Tarih Felsefesi 1 Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Felsefe tarihinde en iyi bilinen sözü “akıl almaz olduğu için inanıyorum” olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Platon |
Sokrates |
Augustinus |
Tertullianus |
Sofokles |
Kartacalı Tertullianus, gnostiklere karşı olan bir düşünürdür. Felsefe tarihinde en iyi bilinen sözü, “Credo quia absurdum est” yani “Akıl almaz olduğu için inanıyorum” olan Tertullianus’a göre gerçek îman, kişinin Tanrı önünde kibrini kırması ve nefsini alçaltmasıdır.
2.Soru
Pindaros, aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle efsane temelli tarihçiler arasında bir ilk olmuştur?
Olayları zaman boyutunda değerlendirmesiyle
|
Yer verdiği konularla
|
Belgelere önem vermesiyle
|
Olayları yorumsuz aktarmasıyla
|
Coğrafya bilgileri vermesiyle
|
3.Soru
Plotinos'un Mistik-panteist düşüncesi ne anlama gelir?
Her türlü maddeciliğe karşı çıkan düşünce |
Yeniden doğuş |
Her şeyin kendisinden türediği yaratıcı ilke |
Ruh öğretisi |
Varlık anlayışı |
Plotinos, mistik-panteist bir düşünce ortaya koyarak her türlü maddeciliğe tutarlı biçimde karşı çıkmış düşünürlerdendir. Plotinos’a göre gerçek maddeden oluşmaz, salt tinsel niteliktedir.
4.Soru
"Antik çağdaki kültür değerlerini gelecek için korumaya alan da Katolik Kilisesi olmuş, Kilise’nin bu kültürde kendine uygun bulduğu düşünceler korunurken, aykırı buldukları da uzun yüzyıllar boyunca tarihin karanlık sayfalarına terk edilmiştir." ifadesinden aşağıdakiler hangisi çıkarılamaz?
Antik çağdaki kültür değerleri hıristiyanlık anlayışına uyarlanmıştır . |
Kilise kendisine uygun gördüğü kültürel değerlerin devam ettirilmesine öncülük etmiştir. |
Kilise kendisine uygun görmediği kültürel değerler devam ettirilmemiştir. |
Antikçağ ve Ortaçağ'da kültürel değerlerin farklılaşmasında ya da devam ettirilmesinde dini değerler de önemli olmuştur. |
Katolik kilisesi dönemin belirleyici unsurlarından biridir. |
Verilen ifadeden antik çağdaki değerlerin hıristiyanlaşarak devam ettirildiği sonucuna ulaşılamaz.
5.Soru
Alman Tarih Okulu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur ?
I. Alman Tarih Okulu, kökeni ve gelişimi bakımlarından daha çok Alman İdealist filozof Johann Gottfried von Herder’e bağlıdır
II. Seçkin düşünürleri arasında Wilhelm von Humboldt’un (1767-1835) bulunduğu tarih okuludur.
III. Bu okulun yaklaşımına göre tarih bilgisi, bir halkın kendisiyle ilgili bilincinin ne olduğunun belirlenmesi yoluyla yalnızca o halk için geçerli olabilecek türden bir bilgidir.
I |
II |
III |
I, II ve III |
II ve III |
Alman Tarih Okulu, kökeni ve gelişimi bakımlarından daha çok Alman İdealist filozof Johann Gottfried von Herder’e bağlı olan ve seçkin düşünürleri arasında Wilhelm von Humboldt’un (1767-1835) bulunduğu tarih okuludur. Bu okulun yaklaşımına göre tarih bilgisi, bir halkın kendisiyle ilgili bilincinin ne olduğunun belirlenmesi yoluyla yalnızca o halk için geçerli olabilecek türden bir bilgidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarih felsefesini tarih düşüncesinden ayıran temel ölçüte ilişkin öne sürülen görüşlerden birisi değildir?
Eleştirel yöntem ve özgün düşünüş |
Eleştirel yöntem ve sistematik kurgu |
Evrensel bir tarih |
Geçmişteki olayları belirleyen genel yasaların keşfi |
Belge-odaklılık |
Tarih felsefesini tarih düşüncesinden ilk bakışta ayırmak zor olabilir. Buna ilişkin birçok görüş mevcuttur. Ancak belge odaklı olması bunlardan birisi değildir. Çünkü tarih felsefesi yapısı itibariyle teoriktir. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Augustinus, tarihi sürecin sonunu getirecek olan kıyamet günü için hangi terimi kullanır?
Diaboli |
Civitate Dei |
Gratia |
Iustus Dei |
Eskaton |
İsa Peygamber, “seçilmiş” insanlara-yani Hıristiyanlar’a kurtuluşu müjdelemek ve kurtuluşun yolunu göstermek için yeryüzünde beden olarak görünmüştür. Bu görünme, sonu Eskaton (Tanrı mahkemesi, kıyâmet) olan tarih sürecinin de başlangıcıdır.
8.Soru
“Patristik Felsefe” ya da “Kilise Babaları Dönemi”ne ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturur. |
Felsefenin önemini yitirdiği bir dönemdir. |
Hıristiyanlığın savunulması üzerine yazılı kaynak çoktur. |
Başlıca düşünce akımı gnostisizmdir. |
Başlıca düşünürleri Kartacalı Tertullianus, İskenderiyeli, Origenes ve Augustinus’tur. |
Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturan bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunu Hıristiyanlığı diğer inançlara karşı savunan, genel dinler tarihi ve Hıristiyan dogmalarının tarihini ilgilendiren metinler oluşturur. Bu dönemin başlıca düşünce akımı olarak gnostisizm, başlıca düşünürleri arasındaysa Kartacalı Tertullianus (160-222), İskenderiyeli Clemens (150-215), Origenes ve Skolastiğe geçişin de sembolü olarak kabul edilebilecek Augustinus yer alır. Ancak dönem felsefeye değinen, felsefeyle ilgili yönlerin de bulunduğu bir düşünce çığırı olur. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir tarih metafiziği sorusu değildir?
Tarih bir ereğe doğru ilerlemekte midir? |
Tarih tekerrürden mi ibarettir? |
Tarih güvenilir bilgi verebilir mi? |
Tarihte zorunlu yasalar var mıdır? |
Tarihin anlamı nedir? |
Tarihi, geçmiş hakkında bilgi veren, dahası, sistemli, düzenli ve güvenilir bilgi veren bir çalışma alanı, hatta bilim olarak tanımladığımızda, ona yüklenen ikinci anlamla da karşılaşmış oluruz, yani historia rerum gestarumla. Doğru cevap "C" şıkkıdır.
10.Soru
Walsh’a göre analitik tarih felsefesi, aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtını aramaz?
Tarihin araştırma yöntemi nedir? |
Tarihten elde edilen bilginin güvenilirliği nasıl anlaşılır? |
Belgelerin tarih olaylarına ilişkin bilginin güvenilirliğine katkısı nedir? |
Tarihte yasa var mıdır? |
Tarih olayına ilişkin bilginin sağlamlığı kanıtlanabilir mi, nasıl? |
Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır: bunlardan ilki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir (Walsh 1976, s. 26). Analitik tarih felsefesini, bu konulara eğilmesiyle, bilim felsefesinin bir kolu olarak değerlendirmek olanaklıdır. Ancak tarihte yasa var mıdır?sorunu tarih metafiziği ile ilişki bir sorundur.
11.Soru
Araştırma yoluyla bilme, öğrenme ve öyküleme, tarih anlamlarında kullanılan sözcüğün kök hali ve ait olduğu dil aşağıdakilerden hangisidir?
Historein-Yunanca |
Tarih-Arapça |
Geschichte-Almanca |
History-İngilizce |
Historia-Latince |
Batı dillerinde history, historia, vb. biçimlerde karşımıza çıkan ve Türkçemizdeki tarihin karşılığı olan sözcük de Yunanca historeinden gelmektedir. Historein, Yunanca’da araştırma yoluyla bilme/öğrenme anlamında, ayrıca hikâye ve tarih anlamlarında kullanılmıştır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.
12.Soru
Augustinus’a göre tarih sürecinin sonunda hangisi yer alır?
Kilise |
Eskaton |
Cehennem |
Kurtuluş |
İman |
İsa Peygamber, “seçilmiş” insanlara görünmüştür. Bu görünme, sonu Eskaton (Tanrı mahkemesi, kıyamet) olan tarih sürecinin de başlangıcıdır.
13.Soru
Merkezi Vatikan’da bulunan ve Orta Çağ boyunca tüm devletlerin otorite olarak tanıdıkları, eğitimden kültüre, ekonomiye, hatta savaşlara dek Avrupa’yı ilgilendiren her şey üzerinde başlıca söz sahibi olmuş kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Katolik Kilisesi |
Ortodoks Kilisesi |
Protestan Kilisesi |
Anglikan Kilisesi |
Presbiteryen Kilisesi |
Anglikan ve Presbiteryen kiliseleri Protestanlık mezhebinin farklı kollarıdır. Ortodoks ve Protestan mezheplerinin kilise kurumları ise Katolik Kilisesi gibi Vatikan'da olmamakla birlikte, Katolik Kilisesi kadar Avrupa'nın Orta Çağ siyasetine hâkim bir kurum durumuna gelmemişlerdir.
14.Soru
Ortaçağ Hıristiyan dünyasının tarih anlayışına yön veren "inkarnation" düşüncesine göre İsa Peygamber aşağıdakilerden hangisinin bedene bürünmüş halidir?
Hz. Musa |
Kutsal Ruh |
Cebrail |
Tanrı |
Mesih |
Hıristiyanlık da Yahudiler arasında ortaya çıkmış bir din olarak, bu tarih anlayışından etkilenmiş; İsa Peygamber, Tanrı’nın bedene bürünmüş (Inkarnation) bir görünümü olarak tarihsel sürecin içinde yer alması şeklinde yorumlanmıştır.
15.Soru
Tarihi bir varlık sorunu olarak yorumlayan bir felsefeciyle, onu bir bilgi etkinliği olarak gören felsefecinin ortak varsayımı aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihsel olaylar bilinebilir. |
Tarih tekerrürden ibarettir. |
Tarihte yasalar vardır. |
Tarih geçmiş olayların konu edildiği bilimdir. |
Tarihte ereklilik vardır |
Tarih, insanların farklı zamanlarda değişik biçimlerde kendilerini ifade etmelerini kapsamakta, insanın bir bakıma karakterini oluşturmaktadır. Tarihi yapan insan olduğu için, tarih insan tarafından bilinebilir, hatta Yeni Bilim’de doğruluğun bilgisi için tek sağlam kalkış noktası, verum ile factum’un -yani doğru ile olgunun- birbirlerine geçtiği ve dönüştüğü “toplumsal-sivil dünya”nın bizzat kendisi olarak gösterilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.
16.Soru
Hıristiyanların yaklaşık M.S. 313’e dek süren kovuşturmaya ve işkenceye uğrama dönemindeki çalışmalarını ifade eden sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
Apathia
|
Akrasia
|
Apologia
|
Aletheia
|
Panteizm
|
17.Soru
Dar anlamıyla tarihi, insan geçmişinin bilimi, geniş anlamıyla kültürün, türlerin gökyüzünün ve yeryüzünün araştırılması tanımını getiren ve bu tanımlamada doğa-insan ilişkisini göz önünde bulunduran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Raymond Aron |
Wilhem Dilthey |
Giambattista Vico |
Ronald Field Atkinson |
Karl Popper |
Raymond Aron tarihe, dar anlamıyla insan geçmişinin bilimi, geniş anlamıyla kültürün, türlerin gökyüzünün ve yeryüzünün araştırılması tanımını getiren ve bu tanımlamada doğa-insan ilişkisini göz önünde bulundurmuştur.
18.Soru
Aşağıdaki filozofllardan hangileri felsefenin metafizik yoluna girmesi ve doğa bilimlerinin tarihsel görünüşten ziyade kuramsal fizik-matematik yönünde gelişmesi konusunda etkili olmuştur?
Parmenides ve Zenon
|
Herakleitos ve Anaksagoras
|
Demokritos ve Leukippos
|
Pythagoras ve Parmenides
|
Platon ve Aristoteles
|
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Walsh'ın tarih felsefesi ayrımı doğru olarak verilmiştir?
Tarih metafiziği - Anatilik tarih |
Sosyal tarih - Ekonomi tarihi |
Fizik tarih - Metafizik tarih |
Sahte tarih - Gerçek tarih |
Bireysel tarih - Toplumsal tarih |
Tarih felsefesi Walsh'a göre tarih metafiziği ve analitik tarih olmak üzere iki ana gruba ayrılır. İlki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunlar› inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir.
20.Soru
“İnsan her şeyin ölçüsüdür; olanların olduklarının, olmayanların, olmadıklarının” sözünün sahibi aşağıdakilerden hangisidir?
Thukydides |
Pindaros |
Homeros |
Hesiodos |
Protagoras |
“İnsan her şeyin ölçüsüdür; olanların olduklarının, olmayanların, olmadıklarının” sözünün sahibi Protagoras, tanrıları dışarıda tutup, kültürü oluşturan her tür değerin üreticisi olarak insana işaret etmiştir. Diğer düşünürlerin çalışmaları da dünyanın kökenini bilmeye yöneliktir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ