Tarih Felsefesi 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisine göre tarih, bilgi ve bu bilgiler üzerine ortaya atılan kuramların toplamından oluşmaktadır?
Giambattista Vico |
Karl Popper |
Karl Jaspers |
Ortega y Gasset |
Braudel |
Karl Popper'a göre tarih insanlığın bilgi ve bu bilgiler üzerine ortaya atılan kuramlarının toplamıdır. Bunun için de insan tarihinin en önemli kısmı felsefe ve dini de kapsayan insan düşüncesi ve bilgisinin tarihidir.
2.Soru
“İnsan her şeyin ölçüsüdür; olanların olduklarının, olmayanların, olmadıklarının” sözünün sahibi düşünür, aşağıdakilerden hangisidir?
Protagoras |
Gorgias |
Platon |
Sokrates |
Hippias |
“İnsan her şeyin ölçüsüdür; olanların olduklarının, olmayanların, olmadıklarının” sözünün sahibi Protagoras, tanrıları dışarıda tutup, kültürü oluşturan her tür değerin üreticisi olarak insana işaret etmiştir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
3.Soru
Bir bilim olarak tarih felsefesi hangi yüzyılda ortaya çıkmıştır?
17. yüzyılın ikinci yarısı |
18. yüzyılın ilk yarısı |
18. yüzyılın ikinci yarısı |
19. yüzyılın ilk yarısı |
19. yüzyılın ikinci yarısı |
Tarih felsefesi ancak 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra ortaya çıkmıştır. Özellikle de Alman Tarih Okulu'nun çalışmaları bu gelişimde etkili olmuştur.
4.Soru
Augustinus’un tarih felsefesinin ya da teolojisinin izlerini sürmek için kendisine ait en önemli yazılı metin, aşağıdakilerden hangisidir?
De Civitate Dei |
Dalâletten Kurtuluş |
Theoria |
Çizgisel Zaman |
Ortaçağ Felsefesinin Ruhu |
Augustinus’un tarih felsefesinin ya da teolojisinin izlerini sürmek için kendisine ait en önemli yazılı metin, De Civitate Dei’dir. (Tanrı Devleti Üzerine). Augustinus, Tanrı Devleti’ni, “gelecekte kurtuluşa ermiş olan insanların kuracağı devlet” olarak tanımlar.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Herodotos ile Thukydides’in ortak yönlerinden biri değildir?
Birincil kaynaklara önem verme |
Gezilen coğrafyaların anlatımı |
Akılcılık |
Eleştirel tutum |
Nesnellik kaygısı |
Thukydides, Herodotos’tan farklı olarak, gezdiği yerler hakkında pek bilgi vermez; yalnızca Peloponnesos Savaşı’nın nedenlerini ayrıntılı biçimde vermekle yetinir. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.
6.Soru
Hıristiyan Gnostiklerinden olan ve inanmak, bilmekten önce gelir ve bilmenin temelini oluşturur, fakat insanın nihai ereği, Tanrı hakikatini anlamaktır diyen düşünür kimdir?
Tarih Metafiziği-Analitik Tarih Felsefesi |
Tarih Metafiziği-Tarih Ontolojisi |
Tarih Ontolojisi- Analitik Tarih Felsefesi |
Analitik Tarih Felsefesi-Tarih Metodolojisi |
Tarih Ontolojisi-Tarih Metodolojisi |
Hıristiyan Gnostiklerinden olan ‹skenderiyeli Clemens’e göre, inanmak, bilmekten önce gelir ve bilmenin temelini oluşturur, fakat insanın nihai ereği, Tanrı hakikatini anlamaktır. Felsefe ile din, yahut akıl ile açınlama (vahiy) arasında bir uzlaşma arayışının tarihi olarak da görülebilecek olan Ortaçağ Avrupa felsefesinin neredeyse bütününe sinen bu anlamaya yönelik yaklaşımı en iyi ifade eden de Clemens’in, “Credo ut intelligam”, yani “Anlayayım diye inanıyorum” sözüdür.
7.Soru
Tarih sürecinin, Ortaçağ Hıristiyan dünyasında 1. Temel amacı insanın iyiliği olan, 2. insanın temel eylemci olduğu bir “Tanrı murâdı” olarak görüldüğünü savunan tarih felsefecisi aşağıdakilerden hangisidir?
Macit Gökberk |
Robin George Collingwood |
Kartacalı Tertullianus |
Mircea Eliade |
Etiénne Gilson |
Ünlü İngiliz tarih felsefecisi Robin George Collingwood, tarih sürecinin, Ortaçağ Hıristiyan dünyasında 1. Temel amacı insanın iyiliği olan, 2. insanın temel eylemci olduğu bir “Tanrı murâdı” olarak görüldüğünü de savunmuştur.
8.Soru
Türkçe'deki tarih’ sözcüğüyle karşılanan ‘historia’ sözcüğünün ilk anlamını Latincede hangi sözcük oluşturmuştur?
Historia |
Res gestae |
Novum |
Organum |
Decameron |
Res gestae, Latince’de yapılmış işler/şeyler anlamında kullanılan bir tamlamadır. Bu tamlama, zamanla, geçmişte yapılmış tüm işlere göndermede bulunmak üzere kullanılmış ve bu kullanım, bizde ‘tarih’ sözcüğüyle karşılanan ‘historia’ sözcüğünün ilk anlamını oluşturmuştur.
9.Soru
Türüm ya da sudûr teorisi öğretisi nedir?
Ortaçağ düşüncesinin ilk döneminde öğretilen teori |
Hıristiyanların Tanrı inançlarını temellendirmede |
Bir’den bir zerre taşımak |
Kilise’nin Antikçağ felsefesine ilişkin benimsedikleri |
Ahlâk ödevlerinin ve dinsel özlemlerin yörüngesi |
Plotinos’a göre, tüm varolanlar, “Bir”in kendisinden taşması sonucu İlk Akıl’ı (Nous), onun Evren Ruhunu (Kosmon Psykhe), evren ruhunun tek tek ruhları ve son olarak
ruhların da maddeyi meydana getirmesi sayesinde oluşmuşlardır ve varlık hiyerarşisinde en alt basamak kabul edilen maddî her şey, aslında Bir’den bir zerre taşımaktadır. Bu öğretiye türüm ya da sudûr teorisi de denir.
10.Soru
I. Zamandizinsel (kronolojik) anlam
II. Geçmişin tümü olarak tarih,
III. Geçmişe ilişkin araştırmalar yapan bir çalışma alanı olarak tarih. Tarih yazıcılığı, üçüncü anlamıyla tarihin bir ürünüdür.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki şıklardan hangisi çağımızda tarihin farklı anlamlarından söz edilebilir?
I |
II |
III |
I, II |
I, II ve III |
Çağımızda, tarihin üç farklı anlamından söz edilebilir:
Zamandizinsel (kronolojik) anlam,
Geçmişin tümü olarak tarih,
Geçmişle ilişkin araştırmalar yapan bir çalışma alanı olarak tarih. Tarih yazıcılığı üçüncü anlamıyla tarihin bir ürünüdür.
11.Soru
Gerçek îmanın kişinin Tanrı önünde kibrini kırması ve nefsini alçaltması olduğunu savunan Tertullianus'un bu anlayışını sloganlaştırdığı sözü aşağıdakilerden hangisidir?
İnanıyorum o halde varım.
|
Anlamak için inanıyorum.
|
Akıl almaz olduğu için inanıyorum.
|
İnanıyorum çünkü akla uygundur.
|
Kanıtlayabildiğim için inanıyorum.
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarih felsefecilerinin tarih kavramı için kullandıkları tanımlardan birisi değildir?
İçinde yaşadığımız en kesin güncelliğin bilgisidir |
İnsanın fizyolojik ihtiyaçlarını en doğru biçimde karşılaması için en önemli araçtır |
Şimdi ile geçmiş arasındaki ilişkilerin nasıl olduğunu gösteren bir yol haritasıdır |
İnsanın biyolojik olarak eksikliğini duyduğu şeyin yerine geçmek üzere girişimde bulunup kazandığı olaydır |
İnsanın kendisini onaylaması bakımından en güçlü nesnel gerçekliktir |
Tarih kavramı filozoflar tarafından çok çeşitli biçimlerde yorumlanmıştır. Bunların kimisi salt anlama vurgu yaparken, kimisi daha faydacı bir anlayışa sahiptir. Ancak fizyolojik ihtiyaçlarla ilgili bir işlevinden bahsedilmemiştir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Geliştirdiği tarih ve zaman öğretisiyle, tarihin “tekerrürden ibaret” olmak yerine, tekrarı olmayan olaylardan örülü bir defalık bir süreç olduğu düşüncesini Avrupa kültürüne yerleştiren ve Hıristiyanlığın öğretisi doğrultusunda yaşayan temiz ahlâklı insanların, gelecekte kurtulmuşlar arasında yer alarak, bir “Tanrı Devleti”nin yurttaşları olacağını savunan düşünür kimdir?
Collingwood |
Sorokin |
Kartacalı Tertullianus |
Braudel |
Augustinus |
Tarih süreci kör bir kaderin ürünü değil, aksine, hem doğayı hem de kurduğu devletlerle birlikte insanı belirleyen Tanrı’nın evrensel öngörüsünün egemen olduğu bir süreçtir. Aslında Augustinus’un bu anlattıklarından, sonu ve galibi başından belli bir mücadeleyi çıkarsamamız hiç de güç değildir. Augustinus, Hıristiyanlığın öğretisi doğrultusunda yaşayan temiz ahlâklı insanların, gelecekte kurtulmuşlar arasında yer alarak, bir “Tanrı Devleti”nin yurttaşları olacağını savunmuştur
14.Soru
I) HikayelemeII) TarihIII) EfsaneIV) Araştırma yoluyla bilmeV) KronolojiYunanca 'Historein' sözcüğü, yukarıdaki anlamlardan hangilerini içerir?
I-II-III
|
II-III-V
|
I-II-IV
|
I-III-V
|
II-IV-V
|
15.Soru
Homeros’un bilinen en büyük yapıtları aşağıdakilerden hangisidir?
Theogonia ve İlyada |
İşler ve Günler ve Odysseia |
İlyada ve Odysseia |
Peloponnesos Savaşı ve İlyada |
Odysseia ve Kozmogoni |
Theogania ile İşler ve Günler Hesiodos’un köken bilimini işleyen kitaplarıdır. Peloponnesos ise Thukydides tarafından ortaya koyulmuş bir eserdir. Kozmogoni diğerlerinden farklı olarak evrenin kökeni hakkında ortaya atılmış savları bilimsel boyutta açıklama için kullanılan bir kavramdır. Homeros’un bilinen en büyük yapıtları, İlyada ve Odysseia adlı iki destanıdır. Bu destanlarda din, kahramanlık ve gelenek ağırlıklı yer tutar.
16.Soru
Pitirim Sorokin, anlamlı tarih felsefelerinin çoğunun bunalım ve geçiş dönemlerinde veya bu dönemlerin hemen öncesinde ya da sonrasında ortaya çıktığını savunurken aşağıdakilerden hangisini örnek olarak vermektedir?
İbn-i Rüşd |
İbn-i Haldun |
İbn Sina |
İbn-i Teymiyye |
İbn-i Arabi |
Sorokin, tarihin önemli felsefi çözümlemelerinin bunalım ve kriz dönemlerinde, onların öncesinde veya sonrasında ortaya çıktığını söylerken İbn-i Haldun örneğini verir. İbn-i Haldun'un eseri derin bir bunalım ve çürümenin Arap kültürünü etkisi altına aldığı 14. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Batı’da tarih felsefesinin kurucusu olarak görülen Giambattista Vico’ya göre
tarih nedir?
Geçmişin tümü olarak tarih |
Zamandizinsel |
Geçmifle ilişkin araştırmalar yapan bir çalışma alanı olarak tarih |
insan topluluklarının ve onların kurumlarının tarihi |
Tarih yazıcılığı |
Batı’da tarih felsefesinin kurucusu olarak görülen Giambattista Vico’ya göre
tarih, insan topluluklarının ve onların kurumlarının tarihidir.
18.Soru
Platon’un tarihi yorumlayışıyla ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
İnsan ve topluma ilişkin olarak iyimser bir anlayışa sahiptir.
|
İnsandan kaynaklanan çelişkileri çözülmez görmemiştir.
|
Toplum yaşamını hem ilerleme hem de bozulma açılarından ele almıştır.
|
Ruhun etkinliklerini hem iyileşmeye hem de bozulmaya neden olarak görmüştür.
|
İnsanlığı önlenemez bir çöküş süreci içinde görmüş ve göstermiştir.
|
19.Soru
Tarihin “tekerrürden ibaret” olmak yerine, tekrarı olmayan olaylardan örülü bir defalık bir süreç olduğu düşüncesini Avrupa kültürüne yerleştiren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Augustinus |
Kartacalı Tertullianus |
Plotinos |
İskendiriyeli Clemens |
Origenes |
Augustinus; geliştirdiği tarih ve zaman öğretisiyle, tarihin “tekerrürden ibaret” olmak yerine, tekrarı olmayan olaylardan örülü bir defalık bir süreç olduğu düşüncesini Avrupa kültürüne yerleştiren düşünürdür. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
Augustinus bilgi alanlarını sınıflarken, tarih yazımına (historiografya) hangi alanın yanında yer verir?
Edebiyat |
Teoloji |
Coğrafya |
Gramer |
Felsefe |
Augustinus, bilgi alanlarını sınıflarken, tarih yazımına (historiografya) gramerin yanında yer ayırmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ