Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1 Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 15 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dil meselesi üzerinde ısrarla durduğu Namık Kemal’in Tasvir-i Efkâr makalesinde söylediklerinden biri değildir?
Düşünceleri anlatma işlevi gören söz ‘’tanrı hediyesi’’dir. |
Söz insanlık tarihi açısından önemlidir. |
İnsanlığın inşa ettiği eserler içinde sözden daha sağlam bir hediye yoktur. |
Edebiyatsız millet dilsiz insana benzer. |
Geleceğe bırakılacak eserlerin hem anlam hem de içerik bakımından eşit güzelliklere sahip olması gerekir. |
Doğru cevap A dır. Düşünceleri anlatma işlevi gören söz ‘’tanrı hediyesi’’dir - fikrini Şinasi Tercümân-ı Ahvâl gazetesi için söylemiştir.
2.Soru
............... ; hikâye ve romanda olayları ve kişileri her yönüyle görüp aktaran anlatıcının anlatım tarzına verilen addır.
Yukarıdaki cümleden boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Hâkim Bakış Açısı |
Üst kurmaca |
Tardiye |
Türkî-i Basit |
Sebk-i Hindî |
Doğru cevap A şıkkıdır. Nitekim, hâkim bakış açısı, hikâye ve romanda olayları ve kişileri her yönüyle görüp aktaran anlatıcının anlatım tarzına verilen addır.
Üst Kurmaca (Meta-Fiction), bir romanda anlatılan olaylar dizisinin yanı sıra romanın yazılışını da konu edinen anlatım tekniğine verilen addır.
Türkî-i Basit, Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketidir.
Sebk-i Hindî, Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan başlamak üzere etkisini göstermeye başlamış kimi şairlerimizde bütün özellikleri görülürken kimi şairlerimizi kısmen etkilemiştir.
Tardiye ise, Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı hâlde tardiye aruzun Mef’ûlü, Mefâilün, Feûlün kalıbıyla yazılır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Dönemi Türk şiirinin genel özellikleri arasında gösterilemez?
Dilde ve üslupta ayıklamaya gidilerek sade bir söyleyişe yönelmek istenmiştir. |
Divan şiirinin soyut dünya algısının yerine daha somut bir dünya algısı getirilmiştir |
Divan şiirinin gazel, kaside, murabba, terci-i bent, terkib-i bent gibi nazım şekilleri önemli ölçüde sürdürülmüş, bununla birlikte az da olsa yeni nazım şekilleri denenmiştir. |
Ölçü olarak yine aruz kullanılmış, ara sıra hece ölçüsüyle şiirler de yazılmıştır. |
Hak, hukuk, hürriyet, kanun, vatan,millet, adalet gibi kavramlar şiirden çıkarılmıştır. |
Şiire hak, hukuk, hürriyet, kanun, vatan, millet, adalet gibi yeni kavramlar girmiştir. Bu kavramlar şiir boyutunda bu dönemde tanınmıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Société Asiatique diye anılan kurumdur?
Doğu Toplumları Araştırmaları |
Avrupa Toplumları Araştırmaları |
Asya Toplumları Araştırmaları |
Yeni Dünya Toplumları Araştırmaları |
Anadolu Toplumları Araştırmaları |
Société Asiatique, Asya Toplumları Araştırmaları anlamına gelen bir kurumdur.
5.Soru
Halk şiirinin klasik şiirden gelen etkileri içselleştirmesine
karşılık, klasik şairlerin bu ilişkiyi çok uzun dönem
boyunca görmezden gelmelerinin nedeni nedir?
Bunun başlıca nedeni klasik Osmanlı şiirinin |
Bunun nedeni dil ve imge dünyasıyla mutlak değişmezleri olan halk şiirini anlayamamış olmalarıdır. |
Anadolu merkezli şiirin klasik şaire mesafeli olmasıdır. |
İstanbul merkezli şiirde rafine edilmiş bir üst dile sahip halk şiirinden uzak kalmak entelektüel bir gereklilik gibi algılanmıştır. |
Halk şiirinin Osmanlı topraklarında entelektüel edebiyatın tercihleriyle şekillenerek |
A seçeneğinde verilen doğrudur.
6.Soru
Açıkbaş ve Çengi yahut Daniş Çelebi adlı tiyatro oyunlarının yazarı kimdir?
Namık Kemal |
Şinasi |
Ahmet Mithat Efendi |
Yahya Kemal |
Ziya Gökalp |
Bu iki eser Ahmet Mithat tarafından yazılmıştır.
7.Soru
- Ermeniler
- Macar
- Yahudiler
- Rumlar
- Bulgar
Osmanlı Devleti’nde matbaa İbrahim Müteferrika ile Mehmet Said Efendi’nin öncülüğünde 1727’de kurulur. Bundan önce Osmanlı tebaası olan gayrimüslimler de matbaa ve baskı işlerine yönelmiştir. Yukarıda verilen Osmanlının gayrimüslim tebaalarının hangileri İbrahim Müteferrika’dan önce bu faaliyetleri yürütmüştür?
I, II |
III, IV |
I, III, IV |
III, IV |
IV, V |
Osmanlı Devleti’nde matbaa İbrahim Müteferrika ile Mehmet Said Efendi’nin öncülüğünde 1727’de kurulur. Fakat bundan önce gayrimüslimlerin ve yabancı temsilciliklerin matbaa ve baskı işlerine yöneldiği, matbaa kurduğu, kitap ve gazete çıkardığı görülür. 1492’de İspanya’dan kaçarak Osmanlı’ya sığınan Yahudiler, 1493’te matbaa kurarlar. Yahudilerden sonra Ermeniler ve Rumlar da matbaa kurar. İlk Ermeni matbaası 1567’de İstanbul’da açılır. Kısa surede Yahudi matbuatıyla kıyaslanacak derecede etkin bir yayın hayatı yaşanmaya başlanır. Kiliseler arası mücadelenin sonucu olarak ortaya çıkan Rum matbaası, baskı işlerine Londra’da başlayan Nicodemus Metaxas tarafından İstanbul’da 1627’de açılmıştır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Yeni Türk edebiyatının oluşumunda ve edebiyatımızın Batılı bir çehre kazanmasında öncü sanatkârdır?
Akif Paşa |
İbrahim Şinasi |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Namık Kemal |
Teyfik Fikret |
Yeni Türk edebiyatının oluşumunda ve edebiyatımızın Batılı bir çehre kazanmasında öncü sanatkâr İbrahim Şinasi’dir
9.Soru
Encümenin genç şairlerinden İbrahim Hâlet’in çıkardığı ve sevgili için kullanılan mazmunların optik karşılıklarından oluşan iki karikatürün basıldığı dergi hangisidir?
Şüküfezar |
Terakkimuhaderrat |
Demet |
Tanin |
Dolab |
Encümenin genç şairlerinden İbrahim Hâlet, Dolab adında bir dergi çıkardığında, sevgili için kullanılan mazmunların optik karşılıklarından oluşan iki karikatür bastıracaktır. Bunlardan biri, gelenekli sevgili tipinin beden özelliklerine yakıştırılan sıfatlarla alay eder. Medusa gibi yılan saçları, kalem parmakları, incecik beli, ayva göbeği ve turunç göğüsleri kelime olmaktan çıkarılıp görüntüye dönüştürüldüğünde sevgilinin hiç de güzel sayılamayacağı anlatılır.
10.Soru
Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği hangi topraklarda verilmiştir?
Lübnan |
İran |
Libya |
Tunus |
Mısır |
XVIII. asrın sonundan itibaren Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği Mısır topraklarında verilmiş ve ardından payitahtta da denenmiştir.
11.Soru
Victor Hugo’nun Sefiller adıyla tanınan Les Misérables romanı özet halinde çevrilerek hangi gazetede yayımlanmıştır?
Takvim-i Vekayi |
Vakayi-i Giridiye |
Cerîde-i Havadis |
Tercüman-ı Ahvâl |
Vekay-i Mısriye |
Victor Hugo’nun Sefiller romanı, Türkçeye ilk defa Münif Paşa tarafından özet hâlinde, Mağdurin Hikâyesi adıyla çevrilerek Ceride-i Havadis’te yayımlanmıştır.
12.Soru
Metne dayalı ilk tiyatro eseri olan “Şair Evlenmesi” aşğıdaki sanatçılardan hangisine aittir?
Namık Kemal |
Ahmet Midhat |
Mehmet Rifat |
İbrahim Şinasi |
Celaleddin Harzemşah |
İbrahim S¸inasi’nin 1859 yılında yazıp Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde 1860 yılında yayımladığı Şair Evlenmesi adlı eseri metne dayalı ilk tiyatrodur.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Macera-yı Aşk adlı eseri yazmıştır?
Abdulhak Hamit |
Recaizade Ekrem |
Sami Paşazade Sezayi |
Ziya Paşa |
Memduh Faik |
Macera-yı Aşk adlı eseri Abdulhak Hamit yazmıştır. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi Namık Kemal'in Cezmi adlı romanının kahramanlarından birisidir?
Dilaşup |
Âtıf Bey |
Perihan |
Mehpeyker |
Ali Bey |
Cezmi romanında Âdil Giray hem güzel hem de gerektiğinde erkekler gibi savaşabilen bir hanım olan Perihan’a âşık olmuştur. Dilaşup, Ali Bey, Mehpeyker ve Âtıf Bey Namık Kemal'in İntibah adlı romanındaki kahramanlardır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi tiyatro yazarlarından biri değildir?
Namık Kemal |
Şinasi |
Yahya Kemal |
Ahmet Mithat |
Şemsettin Sami |
Yahya Kemal, Tanzimat dönemi tiyatro yazarlarından biri değildir.