Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Esad Mehmed Efendi’nin Esad Efendi Tezkiresi olarak da bilinen eser, 1722 - 1835 yılları arasında yaşayan 209 şairin biyografilerini vermektedir. Bu eser aşağıdakilerden hangisidir?
Tezkîre-i Şu’arâ |
Kâfile-i şu’arâ |
Mecmuâtü’t-terâcim |
Hâtimetü’l-eş’âr |
Bağçe-i safâ-endûz |
Bağçe-i safâ-endûz: Esad Mehmed Efendi’nin Esad Efendi Tezkiresi olarak da bilinen eser, 1722 - 1835 yılları arasında yaşayan 209 şairin biyografilerini vermektedir. doğru cevap E dir.
2.Soru
Edebiyatımıza “vatan”, “millet” gibi sosyal kavramlar hangi şair vasıtasıyla girmiştir?
Abdülhamid Ziya Bey |
Ziya Paşa |
Şinasi |
Namık Kemal |
Galib |
Namık Kemal’le şiire girmiştir. Namık Kemal edebiyatımızda "Vatan Şairi" olarak bilinmektedir.
3.Soru
Yenileşmekte olan şiire taraftar görünmesine karşın, yazmış olduğu ‘’Harâbât’’ adlı eserinde eski şiirden kopmamak gerektiğini vurgulayan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Namık Kemal |
Ziya Paşa |
Eşref Paşa |
Ali Cânib |
Muallim Nâci |
Ziya Paşa
4.Soru
I. Kitabın, yazı, cilt, minyatür ve tezhibiyle değerli bir el sanatı olarak görülmesi
II. Ülkedeki okuryazar oranının düşük olması
III. Osmanlı'nın matbaanın önemini kavramakta gecikmiş olması
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri matbaanın Osmanlı'ya geç gelmesinin sebeplerindendir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I, II |
II, III |
I, II, III |
Kitabın, yazı, cilt, minyatür ve tezhibiyle değerli bir el sanatı olarak görülmesi, ülkedeki okuryazar oranının düşük olması, Osmanlı'nın matbaanın önemini kavramakta gecikmiş olması matbaanın Osmanlı'ya geç gelmesinin sebeplerindedir.
5.Soru
Sûkı- Ukâz adlı panayırda en iyi şairlerin yarıştıktan sonra en iyi şiirin asıldığı yer aşağıdakilerin hangisidir?
Kabe duvarı |
Saray duvarı |
Ofis duvarı |
Mektep duvarı |
Hisar duvarı |
Sûk-ı Ukâz, Cahiliye devri Araplarının Mekke yakınlarında her yıl kurdukları panayırdır. Her kabilenin en iyi şairleri burada yarışır ve birinci seçilenin şiiri Kâbe duvarına asılırdı. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Vakanüvis Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye aktarılan ve “ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem taşıyan eser aşağıdakilerden hangisidir?
|
Emile |
Muhaverat-ı Hikemiye |
Arapçadan Türkçeye Hikâye-i Robinson adıyla aktarılan Robinson hikayesi |
Tartuffe |
Vakanüvis Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye Hikâye-i Robinson adıyla aktarılan Robinson hikayesi, “ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem taşıyan eserdir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Osmanlı'nın ilk resmi gazetesi aşağıdakilerden hangisidir?
Vakayi-i Mısriye |
Ceri^de-i Hava^dis |
Vakayi-i Giridiye |
Takvim-i Vekayi |
Curnalü’l-Ira^k |
Osmanlı’nın ilk resmi^ gazetesi Takvim-i Vekayi’dir. 1 Kasım 1831’de İstanbul’da ilk sayısı çıkarılarak yayın hayatına girer ve haftalık olarak çıkarılır.
8.Soru
Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiir aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir?
Ode |
Barok |
Tardiye |
Zeyl |
Sebk-i Hindî |
Doğru cevap A şıkkıdır. Nitekim ode, lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiirdir.
Tardiye, Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı hâlde tardiye aruzun Mef’ûlü, Mefâilün, Feûlün kalıbıyla yazılır.
Zey, kelime anlamı olarak ilave demektir. Bir eserin devamı olarak yazılan eserlere de zeyl denir.
Sebk-i Hindî ise, Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan başlamak üzere etkisini göstermeye başlamış kimi şairlerimizde bütün özellikleri görülürken kimi şairlerimizi kısmen etkilemiştir.
9.Soru
Şairler için “er meydanı” hükmündeki eski encümen-i şuarâlar şiir sanatının gelişimine hangi nedenden dolayı önemli katkıda bulunamamıştır?
Şairlerin orada isbât-ı vücûd olması |
Şairlerin ön saflara geçerek yerini genişletmesi |
Şairlerin yeni rakiplerini dilinin gücüyle alt etmesi |
Gelenekten farklı bir mahfel anlayışının da başlaması |
Subjektif esaslara dayalı eleme ve eleştirilerin olması |
Gelenekli encümen-i şuarâların tamamen subjektif esaslara dayalı eleme ve eleştirileri, şiir sanatının gelişimine çoklukla bir katkıda bulunamamıştır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
10.Soru
Encümen-i Şuara müdavimleri kimin çatısı altında toplanmışlardır?
Mustafa İzzed Efendi |
Mustafa Galib Bey |
Arif Hikmet Bey |
Namık Kemal |
Mehmet Lebib Efendi |
1861 yılının mayıs veya haziran aylarından itibaren, Hersekli Ârif Hikmet Bey’in Lâleli Çukurçeşme’deki
evinde bir grup şair buluşmaya başlarlar. Misafirlerin çoğundan daha genç olsa da yüksek istidadı ile şairler arenasında kendine haklı bir şöhret ve itibar kazanmış olan Leskofçalı Mustafa Galib Bey (1829-1867), encümenin reisi olarak kabul görür. Ev sahibi Hersekli Ârif Hikmet Bey (1839-1903) de ona bir encümen reisine gösterilecek saygı ve ihtimamı gösterir.
11.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Encümen-i Şuarâ müdavimlerini kaynaştıran etkenlerden biri değildir?
Büyük kısmının aynı meslekte, aynı büroda veya aynı amir idaresinde çalışmış olmaları |
Aynı dergide yazı yazıyor olmaları |
Dünyayı kavrayış ve yorumlayış pratikleri, yaşama ve tefekkür ediş alışkanlıkları birbirine benzemesi |
Encümen mensuplarının aşağı yukarı hepsinin de aynı devlet büyükleri tarafından kollanması |
Encümen müdavimlerinin sıkça uğradıkları kahvehane ve meyhaneler aynı olması |
Büyük kısmının aynı meslekte, aynı büroda veya aynı amir idaresinde çalışmış olmaları, Dünyayı kavrayış ve yorumlayış pratikleri, yaşama ve tefekkür ediş alışkanlıkları birbirine benzemesi, Encümen mensuplarının aşağı yukarı hepsinin de aynı devlet büyükleri tarafından kollanması, Encümen müdavimlerinin sıkça uğradıkları kahvehane ve meyhaneler aynı olması Encümen-i Şuarâ müdavimlerini kaynaştıran etkenlerdendir. Ancak olması Encümen-i Şuarâ müdavimleri aynı dergide yazı yazmamışlardır.
12.Soru
Encümen şairleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Eserlerinde hece veznini kullanmamışlardır. |
Eserlerinde sosyal konulara yer vermekten kaçınmışlardır. |
Mazmundan imgeye ve sembole doğru bir dönüşümde önemli rol oynamışlardır. |
Estetik tercihlerinde içinde bulundukları toplumun şahsiyetiyle uyum içindedirler. |
Eski imgelere bağlı kalmışlardır. |
Kendi mazmunlarını yaratmaya çalışan modern şairler imge ve sembole dönüşümde itici bir rol oynadıkları için doğru cevap C şıkkıdır.
13.Soru
Özellikle ticari kapitalizmin gelişimi ve ortaya çıkan sosyal yapının bir gereği olarak malların serbest dolaşımı, haberin de serbest dolaşımını beraberinde getirmiştir. Türkiye’deki durum ise farklı bir seyir izlemiştir. Bu açıdan basının gelişimi de ______ dinamiklerle değil, ______ dinamiklerle, devlet desteği ve yönlendirmesiyle olmuştur.
Verilen boşluklara en uygun ifadeler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
mali - toplumsal |
siyasi - mali |
siyasi - toplumsal |
toplumsal - siyasi |
toplumsal - mali |
Özellikle ticari kapitalizmin gelişimi ve ortaya çıkan sosyal yapının bir gereği olarak malların serbest dolaşımı, haberin de serbest dolaşımını beraberinde getirmiştir. Türkiye’deki durum ise farklı bir seyir izlemiştir. Bu açıdan basının gelişimi de toplumsal dinamiklerle değil, siyasi dinamiklerle, devlet desteği ve yönlendirmesiyle olmuştur.
14.Soru
Hangi Türk şairlerin, ölüm temini işleyen Hugo ve Lamartine ile ilişkili olduğu söylenebilir?
Ziya Paşa - Recaizâde Mahmut Ekrem |
Abdülhak Hâmit Tarhan-Recaizâde Mahmut Ekrem |
Namık Kemal - Abdülhak Hâmit Tarhan |
Muallim Naci -Ziya Paşa |
Ziya Paşa - Abdülhak Hâmit Tarhan |
Recaizâde Mahmut Ekrem - Abdülhak Hâmit Tarhan'nın çalışmalarının bu yazarlarla ilişkili olduğu söylenebilir
15.Soru
Aruzun Mef'u^lü, Mefa^ilün, Feu^lün kalıbıyla yazılan ve Türk edebiyatında pek az kullanılmış olan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Gazel |
Rubai |
Müsebba |
Muhammes |
Tardiye |
Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi S¸eyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı ha^lde tardiye aruzun Mef'u^lü, Mefa^ilün, Feu^lün kalıbıyla yazılır.
16.Soru
Bakü’de edebiyat tarihini neşretmeye başlayan hangi şair ve kimin için “eğer o tahsîle, o ilme sülûk etse, o vâdîde yetişse idi Türkiye’nin bir Baudelaire’i olacağından şübhe yoktur” demiştir?
Ziya Paşa – Arif Hikmet için |
İbrahim Necmi – Arif Hikmet için |
İsmail Habib – Namık Kemal için |
İsmail Hikmet – Arif Hikmet için |
Arif Hikmet – Namık Kemal için |
Doğru cevap D dir. Bakü’de edebiyat tarihini neşretmeye başlayan İsmail Hikmet, Arif Hikmet için “eğer o tahsîle, o ilme sülûk etse, o vâdîde yetişse idi Türkiye’nin bir Baudelaire’i olacağından şübhe yoktur” demiştir.
17.Soru
Tanzimat fermanı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bu fermandan sonra ilk ve tek eser veren İbrahim Şinasi Efendidir. |
Tanzimat sonrasındaki edebiyatın üç ana eğilimde sürdüğü fark edilir |
Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formların oluşması |
Mutavassıt adı verilen edebiyatçıların ortaya çıkması |
Modernleşme ve batılılaşmaya karşı ortaya gelenekçilerin çıkması. |
Tanzimat Fermanı sonrasında beliren bambaşka bir edebiyat olduğunu varsaysak bile, 1839’da başladığı düşünülen böyle bir edebiyatın ilk isminin, tam yirmi yıl sonra, 1859’da ilk eserlerini veren İbrahim Şinasi Efendi oluşuna mantıklı bir açıklama getiremeyiz. Ya 1859’a kadar Tanzimat’ın başkaca bir edip yetiştirmediğini düşüneceğiz ?ki buna ihtimal verilemez? ya da Şinasi ile başlayan bir edebiyat kurgularken öncekileri görmezden gelmek gibi bir yanlış yol tutturulduğunu söyleyeceğiz. Tanzimat sonrasındaki edebiyatın üç ana eğilimde sürdüğü fark edilir: XVIII. asırdan devralınan mutedil bir değişim isteği ile hareket eden “mutavassıtlar”, Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini de nakletmeyi deneyen “mücedditler”, son olarak da mücedditlerin tercüme ve adapteler yoluyla şiire yeni bir mecra açma gayretini fazlasıyla “cezrî” bularak bunda edebî kültür adına bir tehdit sezen ve sanatını daha şarklı bir noktaya çekerek emniyete almaya çalışan “gelenekçiler”.
18.Soru
Türk edebiyatı, Tanzimat Fermanı (1839) ile Batılılaşmanın resmî bir devlet programı hâline gelmesiyle farklı bir medeniyet dairesine yönelir. Bu medeniyetin sanat anlayışı ve kültürünün dayanağı nedir?
Yunan - Latin edebiyatı |
Doğu Batı arasındaki ilişkiler |
Demokrasi ve hürriyet |
Bilgi ve tekniğe açılma |
Medeniyet |
Bu medeniyet, sanat anlayışı ve kültürünü Yunan-Latin edebiyatlarından; dünya görüşü, felsefe ve ahlak anlayışını ise Hristiyanlıktan almaktadır. Dinî, siyasi, toplumsal ve kültürel özellikleri bakımından karşıt değerler bütünü oluşturan Doğu ve Batı arasındaki ilişkiler uzun yıllar önyargılar üzerine kurulmuştur. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
19.Soru
Osmanlı'da şiir merkezli sohbetlerin adı nedir?
Mutavassıt |
“Encümen-i Şuarâ |
Enderûn Mektebi |
Medrese |
isbât-ı vücûd |
Osmanlı’nın gelenekli çağlarından beri, sanatkâr evlerinde ve ekabir konaklarında kurulan şiir merkezli dost sohbetlerinin genel ismi “Encümen-i Şuarâ”dır. XIX. asrın ortasında bu isimle anıldığı görülen son büyük toplaşma, Hersekli Ârif Hikmet Bey’in evinde ve Leskofçalı Galib Bey’in manevi riyasetinde gerçekleşir. Çağın ruhuna uygun olarak, bu toplantılarda şiirin gelenekli ilkeleri sil baştan tartışılır ve kadim poetik değerlerin yerine konmak için yenileşme çabalarının şiirdeki karşılıkları araştırılır.
20.Soru
1861 yılının mayıs veya haziran aylarından itibaren, Lâleli Çukurçeşme’deki Encümen-i Şuarâ Müdavimlerinin ev sahibi aşağıdakilerden hangisidir?
Hersekli Ârif Hikmet Bey (1839-1903) |
Ruznâmçeci-zâde Mehmed Lebib Efendi (1785-1867) |
Mustafa İzzet Efendi (1801-1876) |
Osman Nûreddin Şems Efendi (1813-1893) |
Koniçeli Mûsâ Kâzım Bey (1821-1889) |
1861 yılının mayıs veya haziran aylarından itibaren, Hersekli Ârif Hikmet Bey’in Lâleli Çukurçeşme’deki evinde bir grup şair buluşmaya başlarlar. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ