Tarih Felsefesi 1 Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Henüz Hıristiyanlığı benimsememiş, dolayısıyla medeniyetten ve kültürden nasibini almamış" anlamında kullanılan terim hangisidir?
Mistik |
Panteizm |
Nous |
Barbar |
İdea |
Kilise’nin Roma-Germen toplumları için kullandığı “barbar” terimi, Yunanca’dakinden farklı olarak, günümüzdeki anlamına daha yakındır: Barbarın, “henüz Hıristiyanlığı benimsememş, dolayısıyla medeniyetten ve kültürden nasibini almamış” anlamına gelecek biçimde kullanılması, büyük ölçüde Kilise tarafından yaygınlaştırılmıştır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi, tarihin zaman anlamındaki kullanılışına bir örnektir?
Sanat tarihi, refleksiyonlu tarihin bir türüdür.
|
Roma toplumunun tüm geçmişi, Roma tarihini oluşturur.
|
Geçmişte yaşayanların kendi zamanlarını anlattıkları tarih, ilkel tarihtir.
|
Tarih, geçmişle bugün arasındaki ilişkileri gösteren bir yol haritasıdır.
|
Yeniçağ 1453 tarihinde başlamıştır.
|
3.Soru
Dilimize tümtanrıcılık biçiminde çevrilen metafizik anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
To Hen |
Mistik |
Panteizm |
Gnostisizm |
Eskaton |
Panteizm kökeni Yunanca’ya dayanan panta-yani her şey ve theos-yani tanrı sözcüklerinden oluşan, dilimize tümtanrıcılık biçiminde de çevrilen bir metafizik anlayışın adıdır. Bu anlayışın felsefe tarihinde bilinen başlıca temsilcilerinden birisi de Plotinos’tur.
4.Soru
Zaman unsurunu tüm boyutlarıyla tarihinde kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Pindaros |
Homeros |
Hesiodos |
Thukydides |
Herodotos |
Geçmişin Pindaros için önemi büyüktür; fakat Pindaros’un şiirlerinde genel olarak zaman, her üç boyutuyla da (geçmiş, bugün, gelecek) önemli yer tutmuştur. Hatta ilk olarak tarih olaylarını zaman boyutunda değerlendirenin de Pindaros olduğunu söyleyebiliriz. Doğrı yanıt "A" şıkkıdır.
5.Soru
İnsanların gelecek hakkında kehânette bulunmalarının yersiz ve anlamsız olduğuna inanan ve efsanelerin bizi aldatan ustaca düzenlenmiş hikâyeler olduğunu savunan ozan-düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Homeros |
Hesiodos |
Pindaros |
Protagoras |
Thukydides |
Pindaros, tarihsel bir dünyada yaşadığını açıklıkla dile getiren bir ozan-düşünürdür. İnsanların gelecek hakkında kehanette bulunmalarının yersiz ve anlamsız olduğuna inanır.
6.Soru
Tarihten hakikati arama ve açıklama yönleriyle doğa biliminden beklenen açıklığı ve kesinliği aynı ölçüde bekleyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihselcilik |
Pozitivizm |
İdealizm |
Hegelcilik |
Marxizm |
19. yüzyıldaki pozitivistler gibi tarihten hakikati arama ve açıklama yönleriyle doğa biliminden beklenenler aynı biçimde beklenecekse, bugün de tarih felsefesinin bilim felsefesinin bir kolu gibi görülmesinin olanaklı olduğu söylenebilir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.
7.Soru
Platon’a göre tarihin itici gücü aşağıdakilerden hangisidir?
Ruh
|
İdealar
|
Polis
|
Eğitim
|
Din
|
8.Soru
I. Plotinos’a göre, tüm varolanlar, “Bir”in kendisinden taşması sonucu İlk Akıl’ı (Nous), onun Evren Ruhunu (Kosmon Psykhe), evren ruhunun tek tek ruhları ve son olarak ruhların da maddeyi meydana getirmesi sayesinde oluşmuşlardır.II. Plotinos’a göre, varlık hiyerarşisinde en alt basamak kabul edilen maddî her şey, aslında Bir’den bir zerre taşımaktadır.III. Plotinos’un varlık anlayışı, kendisi başka hiçbir varlığa gereksinmeden var olan “Bir” savı bakımından da özellikle Hıristiyanlığın faydalandığı bir felsefe sistemi olmuştur.Plotinos ile ilgili yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Yukarıda verilen her üç madde de Platinos’un düşünce biçimiyle örtüşmektedir. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi Alman Tarih Okulu'na bağlı değildir?
Wilhelm Dilthey |
Johann Gottfried von Herder |
Wilhelm von Humboldt |
Gustav von Schmoller |
Robin George Collingwood |
Wilhelm Dilthey, Johann Gottfried von Herder, Wilhelm von Humboldt ve Gustav von Schmoller Alman Tarih Okulu'na mensupken Robin George Collingwood değildir.
10.Soru
“Tarih, insanın kendisini onaylaması bakımından en güçlü nesnel gerçekliktir ve insanlığı en geniş haliyle tabloya aktarır, çağdaş insan için gerekli ölçütleri ortaya koyar ve çağa bilinçsizce bir bağlılıktan insanı kurtarır; kısacası, insana kendini ‘görmeyi’ öğretir,” diyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Jaspers |
Karl Popper |
Wilhelm Dilthey |
Robin George Collingwood |
Pitirim Sorokin |
Karl Jaspers’e göre tarih, insana kendini görmeyi, değerlendirmeyi öğretmesi bakımından, onu kendi çağına bağnazca ve bilinçsizce bağlanmaktan kurtarır. İnsan, doğada bulunmayan bir ayrıcalığa kendine özgü olan bilinci ve amaçlılığı sayesinde kendi kültürel sürecini dönüştürme ve kendini bir tarih varlığı olarak var kılma ayrıcalığına sahiptir ve tam da bu bakımdan doğa tarihsiz, insan tarihlidir.
11.Soru
Alman Tarih Okulu’ndan etkilenerek tarih bilimini temellendiren, çağında gelişip yaygınlık kazanarak “bilimsel bilgi” tartışmalarını kuşatmış olan pozitivist anlayışa şiddetle karşı çıkmış ve onların öne sürdüklerinin aksine, doğa bilimleri yanında, insanın ve yapıp ettiklerinin inceleme konusu kılındığı başka bir bilimsel araştırma sahasının var olduğunu ısrarla savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Braudel |
Raymond Aron |
Gasset |
Giambattista Vico |
E-Wilhelm Dilthey |
Dilthey’ın her şeyi tarihsel bağlam içerisinde anlamlandırdığını ve bu yönüyle yalnızca historia rerum gestarum anlamında bir tarih felsefesinin değil, aynı zamanda bilime yönelik yaklaşımlarda etkili olan tarihselciliğin de bir temsilcisi olduğunu söylememiz kolaylaşır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ düşünürü Etiénne Gilson’a göre Hıristiyan tarih anlayışının başlıca nitelikleri arasında gösterilemez?
Erekli oluşu |
Sonsuzluğa kavuşma yolunu açması |
Sürekli oluşu |
Düzenli olaylardan örülü oluşu |
Amaçsız ve döngüsel oluşu |
Ortaçağ düşüncesine ilişkin dikkat çekici incelemeleriyle tanınmış düşünür Etiénne Gilson, Ortaçağ Felsefesinin Ruhu adlı çalışmasında, Hıristiyan tarih anlayışının başlıca niteliklerini şöyle özetlemiştir:
1- Hıristiyanlığın getirdiği tarih anlayışı daha çok ereklidir. İnsanı doğaüstü bir amaca yönlendirerek, tarihe bakışını değiştirir.
2- Hıristiyanlık, Tanrı’nın başlangıçsızlığı ve sonsuzluğu ile varlıkların gelip geçiciliği arasında salınıp duran insana sonsuzluğa kavuşma kapısını açar.
3- Yunan düşüncesindeki döngüsellik ve sonsuz dönüşün yerini süreklilik kavramı alır.
4- Hıristiyan düşüncesinde, insanlık tarihi, düzenli olaylardan örülü bir tarih çerçevesinde toptan bir gelişme sürecinde olduğu görüşü egemendir.
Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Geleneğin dünyanın yöneticisi olduğu görüşünü ileri süren kişi şair kimdir?
Pindaros |
Homeros |
Thukydides |
Aristoteles |
Sokrates |
Pindaros, geleneklerin değişken olduğunun farkındadır ve geleneğin dünyanın yöneticisi olduğu görüşünü ileri sürmüştür. Doğru cevap A’ dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in bilgi alanlarından olan poietik bilginin alanına girmez?
Müzik |
Heykel |
Ekonomi |
Resim |
Tragedya |
Poietik bilgi alanına tragedya, müzik, resim, heykel gibi sanatlar gibi sanatlar girer. Ekonomi bu sınıflar arasında değildir. Doğru cevap C’dir.
15.Soru
Hangisi Gilson'ın Hıristiyan tarih anlayışının başlıca niteliklerinden değildir?
Hıristiyanlığın getirdiği tarih anlayışı daha çok ereklidir. |
Hıristiyanlık, Tanrı’nın başlangıçsızlığı ve sonsuzluğu ile varlıkların gelip geçiciliği arasında salınıp duran insana, İsa Peygamber aracılığıyla sonsuzluğa kavuşmanın yolunu açmıştır. |
Yunan düşüncesindeki döngüsellik ve sonsuz dönüşün yerini süreklilik kavramı almıştır. |
Hıristiyan düşüncesinde, insanlık tarihinin toptan bir gelişme sürecinde olduğu fikri baskındır. |
Geçmiş vahiy öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılmıştır. |
Geçmişin vahiy öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılması Ortaçağ’da tarih yazıcılığını nasıl etkilediği konusuyla alakalıdır. Doğru yanıt "E" şıkkıdır.
16.Soru
İngiliz tarih felsefecisi Robin G. Collingwood, Hıristiyan tarih anlayışının başlıca nitelikleri konusunda düşünür Etiénne Gilson'dan hangi iki temel savla ayrılır?
Temel amaç insanın iyiliğidir ve temel eylemci yine insandır |
Asıl amaç Tanrı'nın isteğidir ve insan sadece bir nesnedir |
Temel amaç Hz. İsa'nın yoluna girmektir ve bunu kader belirler |
Zaman Tanrısaldır ve insan çoktan belirlenmiş rolünü oynar |
Amaç Tanrı'yı memnu etmektir ve insan bu konuda irade sahibidir |
Ünlü İngiliz tarih felsefecisi Robin George Collingwood da Hıristiyan tarih anlayışının sonraki tarih tasarımlarına yönelik etkilerini yorumlarken, Gilson ile yer
yer benzer düşünceler öne sürmüştür. Fakat Collingwood, tarih sürecinin, Ortaçağ Hıristiyan dünyasında 1. Temel amacı insanın iyiliği olan, 2. İnsanın temel eylemci olduğu bir “Tanrı murâdı” olarak görüldüğünü de savunmuştur.
17.Soru
Kilise Babaları Dönemi olarak bilinen dönemin başlıca düşünce akımı hangisidir?
Deizm |
Panteizm |
Pananteizm |
Gnostisizm |
Yeni Platonculuk |
Kilise Babaları, Ortaçağ’a temel karakterini veren Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürler için kullanılan bir addır. Bu dönemin başlıca düşünce akımı Gnostisizm'dir. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.
18.Soru
Bir bilim olarak tarihin felsefesi, her ne kadar bin yıllara uzanan köklere sahipse de bir felsefe disiplini olarak ne zaman ortaya çıkmıştır?
18. yüzyılın ilk yarısında |
18. yüzyılın ikinci yarısında |
19. yüzyılın ilk yarısında |
19. yüzyılın ikinci yarısından sonra |
20. yüzyılda |
Bir bilim olarak tarihin felsefesi, her ne kadar bin yıllara uzanan köklere sahipse de bir felsefe disiplini olarak ancak 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra ortaya çıkmıştır. Özellikle Herder’e bağlı kalan Alman Tarih Okulu’nun çalışmalarıyla büyük bir gelişme gösteren tarih bilimi, 19. yüzyılın ortalarından sonlarına doğru, Wilhelm Dilthey’ın “tin bilimleri”ni temellendirme çalışmaları sırasında sağlam bir eleştiri ve sorgulama süzgecinden geçirilmiştir.
19.Soru
Augustinus’a göre insanı Adem'den beridir düştüğü günah batağından yalnızca ne kurtarabilir?
Civitas Terrana |
Eskaton |
Iustus Dei |
Tanrı Kayrası |
Civitas Diaboli |
İnsan, Tanrı tarafından özgür yaratılmış olsa da güdüleri ve gururu, Adem’den bu yana onu günaha sürüklemiş, ilk günahtan bu yana insan hep kötüye yönelmiştir. Bu günah batağından insanı yalnızca Tanrı Kayrası (Gratia) kurtarabilir.
20.Soru
Augustinus’un "ilk tarih filozofu" olarak görülmesinin nedeni nedir?
Kendinden sonraki tarih tasarımlarının temelini oluşturması |
Tarih ile zaman ilişkisini anlaşılır kılmadaki başarısı |
Tarih düşüncesini kendine özgü bir yorumla temellendirmede gösterdiği başarı |
İnanış ile tarih düşüncesini birbirinden ayırmada gösterdiği başarı |
Tarihi tüm felsefelerden ayrı müstakil bir disiplin haline getirmiş olması |
Hıristiyan tarih anlayışını, tanrıbilimden de faydalanarak en yetkin biçimde temellendirmiş düşünür Augustinus’tur. Ona “ilk tarih filozofu” yakıştırması yapılmasının nedeni de Hıristiyanlığın ana unsurlarından yararlanarak tarih düşüncesini kendine özgü bir yorumla temellendirmede gösterdiği başarıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ