Tarih Metodu Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gök-Türk dönemine ait en eski tarihli yazıt aşağıdakilerden hangisidir?
Mahan Tigin’in mezar taşı |
Tonyukuk yazıtı |
Kültigin’in mezar taşı |
Yenisey yazıtı |
Bilge Kağan’ın mezar taşı |
1956 yılında Moğolistan’ın Bugut şehri yakınında bulunan ve Gök-Türkler dönemine ait olan yeni bir yazıttır. Bilim dünyasına önemli yenilikler kazandırdı. Bu yazıt, Gök-Türk döneminde yazılanların en eski tarihlisiydi. Gök-Türklerin ilk kağanı Bumin’in oğlu Mahan Tigin’in mezar taşı olan bu yazıtın 581’de dikildiği tahmin edilmektedir. Taşın üç tarafı Soğd dilinde yazılmış olup, dördüncü yüzü Sanskrit ve Brahman dillerindedir. Doğru cevap A’dır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilk dönem Osmanlı tarihçiliğinde dönüm noktası olmuştur?
Enverî |
Tursun Bey |
Gelibolulu Mustafa Âli |
İbn Kemal |
İdris-i Bidlisi |
İbn Kemal ilk dönem Osmanlı tarihçiliğinde dönüm noktası olmuştur.
3.Soru
Mehmed Neşri’ye ait Kitab-i Cihannümânın da kaynağı sayılan Aşikpaşazâde Tarihi hangi kaynak çeşidine girmektedir?
Vakanüvis Tarihi
|
Vekayinâme
|
Birinci elden kaynak
|
Menâkıbnâme
|
İkinci elden kaynak
|
4.Soru
Araştırmacılara ve okuyuculara gelişmeleri öz bir şekilde ve oluş sırasına göre veren kaynaklar aşağıdakilerden hangisidir?
Bibliyografyalar |
Ansiklopediler |
Kronolojiler |
Resmi yayınlar |
Anılar |
Tarih araştırmalarında kullanılacak temel başvuru kaynaklarından biri de kronolojilerdir. Bu kaynak grubu araştırmacılara ve okuyuculara gelişmeleri ve olayları öz bir şekilde oluş sırasına göre verir.Doğru yanıt C şıkkıdır.
5.Soru
I. İslam dünyasında ilk örneklerine XIV. yüzyılda İlhanlılar zamanında rastlanmıştır.
II. En eski örnekleri Ankara, Kırşehir, Ani ve Bakü şehirlerindedir.
III. İktisadi düzenlemelerle ilgili kıymetli bilgiler içerir.
Yukarıda bazı özellikleri verilen kaynak türü aşağıdakilerden hangisidir?
Vakfiyeler |
Vergi Kitabeleri |
Nümizmatik Kaynaklar |
Münşeat Mecmuaları |
Vekâyinâmeler |
Bazı özellikleri verilen kaynak türü vergi kitabeleridir.
6.Soru
I.Orta Asya modern tarih yazıcılığının öncülerindendir.
II. Yazmış olduğu Ali Şir Nevai ve Uluğ Bek monografileri Türkçeye kazandırılmıştır.
III. İslam Ansiklopedisine 247 madde yazarak katkı sunmuştur.
Yukarıda Genel Türk Tarihi alanına sunduğu bazı katkıları verilen ünlü tarihçi-yazar kimdir?
Arminus Vambery |
Mûnis |
V. V. Barthold |
Christian Noack |
İsmail Gaspıralı |
Soruda bazı niteliklerinden bahsedilen ünlü tarihçi ve yzara V. V. Barthold'dür.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Âşık Paşa-zâde tarafından yazılan Tevârih-i Âl-i Osman adlı eserle ilgili doğru bir ifade değildir?
Tamamen Osmanlılara hasredilmiştir. |
Osmanlının kuruluşundan 1478’e kadarki olayları konu etmiştir. |
Ağır bir dil ve üslûpla kaleme alınmıştır. |
Manzum parçalara da yer verilmiştir. |
Türkçe nesirle yazılmış ilk Osmanlı tarihidir. |
Bahsedilen eser sade bir dil ve üslupla yazılmıştır. C şıkkı doğru yanıttır.
8.Soru
İslam dünyasının dili, tarihi, edebiyatı ve kültürüyle ilgili Türkiye’deki ilk büyük ansiklopedi hangi kurum tarafından yayınlanmaya başlanmıştır?
Diyanet İşleri Başkanlığı |
Kültür Bakanlığı |
Milli Eğitim Bakanlığı |
Türk Tarih Kurumu |
Türkiye Diyanet Vakfı |
Söz konusu eser İslâm Alemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Bibliyografya Lügati adlı eserdir ve 1940-1988 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanmıştır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkistan hanlıklarındaki tarih yazıcılığı hakkında doğru bir ifade içermez?
Yerel tarih yazıcılığı özellikle XVI. yüzyıldan itibaren gelişme göstermiştir. |
Tarihçinin temel amacı hamilerinin yönetimini meşrulaştırmaktır. |
Yöneticilerin ve hanedanlıklarının kökeni ana konuyu oluşturur. |
Tarih yazma geleneği İslam öncesine kadar uzanır. |
Okuyucuya hoşça vakit geçirme işlevi de gördüğü olmuştur. |
D şıkkı dışında diğer şıklar Türkistan hanedanlıklarındaki tarih yazıcılığının özelliklerindendir. Ancak bu tarih yazıcılığının İslam öncesi döneme ait izler taşıdığı söylenemez.
10.Soru
Divan-ı Hümayûnda kayıtların tutulduğu yazı çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
Nesih |
Kûfi |
Siyakat |
Rika |
Divanî |
Divanî: Osmanlılar zamanında özellikle erken dönemlerde Divan-ı Hümayûnda kayıtların tutulduğu yazı çeşididir. Hızlı ve ince kalem ile yazılana divanî kırması adı verilirdi.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet tarihinin birincil kaynakları arasında gösterilemez?
Meclis zabıt cerideleri |
Kadro dergisi |
Nutuk |
İsmet İnönü'nün hatıraları |
Muhallefat defterleri |
Muhallefat defterleri, malları müsadere edilen kişilerin mallarının işlendiği defterlere Osmanlılar tarafından verilen isim olup, yeniçağ tarihçilerinin birincil kaynakları arasında sayılabilir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde eser vermiş tarihçileri ve eserlerini ele almıştır?
Joseph von Hammer |
İsmail Hami Danişmend |
Johann Wilhelm Zinkeisen |
Bursalı Mehmed Tahir |
İsmail Hakkı Uzunçarşılı ve Enver Ziya Karal |
Osmanlı döneminde eser vermiş tarihçiler ve eserleri için bakılacak bazı el kitaplarından biri de Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellişeri, I-III, İstanbul 1915-1924 adlı eseridir.
13.Soru
“Ortaçağ tarihiyle ilgili araştırma yapan doğulu ve batılı araştırmacılar için, bu sahada ……. dilindeki yayınların belirlenmesi daima önemli bir sorun olmuş, bu sorun ise Yuri Bregel tarafından hazırlanan Bibliography of Islamic Central Asia adlı çalışmayla Orta Asya için aşılmıştır.”
Yukarıdaki tümcede boşluk bırakılan yere hangi dilin yazılması doğru olur?
Farsça |
Çince |
Kazakça |
Moğolca |
Rusça |
Yuri Bregel tarafından hazırlanan Bibliography of Islamic Central Asia adlı çalışma Rusça dilindeki yayınların belirlenmesi sorununu Orta Asya için aşılmasını sağlamıştır.
14.Soru
Yerleşik hayata geçen Uygurluların, kültürlerine kattığı en önemli değişiklik aşağıdakilerden hagisidir?
Dillerinde değişikliğie gidilmiştir |
Kitabelerden, edebi eser yazımına geçilmiştirc |
Dinlerini değiştirmişlerdir |
Heykelcilik,Resim sanatı bu dönemde başlamıştır |
Müzikte yeni enstrümanlar icat edilmiştir |
Yerleşik hayat tarzı Uygur kültüründe önemli değişikliklere yol açtı. Bunun en bariz tesirleri dilde oluşan değişikliklerdir. Gök-Türk Türkçesinde somut kavramlar, at, kağan, halk, boy isimleri, savaş ve bunlarla ilgili kelimeler hâkimdi. Uygur Türkçesi ise Mani ve Budist din kitaplarından yapılan çeviriler sebebiyle epeyce değişti; soyut kavramlar ve sıfatlar yönünden zenginleşti.Doğru cevap A’dır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları, araştırmalarda kullanılacak metod ve kaynakları ele alan yazarlardan birisi değildir?
Ahmed Asım Cenânîoğlu |
Zeki Velidi Togan |
Jean Sauvaget |
Yusuf Ziya Kavakçı |
Cl. Cahen |
Her alanda olduğu gibi Ortaçağ alanında da bir araştırmacının, her şeyden önce Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları ve bu sorunların aşılmasında kullanılacak kaynak türleri ve metodlar hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları, araştırmalarda kullanılacak metod ve kaynaklar Jean Sauvaget, Cl. Cahen, Zeki Velidi Togan ve Yusuf Ziya Kavakçı gibi araştırmacılar tarafından incelenmiştir.
16.Soru
Aşağıda Osmanlı tarihçilerinden hangisi devlet bürokrasisinde yer aldıktan sonra emeklilik döneminde yazdığı eserinde yalnızca II. Mehmed dönemine ait olayları anlatmıştır?
Aşıkpaşazade |
Neşri |
Tursun Bey |
Mahmud Paşa |
Şükrullah |
Söz konusu tarihçi maliye bürokrasisinde görevler üstlenmiş ve eserini Arapça ve Farsça karışımı ağır bir dille yazmış olan Tursun Bey'dir. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Yazının dünyanın hangi bölgesinde ortaya çıktığı düşünülmektedir?
Önasya |
Uzakdoğu |
Güney Afrika |
Kuzey Amerika |
Batı Avrupa |
Yazı, MÖ 3200'li tarihlerde Ön Asya'da ortaya çıkmıştır.
18.Soru
Osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından olan Ruzna^meler hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Padişahların hayatlarının gün gün anlatıldığı eserlerdir. |
Yavuz Sultan Selim döneminin anlatıldığı eserlerdir. |
Kanuni Sultan Süleyman döneminin anlatıldığı eserlerdir. |
Osmanlı seferlerinin detaylı olarak anlatıldığı eserlerdir. |
Devlet adamlarının padişahlara tavsiyelerini içeren eserledir. |
18. yüzyılda karşımıza çıkan Ruzna^meler sır ka^tipleri tarafından tutulan padişahlarının hayatının gün gün anlatıldığı eserlerdir. Bunlardan ilki Sır Ka^tibi Hıfzi Ağa’nın Ruzna^me-i Sultan Mahmud Han isimli eseri ilk tespit edilen Ruzna^medir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında aşağıdakilerden hangisi gelir?
Bozkır İmparatorluğu |
Erken İç Asya Tarihi |
Türk Milli Kültürü |
Türk Halkları Tarihine Giriş |
Türklerin Tarihi |
Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında René Grousset’in Bozkır İmparatorluğu gelir. Doğru cevap A’dır.
20.Soru
Pozitivist sosyal bilim yöntemini ortaya koyan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Emile Durkheim
|
Auguste Comte
|
Max Weber
|
Wilhelm Dilthey
|
Erch Fromm
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ