Tarih Felsefesi 1 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Walsh'a göre tarih felsefesi, tarihte anlam, bütünlük, yasa ve amaç gibi sorunları inceleyen alan aşağıdakilerden hangisidir?
Analitik tarih |
Tarih metafiziği |
Tarih ontolojisi |
Felsefi tarih |
Tarih araştırmaları |
Walsh'a göre tarih felsefesi, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen alan tarih metafiziğidir.
2.Soru
Antikçağ Yunan toplumunun gün geçtikçe kötüye gittiğini düşünen Hesiodos, bu düşüncesini aşağıdakilerden hangisiyle temellendirmiştir?
İşler ve Günler’le |
Theogonia’yla |
Çağlar Öğretisiyle |
İnsanların yaşanmış tarihiyle |
Tanrıların tarihiyle |
Hesiodos, zamana bağlı olarak insanlığın kötüye gittiği, insanın özelliklerinin olumsuza doğru değiştiği görüşlerini “Çağlar Öğretisi” de denilebilecek bir temellendirme çerçevesinde ortaya koymuştur. Doğru cevap "C" şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem Yahudiliğin, hem de Hıristiyanlığın tarih düşüncesini karakterize eden yönlerden biri değildir?
Tanrı’nın tarihsel süreç içinde yer alması
|
İnsanın tarihte bir amacı olması
|
Teolojik bir tarih anlayışı
|
Tarihin başlangıcı ve sonu olduğu düşüncesi
|
Çİzgisel tarih anlayışı
|
4.Soru
Tarih felsefesine ilişkin aşağıdaki terimlerden hangisi anlamıyla birlikte doğru olarak verilmiştir?
Historia rerum gestarum-Yapılmış işler/şeyler |
Historein-dogmatik bilgi |
Res gestae-yapılmış işlerin/şeylerin anlatımı, öykülenmesi |
Historia-roman |
History-tarih |
Historein-araştırma yoluyla bilme/öğrenme (Yunanca), res gestae-yapılmış işler/şeyler (Latince), Historia rerum gestarum-Latincede yapılmış işlerin/şeylerin anlatımı, öykülenmesi (Latince) demektir. Batı dillerinde history, historia biçimlerinde karşımıza çıkan ve Türkçede “tarih” olarak karşılaştığımız kavramın kökeni, Eski Yunancadaki historein sözcüğüdür.
5.Soru
Platon, toplumsal yaşam ile ahlak arasında gördüğü çelişkinin aşağıdakilerden hangisiyle aşılacağını savunur?
Kurumların gelişmesiyle |
Toplumdaki zenginliğin artmasıyla |
Doğru bilgi temelinde ideal devletin kurulmasıyla |
Zenaatların gelişmesiyle |
Savaşmak için cesaretin artmasıyla |
Ruhta saklı olan Tanrı öğütleri yani doğruluğun bilgisinin kaynağı, ruhun arkeolojisi yapılarak felsefe sayesinde ortaya çıkarılıp, doğru bilgi temeline uygun devlet kurulunca, çelişki ortadan kalkar. Doğru cevap "C" şıkkıdır.
6.Soru
Yeni-Platonculuk adı verilen bir akımın başlıca filozofu olarak anılan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Aristoteles |
Plotinos |
Sokrates |
Augustinus |
Clemens |
Plotinos, geliştirdiği düşünceler için her zaman Platon’u model aldığını ve öğretisini Platon’un felsefe sisteminden yola çıkarak oluşturduğunu ifade eden bir düşünürdür. Bu dile getirişleri, Plotinos’un, Yeni-Platonculuk adı verilen bir akımın başlıca filozofu olarak anılmasına neden olmuştur. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Augustinus sayesinde Avrupa kültürüne yerleşmiş olan tarih ve zaman öğretisi nedir?
Tanrıbilimsel tarih felsefesi |
Tarih süreci kör bir kaderin ürünüdür. |
İnsan için bu dünyada Tanrı Devleti gibi tam ve salt yetkin bir devlet kurma olanağı bulunur. |
Bu dünya güdülerinin ve gururunun peşinden giden, kötüye uyanların devletidir. |
Tekerrürden ibaret olmayan bir defalık bir süreç |
Augustinus, geliştirdiği tarih ve zaman öğretisiyle, tarihin “tekerrürden ibaret” olmak yerine, tekrarı olmayan olaylardan örülü bir defalık bir süreç olduğu düşüncesini Avrupa kültürüne yerleştirmiştir. Doğru yanıt "E" şıkkıdır.
8.Soru
Tarih Tasarımı adıyla dilimize çevrilen yapıtın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Walsh
|
Collingwood
|
Atkinson
|
Augustinus
|
Sorokin
|
9.Soru
Latince’de yapılmış işlerin/şeylerin anlatımı, öykülenmesi anlamında kullanılan bir tamlamadır. Bu tamlama, geçmişte yapılmış tüm işlerin yazıya geçirilmesi anlamında kullanılır ve bu kullanım, bizde ‘tarih’ sözcüğüyle karşılanan ‘historia’ sözcüğünün ikinci temel anlamını oluşturan kavram hangisidir?
Ontoloji |
Historismus |
Historia rerum gestarum |
Historism |
Res gestae |
Historia rerum gestarum anlamıyla tarih felsefesi, tarih yazan kişinin bilgi etkinliğini asıl sorun olarak öne çıkaran bir tür “bilim felsefesi”, bir “metodoloji eleştirisi”dir. Geçtiğimiz yüzyılda, yukarıda da değinilen nedenlerden dolayı, bu “bilim felsefesi” yönelimli tarih felsefecileri, tarih metafiziklerinden, tarihin ontolojik olarak yorumlandığı çerçeveden bağımsızlaşma isteği duymuşlar, yer yer bu isteklerinde bir hayli ileri de gitmişlerdir.
10.Soru
Hesiodos’un çağlar öğretisindeki çağlar sıralandığında aşağıdakilerden hangisi dışarıda kalır?
Altın Soylular Çağı |
Gümüş Soylular Çağı |
Bakır Soylular Çağı |
Demir soyu |
Altıncı soy |
Hesiodos’un çağlar öğretisine göre çağlar; Altın Soylular Çağı, Gümüş Soylular Çağı, Tunç Soylular Çağı, Dördüncü Soy, Demir Soyu ve Altıncı Soy şeklindedir. Bakır Soylular Çağı şeklinde bir çağ bulunmamaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Thukydides’in Herodotos’tan farklı bir yönünü ifade eder?
Birincil kaynaklara önem vermesi
|
Kaynaklara eleştirel yaklaşımı
|
Araştrmacı tarihçilik yaklaşımı
|
Olayla doğrudan ilgili belgeleri ön planda tutması
|
Gezilen yerler hakkında bilgi vermemesi
|
12.Soru
Tarih felsefesi Walsh’a göre hangi iki alana ayrılır?
Tarih metafiziği-tarih |
Analitik tarih felsefesi-Metodoloji |
Metodoloji-teoloji |
Teleoloji-tarih |
Tarih metafiziği-analitik tarih felsefesi |
Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır: bunlardan ilki, tarihte anlam,
bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih
çalımalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte aratırma yöntemi/yöntemleri, bilginin
güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih
felsefesidir
13.Soru
I-Tarih insan topluluklarının ve onların kurumlarının tarihidir. II-Tarih, ilkel insanın başlattığı gelişmelerden ne çıkacağını önceden gördüğü düşüncesi üzerine temellenir. III-Tarih yalnızca insan zihninin bir ürünüdür.IV-Tarih insan yapıp etmelerinden oluştuğundan, onda bir plan varsa da bu plan tamamen insana aittir.V-İnsan doğası ancak tarih aracılığıyla anlaşılabilir, çünkü tarih insanın karakterini oluşturur. Giambattista Vico’nun görüşleri ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I-II-IV
|
I-III-V
|
I-IV-V
|
II-III-V
|
II-III-IV
|
14.Soru
Aşağıdaki bilim adamlarından hangisi tarih felsefesinin kurucusu olarak sayılır?
Giambattista Vico |
Karl Jaspers |
Raymond Aron |
Karl Popper |
Ortega y Gasset |
Batı dünyasında tarih felsefesinin kurucusu olarak Giambattista Vico kabul edilir.
15.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Yeni-Platonculuk akımının başlıca filozofu olan Plotinos’a ait bir görüş olabilir?
Gerçek, maddeden oluşur. |
Gerçek, salt tinsel değildir. |
“Bir” (To Hen) diğer varlıklara bağımlıdır. |
Tüm varolanlar, “Bir”in kendisinden taşması sonucu oluşur. |
Ruh, bedenden daha sonra var olmuştur. |
Yeni-Platonculuk akımının başlıca filozofu olan Plotinos’a göre; gerçek maddeden oluşmaz, salt tinsel niteliktedir. “Bir” (To Hen) kendisi başka hiçbir varlığa gereksinmeden vardır. Ruh, gerçek varlığa daha yakın özellikler sergiler ve bedenden daha önce var olmuş bir temeldir. İlk Akıl’ı (Nous), onun Evren Ruhunu (Kosmon Psykhe), evren ruhunun tek tek ruhları ve son olarak ruhların da maddeyi meydana getirmesi sayesinde oluşmuşlardır ve varlık hiyerarşisinde en alt basamak kabul edilen maddî her şey, aslında Bir’den bir zerre taşımaktadır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Hıristiyan tanrıbiliminden yararlanarak geliştirdiği tarih anlayışının, tüm Ortaçağ boyunca Kilise’nin de resmî tarih görüşü olduğu filozof kimdir?
Aurelius Augustinus |
Robin George Collingwood |
Karl Marks |
Etiénne Gilson |
İskenderiyeli Clemens |
Robin George Collingwood ünlü İngiliz tarih felsefecisi, Karl Marks 19. yüzyılda yaşamış olan, komünizmin kuramsal kurucusu sayılan filozof, Etiénne Gilson Ortaçağ düşüncesine ilişkin dikkat çekici incelemeleriyle tanınmış filozof, İskenderiyeli Clemens ise Kilise Babaları Dönemi’nde egemen olan gnostisizmin başlıca düşünürlerindendir. Aurelius Augustinus (M.S. 354-430)’un Hıristiyan tanrıbiliminden yararlanarak ve ona bağlı kalarak geliştirdiği tarih anlayışı, tüm Ortaçağ boyunca Kilise’nin de resmî tarih görüşü olmuştur. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
"Yunanca bir sözcük olan, Ortaçağ’da “bilgi”, “Tanrı’yı duygu ile bilmek” gibi anlamlarda kullanılmış .............., fantastik düşünce öğelerinin çokluğundan, Augustinus sonrası Hıristiyanlığın resmî görüşünden çok uzak sayılacak din görüşlerini de içinde barındıran bir çığır olmuştur.", cümlesindeki boşluğa hangi sözcük gelmelidir?
Gnostisizm |
Nous |
Kosmon psykhe |
Panteizm |
Mistik |
"Yunanca bir sözcük olan gnosis, Ortaçağ’da “bilgi”, “Tanrı’yı duygu ile bilmek” gibi anlamlarda kullanılmıştır fakat gnostisizm, fantastik düşünce öğelerinin çokluğundan, Augustinus sonrası Hıristiyanlığın resmî görüşünden çok uzak sayılacak din görüşlerini de içinde barındıran bir çığır olmuştur." Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
18.Soru
”Zaman ilerledikçe insanların tanrılardan uzaklaştıkları, bozuldukları ve kötüleştikleri” görüşünde olan düşünür kimdir?
Platon |
Homeros |
Hesiodos |
Herodotos |
Aristoteles |
Hesiodos; zaman ilerledikçe insanların tanrılardan uzaklaştıkları, bozuldukları ve kötüleştikleri görüşündedir. Hesiodos, zamana bağlı olarak insanlığın kötüye gittiği, insanın özelliklerinin olumsuza doğru değiştiği görüşlerini “Çağlar Öğretisi” de denilebilecek bir temellendirme çerçevesinde ortaya koymuştur.
19.Soru
________ ve ________, insanın kendini anlaması ve varlığını temellendirmesi bakımlarından, ortaya çıkış zamanlarındaki farkı göz önünden kaçıracak ölçüde birbirlerine içten içe bağlanmış ve birbirlerini sürekli besleyen iki çalışma alanıdır. Yukarıdaki boşluklara seçeneklerden hangisinin getirilmesi en uygun olur?
Dil-tarih |
Din-dil |
Tarih-felsefe |
Felsefe-sosyoloji |
Tarih-fizik |
Tarih ve felsefe, insanın kendini anlaması ve varlığını temellendirmesi bakımlarından, ortaya çıkış zamanlarındaki farkı göz önünden kaçıracak ölçüde birbirlerine içten içe bağlanmış ve birbirlerini sürekli besleyen iki çalışma alanıdır.
20.Soru
Hangi yargı Augustinus’un tarih görüşleri bağlamında yıkılmıştır?
Tarihte ilerleme vardır |
Tarih tekerrürden ibarettir |
Tarih de zaman da sonlu süreçlerdir |
Tarihin ereği vardır |
Tarihteki olaylar bir defalıktır |
Augustinus, tanrıbilimsel unsurlarla örülü bu görüşleriyle, tarihi “tekerrürden ibaret” olmaktan çıkararak, onun bir daha tekrar etmeyecek olayların oluşturduğu bir defalık bir süreç olarak anlaşılmasına zemin hazırlamıştır. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ