Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2 Final 7. Deneme Sınavı

Şiir aruz vezni ile yazılmıştır. Şiirde aruz vezninin Feilâtün (Fâilâtün) / Feilâtün / Feilâtün / Feilün (Fa’lün) (. . _ _ /. . _ _/ . . _ _ / .. _) kalıbı kullanılmıştır. Şiirin dil ve yapı özellikleri yeni ve orijinaldir. Konuşma diline yakın sade bir dil kullanılmış ve bu dil anla­yışı aruz veznine kusursuzca uygulanmıştır. Az redif kullanarak kafiye kurgusunu oluşturması onu divan şiiri anlayışından tama­men uzaklaştırmakta ve yeni bir şiir dili yaratma çabalarının arayışı gözlemlenmektedir.

“Pandomima”, kısa ve etki birliği yüksek bir hikâye kurgusuna sahiptir. Zaman ve mekân gerçekçi bir anlatımla kompoze edilmiştir. Metnin kompozisyo­nunda, birbirine neden sonuç ilişkisine bağlı olaylar zincirinin eklemlendiği giriş, gelişme ve sonuç bölümleri yer almaktadır. Hikâye, bir olay hikâyesidir. Ma­upassant tarzı kurgunun özelliklerini taşımaktadır. Her iki hikâye kişisi birbiri ile karşıt kutuplardadır. Bu iki kişinin yaşamın bir nokta­sında karşılıklı bir araya gelebilmeleri mümkün değildir.

Tanzimat Dönemi söz konusu olduğunda özellikle iki edebî tür döneme damgasını
vurmuştur. Bunlardan birincisi gazete, ikincisi ise tiyatrodur. Bu iki tür, 19. yüzyıl Osmanlı toplumunda aydınlanma düşüncesini tetikleyen unsurlar olarak dikkatimizi çekmektedir. Doğru cevap A'dır. 

Tanzimat ikinci kuşak sanatçılarından Sami Paşazâde Sezai, “Namık Kemal’i üstat olarak tanımasına rağmen, Beşir Fuad’ın tenkitleriyle başlayan realist akımın da tesirinde kalır. Bu bakımdan o, son devir Türk edebiyatında romantizmden realizme geçişi hazırlayan bir yazar olarak telakki edilebilir. 

Mensur şiir şairleri, daha çok Fransız edebiyatından etkilenmişlerdir. Doğru cevap: B'dir.

Şiir topluma yarar sağlamalıdır, diyen şair Nabizade Nazım'dır. Doğru cevap: E'dir.

Mektep 

Ara Neslin ortaya koydukları eserlerle ve edebiyatlarıyla etkin olduğu yıllar, 1880-1896
yılları arası dönemdir. Ara Nesil, ortak bir yayın organı etrafında toplanmış, ortak bildirgeleri olan bir topluluk ya da hareket değildir. Yaşları ve dönemleri bakımından da belli bir ortaklığa sahip değillerdir. Ara Nesil, Tanzimat edebiyatından Servet-i Fünun edebiyatına geçiş sürecinde yer alır. Batılı bir hayat ve düşünce tarzına bağlı yeni bir Avrupai edebiyat üretmeye çalışan grup Ara Nesil değil yenilikçiler olmuştur. Ara Nesil, tamamiyle eskiye bağlı muhafazakârlarla tamamen yenilikçi ve Batıcı edebiyatçılar arasında yer alan bir gruptur. Doğru cevap B'dir.

Ara Nesil edebiyatçıları, hem bireysel hem de toplumsal konulara eşit derecede önem verdiler. Daha çok günlük küçük konu ve duyguları işlediler. Büyük ihtiras ve davalara, derin, etkileyici ve sarsıcı yaklaşımlara yönelmediler.

Fatma Makbule Leman

Ara Nesil’de mensur şiir türünün genel özellikleri maddeler hâlinde şöyledir: Bu metinler, ne şiirdir ne de düzyazı. Şiir ile düzyazı arasında bir türdür. Bu ürünler, hacim bakımından çok uzun olmayan kısa metinlerdir. En fazla bir iki sayfa tutarındadırlar. Mısralar hâlinde değil, cümleler hâlinde yazılır. Konuları daha çok bireyseldir. Ürünlerin iç ahengi vardır.

“Vatan Yahut Silistre” oyunu romantik dram türünde bir eserdir. Ayrıca oyun, romantik tiyatronun da tipik özelliklerini taşımaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Eser, klasik kurgu ile yazılmış ve olaylar zinciri kronolojik bir zaman algısına göre ilerlemiştir. Modernist romanın anlatı biçimlerinden birisi olan iç monolog ve bilinç akışı tekniği ve postmodern romanın anlatı tekniklerinden üstkurmaca burada sezgisel bağlamda hissedilerek kurguya dâhil edilmiştir. Araba Sevdası, Türk edebiyatında realist romanın ilk örneklerinden birisidir. Realist romanda yer alan tasvirler özellikle mekân ve kişi tanımlamalarında dikka­ti çekmektedir. Romanda anlatılan konular ve yaratılan tipler yerli ve millî özellikler içermektedir. Tipler gerçeğe uygundur ve kişilik özelliklerine göre ayrıntılı bir biçimde kurgulan­mıştır. Recaizâde Mahmut Ekrem, devrin alafranga taklidini yapan nesli eleştirmek istemiş, özellikle romanın yazıldığı dönem içerisindeki günlük hayatı ve şehirli modasını ironik bir anlatımla hicvetmiştir.

Ahmet Hikmet Müftüoğlu 

9

Ahmet Vefik