Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Eyle ser-mestem ki idrâk etmezem dünyâ nedür
Ben kimem sâkî olan kimdir mey-i sahbâ nedür"
Yukarıdaki dizelerin sahibi aşağıdaki şairlerden hangisidir?
Kâzım Paşa |
Ârif Hikmet |
Faik Memduh |
Nef'i |
Namık Kemal |
"Eyle ser-mestem ki idrâk etmezem dünyâ nedür
Ben kimem sâkî olan kimdir mey-i sahbâ nedür"
Yukarıdaki dizelerin sahibi Namık Kemal'dir.
2.Soru
Tanzimat Dönemi’nde değişen sosyal hayat ile birlikte evlilik kurumunun algısında da değişimlerin görülmeye başlanması edebî eserlerde kendisine konu olarak yer bulur. Gençleri kendi rızası olmadan ya da görücü usulüyle, istemedikleri kişilerle evlendirmenin sakıncaları da bu doğrultuda Tanzimat tiyatrosunun önemli konularından biri olur.Aşağıdaki eserlerden hangisi bu konunun işlenmesi yolunu açmış ilk eser niteliğindedir?
Zavallı Çocuk |
Açıkbaş |
Ecel-i Kaza |
İnatçı yahut Çöpçatan |
Şair Evlenmesi |
Şair Evlenmesi’nin açtığı yolda yazılan eserlerde geleneksel yapıdaki aksaklıkların toplumda ne gibi facialara sebep olduğu gösterilir. Özellikle gençlerin istedikleri kişilerle evlendirilmemesi sonucunda yaşanan intiharlar ve hastalıklar dramatik kurgu içine yerleştirilir. Zavallı Çocuk, Açıkbaş, Ecel-i Kaza, İnatçı yahut Çöpçatan, Felaket bu konuyu doğrudan işleyen eserlerdir. Doğru cevap E dir.
3.Soru
Namık Kemal'in sansür nedeniyle İntibah adıyla yayınladığı eserinin asıl adı aşağıdakilerden hangisidir?
Zavallı Çocuk |
Son Pişmanlık |
Telemak |
Karabibik |
Araba Sevdası |
Namık Kemal’in İntibah adlı romanının asıl adı Son Pişmanlık’tır. Ancak sansür nedeniyle romanın adını İntibah olarak değiştirir. Son Pişmanlık romanını Türkçenin roman yazmaya uygunluğunu göstermek için yazdığını vurgulayan Namık Kemal, tasavvur ve tasvirde zorlanmamak için konuyu gayet sade tuttuğu hâlde istediği gibi olmadığını ifade eder. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol, alegoriye ne denir?
Mukabil |
Mutavassıt |
Sûk-ı Ukâz |
Mazmun |
Vezin |
Mazmun: Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol, alegori.
5.Soru
Türkçe'nin roman yazmaya uygunluğunu göstermek için Namık Kemal'in kaleme aldığı eseri hangisidir?
Son Pişmanlık |
Gülnihal |
Kara Bela |
Cezmi |
Vatan Yahut Silistre |
Son Pişmanlık romanını Türkçenin roman yazmaya uygunluğunu göstermek için yazdığını vurgulayan Namık Kemal, tasavvur ve tasvirde zorlanmamak için konuyu gayet sade tuttuğu hâlde istediği gibi olmadığını ifade eder.
6.Soru
Şair Evlenmesi kimin eseridir?
Ahmed Vefik Paşa |
Ziya Paşa |
Namık Kemal |
Şinasi |
Şemsettin Sami |
Şair Evlenmesi'ni Şinasi yazmıştır.
7.Soru
- Hem anadillerini müdafaa etmeleri hem de Arapça ve Farsça sözcüklerden kopmamaları,
- Yunan edebiyatının üstünlüğünü savunmaları,
- Edebiyatta yenileşmeye karşı olmaları,
- Dilde yabancı unsurların mutlaka bulunması gerektiğini savunmaları,
- Hem millî vezin ve nazım şekillerine dönülmesi gerektiğini düşünmeleri hem de klasik kalıplardan sıyrılamamaları.
Encümen-i Şuarâ’nın, XVI. asrın Paris’indeki La Pléiade edebî topluluğuna benzetilmesinin nedenleri yukarıdakilerin hangileridir?
I, II |
II, III |
I, V |
IV, V |
II, IV |
Tanpınar, Encümen-i Şuarâ için “son pleiad” tabirini kullanıyor zira Encümen-i Şuarâ’nın, tıpkı XVI. asrın Paris’indeki La Pléiade topluluğunun edebî esaslarını andırır bir temele oturmuş olması onu bu hükme vardırmıştır. Aslına bakılırsa encümen şairlerinin içinde bulundukları ikilem bakımından onlara benzediğini söylemek de mümkündür. Hem ana dillerini müdafaa eder hem Arapça ve Farsçanın ?Pléiade’da Grekoromen dillerin? büyük kolaylık ve geniş imkânlar tanıyan lügatlerinden kopamazlar. Hem millî vezin ve nazım şekillerine dönülmesi gerektiğini düşünür hem de klasik kalıplardan sıyrılamazlar. Bu mutavassıt duruş sebebiyle aralarındaki benzerlik de büyümektedir.Doğru cevap C' dir.
8.Soru
Metine dayalı ilk yerli tiyatro eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Vatan Yahut Silistre |
Ecel-i Kaza |
Zavallı Çocuk |
Yalan Tükendi |
Şair Evlenmesi |
İbrahim Şinasi’nin 1859 yılında yazıp Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde 1860 yılında yayımladığı Şair Evlenmesi adlı eseri metne dayalı ilk tiyatrodur. Şair Evlenmesi’nden önce beş piyesin varlığı daha sonra tespit edilse de bu eserler, ilk tiyatro oyununun Şair Evlenmesi olduğu görüşünü değiştirmez.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi başta günlük yayınlanan bir gazete iken sonunda Namık Kemal'in bir fikir gazetesi olarak değişmiştir?
Tercuman-ı Ahval |
Hürriyet |
İbret |
Muhbir |
Tercuman-ı Hakikat |
Yayın hayatına 16 Haziran 1870’ta başlayan İbret, Aleksan Sarafyan tarafından çıkarılır. Başlangıçta günlük olarak yayımlanan gazete, bir aydan kısa bir süre içerisinde kapanır. İmtiyaz sahibi Aleksan Sarafyan, gazetenin adını İbretname-i Âlem olarak değiştirir ve tekrar yayımlamaya başlar. Bu dönemde gazete günlük yayın yerine haftada bir yayımlanır ve daha çok mizah gazetesi görünümü kazanır. Fakat gazete bu hâliyle de beklenen tiraja ulaşamaz. Namık Kemal’in yazılarıyla İbret, bir haber gazetesi
olmaktan çok fikir gazetesi hâline gelir. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
1853 yılında kaleme alınan fakat 1855 yılında yayımlanan eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Tasvir-i Efkâr – Namık Kemal |
İrfan Paşa’ya Mektup – Namık Kemal |
Harâbât – Ziya Paşa |
Tahrib-i Harâbât – Namık Kemal |
Tezkire-i Hâtimet’ül eş’ar’ - Fatin Efendi |
Doğru cevap E dir. 1853 yılında kaleme alınan fakat 1855 yılında yayımlanan eser Fatin Efendi’nin Tezkire-i Hâtimet’ül eş’ar’ eseridir.
11.Soru
Türk edebiyatının ilk manzum tiyatro örneği hangi eserdir?
Sergüzeşt-i Perviz |
Gülnihal |
Ecel-i Kaza |
Rüya Oyunu |
İkinci Ersas |
Türk edebiyatında manzum tiyatro (şiir şeklinde) türünün ilk örneği, 1866 yılında yayımlanan Ali Haydar Bey’in “üç fasıldan ibaret trajedi” olarak kurgulanan Sergüzeşt-i Perviz adlı eseridir. Doğru seçenek A’dır.
12.Soru
İlk sayısı 1 Kasım 1831’de İstanbul’da çıkarılarak yayın hayatına giren ve haftalık olarak çıkarılan Osmanlının ilk resmi gazetesi aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüman-ı Ahvâl |
Ceride-i Havadis |
Takvim-i Vekayi |
Resmi Gazete |
Vaka-i Tıbbıye |
Osmanlı’nın ilk resmî gazetesi Takvim-i Vekayi’dir. 1 Kasım 1831’de İstanbul’da ilk sayısı çıkarılarak yayın hayatına girer ve haftalık olarak çıkarılır. İlk sayısı 5.000 adet basılır. Devlet dairelerine ve devlet adamlarına, yabancı elçiliklere ve taşraya birer nüsha gönderilir.
13.Soru
Hatimetü’l-eş’ar isimli eserin –daha sonraları Şinası tarafından sadeleştirilerek yayımlanmıştır- yazarı kimdir?
Mehmed Tevfik |
Fatin Efendi |
Arif Hikmet Bey |
Şefkat-ı Bağdadi |
Es’ad Efendi |
Yukarıda bahsedilen eser bir tezkire örneğidir. Eserin yazarı ise Fatin Efendi’dir.
14.Soru
Batı edebiyatında roman 17. Yüzyılın başlarında hangi eserle ortaya çıkmıştır?
Genç Werther’in Istırapları |
Don Kişot |
Candide ve Micromega |
Güliverin Seyahatnamesi |
Robenson Crusoe |
Batı edebiyatlarında roman, 17. yüzyılın başlarından itibaren ortaya çıkar. Roman türü, genellikle Miguel de Cervantes (1547-1616)’in ünlü Don Kişot (1605) adlı eseriyle başlatılır.
15.Soru
Akabi Hikyayesi kime aittir?
Namık Kemal |
Ahmet Midhat Efendi |
Vartan Paşa |
Muallim Naci |
Ali Aziz Efendi |
Asıl adı Hovsep Vartanyan olan Vartan Paşa tarafından Ermeni harfleriyle 1851’de Türkçe yazılan Akabi Hikyayesi (Hikâye), Muhayyelât’tan sonra baskısı yapılan anlatıların ilkidir. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
“On Dokuzuncu Asır” manzumesiyle dikkatleri üzerine toplamış olan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Sadullah Paşa |
Ziya Paşa |
Namık Kemal |
Akif Paşa |
İbrahim Şinasi |
Viyana’da elçilik görevinde de bulunan Sadullah Paşa, özellikle “On Dokuzuncu Asır” manzumesiyle dikkatleri üzerine toplamıştır. Bu manzumesinde o, Orta Çağ’ın rasyonel bulmadığı hayat anlayışını yermiş, onun yerine aklın ve bilimin öngördüğü değerlerle yaşama biçimini yüceltmiştir. Pozitivist dünya anlayışının ürünü olan “On Dokuzuncu Asır” manzumesi, girmekte olduğumuz Batı medeniyetinin kimi özelliklerini, buluş ve icatlarını yansıtması ve hatta yüceltmesi bakımından dikkat çeker. Bu manzume Doğu ile Batı arasındaki farkı önemli ölçüde yansıtması, yıkılan eski dünyanın karşısında yükselen yeni dünyayı dikkatlere sunması yanında 19. yüzyılda Osmanlıların içine girdiği zihniyet değişimini göstermesi yönüyle de önemlidir.
17.Soru
Osmanlı’da basın yoluyla yapılan ilk edebi tartışma hangisidir?
Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha |
Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi |
Tasvir-i Efkâr |
Ruzname-i Ceride-i Havadis |
Fatin Tezkiresi |
Mes’ele-i Mebhûsetü’n Anha, basın yoluyla yapılan ilk edebî tartışmadır. 1864 yılında ortaya çıkan söz konusu tartışma, Tasvir-i Efkâr ile Ruzname-i Ceride-i Havadis gazeteleri arasında gerçekleşmiştir. Doğru seçenek A’dır.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Namık Kemal'in şiire kattığı yeni konulardan biridir?
Vatan konuları |
Bilim konuları |
Doğa Olayları |
Sosyal İlişkiler |
Ticaret konuları |
Namık Kemal vatan, millet, halk, hak, hürriyet, istiklal, eşitlik gibi kavramları getiren ve bu konular etrafında heyecanlı bir hatip edasıyla yüksek sesle haykıran devrin gür sesi olur. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Aşağıdakilerin hangisi veya hangileri ercümen-i şuarâ'nın şiirde aradıkları arasındadır?
I. Şiir dilindeki yenilik
II. Şiir formundaki yenilik
III. Şiirdeki estetik tercihlerde yenilik
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II-III |
I-III |
II-III |
Verilen üç madde ercümen-i Şuara'nın şiirde aradığı yenilikler arasındadır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi “On Dokuzuncu Asır” manzumesiyle döneminin aydınlarının bağlandığı yeni dünya görüşünü önemli ölçüde yansıtmıştır?
Ziya Paşa |
Sadullah Paşa |
Âkif Paşa |
İbrahim Şinasi |
Namık Kemal |
Türk edebiyatının yenileşmesinden çok, zihniyet değişiminde rol oynayan kişilerden biri olan Sadullah Paşa, bir devlet adamıdır. Batı’nın gelişmişliğini ve ileriliğini elçilik görevi vesilesiyle görmüş, Osmanlı’da da değişimin ve gelişmenin gerekliliğine inanmıştır. “On Dokuzuncu Asır” manzumesiyle döneminin aydınlarının bağlandığı yeni dünya görüşünü önemli ölçüde yansıtır. Bu manzumede o, Orta Çağ’ın bilgi birikiminin karşısına Batı’da pozitif bilimlerin ürettiği bilgiyi çıkarır. Böylece Doğu-Batı karşılaşmasında Batı’nın üstünlüğü ortaya konarak girilmesi istenen Batı medeniyetinin bilim ve teknoloji alanındaki cazip yönleri gösterilmiştir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ