Tarih Felsefesi 1 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın, Metot Üzerine Konuşma adlı yapıtında tarihe ilişkin serimlediği yaklaşımlarla birbirinden ayrılmasında yarar gördüğü dört noktadan biri değildir?
Tarihsel Kaçakçılık |
Düş Kurma Olarak Tarih |
Faydacılığa Karşı Tarih Tasarımı |
Tarihsel Kuşkuculuk |
Spekülatif-Metafizik Tarih Tasarımı |
Descartes, Metot Üzerine Konuşma adlı yapıtının ilk bölümünde tarihe ilişkin serimlediği bu ve benzeri yaklaşımlarla dört noktayı vurgulamış olur. Tarihsel Kaçakçılık,Tarihsel Pyrrhonculuk/Kuşkuculuk,Faydacılığa Karşı Tarih Tasarımı,Düş Kurma (Phantasia) Olarak Tarih. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Ruh Kasidesi adlı yapıt aşağıdaki hangi düşünürün eseridir?
İbn Sînâ |
Gazzâlî |
İbn Haldûn |
Fârâbî |
El-Harezmî |
İbn Sînâ, Ruh Kasidesi adlı yapıtında, insanın bu dünyaya gelişini, yaratılış öğretisini ve kutsal kitaplara da geçen bazı efsaneleri kendi felsefi görüşü doğrultusunda yorumlayarak açıklamaya çalışmıştır. İbn Sînâ, insan bedenine hayat vermek ve onu yönetmek üzere ait olduğu kutsal âlemden dünyaya inen ve -kendi ifadesiyle- “ten kafesine konuk olan” ruhun, akıl gözüyle bakanlara göre varlığı apaçık, duyularıyla algılamakta ısrar edenler içinse bir sır olduğunu ifade etmiştir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihsel bilgiye eleştirel bakan filozoflardan Nicholas Malebranche'in savunduğu düşüncelerden birisi değildir?
Tarihçiler düşünce zahmetine katlanmaktansa başkalarının ne düşündüğünü anlatırlar |
Adem, tarih bilmemesine rağmen mükemmel bir bilgiye sahipti |
Mükemmel bilgi tarihsel bilgi olamaz |
Doğru bilgi metafizik bir sorundur |
Tarihçiler siyasetçilerin etkisi altındadır |
Malebranche, histerik bilgiye "yüzeysel bilgi" yakıştırması yapar ve onu eleştirir. Hatta Adem'in bir tarihi olmadığını ve ona gerek de duymadığını savunur. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Olayların gerçek nedenleri ile anlatılması gerektiğini savunan düşünür kimdir?
Jean Bodin |
Niccolo Macchiavelli |
Hugo Grotius |
Francis Bacon |
Thomas Hobbes |
Tarih yazıcılığının ahlâk dersleri vermeye ve k›ssadan hisse ç›karmaya yönelik tutumdan kurtulup olayları “gerçek nedenleriyle” anlatması gerektiğini ileri süren ilk düşünür, devlet ve siyasetle ilgili kuramların öncülerinden biri Niccolo Macchiavelli’dir.
5.Soru
İbn-Haldûn’nun “Et-Tâ’rîf” isimli eseri içerik olarak ne anlatmaktadır?
Tarih felsefesini |
Temel ilimleri |
Kendi yaşamını |
İlimler Tarihini |
Dünya Tarihini |
İbn Haldûn’un Et-Tâ’rîf bî-İbn Haldûn ve Rıhletûhu Garban ve fiarkan adlı otobiyografi yapıtı, Prof. Dr. Vecdi Akyüz tarafından Türkçe’ye "Bilim İle Siyâset Arasında Hatıralar" başlığıyla çevrilmiştir. Doğru yanıt "E" şıkkıdır.
6.Soru
Aydınlanma döneminde aşağıdakilerden hangisi, Avrupa düşüncesinin en belirgin özelliklerinden biridir?
Önyargı |
Sezgi |
Şüphe |
Deneyim |
Öngörü |
Paul Hazard'a göre, "Şüphe bilimin başlangıcıdır". Aydınlanma dönemi, toplumsal kurumların ve değerlerin sorgulamadan geçirildiği, onlara şüphe ile yaklaşıldığı bir dönemdir. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Horovitz’e göre, Arap literatüründe Peygamber’in söz ve davranışlarının kaynakları sayılması gereken alanlar aşağıdakilerden hangisinde tam ve doğru olarak belirtilmiştir?
Hadis ve siyer |
Hadis ve tefsir |
Siyer ve tefsir |
Hadis, siyer ve tefsir |
Rivâyet, siyer ve tefsir |
Horovitz’e göre, Arap literatüründe Peygamber’in söz ve davranışlarının kaynakları sayılması gereken üç alan, hadis, siyer ve tefsirdir (Horovitz 2002, s. 19). Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Kuzey Afrika’da, özellikle Mağrip bölgesinde yaşayan kabilelerin genel adına ne denir?
Berberi |
Safevi |
Caferi |
Sasani |
Emevi |
Berberî, Kuzey Afrika’da, özellikle Mağrip bölgesinde yaşayan kabilelerin genel adı olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap A’dır.
9.Soru
İnsan doğasının en önemli özelliklerinden biri de korunmaya-varlığını sürdürmeye duyduğu gereksinimdir. Bu gereksinimi karşılamak üzere de insanlar, toplum halinde yaşar ve birbiriyle dayanışma içinde olurlar. Bu dayanışma ruhu için İbn Haldûn hangi terimi kullanmaktadır?
Umrân |
Bedevî |
Asabiyet |
Sahâbe |
Mülk |
Bu dayanışma ruhu için İbn Haldûn, asabiyet terimini kullanır. Doğru yanıt "C" şıkkıdır.
10.Soru
El-İsfahânî’nin “ilim ve akıl ile gerçeği yakalama” olarak tanımladığı terim aşağıdakilerden hangisidir?
Takva
|
Tabakat
|
Hikmet
|
Siyer
|
Meğazi
|
11.Soru
Yapılmış işlerin anlatımı, hangi düşünür tarafından “tarih bilimi” dendiğinde anladıkları şey olmuştur?
Descartes |
Vico |
Kant |
Hegel |
Malebranche |
Yapılmış işlerin anlatımı, daha sonra Hegel’in de aralarında bulunduğu pek çok tarih filozofunun “tarih bilimi” dendiğinde anladıkları şey olmuştur. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.
12.Soru
Tarih yazıcılığının ahlâk dersleri vermeye ve kıssadan hisse çıkarmaya yönelik tutumdan kurtulup olayları gerçek nedenleriyle anlatması gerektiğini ileri süren ilk düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hugo Grotius
|
Jean Bodin
|
Francis Bacon
|
Niccolo Macchiavelli
|
Thomas Hobbes
|
13.Soru
Descartes’ın felsefesindeki ruh ve beden olarak ifade edilen iki sonlu töz, Malebranche felsefesinde nasıl bir ara neden ile bir araya gelir?
Tanrı’yı ara neden olarak görür. |
Aslında ikisinin de bir bütün olduğunu ileri sürer. |
Beyindeki kozalaksı yapının bunu sağladığını ileri sürer. |
Bir occasion bunu sağlar. |
Sadece bedenin olduğunu ruhun gerçek olamayacağını savunur. |
Descartes’ın ruh ve beden olarak aşılmaz sınırlarla birbirinden ayırdığı iki sonlu tözün insanda nasıl bir araya gelebildiği sorununu çözmek üzere yola çıkan Arnold Geulincx ve Nicholas Malebranche, bu iki tözün birbirini etkilemesi için Tanrı’yı bir ara neden (occasion) olarak göstermeye çalışmıştır. Bu görüşe ara nedencilik (occasionalism) adı verilir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
14.Soru
Rönesans ile ilgili önemli noktalardan biridir?
Çok seslilik |
Otoriteye bağlılık |
Toplumsallığın ön plana çıkması |
Din adamlarının kimlikleri |
Ulusal dilde yapıtların yerine yerel dilde yapıtların yazılması |
Rönesans döneminde dikkat çeken en önemli noktalardan biri Hümanizmdir. Otoriteye bağlılıktan çok bireysellik ön plandadır. Diğer seçenekler Ortaçağ döneminin özelliklerindendir.
15.Soru
Macchiavelli’nin “tarih yazıcılığı” hakkındaki görüşleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Tarih gerçek nedenleri ile anlatılmalıdır. |
Tarih felsefi olarak incelenmelidir. |
Tarih bir bilim olmalıdır. |
Tarih farklı disiplinler ile birlikte incelenmelidir. |
Tarihi sadece tarihçiler incelemelidir. |
Tarih yazıcılığının ahlâk dersleri vermeye ve kıssadan hisse çıkarmaya yönelik tutumdan kurtulup olayları “gerçek nedenleriyle” anlatması gerektiğini ileri süren ilk düşünür, devlet ve siyasetle ilgili kuramlarından hatırlayacağımız Niccolo Macchiavelli’dir (1469-1527). Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
16.Soru
Tanrı inancından vazgeçmemiş olan ve kayra kavramını anahtar kavram olarak eserinde kullanan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Galileo |
Collingwood |
Berkeley |
Kant |
Vico |
Vico’ya göre tüm tarihsel ve toplumsal yaşam, insanların doğaya ve kendilerine egemen bir tanrıyı gözeterek yaptıkları düzenlemelerle doludur. Her insan kendi bencilliğinin doyumu peşindedir ve tutkulardan, vahşetten açgözlülük ve kinden bir toplumsal doğal hukuka geçişi sağlayan şey, ilkel insanın önce korku yoluyla tanımış olduğu tanrının bir yasasıdır, tanrı kayrasıdır.
17.Soru
Tabâkât hakkında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Peygamber ve yakın çevresinin başına gelen önemli olaylar anlatılır.
|
İçeriği özel sınırlarla belirlenmiş tarih kitaplarına verilen genel addır.
|
El-Belazuri tarafından kaleme alınan Fütuhu’l-Buldan iyi bir Tabâkât örneğidir.
|
Peygamber’in yaşam öyküsünün anlatıldığı kitaplara verilen genel addır.
|
Tabâkât yapıtlarında tarihteki tüm kişi ya da olaylara değinme kaygısı yoktur.
|
18.Soru
Historein kavramını ilk kez insanların ve toplumların başından geçenleri kaydetme yoluyla edinilen bilgi anlamında kullanan tarih düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?
Thukydides |
Herodotos |
Sokrates |
Herakleitos |
Aristoteles |
Herodotos, historein kavramını insanların ve toplumların başından geçenleri kaydetme yoluyla edinilen bilgi anlamına gelecek biçimde kullanma konusunda bir ilktir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.
19.Soru
I. Historia Ecclesiae II. Historia Materiae III. Historia Divina IV. Historia Naturalis V. Historia Civilis Yukarıdakilerden hangisi/hangileri 16. Yüzyıldaki historia türlerinden değildir?
Yalnız I
|
I ve II
|
III ve IV
|
IV ve V
|
III, IV ve V
|
20.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi doğanın etkileri ve insanın etkilerinin bilgisini ikiye ayırmıştır?
Hugo Grotius |
Thomass Hobes |
Rene Descartes |
Niccolo Macchiavelli |
Jean Bodin |
Thomas Hobbes da Francis Bacon gibi doğanın ve insanın etkileriyle ortaya çıkan bilginin ayrılması gerektiğini savunmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ