yakından ilgilidir. Nitekim, belgede ekonomik gelişmeye yapılan vurgu dikkat çekmektedir. Belgede, ulusal savunmayla ilgili olarak Çin’in belirlediği amaç ve görevler şu şekilde sıralanmıştır:

1. Ulusal egemenliğin, ulusal çıkarların ve güvenliğin korunması;
2. Sosyal uyum ve düzenin sağlanması;
3. Ulusal savunma ve silahlı kuvvetlerin modernizasyonunun hızlandırılması;

4. Dünya barışı ve düzenin sağlanması.

Yanıt Açıklaması: 1952’de NATO, 1954’de Balkan İttifakı ile Güneydoğu Asya’da SEATO ve 1955’de de Orta Doğu’da Bağdat Paktı’nın kuruluşunu sağlamıştır. Tüm bu girişimlerde SSCB’nin küresel çapta çevrelenmesi öngörülmüştür.

Yanıt Açıklaması:

 2000'de açıklanan Rusya Ulusal Güvenlik Doktrini'ne göre Rusya'nın güvenliğine ilişkin tehditler:

• Kitle imha silahlarının ve onları gönderme araçları olarak kullanılan balistik füzelerin yayılması sorunu
• Uluslararası barış ve istikrarı korumakla görevli kuruluşlardan BM ve Avrupa Güvenlik ve işbirliği teşkilatının etkinliğinin zayıflaması
• Rusya’nın uluslararası arenada politik, ekonomik ve askerî etkinliğinin zayıflaması
• Bağımsız Devletler Topluluğu içinde ilişkilerin zayıflaması
• Rusya’dan toprak talebinde bulunulması
• NATO’nun Rusya sınırlarındaki bölgelere doğru genişlemesi
• BDT ülkelerinin sınırlarının hemen ötesinde çatışmaların ivme kazanması

Yanıt Açıklaması:

Stratejik çalışmaların doğuşuna II. Dünya Savaşı sonrası çıkan nükleer gerilim doğrultusunda duyulan sivil uzman gereksinimi etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Materyal ya da objektif tehditlerle ölçülen objektif güvenliğin tarih, normlar, algılamalar ve ilişkiler
(dostluk-düşmanlık gibi) süzgecinden geçirilmesini ifade eden yaklaşım öznel güvenlik yaklaşımıdır. 

Yanıt Açıklaması:

Literatürdeki yaygın görüşe göre Stratejik Çalışmaların bir disiplin olarak 1940’la­ rın ortalarında doğduğu, 1955­65 döneminde altın çağını yaşadığı, 1965­80 ara­ sında durakladığı ve neredeyse çöküş yaşadığı, 1980’lerden itibarense hem can­ lanma hem de sorgulama dönemine girdiği kabul edilir.

Yanıt Açıklaması:

Türkiye’nin güvenlik kültüründe Osmanlı İmparatorluğu’nun etkisini ortaya koyan öğelerden ilki, “yalnız kalma ve toprak kaybı” korkularıdır. Osmanlı İmparatorluğu ondokuzuncu yüzyılda Avrupalı büyük güçlere bağımlı hale geldikçe, “ayrılma ve toprak kaybı korkusu” güvenlik kültürünün temel yönü haline gelmiştir. 

Yanıt Açıklaması: Özbekistan Çin'in öncülüğünü yaptığı Şanghay İş Birliği Örgütünün kuruluşunda yer almaz

Yanıt Açıklaması: 1992 sonunda kabul edilen Rusya Federasyonu Dış Politika Doktrini belgesinde tanımlanan yakın çevre kavramına göre Orta Asya ve Kafkasya’daki cumhuriyetler yakın çevre kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması:

1983’te ABD Başkanı Ronald Reagan, uzayda kurulan füze savunma sistemi projesi ile SSCB’nin füzelerinin ABD’ye ulaşmadan önce yok edileceğini belirterek caydırıcılık politikası izlemiştir. Bu dönemde caydırıcılık anlayışı yeniden önem kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tek Ülkede Sosyalizm: Stalin döneminde ortaya at›lan fikir, sosyalizmin önce SSCB’de kurulmas› gerekti¤ini ifade etmektedir. Tek ülkede sosyalizmin kurulabilmesi için, SSCB’nin geliflmek için sarf etti¤i çaban›n di¤er ülkelere tehdit olmad›¤›n›n gösterilmesi, hatta onlarla bar›fl içinde bir arada yaflanabilece¤ini göstermek gerekmekteydi. Bu çerçevede, öncelikle SSCB’de sosyalizm sa¤lam temellere oturtularak, ekonomik ve siyasi yap› bu do¤rultuda flekillendirilmifltir. Ülke içi sosyalist devrimin ard›ndan ekonomik, s›nai ve askerî at›l›mlar yap›larak, SSCB dünyan›n önemli güçlerinden biri hâline getirilmifltir. Bu suretle, SSCB sosyalist bir devlet olarak varl›¤›n› kan›tlam›fl, buna karfl›l›k sosyalist bir global devrim ile dünyaya tehdit oluflturmaya çal›flmam›flt›r. Bar›fl ‹çinde Bir Arada Yaflama: Kruflçev döneminde, 1956’da gerçekleflen Sovyetler Birli¤i Komünist Partisi 20. Kongresi’nde kabul edilen “bar›fl içinde bir arada yaflama” ilkesi, SSCB’nin Do¤u-Bat› bloklar› aras›nda savafl›n kaç›n›lmaz olmad›¤›n› kabul etmesi, kapitalist ülkelerle savafla varmayacak ›l›ml› iliflkiler kurulmas› anlam›na gelmektedir. Bu politika, nükleer bir savaflta her iki taraf›ndan da yok olaca¤›ndan hareketle, kapitalist ülkelerle SSCB’nin esas mücadelesinin ekonomik ve teknolojik alanlara kaymas›na vesile olmufltur. Brejnev Doktrini: SSCB lideri Brejnev taraf›ndan 12 Kas›m 1968’de aç›klanan politika uyar›nca, komünist ülkeler s›n›rl› bir egemenlik hakk›na sahiptirler ve sosyalizm tehlikedeyse SSCB müdahale etmekle yükümlüdür (Tellal, 2008). Doktrinin oluflumunda, 1968’de Çekoslovakya’da yaflanan ve “Prag Bahar›” olarak adland›r›lan geliflmeler etkili olmufltur. Nitekim Çekoslovakya lideri Alexander Dubcek’in siyasi demokratikleflme yönündeki giriflimlerinin, 21 A¤ustos 1968’de SSCB’nin iflgaliyle bast›r›lmas›n›n ard›ndan SSCB’nin Do¤u Bloku içerisinde yaflanacak ayk›r›l›klara izin vermeyece¤i görülmüfltür. Perestroyka (yeniden yap›lanma) ve Glasnost (aç›kl›k): Gorbaçov döneminde ortaya at›lan perestroyka ve glasnost ilkeleri, 1 Mart 1986’da Sovyetler Birli¤i Komünist Partisi’nin 27. Kongresi’nde resmiyet kazanm›flt›r. Gorbaçov’a göre yeniden yap›lanma SSCB’deki üretim iliflkilerinin 1930’lardaki koflullar üzerine infla edildi¤i ve günün koflullar›na yan›t veremedi¤i teflhisine dayanmaktayd›. Bu çerçevede ekonominin yeniden yap›lanmas›na 1988’den itibaren bafllanmas› öngörülmekteydi. Bunun sa¤lanmas› için devlet yönetiminde glasnost (aç›kl›k) gerekliydi. ‹lke bürokratik hegemonyay› zay›flatarak ekonomideki yeniden yap›lanman›n önünü açmay› ifade etmektedir (Tellal, 2008).

Yanıt Açıklaması:

karşılıklı caydırıcılık olarak nitelendirilen dönem 1962-1983 yılları arasında kalmakta olduğundan 1945-1962 caydırıcılık dönemi için yanlış bilgi içermektedir

Yanıt Açıklaması: Bağdat Paktı (1955): Başkan Eisenhower’la birlikte ABD’nin Orta Do¤u politikasının gözden geçirilmesi neticesinde, SSCB’nin bölgeye yayılmasının önlenmesi amacıyla çevreleme kapsamında Türkiye, Irak, İran, Pakistan ve İngiltere arasında Şubat 1955’te imzalanan antlaşmayla kurulmuştur. SSCB’nin bölgeye girişini engellemek amacını taşıyan Pakt, Arap devletlerinin Pakta katılmamaları ve SSCB’yle iş birliğine gitmeleri nedeniyle başarısız olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sun Tzu'nun Savaş Sanatı kitabına göre surlarla korunan bir kenti kuşatan komutan içinde bulunduğu durum için yanlış bir adım atmıştır. Çünkü akıllı lider düflman ordusunu savaşmadan, düşman kentlerini kuşatmadan ele geçirmesini bilir. Düflman krallığını savaş meydanında uzun sürecek savaşlardan çok savaş oyunları ile bitirir.

Yanıt Açıklaması:

Dördüncü kuşak çalışmaların tümü aimetrik tehdide odaklanmıştır. Devlerlerarası ilişkiler dışındaki öktörlere de odaklanılmıştır. Caydırıcılık hala geçerli sayılmasına rağmen uyarlanmış caydırıcılık kavramı ortaya çıkmıştır. Bush doktrini konusunda fikir ayrılıkları oluşmuştur.