Tarih Metodu Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Annemarie von Gabain - Einführung in die Zentralasienkunde
- W. Barthold - Turks
- İbrahim Kafesoğlu - Türkler
- Kaşgarlı Mahmûd - Dîvânu Lugati’t-Türk
Yukarıdaki eserlerden hangileri Orta Asya Türk tarihinini konu alan giriş niteliğindeki çalışmalardandır?
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
Orta Asya Türk tarihinini konu alan giriş niteliğindeki çalışmaları da burada zikretmek faydalı olacaktır: W. Barthold, “Turks”, EI, IV, s. 900-908; İbrahim Kafesoğ- lu, “Türkler”, İA, XII/2, s. 142-280; Z. V. Togan, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul 1946 (üçüncü baskı: İstanbul 1981); Denis Sinor, Introduction à l’étude de l’Eurasie Centrale, Wiesbaden 1963; K. H. Menges, The Turkic Languages and Peoples, Wiesbaden 1968; László Rásonyi, Tarihte Türklük, Ankara 1971; Annemarie von Gabain, Einführung in die Zentralasienkunde, Darmstadt 1979; A. Rona-Tas, An Introduction to Turcology, Szeged 1991; Wolfgang-Ekkehard Scharlipp, Die frühen Türken in Zentralasien: Eine Einführung in ihre Geschichte und Kultur, Darmstadt 1992; Peter B. Golden, An Introduction to the History of the Turkic Peoples, Wiesbaden 1992 (Türkçe terc. Osman Karatay, Türk Halkları Tarihine Giriş, Ankara 2002).
2.Soru
1453’ten 1789 yılındaki Fransız ihtilaline kadar olan devre verilen ad aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Yakınçağ |
Altın Çağ |
Eski Çağ |
Yeniçağ |
Ortaçağ |
1453’ten 1789 yılındaki Fransız ihtilaline kadar olan devre Yeniçağ denir.
3.Soru
I.Sikkeyi inceleyen nümizmatın çalışma alanı mal-para ilişkiler
II.Sikke basma hakkı ve tekniği
III.Para ayarı
IV.Sikkelerin ikonografik açıdan incelenmesi
Yukarıdaki maddelerden yola çıkarak hangi bilim dalına ulaşılır?
Nümismatik |
Arkeoloji |
Antropoloji |
Epigrafi |
Paleografi |
Helence nomism‹a(= sikke) sözcüğünden gelen “nümismatik”, Antikçağ sikkelerini ekonomik, tarihsel, kültürel ve sanatsal yönleriyle inceleyen Eskibatı temel biliminin adıdır. Sikkeyi inceleyen nümizmatın çalışma alanına mal-para ilişkileri, sikke basma hakkı ve tekniği,para ayarı,sikkelerin ikonografik açıdan incelenmesi ve doğal olarak sikkelere ilişkin yazılı kaynaklar gibi konular Nümismatik’e girer. Doğru cevap A’dır.
4.Soru
“İsteğim, insan zihninin tarihini yazmaktır” diyen ve birçok tarihçi tarafından modern tarih yazımının öncülüğünü yaptığı kabul edilen tarihçi kimdir?
İbn Haldun |
Polybios |
Machivelli |
Voltaire |
Thomas Carlyle |
Bazı tarihçiler, modern tarih yazımını Fransız filozof Voltaire (1694-1778) ile başlatırlar. Zira o, XIV. Louis dönemini yazarken “ben ne kralın hayatını ne de saltanat yıllarını yazmak niyetindeyim. İsteğim, insan zihninin tarihini yazmaktır” diyerek kendisinden öncekilerden ayrı bir yol benimser. “Ulusların Davranış Biçimi ve Töreler Üzerine Deneme” adlı kitabında O, savaşlar ve krallardan ziyade, gelişmiş hayattan kesitlerin önemli olduğunu ve bunların halkın ilgisini daha fazla çektiğini söyleyerek, kendisinden önceki tarihçilerin yaklaşımlarından uzaklaşıp, tarihe daha geniş bir alan açmıştır.
5.Soru
Ünlü Alman filozof Hegel’in idealist felsefe geleneğinden etkilenerek bu felsefeyi materyalist bir tarih felsefesine dönüştüren filozof aşağıdakilerden hangisidir.
Max Weber |
Wilhelm Dilthey |
Karl Marx |
Hebert Marcuse |
Auguste Comte |
Ünlü Alman filozof Hegel’in idealist felsefe geleneğinden etkilenen Karl Marx, bu felsefeyi materyalist bir tarih felsefesine dönüştürmüştür. Marx’a göre, insanların düşünme biçimlerini içinde bulundukları toplumsal koşullar belirlemektedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pozitivizm temel varsayımıdır?
Toplumsal yaşamın doğal yaşama benzer bir nesnel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma |
Toplumsal yaşamın doğal yaşama benzer bir öznel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma |
Toplumsal yaşamın ideal yaşama benzer bir nesnel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma |
Toplumsal yaşamın ideal yaşama benzer bir öznel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma |
Toplumsal yaşamın bireyin yaşamına benzer bir nesnel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma dayanır. |
Auguste Comte (1789-1857) tarafından geliştirilen pozitivizm, toplumsal yaşamın doğal yaşama benzer bir nesnel gerçekliği olduğu yönünde temel bir varsayıma dayanır. Cevap:A şıkkıdır.
7.Soru
Tarihe bilimsel yaklaşım ilk kez aşağıda verilen uygarlıklardan hangisi zamanında başlanmış denilebilir?
Urartu |
Sümer |
Hellen |
Akkad |
Assur |
Tarihe bilimsel yaklaşım ilk kez Helenler ile başlamış denilebilir. Helenler’den
önce Yakın Doğulu kavimlerde tarih yazımı dini ve mitolojik karakterli idi. Oysa
Herodotos ile başladığı kabul edilen Helen tarih yazımının en büyük özelliği hümanist oluşu idi.
8.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi,"tarihi,zaman içinde insanların ilmi” olarak açıklayan Fransız Annales Okulu kurucularından biridir?
Marc Bloch |
Ernest Bernheim |
Léon-Ernest Halkin |
Macit Gökberk |
Mübahat S. Kütükoğlu |
Fransız Annales Okulu kurucularından Marc Bloch, tarihi “zaman içinde insanların ilmi” olarak açıklarken daha çok tarihi olaya vurgu yapmaktadır. Cevap: A şıkkıdır.
9.Soru
Sikkeyi kim icat etmiştir?
Helenler |
Romalılar |
Lidyalılar |
Hititler |
Frigyalılar |
Sikke M.Ö. VI. yy da Lidyalılar tarafından icat edilmiştir.
10.Soru
Polis nedir?
Antik Yunan'da kent devletlerine verilen isim |
Üzerinde yazıt bulunan dikdörtgen ya da silindir biçimli dikey taş |
Dinlenmek ya da yemek yemek için üzerine uzanılan kanepe biçiminde mobilya |
Eski Roma'da ünlü kişilerin mezarları |
Eski Yunan'da kenti koruyan gönüllü güvenlik güçleri |
Polis, Antik Yunan'da kent devletlerine verilen isimdir.
11.Soru
..................., kişiler tarafından kendi etrafındaki siyasi, sosyal olayları anlatmak için kaleme aldığı anı türünden eserlerdir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Seyahatnameler |
Hatıratlar |
Şecereler |
Vekayinâmeler |
Kronikler |
Hatıratlar: kişiler tarafından kendi etrafındaki siyasi, sosyal olayları anlatmak için kaleme aldığı anı türünden eserlerdir. Erken dönemlerde, Julius Caesar’a Bizans İmparatoru Kantakuzenos, Timur ve Babür hatta Barbaros Hayreddin Paşa’ya atfedilen hatıratlar vardır. Ancak bu yazım türü 19. Yüzyılda gelişmiştir. Pek çok devlet adamı hatırat yazmaya başlamıştır. Cevap: B şıkkıdır.
12.Soru
Boğazköy arşivi kime aittir?
Helenler |
Romalılar |
Mezopotamyalılar |
Hititler |
Sümerler |
Eski Önasya kültür dünyasına ait olan en önemli keşif 30 bin tablet ya da fragmanı aşan Hititler’e ait Boğazköy arşividir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi elçilerin başka ülkelere yaptıkları seyahatlerini anlattıkları eserlere denir?
Hatırat |
Şecere |
Vekayinâme |
Sefaretnâme |
Makale |
Gezgin çoğu kere, gittiği yerdekilerin bile fark edemeyeceği önemli olayları gözlemleyebildiği gibi; bazen de görmek istediği gibi veya eserini cazip kılmak maksadıyla abartılı yazabilir. Ancak tarih yazımında kullanılırken mutlaka verdiği bilgilerin başka kaynaklar ile sağlaması yapılmalıdır. Bu türün içinde sayılabilecek bir diğer kaynak çeşidi ise elçilerin başka ülkelere yaptıkları seyahatlerini anlattıkları Sefaretnâmelerdir. Bunun Osmanlıdaki en güzel örneği Mehmed Çelebi’nin 1720 yılında
Fransa’ya yaptığı elçilik görevini ve gördüklerini anlattığı Fransa Sefaretnâmesidir. Bunlar aynı zamanda diplomatik metin özelliklerini de taşıyabilirler. Cevap: D şıkkıdır.
14.Soru
I. Duvar yazısı
II. Dipinti
III. Graffiti
Hangileri ya da hangisi bir ilk çağ yapısının duvarında bulunabilir?
Yalnız III |
Yalnız I |
I,II |
I,II,III |
II,III |
Öncüllerin hepsi duvar yazıları veya türlerini içermektedir.
15.Soru
Tarihin tanımı yapılırken sık sık tarihçinin görevlerine de vurgu yapılır. Buna göre Tarihçinin
temel görevi aşağıdakilerden hangisidir?
Olayları mümkün olduğunca gerçeğine uygun olarak yansıtmalıdır. |
Vaka ya da olayı yeniden yaratmalıdır. |
Kaynaklardaki gözlemlerine dayanarak tarihi olayı kendi öğretileri doğrultusunda yorumlamalıdır. |
Tarihi olayları yorumlarken öznellik ön planda olmalıdır. |
Tarihi olayları sadece olduğu gibi aktarmalıdır. |
Tarihin tanımı yapılırken sık sık tarihçinin görevlerine de vurgu yapılır. Tarihçinin
temel görevi, olayları mümkün olduğunca gerçeğine uygun olarak yansıtmaktır.
Ama unutmamak gerekir ki, tarihçi “vaka’y›/olayı” yeniden yaratmamaktadır
16.Soru
Ortaçağ tarihiyle ilgili yazma eserler ve yazma kataloglarının tespit edilebileceği başlıca çalışmalar için aşağıdaki dillerden hangisine müracaat etmek diğerlerine göre faydalı olmaz?
Ortaçağ tarihiyle ilgili yazma eserler ve yazma kataloglarının tespit edilebileceği başlıca çalışmalar için aşağıdaki dillerden hangisine müracaat etmek diğerlerine göre faydalı olmaz?
Arapça |
Japonca |
Farsça |
Türkçe |
Osmanlıca |
Ortaçağ tarihiyle ilgili yazma eserler ve yazma kataloglarının tespit edilebileceği başlıca çalışmalar için Arapça, Farsça ve Türkçe’ye ayırarak incelemek mümkündür.
Doğru cevap b'dir.
17.Soru
Bütün eğitim programlarında tarih dersinin olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihin, öğrenmenin ve diğer bilimsel disiplinlerin temelini hazırlaması
|
Tarihin sadece sosyal bilimlerin değil, fen bilimlerine de temel teşkil etmesi
|
Tarihin diğer bilim dallarını anlamada bir alt yapı kazandırması
|
Tarihin bir toplumun geçmişte yaşadığı tecrübeleri aktarması
|
Tarihin insanın hayal dünyasını geliştirmesi
|
18.Soru
Osmanlı padişahlarından, Yavuz Sultan Selim’i anlatan Selimnâmeler ve Kanuni’yi anlatan Süleymannâmmeler gibi örnekler hangi tarih türünün örneklerindendir?
Öğretici tarih |
Araştırıcı tarih |
Nedennasılcı tarih |
Hikayeci tarih |
Rivayetçi tarih |
Tarihi günlük problemlerin çözümüne de bir araç olarak sunmak için böyle bir ayıklamaya gidilmesi veya salt güzel örneklerin seçilmesi öğretici tarihin zaaflarıdır. İslam tarihinde kaleme alınan ve daha ziyade Hz. Muhammed’in hayatını ve örnek kişiliğini işleyen Siyer kitapları; Osmanlı padişahlarından, Yavuz Sultan Selim’i anlatan Selimnâmeler ve Kanuni’yi anlatan Süleymannâmmeler gibi örnekler öğretici tarih tarzı eserlerindendir.
19.Soru
Helenler’in tarih anlayışlarında da önemli değişikliğe neden olan felsefe geleneği hangisidir?
Platon |
Aristoteles |
Kynikler |
Stoa |
Pythagoras |
Helenistik Dönemle birlikte, tek tek polis devletlerinden tek bir siyasi birliğe geçilmesi gibi büyük değişiklik Helenler’in tarih anlayışlarında da önemli değişikliğe neden oldu. Bu değişiklikte etkili olan düşünce sistemi Helenistik Çağ’ın bir ürünü olan Stoa felsefesidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazılı kaynaklardan değildir?
Edebi Kaynaklar |
İkincil Kaynaklar |
Epigrafik Kaynaklar |
Papirolojik Kaynaklar |
Nümismatik Kaynaklar |
B seçeneği dışında verilen tüm seçenekler, yazılı kaynakları oluştururken B seçeneği, antik tarihçilerin yazdıkları ve nesnel olmayan ikincil kaynaklar olarak adlandırılırlar.Doğru cevap B’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ