Tarih Felsefesi 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İbn Sinâ matefizik ve mantığı ne tür ilimler olarak adlandırmıştır?
Doğa ilimleri |
Aşağı ilimler |
Yüksek ilimler |
Akli ilimler |
Nakli ilimler |
İbn Sinâ ilimler sınıflamasında metafizik ve mantığı yüksek ilimler olarak olarak adlandırmıştır. Doğru yanıt C şıkkıdır.
2.Soru
Gazzâlî’nin ilimleri salt aklî, salt naklî ve hem aklî hem naklî ilimler olarak genel açıdan üçe ayırdığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?
El-Müstasfâ |
Ruh Kasidesi |
Mukaddime |
Etik |
Tarihu’r-Rusûl ve’l-Mülûk |
Gazzâlî, El-Müstasfâ adlı yapıtında ilimleri salt aklî, salt naklî ve hem aklî hem naklî ilimler olarak genel açıdan üçe ayırmıştır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Hangisi Voltaire’nin en yoğun olarak eleştirdiği kurumlardır?
Adalet sistemi |
Kilise dogmaları ve Fransız kurumları |
Ordu |
Fransa yönetimi |
Akademik çevreler |
Voltaire eserlerinde kilise dogmaları ve Fransız kurumlarını yoğun olarak hicvetmiştir. Voltaire’in hazır cevap ve sivri dilli tutumu başına çeşitli belalar açmıştır.
4.Soru
Doğa ile us ya da evren ile zihin arasında varolduğu iddia edilen uygunluğun kaynağı olarak Tanrı’ya işaret eden düşünce akımı aşağıdakilerden hangisidir?
Determinizm
|
Materyalizm
|
Öznel İdealizm
|
Deneyimcilik
|
Usçuluk
|
5.Soru
Tarih felsefesini tarih metafiziği ve analitik tarih felsefesi olarak ikiye ayıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Braudel |
Walsh |
Hegel |
Voltaire |
Sorokin |
Walsh’a göre tarih felsefesi kendi içinde ikiye ayrılır. İlki tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir.
6.Soru
"İbn Haldûn kimi çevreler tarafından tarihçi, medeniyet-kültür tarihçisi, tarih kuramcısı olarak görülürken, diğer çevreler tarafındansa sosyolog, ekonomist, kamu hukukçusu, siyaset düşünürü olarak değerlendirilir." Bu cümleden hareketle nasıl bir çıkarım yapılabilir?
Yalnızca psikoloji alanıyla ilgili çalışmalar yaptığına |
Disiplinler arası çalışan bir bilim adamı olduğuna |
Eserlerini yalnızca toplumsal olaylar üzerine yazdığına |
Tıp alanında önemli çalışmalar yaptığına |
Siyasetle ilgilense de siyaseti sevmediğine |
İbn Haldûn kimi çevreler tarafından tarihçi, medeniyet-kültür tarihçisi, tarih kuramcısı olarak görülürken, başkaları tarafındansa sosyolog, ekonomist, kamu hukukçusu, siyaset düşünürü olarak değerlendirilir. Bu durum bize İbn Haldûn'un disiplinler arası çalışan bir bilim adamı olduğunu gösterir.
7.Soru
Asıl adı Francois Marie Arouet olan ve Fransız Devrimi'yle Aydınlanma hareketine destek veren din ve ifade özgürlükleri üzerine yazılarıyla ünlü düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Voltaire |
Leibniz |
Vico |
Bacon |
Descartes |
Asıl adı Francois Marie Arouet olan Voltaire, Fransız Devrimi ve Aydınlanma hareketinde etkin bir rol oynamıştır.
8.Soru
İslam dünyasında Peygamber’in biyografisi için kullanılan ortak isim aşağıdakilerden hangisidir?
Res gestae |
Izutsu |
Trivium |
İlmihal |
Siyer |
Sîre (çoğulu Siyer), İslâm dünyasında Peygamber’in biyografisi için kullanılan bir ortak addır (ıstılâh). Mağzâ (çoğulu Meğâzî) ‘savaş savaş yeri’ anlamında kullanılan bir sözcük olarak, Peygamber’in savaşlarının tarihine verilen bir ad hâline gelmiş olup zaman zaman Siyer ile birlikte eşanlamlı olarak kullanılmıştır ve bu iki ortak ad-bazen ayrı, bazen birlikte- Peygamber’in hayatı ile ilgili yazılmış yapıtlara isim olarak verilmiştir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Aydınlanma dönemi tarih anlayışının özelliklerinden biri değildir?
Dini, dışarıda bırakan bir tanrıcı anlayışa sahiptir |
Kuşkuculuğu, esas alır |
Kilise ve devlet tarihinin dışındaki konularla ilgilenir |
Doğanın, tarihsel süreçlerde etkili olduğuna inanır |
Tarihin yegane amacı, geleceğe ışık tutmaktır |
Aydınlanma dönemi tarih anlayışı, kuşkuculuğu esas alarak, devlet ve din tarihinin merkeze konduğu tarih anlayışından uzaklaşmış, tanrıcı olmasına rağmen dini kapsam dışı tutmuş bir anlayıştır. Önemli özelliklerinden bir tanesi de doğanın tarihsel süreçleri belirlemede önemli bir rolü olduğunu kabul etmesidir. Ancak tarihin salt geleceğe ışık tutmak için yapıldığını savundukları söylenemez. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rönesans dönemi tarih yazıcılığını Ortaçağ tarih yazıcılığından ayıran unsurlardan birisi değildir?
Tarihçiler genellikle din adamları değil, yazarlar, araştırmacılar ve üniversitelerin öğrencileridir |
İnsanlık tarihini dönemlere ayırma yöntemi değişmemiştir |
Din dışı konulara daha çok yer verir |
İlkçağ tarih anlayışına Ortaçağdakinden daha yakındır |
"Kıssadan hisse" anlayışına göre yazılmamıştır |
Rönesans dönemi tarih anlayışının, Ortaçağ'ın tek sesliliğinden kurtularak çok sesli olduğu, din dışı ögelerin hakim olmaya başladığı ve bu anlamda İlkçağlardaki tarih yazımına daha yakın olduğu söylenebilir. Ancak Rönesans dönemi tarihçileri, artık tarihi Antikçağ, Ortaçağ ve Yeniçağ gibi bir dönemlendirmeye tabi tutmuştur. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Kilise Babaları dönemiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Bu döneme Patristik Felsefe de denilmektedir. |
Bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunda Hıristiyanlık eleştirilir. |
Dönemin başlıca düşünce akımı gnostisizmdir. |
Kartacalı Tertullianus ve İskenderiyeli Clemens, dönemin başlıca düşünürleridir. |
Bu dönem Apolijik dönem diye de bilinir. |
Bu dönem Patristik Felsefe ya da Apolijik dönem diye de anılmaktadır. Bu dönemdeki başlıca düşünce akımı gnostisizm; başlıca düşünürleri Kartacalı Tertullianus ve İskendiriyeli Clemens’tir. Ancak bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğu Hıristiyanlığı eleştiren değil diğer inançlara karşı savunan yöndedir. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Tarihin olayları gerçek nedenleriyle anlatması gerektiğini savunurken, “gerçek” terimini daha çok siyasi bir içerimle kullanmış olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Bacon
|
Hobbes
|
Grotius
|
Macchiavelli
|
Bodin
|
13.Soru
Augustinus’un geliştirdiği tarih düşüncesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Hıristiyan inanç esaslarının, bu tarih görüşünün oluşumunda katkısı yoktur.
|
Platon ve Aristoteles’in tarih metafiziklerinin bir sentezidir.
|
Tarihteki olaylarda erekliliğin olmadığı düşüncesini yerleştirmiştir.
|
Tarihin başlangıcı ve sonunun belirsiz olduğunu savunmuştur.
|
Tüm Ortaçağ boyunca Kilise’nin resmî tarih görüşü olmuştur.
|
14.Soru
Mukaddime aşağıdaki hangi eserin Giriş bölümü ve Birinci Kitap’ın toplamından oluşan kısımdır?
Ruh Kasidesi |
El-Müstasfâ |
Tarihu’r-Rusûl ve’l-Mülûk |
Siyaset El-Medeniyye |
Kitâbu’l-İber |
Mukaddime İbn Haldûn’un kapsamlı bir dünya medeniyetleri tarihi projesi olarak tasarladığı ve yazdığı Kitâbu’l-İber’in Giriş bölümü ile Birinci Kitap’ın toplamından oluşan kısmıdır ve bu kısımda ortaya koyulmuş düşünceler zamanla Kitâbu’l-İber’i gölgede bırakmış; İbn Haldûn’un ölümünden sonra onun üzerine yapılan hemen tüm çalışmalarda dikkatler daha çok Mukaddime üzerinde yoğunlaşmıştır, demek herhalde abartı olmaz. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Ulusların kökenlerini anlatan hikayelerle ilgili saçma bulduğu unsurları nitelemek üzere “Sanıların Tarihi” terimini kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hume
|
Kant
|
Rousseau
|
Voltaire
|
Vico
|
16.Soru
Voltaire’in Alman İdealistleri ile karşılaştırıldığında “çekingen” olarak nitelenmesi, en çok aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?
Theoria-historia karşıtlığı hakkındaki tutumuna
|
Aydınlanma düşüncesine yönelik eleştirilerine
|
Tarihçilik yönteminde dikkat çektiği sakıncalara
|
Tarihte yasa fikrini kesinlikle kabul etmemesine
|
Felsefi tarihten yalnızca bilimsel tarihi anlamasına
|
17.Soru
İbn Haldun’un, toplumu oluşturan bireylerin birbiriyle dayanışarak, karşılıklı bağ kurarak ortak hareket etmesi ve bunun toplumu bir arada tutan en güçlü maya olması olgularını ifade etmek üzere kullandığı terim aşağıdakilerden hangisidir?
Tagallüb
|
Mülk
|
Umran
|
Nesep
|
Asabiyet
|
18.Soru
Epistemoloji adını ilk kez açıkça kullanarak, insan bilgisinin kaynağı ve sınırları gibi sorunlarla hesaplaşma gerekliliğini savunmuş olan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Locke
|
Descartes
|
Hume
|
Bacon
|
Berkeley
|
19.Soru
Etika adlı yapıtını kaleme alan ve doğru bilginin “geçmişte olup bitmiş olanlara inanmakla” değil, her zaman “genel kavramlara dayanmakla” elde edilebileceğini savunan düşünür kimdir?
Benedictus Spinoza |
Niccolo Macchiavelli |
Arnold Geulincx |
Johann Gottfried von Herder |
Nicholas Malebranche |
Descartes’ın matematik-geometri temelli kesin bilgi anlayışını kendisine rehber edinerek, Etika adlı yapıtını geometrik düzen içerisinde kaleme alan Benedictus Spinoza, doğru bilginin “geçmişte olup bitmiş olanlara inanmakla” değil, her zaman “genel kavramlara dayanmakla” elde edilebileceğini savunmuştur.
20.Soru
Rodos’un efsaneye dayalı tarihini anlatan ve geçmişi, “değişmeyen gerçeklik” anlamında kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Homeros
|
Pindaros
|
Herodotos
|
Hesiodos
|
Thukydides
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ