Tarih Metodu Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dünyada İslâmî yazmaların bulunduğu kütüphaneler ve bu kütüphanelerin yazma kataloglarına giriş niteliğindeki çalışmadır?
Fehârisu’l-mahtûtâti’l-’arabiyye fî’l-’âlem |
Fihristu’l-mahtûtâti’l-musevver |
Bibliographie des catalogues des manuscrits persans |
Türkiye’deki Yazma Koleksiyonları ve Bunların Kataloglarının Neşredilmesi |
Word Survey of Islamic Manuscripts |
Dünyada İslâmî yazmaların bulunduğu kütüphaneler ve bu kütüphanelerin yazma kataloglarına giriş niteliğindeki şu çalışma zikredilebilir: Word Survey of Islamic Manuscripts.
2.Soru
Eleştirel sosyal bilim yöntemine ile hangisi yanlıştır?
Diyalektik, aynı süreçte iki kutup arasındaki çatışmaya dayalı değişmeyi ifade |
Eleştirel sosyal bilimcilere göre pozitivist bilim dar, anti-demokratik ve aklın kullanımında hümanisttir. |
Toplumsal gerçeklik, görünen değil, görünenin ardında olandır. |
Toplumsal gerçeklik kendi içinde zıddını taşır ve zıddı ile paradoksal bir çatışma ve değişme ilişkisine girer. |
Eleştirel sosyal bilim yönteminin temel amacı, toplumsal dünyayı değiştirmek değil, onu incelemektir. |
Eleştirel sosyal bilim yönteminin temel amacı, sadece toplumsal dünyayı incelemek değil, onu değiştirmektir. Cevap E şıkkıdır.
3.Soru
- Düvel-i İslâmiyye,
- Manuel de généalo- gie et de chronologie pour l’histoire de l’Islam
- The Islamic Dynasties
- Devletler ve Hanedanlar
Yukarıda ortaçağ tarihi ile ilgili verilen başlıca jeneolojik eserlerden hangisi ya da hangileri Türk araştırmacılara aittir?
Yalnız III |
III, IV |
I, IV |
Yalnız IV |
I, III, IV |
Ortaçağ tarihi ile ilgili verilen başlıca jeneolojik eserler veren araştırmacılar ve eserleri; Halil Edhem[Eldem], Düvel-i İslâmiyye, İstanbul 1927 (bu eser esasen önceki eserin gözden geçirilmiş ilâveli tercümesi durumundadır); Eduard von Zambaur, Manuel de généalo- gie et de chronologie pour l’histoire de l’Islam, Yılmaz Öztuna, Devletler ve Hanedanlar, I-V, Ankara 1989-1991 (Ankara 1996).
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazıtbilim olarak adlandırılır?
Arkeoloji |
Antropoloji |
Etnografya |
Kronoloji |
Epigrafi |
Çözüm: Dilimize “yazıtbilim” diye çevirebileceğimiz, epigrafya Antikçağ’da taş,metal,tahta,kil ve seramik gibi sert maddeler üzerine yazılmış Helence ya da Latince yazıtların incelendiği bilim dalına verilen isimdir.Doğru cevap E’dir.
5.Soru
Takvîm-i Hânî ismiyle anılan ve daha çok malî alanda kullanılmak üzere tasarlanan takvim aşağıdaki hükümdarlardan hangisi zamanında düzenlenmiştir?
Melikşah |
Cengiz Han |
Gazneli Mahmut |
Gazan Han |
Hülagü |
İlhanlı Hükümdarı Gazan Han (1295-1304) zamanında daha çok malî alanda kullanılmak üzere Takvîm-i Hânî adıyla bilinen ve güneş esasına dayanan bir takvim düzenlenmiştir. Doğru cevap "D" seçeneğidir.
6.Soru
İlkçağ kavimleri arasında tarihçilikte ileri giden uygarlık hangisidir?
Hellen |
Roma |
Hitit |
Pers |
Bizans |
İlkçağ kavimleri arasında tarihçilikte Hititler’in ileri gitmiş oldukları görülmektedir.
7.Soru
Aşağıdaki sosyal bilim yöntemlerinden hangisi insanların neye karar vermiş olduğunun ancak onun eyleminin gerisindeki niyetin açığa çıkarılmasıyla keşfedilebileceğini savunmaktadır?
Pozitivist
|
Yorumlayıcı
|
Eleştirel
|
Post pozitivist sosyal
|
Post Marksizm
|
8.Soru
Bir metni değiştirmeden kendi yazıldığı alfabeden başka alfabeye çevirmeye ne denir?
Tercüme |
Dönüştürme |
Transkript |
Transfer |
Aktarma |
Transkript: Bir metni değiştirmeden kendi yazıldığı alfabeden başka alfabeye çevirmeye denilir. Bu çevirme yapılırken, çevrilen alfabedeki harflerin eksik olması halinde bazı özel işaretler kullanılır. Transliterasyon adı da verilen bu iş bir tercüme değildir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Helence “nomisma” sözcüğünün karşılığıdır?
Kağıt |
Tablet |
Sikke |
Heykel |
Çömlek |
Helence nomisma (=sikke) sözcüğünden gelen “nümismatik”, Antikçağ sikkelerini ekonomik, tarihsel, kültürel ve sanatsal yönleriyle inceleyen Eskibatı temel biliminin adıdır.
10.Soru
Kitabu’l-İber (İbretler Kitabı) adlı eseri ile tanınmış ve bu kitabın girişi niteliğindeki
Mukaddime (Önsöz) adlı eseri ile büyük bir ün kazanmış filozof kimdir?
İbn Haldun |
Hallac-ı Mansur |
İbn Arabi |
Yunus Emre |
Hacı Bektaş-ı Veli |
İbn Haldun Arap kökenli Müslüman bir filozoftur. İspanya’da ve Kuzey Afrika’da yaşamıştır. Kitabu’l-İber (İbretler Kitabı) adlı eseri ile tanınmıştır. Bu kitabın giriş niteliğindeki Mukaddime (Önsöz) adlı eseri ile büyük bir ün kazanmıştır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Tarih alanında her türlü bilimsel çalışmanın ilk koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
Kaynak Bilgisi |
Kültür Kalıntıları |
Edebi Kaynaklar |
Epigrafik Kaynaklar |
Stel |
Tarih alanında her türlü bilimsel çalışmanın ilk koşulu “kaynak bilgisi”dir. “Kaynak” tarihsel gelişimin akışına belirleyebilmek için elimizde var olan her türlü olanak demektir. Eskiçağ Tarihi’nde “kaynak” kavramı Önasya ve Mısır’daki Eskidoğu kültürlerinin ve Helen-Roma uygarlıklarının etki alanlarındaki tüm mirası kapsamaktadır.Doğru cevap A’dır.
12.Soru
Yazmaların ya da ilk basmaların sonunda yer alan ve yazar, kitap adı ve basım yeri gibi bilgilerin verildiği bölüme ne ad verilir?
Kolofon |
İstinsah |
Tenkit |
Suret |
Ta'lik |
Doğru yanıt kolofondur. Diğerleri tarihi kaynakların eleştirisiyle ilgili farklı terimlerdir.
13.Soru
İlk süreli yayın aşağıdaki şehirlerden hangisinde yayınlanmıştır?
Paris
|
Roma
|
Londra
|
Bağdat
|
İstanbul
|
14.Soru
Romalılar arasında Latince olarak ilk kez tarih alanında eser veren kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Augustus |
Ammianus Marcellinus |
Marcus Tullius Cicero |
M. P. Cato |
Hadrianus |
Romalılar arasında Latince olarak ilk kez tarih alanında eser veren kişi M. P. Cato olmuştur. Yedi kitaptan oluşan Origines (= Kökenler) adlı eserinde Roma’nın başlangıcından kendisinin öldüğü M.Ö. 149 yılına kadar olan tarih olaylarını anlatmıştır. Cevap:D şıkkıdır.
15.Soru
Sözlü kültürün en yaygın türlerinden biri olan, genellikle olağanüstü olayları, tanrı, tanrıça gibi tabiatüstü varlıkları konu edinen şiir (nazım) türündeki anlatımlara ne ad verilir?
Hikaye |
Destan |
Tarihi Şiir |
Menkıbe |
Atasözü |
Destanlar: Sözlü kültürün en yaygın olan türleridir. Genellikle, olağanüstü olaylar, tanrı, tanrıça gibi tabiatüstü varlıkları konu edinen şiir (nazım) türündeki anlatımlardır. Konularına göre, kahramanlık destanları veya metafizik (tabiatüstü) destanları diye sınıflandırılırlar. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Bir eseri kopyalayan kimse için uygun düşen kelime aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir.
Hermeneutik |
Nomolojik |
Suğur |
Müstensih |
Suret |
Bir eseri kopyalama işine istinsah; kopyayı yapana de müstensih denilir. Kopya bir eserin sonunda müstensihin ismi de bulunabilir.
17.Soru
Tarihi malzemelerin eleştirisi yapılırken kullanılan yöntemlerden hangisi iç eleştiri olarak değerlendirilir?
Eserin adının belirlenmesi |
Eserin yazarının belirlenmesi |
Eserin yazılış tarihinin belirlenmesi |
Olayların eleştirisi |
Belgelerin eleştirisi |
Dış eleştiri, tarihi malzemelerin ne dereceye kadar belge değeri taşıdığını inceler, onları kabul eder veya red eder. iç eleştiri ise aynı tarihi malzemenin içerisindekilerin doğruluğunu, gerçeğe uygunluğunun derecesini ortaya koyar. Olayların eleştirisi iç eleştiri olduğundn cevap D şıkkıdır.
18.Soru
“Comte’un önerdiği evrimsel gelişme modeline göre insan düşüncesi bütün olgu ve olayları,
I. bilimsel olarak
II. soyut güçlerle
III. doğaüstü güçlerle
açıklamaya çalışır.” şeklinde bir sıralamayla vermiş olursak aşağıdaki hangi sıralama doğru bir sıralama olur?
Teolojik-Metafizik-Pozitif |
Teolojik-Pozitif-Metafizik |
Pozitif-Metafizik-Teolojik |
Pozitif-Teolojik-Metafizik |
Metafizik-Teolojik-Pozitif |
Doğru sıralama C şıkkında verilmiştir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin tarihi sözlüklerinden birisidir?
Kâmûsu'l-Muhît |
Codex Cumanicus |
Lugat-nâme |
Ferheng-i Fârsî |
Kâmûs-ı Türkî |
Tarih boyunca Türkçe ile ilgili bir çok sözlük meydana getirilmiş olup bunlardan bir tanesi Kumanlara (Kıpçaklar) ait olan ve müellifi bilinmeyen Codex Cumanicus adlı Türkçe sözlüktür. Doğru cevap "B" seçeneğidir.
20.Soru
''Olayları yazmak değil; aynı zamanda onlardan faydalı sonuçlar da çıkarmak olduğunu'' savunan bir Tarihçi buna göre aşağıda verilenlerden hangi tarih yazılış tarzını benimsemiş görünmektedir.
Hikayeci tarih |
Rivayetçi tarih |
Pragmatik tarih |
Nedennasılcı tarih |
Araştırıcı Tarih |
Literatürümüzde bu tarza “Şe’nî tarih” de denir. Öğretici (Pragmatik) tarihte maksat sadece olayları yazmak değil; aynı zamanda onlardan faydalı sonuçlar da çıkarmaktır
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ