Tarihi Coğrafya Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de coğrafya biliminin geri kalma sebeplerinden birisi değildir?
Araştırmacıların yeterli sayıda ve farklılıkta araştırma yapmaması |
Dünyadaki gelişmelerden uzak kalınması |
Yeni teorilerin üretilmesi |
Yenilikçi düşüncelere adım atılmıyor olması |
Akademisyenlerin düşünce tarzları |
Yeni teorilerin üretilmesi, coğrafya bilimini geri bırakmak, tam aksine ilerlemesini sağlar. Diğer şıklarda yer alan sebepler, coğrafyanın yeterince gelişememesine yol açmakta.
2.Soru
MÖ. 63-MS. 21 tarihleri arasında yaşayan ve o dönemin bilinen dünyasını gezerek ‘tasvirci’ bir yaklaşımla gördüklerini kaydeden ünlü coğrafyacı kimdir?
Tyrus’lu Marinos |
Hipokratus |
Herodothos |
Amasyalı Strabon |
Ptolemaios |
Amasyalı Strabon (MÖ. 63-MS. 21), dönemin bilinen dünyasını gezerek ‘tasvirci’ bir yaklaşımla gördüklerini kaydetmiştir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi coğrafyanın ayırıcı temel prensibidir?
Gözlenebilirlik |
Nedensellik |
Kıyaslama |
Dağılış |
Deneysellik |
İnsan-doğal ortam etkileşimini uğraş alanının merkezine alan coğrafya, sahip olduğu bazı prensiplerle de diğer bilimlerden ayrılmaktadır. Başka bir ifade ile coğrafyayı diğer bilimlerden ayıran, onlardan farklı bir bilim yapan ilkeleri bulunmaktadır ki bunlar kesinlikle “nedensellik” ve “kıyaslama” değildir. Dolayısıyla coğrafyanın ayırıcı temel prensibi “dağılış”tır, dağılış olmalıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kucera'ya göre tarihi coğrafyanın doğası ve eğilimleri arasında yer almaz?
Her şeyden önce tarihi coğrafya, coğrafyadır, coğrafi bir bilimdir. |
Tarihi coğrafya artık mevcut olmayan olguların yeniden inşası ve bu nedenle de mevcut peyzajın anlaşılmasına katkıda bulunmasıdır. |
Tarihi coğrafya, öncelikle seçilen dönemdeki peyzajın coğrafi organizasyonunu araştıran bir bilimdir. |
Tarihi coğrafya sit alanında kazı çalışmalarının yapılmasına katkı sağlar |
Nomotetik olarak tarihi coğrafya, geçmişteki belirli bir zaman diliminde peyzaj değişiminin veya bunların çeşitli bileşenlerinin durumunu, gelişimini, nedenlerini ve mekanizmalarını coğrafi bakış açsıyla inceler. |
D şıkkı Kucera'ya göre tarihi coğrafyanın doğası ve eğilimleri arasında yer almaz. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
“Geçmişteki coğrafyaların incelenmesi” anlamındaki tarihi coğrafyanın ilk kurucusu sayılan Alman coğrafyacı kimdir?
Philippus Cluverius |
Edward Wells |
B. Varenius |
C. Ritter |
A. Humboldt |
“Geçmişteki coğrafyaların incelenmesi” anlamındaki tarihi coğrafyanın ilk kurucusu, Alman coğrafyacı Philippus Cluverius'tur. Doğru yanıt A'dır.
6.Soru
Tarihi coğrafya sahasında bilgiler ihtiva eden "Cami’ut-tevarih" adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Ebu’l-Fida |
Biruni |
Ömeri |
Hemedani |
Ibn-i Haldun |
Tarihi coğrafya sahasında bilgiler ihtiva eden "Cami’ut-tevarih" adlı eserin yazarı Hemedani’dir. Doğru yanıt D’dir.
7.Soru
Yapılan tüm tanımlamalar doğrultusunda coğrafya için esas olan şey aşağıdakilerden hangisidir?
Ortam ile insan arasındaki etkileşim |
Ortam ile zaman arasındaki etkileşim |
Ortam ile canlılar arasındaki etkileşim |
Zaman ile canlılar arasındaki etkileşim |
Canlılar ile ortam arasındaki uyum |
Bütün bu anlatılanlar, yeterince açık ve net bir şekilde ifade edilemediğinden veya uygulamada gösterilemediğinden coğrafyanın ne olduğu ve hangi konuları incelediği, ülkemiz kamuoyunca iyi anlaşılamamış ve doğru değerlendirilememiştir. Coğrafyanın yukarıda yapılan hemen bütün tanımlarında da görüldüğü üzere, coğrafya için esas olan ‘ortam ile insan arasındaki etkileşim’dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aydınlanma Çağı ve sonrasında coğrafyanın bilimsel kimliğini kazanmasını sağlayan bilim adamlarından biri değildir?
Platon |
Kant |
Humbolt |
Ritter |
Ratzel |
Platon’un Aydınlanma çağı ve sonrasında coğrafyanın gelişmesinde etkisi yoktur. Platon, Eski Yunan düşünürlerindendir ve Antik Yunan'da coğrafi bilginin gelişimine katkıda bulunmuştur.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘çağdaş coğrafya’daki önemli kavramlar/konular arasında yer almaz?
Harita |
Dağılış |
Geçmiş |
Mekan |
İnsan |
Tarihi coğrafya, Dünya’da XVIII. yüzyıl başlarında ortaya çıkmasına rağmen, bu alanın ülkemize girişi bir
müddet gecikmelidir. Biraz da Türkiye’de coğrafya disiplininin içinde bulunduğu sorunlar nedeniyle tarihi coğrafya, bugün bile iyi anlaşılmış ve bilinen bir saha olmamakla birlikte, tıpkı tarihi sosyolojinin sosyoloji içinde kalması gibi tarihi coğrafya da coğrafyanın içerisindedir. Tarih ile coğrafya disiplinlerinin ara kesitinde kaldığı için kaynaklar, yöntemler ve fikirler açısından interdisipliner nitelikte olan tarihi coğrafya kısaca “geçmişin coğrafyası” olarak bilinir ve her şeyi ile çağdaş coğrafyanın geçmişteki uygulamasıdır. Bu yüzden tarihi coğrafyayı iyi anlamak için öncelikle coğrafyanın iyi bilinmesi gereklidir.
10.Soru
İnsanoğlunun yaşadığı veya ilgilendiği alanın tamamında/bir kısmında yer alan fiziksel detayların, bu detaylarla ilgili bilgilerin veya bu alanda meydana gelen olgularla ilgili bilgilerin yer aldığı tanım aşağıdakilerden hangisidir?
Harita |
Konum |
Zaman |
Geçmiş |
Coğrafya |
Harita “insanoğlunun yaşadığı veya ilgilendiği alanın tamamında/bir kısmında yer alan fiziksel detayların, bu detaylarla ilgili
bilgilerin veya bu alanda meydana gelen olgularla ilgili bilgilerin, genellikle düz bir yüzey üzerinde, belli bir ölçekte gösterimidir”
11.Soru
Anvers’te düzenlenen I. Coğrafya Kongresi hangi tarihte toplanmıştır?
1870 |
1871 |
1872 |
1873 |
1874 |
Bilindiği üzere coğrafyacılar bilimsel bir toplantı amacıyla ilk defa 1871 yılında Anvers’teki I. Coğrafya Kongresi’nde toplanmış ve zamanla örgütlenerek 1922 yılında IGU-Uluslararası Coğrafya Birliği’ni kurmuştur.
12.Soru
Coğrafi araştırmalarda konu edilen olayın ve unsurun nerede olduğunu belirten, yani konu ve unsurun mutlak yerini (sit) ifade eden terim aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Coğrafya |
Antik Coğrafya |
Lokalizayon |
Harita |
Paleocoğrafya |
Lokalizasyon, coğrafi araştırmalarda konu edilen olayın ve unsurun nerede olduğunu belirtir, yani konu ve unsurun mutlak yerini (sit) ifade eder. Tarihi coğrafya araştırmalarında geçmiş dönemdeki yerleşmelerin adı değişmiş ya da günümüze değin ortadan kalkmış olabilir. Yapılacak araştırmalarda adı değişen ya da ortadan kalkan yerleşmelerin mutlak yerlerinin belirlenmesi gerekir ki bu işe yerleşmelerin lokalizasyonu adı verilir. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdaki sıralamalardan hangisinde, coğrafyanın kronolojik tasnifi doğru olarak verilmiştir?
Paleocoğrafya - Çağdaş Coğrafya - Planlama Coğrafyası - Tarihi Coğrafya |
Tarihi Coğrafya - Çağdaş Coğrafya - Planlama Coğrafyası - Paleocoğrafya |
Paleocoğrafya - Tarihi Coğrafya - Çağdaş Coğrafya - Planlama Coğrafyası |
Tarihi Coğrafya - Paleocoğrafya - Planlama Coğrafyası - Çağdaş Coğrafya |
Planlama Coğrafyası - Tarihi Coğrafya - Çağdaş Coğrafya - Paleocoğrafya |
Paleocoğrafya - Tarihi Coğrafya - Çağdaş Coğrafya - Planlama Coğrafyası şeklinde coğrafyanın kronolojik tasnifi yapılmaktadır.
14.Soru
Coğrafyada herhangi bir dağılışı oluşturan eleman ya da kalıpların türlerinin saptanması ve ona bağlı olarak açıklanmasında en önemli unsur nedir?
Ölçek |
Topografya |
Harita |
Yükselti |
Çözünürlük |
Coğrafyada herhangi bir dağılışı oluşturan eleman ya da kalıpların türlerinin saptanması ve ona bağlı olarak açıklanmasında “ölçek” en önemli unsurdur.
15.Soru
"Eldeki kaynaklara göre seçilen geçmiş dönem, çağdaş bir bölgesel çalışmada yapılabileceği gibi araştırılır ve tanımlanır."
Yukarıda tanımı yapılan araştırma yönteminin adı nedir?
Dinamik kültür tarihi |
Tarihi bölgesel coğrafya |
Zamansal kesit |
Dikey tema |
Dagwood sandviç |
Zamansal kesit: Eldeki kaynaklara göre seçilen geçmiş dönem, çağdaş bir bölgesel çalışmada yapılabileceği gibi araştırılır ve tanımlanır. Hemen her geçmişi araştıran çalışmalar için zaman diliminin belirlenmesinin belirli bir zorunluluğu ve mantığı vardır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi coğrafyanın yardımcı bilimlerinden bir tanesidir?
Matematiki coğrafya |
Uzaktan algılama |
Harita bilgisi |
Ekonomi |
CBS |
Coğrafi teknikler şu şekildedir:
- Matematiki Coğrafya
- Uzaktan Algılama
- Harita Bilgisi
- CBS
Jeoloji, Sosyoloji, Botanik, Tarih, Ekonomi ve Antropoloji, coğrafyanın yardımcı bilimleri arasında gösterilir.
17.Soru
Coğrafyanın doğasına ilişkin birçok görüş olmakla birlikte dört temel entelektüel gelenekten söz etmek mümkündür. Aşağıdakilerden hangisi bu dört temel gelenek arasında değildir?
Popülasyonun değişimi |
dağılışların değişimi, ve |
Çevrenin değişimi, |
Peyzajın değişimi |
Alanların/bölgelerin değişimi |
Coğrafyanın doğasına ilişkin birçok görüş olmakla birlikte dört temel entelektüel gelenekten söz etmek mümkündür. Bunlar; “dağılışların değişimi, çevrenin değişimi, peyzajın değişimi ve alanların/bölgelerin değişimi”dir. Bu dört geleneğin doğru bir şekilde araştırılması ve ortaya konulması tarihi bir bakış açısını zorunlu kılmaktadır. Zira coğrafi değişim olarak tarihin, yer tarihi olarak coğrafyanın anlaşılması ve değerlendirilmesine ihtiyaç vardır (Baker, 2007: 7). İşte tarihi coğrafyacılar geçmiş bir zaman diliminde değişen dağılışlara, çevreye, peyzaja ve bölgeye odaklanarak onları açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Musevi ve Arap kaynakları ile modern kritik teknikleri kullanılması bakımından tarihi coğrafyada yeni bir aşama kaydeden eser hangisidir?
Historical Geography of the Old Testament |
A Treatise of Antient and Present Geography |
Historical Geography of the New Testament |
Historisch-Geographischer Hand-Atlas |
The Historical Geography of Holy Land |
George Adam Smith’in (1856-1942) yayınladığı ve konu bakımından Wells’in çalışmalarıyla benzer özellikler taşıyan ’The Historical Geography of Holy Land’ isimli eser, Avrupa’daki bilimsel-arkeolojik yayımlar yanında Musevi ve Arap kaynakları ile modern kritik teknikleri kullanılması bakımından tarihi coğrafyada yeni bir aşama kaydetmiştir.
19.Soru
I. Biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi
II. Bölgesel karakterin korunması
III. Kültürel mirasın tespiti
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri D. Hooke tarafından vurgulanan tarihi coğrafyacının bir araştırmacı olarak bilim dünyasına katkılarındandır?
I, II |
I, III |
I, II, III |
II, III |
III |
D. Hooke (1999: 61-64) tarafından vurgulanan tarihi coğrafyacının bir araştırmacı olarak bilim dünyasına katkıları; biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi; bölgesel karakterin korunması ve kültürel mirasın tespitidir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
20.Soru
Coğrafya biliminde başlıca temel problem hangi iki soru ile ifade edilmektedir?
Ne-Neden |
Nasıl-Nereye |
Neden Nereye |
Nerede- Neden Orada |
Nereye-Niçin |
Coğrafya ne “nerede” sorusu ile başlamaktadır. Elbette bunun arkasından coğrafya için yine en az onun kadar önemli olan “neden orada” sorusu gelmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ