Tarih Metodu Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ansiklopediler, Ortaçağ alanında çalışan araştırmacıların, İslâm dünyasının tarihi, coğrafyası, edebiyatı ve kültürü ile ilgili her türlü meselede ilk müracaat etmesi ge- reken eserler arasındadır. Aşağıdakilerden hanhisi bu alanda araştırmacıların istifade edebileceği başlıca ansiklopedilerden biri değildir?
Ansiklopediler, Ortaçağ alanında çalışan araştırmacıların, İslâm dünyasının tarihi, coğrafyası, edebiyatı ve kültürü ile ilgili her türlü meselede ilk müracaat etmesi ge- reken eserler arasındadır. Aşağıdakilerden hanhisi bu alanda araştırmacıların istifade edebileceği başlıca ansiklopedilerden biri değildir?
Encyclopaedia of Islam |
Encyclopaedia Iranica |
Dâ’iretu’l-Ma’ârif-i Bozorg-i İslâmî |
Encyclopaedia French |
Dâ’iretu’l-Ma’ârif-i Teşeyyu |
Doğru cevap d'dir.
2.Soru
Tarihi bir olayı incelerken, olayın gerçek şekline ulaşmada daima “neden-nasıl” sorularını soran tarih yazımı türüne ne ad verilir?
Öğretici Tarih |
Hikayeci Tarih |
Araştırıcı Tarih |
Siyasi Tarih |
Uygarlık Tarihi |
Hikayeci tarih türünde olaylar yorumlanmadan aktarılırken, öğretici tarhte aynı zamanda olaylardan faydalı sonuçlar da çıkartılır. Siyasi tarihte devletlerin doğuşu, gelişmesi ve birbirleri ile ilişkilerine odaklanırken, uygarlık tarihinde ise dünyadaki uygarlıklar konu edinilir. Araştırıcı (Nedennasılcı) Tarih ise modern tarih yazımında etkin olan tarz olup tarihi bir olayı incelerken, olayın gerçek şekline ulaşmada daima “neden-nasıl” sorularını soran tarih yazımı türüdür. Doğru cevap C'dir.
3.Soru
Bir kimsenin veya kuruluşun adının, unvanının, mahlasının, metal veya başka sert cisimlere ters olarak kazınarak elde edilen nesnelere ..................... denir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Sikke |
Kaime |
Mühür |
Arma |
Ongun |
Bir kimsenin veya kuruluşun adının, unvanının, mahlasının, metal veya başka sert cisimlere ters olarak kazınarak elde edilen nesnelere mühür denilir. Mühürler, ilk çağlardan itibaren gelişerek ve çeşitli şekillere girerek günümüzdeki şeklini almışlardır. Cevap: C şıkkıdır.
4.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi bir menkıbedir?
Alp Er Tunga |
Menakibnâme |
Altın Çüş |
Kambar Batır |
Sarıkız efsanesi |
Doğu kültüründe evliyalar, şeyhler vb. batı kültüründe de azizler, azizeler hakkında söylenenlere menkıbe denilir. Bunlar özel bir anlatım tarzına sahiptirler. Kişilerin menkıbeleri anlatılırken, daima mensup oldukları dinin kaynaklarına referans vererek, onları örnek gösterirler. Zamanla bu anlatımlar, Menakibnâme adı ile yazılı eserlere dönüşmüştür.
5.Soru
I. Genellikle çok tanrılı devir ve toplumlara aittir.
II. Sözlü kültürün en yaygın olan türleridir.
III. Anlatılarında dini kaynaklara referanslar vardır.
IV. Eğlendirirken öğretme amacı da güttüğü için kaynak niteliğindedir.
Yukarıda bazı sözlü kaynak türlerinin bazı özelliklerine yer verilmiştir. Bu özellikler arasında bahsi geçmeyen sözlü kaynak türü aşağıdakilerden hangisidir?
Mytoslar |
Destanlar |
Menkıbeler |
Fıkra ve Atasözleri |
Hikâyeler |
I. özellik A şıkkının,
II. özellik B şıkkının,
III. özellik C şıkkının
ve IV. özellik de D şıkkının özelliklerindendir.
Ancak söz konusu özellikler arasında E şıkkındaki hikâyelerden bahseden bir özellik yoktur. Doğru yanıt E şıkkıdır.
6.Soru
Hangisi bir çeşit mobilyadır?
Polis |
Stel |
Kine |
Friz |
Fresk |
Kine, dinlenmek ya da yemek yemek için kullanılan bir tür mobilya idi.
7.Soru
Aşağıdaki hangi isim ile Klasik Roma tarihçiliğinin başladığı söylenir?
Marcus Tullius Cicero |
Augustus |
Sallustius |
Titus |
Livius |
Klasik Roma tarihçiliği M.Ö. I. yüzyılın ortasında Sallustius’la başlatılır. Çünkü Sallustius’tan önce, tarih yazanlar ya yıllıklar ya da anı türünde eserler vermişlerdir. Cevap: C şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi Ortaçağ tarihi araştırmalarındaki sorunların araştırılmasında kullanılan metod ve kaynaklar hakkında eser veren öncü yazarlardan biri değildir?
Jean Sauvaget |
Gylua Moravcsik |
Cl. Cahen |
V. Togan |
Yusuf Ziya Kavakçı |
Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları, araştırmalarda kullanılacak metod ve kaynaklar Jean Sauvaget ve Cl. Cahen tarafından hazırlanan genel nitelikli şu iki çalışmada incelenmiştir: J. Sauvaget, Introduction to the History of the Muslim East, ed. Cl. Cahen, Los Angeles 1965 (Farsça tercümesi: Medhal-i târîh-i şark-i islâmî, Farsça terc. Nûfl Aferîn Ensârî, Tahran 1366/1987); Cl. Cahen, Introduction a l’histoire du Monde Musulman Médiéval VIIe XVe siècle, Paris 1982 (Farsça tercümesi: Der-âmed-i ber-târîhi islâm der-kurûn-i vustâ, Farsça terc. Esedullâh ‘Alevî, Meflhed 1370/1991). Bu konudaki Türkçe çalışmalar arasında ise şu iki eser zikredilebilir: Z. V. Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985; Yusuf Ziya Kavakçı, İslâm Araştırmalarında Usul, Ankara 1982.
9.Soru
Bilindiği üzere her dönemin yazı biçimi farklı olabilir. Bu bağlamda aşağıda verilenlerden hangisi Osmanlı Devleti’nin son yüzyılında devletin resmi yazısı olmuştur?
Ta’lik |
Siyakat |
Hermeneutik |
Tenkildi |
Rık’a |
Osmanlı Devleti’nin son yüzyılında rık’a devletin resmi yazısı olmuştur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin ilk resmi gazetesinin adı ve yayımlanmaya başlama tarihidir?
Takvim-i Vekâyi- 1831 |
Takvim-i Vakâya-1823 |
Takvim-i Osmani-1823 |
Takvim-i Hayriye-1828 |
Vak’a-i Mısrıyye-1829 |
Matbaanın icadından sonra ilk gazete 1609 yılında Strasburg’da Almanca olarak yayımlandı, ardından Londra, Paris,Roma ve diğer ülkelerde de yayımlanmaya başladı. Matbaanın geç geldiği Osmanlı devleti sınırları içinde ilk Türkçe-Arapça gazete 1828 yılında Mısır’da yayımlanan Vak’a-i Mısrıyye’dir. Ancak Osmanlı Devletinin ilk resmi gazetesi 1831’de yayımlanan Takvim-i Vekâyi’dir. Cevap: A şıkkıdır.
11.Soru
Roma'da tarihçilerin yazdıkları tarih tutanaklarına ne ad verilirdi?
Bienal |
Annales |
Policia |
Recetus |
Historia |
Bu eserlerin adı yıllık anlamına gelen annales idi.
12.Soru
Modern tarih yazımının en etkin tarzı olan “Araştırıcı Tarih” yazımı aşağıdaki tarihçilerden hangisi ile başlar?
Strabon
|
Miletoslu Hekataios
|
Thomas Carlyle
|
G. W. Friedrich Hegel
|
Voltaire
|
13.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi kaynak değeri bakımından zayıf olan materyallerdir?
Fıkralar |
Atasözleri |
Efsaneler |
Tarihi şiirler |
Menkıbeler |
Efsaneler, yaygın olmakla ve ait oldukları milletlerin karakterlerini yansıtmakla birlikte, içindeki rivayetlerde gerçek ile hayalin karışmasından dolayı kaynak değeri zayıf olan materyallerdir.
14.Soru
Türkler hakkında Bizans kaynaklarında yeralan kayıtlar aşağıdaki yazarlardan hangisi tarafından toplanmıştır?
Türkler hakkında Bizans kaynaklarında yeralan kayıtlar aşağıdaki yazarlardan hangisi tarafından toplanmıştır?
Gyula Moravcsik |
W. Barthold |
Wolfgang-Ekkehard Scharlipp |
R. Grousset |
K. Jettmar |
Türkler hakkında Bizans kaynaklarında yeralan kayıtlar Gyula Moravcsik tarafından iki ciltlik bir eserde toplanmıştır: Byzantinoturcica, I: Die byzantinischen Quellen der Geschichte der Türkvölker, II: Sprachreste der Türkvölker in den byzan- tinischen Quellen, Budapest 1942-1943 (ikinci bask›: Berlin 1958; üçüncü bask›: Leiden 1983).Doğru cevap a'dır.
15.Soru
Eski Önasya kültür dünyasının önemli keşiflerinden biri olan ve yaklaşık 30 bin tablet ya da fragmanı aşan Hititlere ait arşiv aşağıdakilerden hangisidir?
Çorum
|
Boğazköy
|
Kastamonu
|
Çankırı
|
Bodrum
|
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayali ve gerçek olayların iç içe geçtiği halk edebiyatı ürünüdür?
Hikayeler |
Tarihi Şiirler |
Menkıbeler |
Fıkralar |
Efsaneler |
Efsaneler; halk edebiyatının vazgeçilmez ürünlerindendir. Hayali ve gerçek olaylar iç içe geçmiştir. Hatta içindeki anlatımlar ve kahramanlar ne kadar olağanüstü olursa, o nispette kutsanmış söylentilere dönüşürler. Cevap E şıkkıdır.
17.Soru
Roma İmparatoru Augustus’un icraatını anlattığı anıt hangisidir?
Attika Yazıtı |
Ankara Anıtı |
Mausoleum |
Forum Romanum |
Traianus Sütunu |
Roma İmparatoru Augustus’un icraatını anlattığı “Ankara Anıtı (Monumentum Ancyranum), bir yazıt olması nedeniyle “epigrafik” bir kaynak olmasına rağmen, birinci elden bir nitelik taşımayıp, imparatorun bizzat kaleme aldığı ve icraatını bizzat kendi görüşleriyle değerlendirdiği bir metindir.
18.Soru
İlhanlılar zamanında hangi takvim kullanılmıştır?
Takvîm-i Melikî |
Miladî takvim |
Takvîm-i Celâlî |
Takvîm-i Hânî |
On İki Hayvanlı Türk Takvimi |
Tarih, zaman tespiti ve kronolojik hesaplar, Ortaçağ tarihi araştırmacılarının en çok karşılaştığı güçlükler arasında yer almaktadır. Ortaçağ İslâm dünyasında kaynak ve vesikalarda genellikle hicrî takvim kullanılmıştır. Hicrî takvimin miladî takvime çevirilmesi esnasında zaman zaman hatalar ortaya çıkabilmektedir. Bu tür hataları en aza indirebilmek için, araştırmacıların ayrıntılı çevirme kılavuzlarına başvurmaları gerekmektedir. İslâm dünyasında hicrî takvimin yanı sıra, Selçuklular zamanında Takvîm-i Celâlî ya da Takvîm-i Melikî, İlhanlılar zamanında ise Takvîm-i Hânî isimli takvimler kullanılmıştır. Yine Ortaçağ İslâm dünyasında, Moğol istilâsından sonra zaman zaman On İki Hayvanlı Türk Takvimi’nin de kullanıldığı görülmektedir.
19.Soru
Tarihi araştırmayı “beşeriyetin bütün hayatını yeniden canlandırmak” olduğunu ileri süren Türk tarihçisi aşağıdakilerden hangisidir?
Halil İnalcık
|
İsmail Hakkı Uzunçarşılı
|
Zeki Velidi Togan
|
Fuad Köprülü
|
Fuad Sezgin
|
20.Soru
Yazma eserlerde yazılış tarihi genellikle kitabın hangi kısmında bulunur?
Sunuş kısmında
|
Ön kapakta
|
Arka kapakta
|
İç kapakta
|
Ferağ kaydında
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ