Tarihi Coğrafya Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ahmed Rıfat’ın 7 ciltlik “Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye” eseri tarihi coğrafyanın hangi dönemine denk gelmektedir?
Batıdan ilk transferler ve başlangıç dönemi |
karmaşa dönemi |
arayışlar dönemi |
yeniden başlangıç dönemi |
modern tarihi coğrafyanın kuruluş dönemi |
Ahmed Rıfat’ın 7 ciltlik “Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye” eseri tarihi coğrafyanın Batıdan ilk transferler ve başlangıç dönemine denk gelmektedir. Doğru yanıt A’dır.
2.Soru
Dünya’nın tasviri yanında harita yapımında da uğraşan ve “Coğrafya Kılavuzu” isimli kitabı bulunan coğrafyacı aşağıdakilerden hangisidir?
Platon |
Eratosthenes |
Anaksimander |
Hipokratus |
Ptolemaios |
Ptolemaios (MS. II. yüzyıl) (İslam literatüründe Batlamyus) uzun süre temel coğrafya eseri kabul edilen ‘Geographike Hyphegesis/Coğrafya K›lavuzu’ adlı kitabında; Dünya’nın tasviri yanında harita yapımı üzerinde de yoğunlaşmıştır.
3.Soru
I. Kartografik
II. CBS
III. GPS
IV. Çok zamanlı analiz
Yukarıdakilerden hangileri Tarihi coğrafya araştırmalarında yararlanılan yöntemlerdendir?
I, II |
I, II, III, IV |
I, III |
II, III, IV |
III, IV |
Seçeneklerin tamamı tarihi coğrafya araştırmalarında yararlanılan yöntemlerdendir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
4.Soru
I.Paleocoğrafya II.Tarihi Coğrafya III. Çağdaş Coğrafya IV.Planlama Coğrafyası Yukarıdakilerden hangileri geçmişe ait bilgi ve belgelerin kullanıldığı, geçmişe ait araştırmaların yapıldığı coğrafyanın kronolojik incelemeler yapılan bölümleridir?
I-II |
I-III |
II-III |
II-IV |
III-IV |
Paleocoğrafya ve Tarihi Coğrafya, geçmişe ait araştırmalar yapmaktadır. Çağdaş Coğrafya günümüz coğrafyası ve Planlama Coğrafyası ie geleceğin coğrafyası olarak tanımlanmaktadır.
5.Soru
Ana Britannica’da “yeryüzünün belirli bir bölgesinin, jeolojik olguların geçmişin belirli bir zamanındaki coğrafyasının belirlenmesini konu alan bilim dalı” şeklinde tanımlanan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Paleocoğrafya |
Tarihi Coğrafya |
Eleştirel Coğrafya |
Modern Coğrafya |
Bölgesel Coğrafya |
Yeryüzünün belirli bir bölgesinin, jeolojik olguların geçmişin belirli bir zamanındaki coğrafyasının belirlenmesini konu alan bilim dalı Paleocoğrafyadır.
6.Soru
Paleocoğrafyanın araştırdığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Oalosen Dönem |
Eosen Dönem |
Oligosen Dönem |
Pliyosen Dönem |
Holosen Dönem |
Bir canlı kalıntısının fosil olarak kabul edilebilmesi için, günümüz coğrafi şartlarından farklı bir dönemde yaşamış olması gerektiği bilinen bir gerçektir. Bu da genellikle Holosen dönem öncesi yani günümüzden 10.000 ve MÖ. 8.000 yılı öncesine karşılık gelmektedir. Bu tarihin aşağı yukarı Neolitik dönem başlangıcına da karşılık gelmesi, durumu biraz daha kuvvetlendirmektedir. Dolayısıyla paleocoğrafyanın araştırdığı dönemin Holosen öncesi dönem olduğunu kabul etmek doğru bir yaklaşım olacaktır.
7.Soru
“Ufuk derinliği” kavramından yola çıkarak Dünya’nın çevresini 41.297 km olarak hesaplayan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Biruni |
Thales |
Batlamyus |
Pisagor |
Hipokratus |
Dünyanın şekli ve boyutları hakkında doğru fikirleri olan Biruni "ufuk derinliği" kavramından yola çıkarak Dünya'nın çevresini 41.297(bugün 40.000 kabul edilir) km olarak hesaplamıştır.
8.Soru
Tarihi coğrafyadan ilk bahsedenlerden biri olan ve “Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye” isimli ansiklopedik sözlüğü bulunan coğrafyacı aşağıdakilerden hangisidir?
Mesut Elibüyük |
Şevket Işık |
Murat Ağarı |
Ahmed Rifat |
Zeki Velidi Togan |
Ahmed Rifat, 1881 yılında basılan 7 ciltlik “Lügat-› Tarihiye ve Coğrafiye” isimli sözlüğün yazarıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ömeri'nin 1349 yılında kaleme aldığı tarih ve coğrafyanın detaylı bir şekilde ele alındığı eserinin adıdır?
Kitab-ı Tahkik ma li’l-Hind |
Mesalikü’l-ebsar fi memaliki’l-emsar |
Fütuhü’l-Buldan |
Tarih-i Ebu’l-Fida |
Mukaddime |
Ortaçağ İslam coğrafyacılarından bazıları aynı zamanda tarih, felsefe, astronomi vb. alanlarda eser yazmışlar, bazılarında hepsini bir arada ele almışlar ve böylece özellikle tarih-coğrafya yakınlığı ve kaynaşmasının örneklerini sunmuşlardır. Örneğin, Yakut (ö. 1229) eserlerinde tarih ile coğrafya arasında yakın bir ilişki bulunduğunu ileri sürmüş; Ömeri (ö. 1349) tarafından telif edilen “Mesalikü’l-ebsar fi memaliki’l-emsar” adlı devasa ansiklopedik eserdir.
10.Soru
Hangisi Association of American Geographers (AAG)’nin belirlediği coğrafi ana başlıklardan biri değildir?
Bölgesel coğrafya |
Fiziki coğrafya ve yer bilimleri |
İnsani Coğrafya |
Kartoğrafya |
CBS/GIS |
Association of American Geographers (AAG)’nin belirlediği coğrafi alanlara bakılırsa; Kartoğrafya, CBS/GIS ve uzaktan algılama, Kültürel ve beşeri coğrafya, Ekonomik coğrafya, Çevresel çalışmalar, Coğrafya eğiti¬mi, Fiziki coğrafya ve yer bilimleri, Bölgesel coğrafya ile Şehir ve bölgesel planlamadan meydana gelen sekiz ana başlık görülebilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "içinde yaşayanlar tarafından algılanan ve değerlendirilen düzlem ve ufuk." anlamını ifade eden kavramdır?
Konum |
Çevre |
Mekan |
Bölge |
Yer |
Mekan, içinde yaşayanlar tarafından algılanan ve değerlendirilen düzlemdir, ufuktur. Bir başka ifade ile mekan, insanın bütün faaliyetlerinin gerçekleştirildiği, tüm deneyimlerinin yaşandığı yerdir. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
I. Yatay (alansal)
II.Dikey
III.Zamansal
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri coğrafi çalışmalardaki dağılış şekilleri içerisinde yer alır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Coğrafi çalışmalarda dağılış üç şekilde verilir. Bunlar; yatay, dikey ve zamansal dağılıştır.
13.Soru
I. Fiziki ve beşeri elemanlar birlikte ele alınır.
II. Yeryüzünün bütününde veya çeşitli kısımlarındaki alanlardaki konuları sentezci bir biçimde ele alır.
III. Diğer coğrafya türleri ile iç içe olduğundan, varlığını kaybedeceği düşünülmektedir.
Yukarıdakilerden hangileri, bölgesel coğrafyanın özellikleri arasında gösterilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Üçüncü bölümü oluşturan bölgesel coğrafya ise yeryüzünün bütününde veya çeşitli kısımlarında - kıtalardaki doğal ve coğrafi bölgelerde, kıtalar üzerinde devlet sınırlarıyla ayrılmış ülkelerde ortaya çıkan çeşitli bölgelerde ve alt birimlerinde - coğrafyanın bir-birkaç veya tüm konularını sentezci bir yaklaşımla araştırıp inceleyen coğrafya dalıdır. Bölgesel coğrafyada, fiziki ve beşeri çeşitli elemanlar birlikte ele alınır veya bunlar birbiriyle yoğrulur. Bölgesel coğrafya, aslında fiziki ve beşeri coğrafyanın ayrılmasını engellemekte, hatta birbirine yaklaşmaya zorlayarak birleştirici/bütünleştirici bir unsur ve sonsuza kadar birlikteliğini devam ettirecek bir çeşit sigorta görevini sürdürmektedir. Şayet böyle bir ayrım yapılırsa, öncelikle coğrafyanın ortadan kalkma tehlikesi ile karşı karşıya kalınacaktır.
14.Soru
“Eski Ahit”i oluşturan kitaplardan biri aşağıdakilerden hangisidir?
Matta |
Markos |
Luka |
Yuhanna |
Zebur |
“Eski Ahit”i oluşturan kitaplardan biri Zebur'dur. Doğru yanıt E'dir.
15.Soru
İnsan ve doğal ortamın karşılıklı etkileşimini araştıran ve bunu yaparken de özellikle dağılış ilkesini uygulayan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Coğrafya |
Jeoloji |
Sosyoloji |
Etnografya |
Tarih |
Coğrafya ‘insan ve doğal ortamın karşılıklı etkileşimini araştıran ve bunu yaparken de özellikle dağılış ilkesini uygulayan’ bir bilimdir.
16.Soru
İnsan ile faaliyetlerini çevreleriyle etkileşim içinde ve meydana getirdikleri mekansal örgütlenme biçimiyle inceleyen coğrafya aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanmaktadır?
Fiziki coğrafya |
Beşeri coğrafya |
Bölgesel coğrafya |
Toplumsal coğrafya |
Tarihi coğrafya |
Bu bağlamda, fiziki coğrafya insanın yaşadığı ve bütün faaliyetlerini gerçekleştirdiği fiziki mekanı; beşeri coğrafya ise insan ile faaliyetlerini çevreleriyle etkileşim içinde ve meydana getirdikleri mekansal örgütlenme biçimiyle inceler.
17.Soru
I. Konu II.Coğrafi beceriler III. Dünya’ya bakış açısı Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri Souza’ya göre coğrafyanın birbirinden ayrılamayan ve birbiri ile ilişkili olan unsurları oluşturmaktadır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Souza’ya göre coğrafyanın birbirinden ayrılamayan ve birbiri ile ilişkili olan üç unsurdan oluşmaktadır. Bu unsurlar; konu, coğrafi beceriler ve dünyaya bakış açısı yani perspektiftir.
18.Soru
Coğrafya algısındaki hakim çevreci determinizm, 1920’lerden sonra yerini hangi kavrama bırakmıştır?
Materyalizm |
İdealizm |
Paleomanyetizma |
Possibilizm |
Pozitivizm |
Coğrafya algısındaki hakim çevreci determinizm, 1920’lerden itibaren yerini “possibilizm”e bırakmıştır. Possibilizm (Olasıcılık) çevreci determinizmin kesin yargılarını terk ederek doğal özelliklerin insan faaliyetleri üzerinde bütüncül bir belirleyici etkisi olamayacağını öne sürmüştür.
19.Soru
Coğrafyayı diğer bilimlerden ayırarak farklı bir bilim haline getiren bazı ilkeler vardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi coğrafyanın ayırıcı temel prensiplerinden biridir?
Nedensellik |
Dağılış |
Kıyaslama |
Ölçek |
Bakış Açısı |
Coğrafyayı diğer bilimlerden ayıran, onlardan farklı bir bilim yapan ilkeleri bulunmaktadır ki, bunlar kesinlikle nedensellik veya kıyaslama değildir. Çünkü bütün bilim dalları, araştırmasını yaparken bu ilkelerden faydalanır. Hatta bilimin çıkış noktasında öncelikle olması gereken ilke bilindiği üzere nedenselliktir. Dolayısıyla, coğrafyanın ayırıcı temel prensibi bunlar değil dağılıştır. Ölçek ve bakış açısı da coğrafyayı diğer bilimlerden ayıran temel prensiplerden değildir.
20.Soru
Tarihi Coğrafya'nın Kapsamını belirleyen beş ana başlık hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
I) Coğrafi devrimler II) Antropoloji III) Mekan IV) Konu V) Zaman |
I) Arkeoloji II) Antropoloji III) Tarih IV) Coğrafya V) Kültür |
I) Coğrafi devrimler II) Arkeoloji III) Mekan IV) Coğrafi Mekan V) Tarih |
I) Mekan II) Geçmiş Zaman III) Konu IV) Değişim V) Metod |
I) Yeniden Yapılandırma II) Değişim III) Mekan IV) Konu V) Zaman |
Kapsam yani içerik, ana hatlarıyla başta mekan olmak üzere geçmiş zaman, konu, değişim ve metot olmak üzere beş
başlık altında toplanabilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ