Tarih Metodu Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. İran tarih yazıcılığının en büyük eserlerinden biridir.
II. İlhanlı veziri Reşîdu'd-dîn Fazlullah tarafından yazılmıştır.
III. İslam coğrafyası dışında kalan milletlerin tarihini de içermektedir.
IV. Tebriz'in uluslararası bir kültür merkezi haline gelmesiyle yakından ilgilidir.
Yukarıda bazı özellikleri verilen eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Târih-i Cihân-guşâ |
Ta'rîhu Yemînî |
Târîhu'l-vuzerâ |
Câmi'u't-tevârîh |
Zubdetu't tevârîh |
Doğru yanıt D şıkkında adı geçen eserdir.
2.Soru
Moğolların dini hakkında bilgi edinmesi ve onları Hıristiyanlığa davet etmek üzere Papa tarafından Moğol ülkesine gönderilen seyyah aşağıdakilerden hangisidir?
İbn Battuta |
Sigusmund von Herbersteyn |
Marco Polo |
Wilhelm von Rubruck |
Plano Carpini |
Plano Carpini, Moğolların dini hakkında bilgi edinmesi ve onları Hıristiyanlığa davet etmek üzere Papa tarafından Moğol ülkesine gönderilmişti. Carpini, Kiev, Dniyeper, Don, Volga yolunu takip ederek 1246’da Altın Orda başkenti olan Saray’a ulaşmıştır. Batu Han onu uzun bir yolculuğa çıkararak Moğolistan’daki Karakurum’a göndermiştir. Seyahatnamesinde bozkır hayatı, Moğol gelenek ve inançları, Moğolların Ruslarla ilişkileri konusunda önemli bilgiler vermiştir. Doğru cevap E’dir.
3.Soru
İslâm’ın ilk dönemlerindeki tarih yazıcılığı aşağıdaki ilimlerden hangisi ile en yakın ilişki içindedir?
İslâm’ın ilk dönemlerindeki tarih yazıcılığı aşağıdaki ilimlerden hangisi ile en yakın ilişki içindedir?
Hadis |
Akaid |
Fıkıh |
Kelam |
Mahreç |
İslâm’In ilk dönemlerindeki tarih yazıcılığı hadislerin toplanması ve nakledilmesi ile biyografi yazımı biçimindedir. İlk dönem biyografilerinin temel konusu peygamberin hayatı ve başlıca motivasyonu da teolojiktir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk'ün söylev ve demeçlerinden oluşan ve Türk İnkila^p Tarihi Enstitüsü tarafından yayınlanan beş ciltlik eserin içerdiği konulardan birisi değildir?
Osmanlı tarihi |
Türkiye Devleti'nin siyasal-ideolojik yapılanması ve devrimler |
1918-1937 yılları arasındaki siyasal olayların nitelikleri |
Kalkınma politikaları |
Bağımsız bir ülkenin istikameti |
Beş ciltten oluşan bu eserde Atatürk'ün çeşitli yerlerde yaptığı konuşmalar, röportajlar ve nutuklara yer verilmiştir. Bu konuşmalarda Atatürk genellikle devrimler, kalkınma ve kendi yaşadıkları dönemin değerlendirilmesi şeklindedir. İçerisinde Osmanlı tarihini içeren kapsamlı değerlendirilmeler yoktur.
5.Soru
I. Hükümdar unvanları
II. Hükümdarların tahta çıkış yılları
III. Siyasî isyanlar
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri nümizmatik kaynakların Ortaçağ tarihi araştırmalarında tespit açısından sahip olduğu önem kapsamındadır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Nümizmatik kaynaklar özellikle vekâyinâmelerin suskun kaldığı ya da çelişkili
bilgiler verdiği durumlarda, hükümdarların tahta çıkış veya tahttan iniş yıllarının
tespiti, hükümdar unvanları, siyasî isyanlar, taht kavgaları ve hâkimiyet ilişkilerinin tespiti açısından Ortaçağ tarihi araştırmalarında büyük bir öneme sahiptirler.
6.Soru
Oniki Hayvanlı Türk Takvimi adlı eseriyle bu alanda önemli bir boşluğu dolduran tarihçi aşağıdakilerden hangisidir?
Fuad Sezgin |
Zeki Velidi Togan |
Yılmaz Öztuna |
Osman Turan |
Fuad Köprülü |
Türkler tarih boyunca kendilerinin düzenledikleri bazı takvimleri kullanmışlardır. Bunlardan biri de On İki Hayvanlı Türk Takvimi'dir. Bu takvimle ilgili en önemli çalışmayı ise ünlü Selçuklu tarihçisi Osman Turan yapmış ve 1941 yılında Oniki Hayvanlı Türk Takvimi isimli eserini neşretmiştir. Doğru cevap "D" seçeneğidir.
7.Soru
Ceditçilik konusunda klasik hâlini almış bir çalışma olan, Türkiye’ye geldikten sonra yayınladığı Kazan Türkleri eseri kendisi de bizzat Ceditçi gelenekten gelen hangi yazara aittir?
Abdullah Battal-Taymas |
Abdülkadir İnan |
Cafer Seydahmet |
Mirza Bala |
Z. Velidi Togan |
Ceditçilik konusunda klasik hâlini almış bir çalışma olan, Türkiye’ye geldikten sonra yayınladığı Kazan Türkleri eseri kendisi de bizzat Ceditçi gelenekten gelen Abdullah Battal-Taymas'a aittir.
8.Soru
I.Moğalistan’da Göktürkler dönemine ait olan bir yazıttır.
II.Bu yazıt Göktürk tarihinde yazılan en eski yazıttır.
III.Göktürkler’in ilk Kağan’ı Bumin’in oğlu Mahan Tigin’in mezar taşıdır.
IV Yazıtın ilginç bir özelliği de tepesinde bulunan kurt ve kurdun karnında insan figürü kabartması bulunmasıdır.
Yukarıdakilerden yola çıkarak aşağıdaki hangi yazıta ulaşılabilir?
Yenisey Yazıtları |
Orhun Yazıtları |
Şine-Usu Yazıtı |
Bugut Yazıtı |
Kara Balagasun Yazıtı |
I,II,III ve IV. Maddeler Bugut Yazıtı’nı işaret etmektedir. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları, araştırmalarda kullanılacak metod ve kaynakları inceleyen genel nitelikli iki çalışmadan biridir?
Introduction a l’histoire du Monde Musulman Médiéval VIIe XVe siècle |
Umumi Türk Tarihine Giriş |
The Turkic Languages and Peoples |
Einführung in die Zentralasienkunde |
Die frühenTürken in Zentralasien: Eine Einführung in ihre Geschichte und Kultur |
Ortaçağ tarihi araştırmalarının başlıca sorunları, araştırmalarda kullanılacak metod ve kaynaklar Jean Sauvaget ve Cl. Cahen tarafından hazırlanan genel nitelikli şu iki çalışmada incelenmiştir: J. Sauvaget, Introduction to the History of theMuslim East, ed. Cl. Cahen, Los Angeles 1965 (Farsça tercümesi: Medhal-i târîh-işark-i İslâmî, Farsça terc. Nûş Aferîn Ensârî, Tahran 1366/1987); Cl. Cahen, Introduction a l’histoire du Monde Musulman Médiéval VIIe XVe siècle, Paris 1982(Farsça tercümesi: Der-âmed-i ber-târîh-i İslâm der-kurûn-i vustâ, Farsça terc.Esedullâh ‘Alevî, Meşhed 1370/1991).
10.Soru
Tairihi "zaman içinde insanların ilmi" olarak tanımlayan tarihçi aşağıdakilerden hangisidir?
Ernest Bernheim |
Léon-Ernest Halkin |
Macit Gökberk |
Marc Bloch |
Zeki Velidi Togan |
Bu tanımı yapan tarihçi Marc Bloch'tur.
11.Soru
Altın Orda döneminden günümüze kadar gelebilen en önemli eser olan Tarih-i Dost Sultan adlı kitabı aşağıdakilerden hangisi yazmıştır?
Akdes Nimet Kurat |
İlyas Kamalov |
Mirza Haydar |
Ötemiş Hacı |
Temir Kutlug |
Altın Orda döneminden günümüze kadar gelebilen en önemli eser, 1550’de Ötemiş Hacı’nın yazdığı Tarih-i Dost Sultan adlı kitaptır.
12.Soru
Orta Asya Türkleri'nin "en büyük Özbek şairi" olarak yücelttiği yazar kimdir?
Yusuf Has Hacib |
Ali Şir Nevai |
Kaşgarlı Mahmud |
Nesimi |
Aşık Paşa |
Türklerinin ortak edebi dili olan Çağatayca “eski Özbek dili” olarak adlandırıldı. Ali Şir Nevaî “en büyük Özbek şairi” olarak yüceltildi. Doğru cevap B seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tanınmış Türk tarihçisi İbrahim Kafesoğlu’nun eseridir?
Bozkır İmparatorluğu |
Erken İç Asya Tarihi |
Türklerin Tarihi |
Türk Milli Kültürü |
Türk Halkları Tarihine Giriş |
Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında René Grousset’in Bozkır İmparatorluğu gelir. Klasik bir el kitabı niteliğinde olan bu eser Avrupa merkezci bir bakış açısıyla kaleme alınmıştır. Tanınmış Türk tarihçisi İbrahim Kafesoğlu’nun Türk Milli Kültürü siyasi tarih ve Türk devlet teşkilatı açısından önemlidir. Türk tarihi hakkında derli toplu bilgi edinmek için Jean-Paul Roux’nun Türklerin Tarihi adlı eserine bakılabilir. Kitap yer yer tuhaf değerlendirmeler içermekle birlikte akıcı bir üslupla kaleme alınmıştır. Denis Sinor’un derlediği Erken İç Asya Tarihi seçkin akademisyenlerin katkılarını bir araya getirmiştir. XIII. yüzyıl öncesi İç Asya tarihini kapsamaktadır. Amerikalı Türkolog Peter Golden’ın Türk Halkları Tarihine Giriş adlı eseri de temel başvuru kaynaklarındandır.
14.Soru
Muhammed Salih'in Şeybani-name adlı Şeybani Han'ın seferlerini anlattığı eseri aşağıdaki dillerden hangisinde yazılmıştır?
Farsça |
Arapça |
Çağatay Türkçesi |
Uygurca |
Moğolca |
Muhammed Salih'in Buhara Hanlığı hükümdarı Şeybani Han'ın seferlerini anlattığı Şeybani-name adlı eseri Çağatay Türkçesi ile yazılmıştır. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
I. Aristarchi Bey
II. Gabriel Narodunkyan Efendi
III. Mahmud Raif Efendi
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri on dokuzuncu yüzyılda yabancı dilde tarihler kaleme alan yazarlardandır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
On dokuzuncu yüzyılda çok sayıda Osmanlı tarihçisi tarafından yabancı dilde tarihler kaleme alınmıştır. Bu müellifler arasında Mahmud Raif Efendi, Gabriel Narodunkyan Efendi, Mahmud Muhtar Paşa, Mizancı Murad Bey, Aristarchi Bey sayılabilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut dönemini araştıran bir tarihçinin başvuracağı kaynaklardan birisi değildir?
Ca^bi^ tarihi |
Teda^birü’l-Gazavat |
Tarih-i Vak’a-i Cezire-i Sakız |
U¨ss-i Zafer |
Mir’at-ı Hakikat |
Canikli Ali Paşa tarafından yazılan Teda^birü’l-Gazavat devlet kurumlarını tenkit eden, askeri, mali ve idari konularda yapılması gereken reformları konu alan bir eserdir. Ancak bu eser 1774-1776 yılları arasında kaleme alındığından II. Mahmut dönemine ilişkin bilgiler içermez. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Ferman, hakanın mektubu, buyruğu anlamında olan kelime hangisidir?
Varlık |
Düzen |
Yarlık |
Birlik |
Dirlik |
erman, hakanın mektubu, buyruğu anlamında olan kelime Yarlıktır.
18.Soru
Aşağıdakilerden ansiklopedilerden hangisi henüz tamamlanmamıştır?
Cumhuriyet Ansiklopedisi |
Türk Ansiklopedisi |
Hayat Ansiklopedisi |
İslâm Ansiklopedisi |
Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi |
Türk ve İslâm Tarihi’yle ilgili Türkiye Diyanet Vakfı’nın 1988’den beri yayınlamaya başladığı ve henüz tamamlanamayan İslâm Ansiklopedisi ilk başvuru eserleri arasında anılmaya değerdir.
19.Soru
Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında René
Grousset’in hangi eseri gelir?
Bir yalnızlık kurgusu |
anılarım ve ben |
her yerde fırtına |
Bozkır imparatorluğu |
son imparator |
Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında René
Grousset’in Bozkır imparatorluğu gelir
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihi bir metin incelenirken yapılan dış eleştirinin ilk basamağıdır?
Amacını yazmak |
Yazarını belirlemek |
Yazılış tarihini sunmak |
Yazıldığı yeri ortaya koymak |
Sayfa sayısını aktarmak |
Tarihi bir metin incelenirken yapılan dış eleştirinin ilk basamağı yazarını belirlemektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ