Tarihi Coğrafya Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kitabında “dünyanın-yeryüzünün tasviri anlamında “coğrafya” sözcüğünü kullanan” ve coğrafyanın isim babası olarak da tanınan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Eratosthenes |
Anaksimander |
Hipokratus |
Platon |
Batlamyus |
Eratosthenes , “coğrafya” sözcüğünü kullanan” ve coğrafyanın isim babası olarak da tanınan bilim adamıdır
2.Soru
A. R. H. Baker’a göre, aşağıdakilerden hangisi Tarihi coğrafya’nın sadece tarih veya sadece coğrafya ile ilişkisini ifade eden amaç/ prensiplerinden biri değildir?
Tarihi coğrafya mekansal sentezden çok analizle ilgilenir |
Tarihi coğrafya tarih gibi geçmişle ilgili sorular sorar |
Kaynaklar ve metot açısından tarih gibi problematiktir |
Tarihi coğrafya zaman içerisindeki coğrafi değişimle ilgilenir |
Tarihi coğrafya mekânın tarihi spesifikliklerini vurgular |
Tarihi coğrafya mekânsal analizle değil esasen mekânsal sentezle ilgilenir ve diğer dört seçenekte görüldüğü gibi ilgili alan olan tarih ve coğrafyadan bu anlamda destek alır ve benzerlik gösterir.
3.Soru
Tarihi coğrafyayı anlatabilmek için gerekli olan en önemli unsur hangisidir?
Modern teknikleri kullanmak |
Tarihi bilgilere hakim olmak |
İçerisinde bulunulan coğrafyayı doğru bir şekilde verebilmek |
Çağdaş bir anlayış ile yaklaşmak |
Mantık-Coğrafya ilişkisini kurabilmek |
Türkiye’de tarihi coğrafyanın yanlış algılanmasında en önemli faktörlerden biri coğrafya algısındaki yanlışlıklardır. Dolayısıyla, tarihi coğrafyayı doğru anlatabil¬mek için öncelikle içerisinde olduğu coğrafyayı doğru bir şekilde verebilmek önemlidir.
4.Soru
Paleocoğrafyanın araştırdığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Halosen öncesi dönem |
Halosen sonrası dönem |
Modern dönem |
Klasik dönem |
Keşifler çağı |
Bir canlı kalıntısının fosil olarak kabul edilebilmesi için, günümüz coğrafi şartlarından farklı bir dönemde yaşamış olması gerektiği bilinen bir gerçektir. Bu da genellikle Holosen dönem öncesi yani günümüzden 10.000 ve MÖ. 8.000 yılı öncesine karşılık gelmektedir. Bu tarihin aşağı yukarı Neolitik dönem başlangıcına da karşılık gelmesi, durumu biraz daha kuvvetlendirmektedir. Dolayısıyla paleocoğrafyanın araştırdığı dönemin Holosen öncesi dönem olduğunu kabul etmek doğru bir yaklaşım olacaktır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
5.Soru
Holosen dönem ile birlikte başlayan kronolojik tasnif grubu aşağıdakilerden hangisidir?
Paleocoğrafya |
Tarihi coğrafya |
Planlama coğrafyası |
Beşeri coğrafya |
Çağdaş coğrafya |
Holosen ile birlikte başlayan MÖ. 8000’den sonrasını tarihi coğrafya incelemektedir.
6.Soru
Paleocoğrafya ismindeki “paleo” hangi anlama gelmektedir?
Demoda |
Moda |
Çağdaş |
Yeni |
Eski |
Buradan hareketle ele alınan bahisteki paleo, kelime olarak “eski/geçmiş” anlamındadır ve bu haliyle paleocoğrafya, “eski/geçmiş coğrafya” anlamına gelmektedir. Yani, yine “geçmişe ait coğrafya” karşılığında kullanılan tarihi coğrafya ile aynı görünmektedir.
7.Soru
Daha önce basılan hiçbir kitap, tarihi coğrafya için metodolojik çerçeve çizen, uygulamalarda başvuru kaynağı oluşturacak bir içeriğe sahip olmadığından 2006 yılında Tarihi Coğrafya adı ile yayımlanan kitap bu bilim dalının önemli bir referans kaynağı olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi söz konusu kitabın yazarıdır?
Osman Gümüşçü |
İbn-i Haldun |
Strabon |
Ahmet Hamdi Tanpınar |
Vitruvius |
Diğer disiplinler yanında özellikle 1990’lardan sonra bu konuda araştırma yapan coğrafyacıların sayısında eskiye oranla biraz artış bulunmaktadır. Bunlardan birisi Osmanlı dönemi, özellikle de ülkemizin XVI. yüzyıl tarihi coğrafyası konusunda çalışmalar yapan Osman Gümüşçü’dür. Gümüşçü’nün 2001 yılında kitaplaşan doktora tezinden sonra, 2006 yılında “Tarihi Coğrafya” adı ile yayımladığı, tarihi coğrafyanın tanımı, kaynakları, metotları, mekanı, disiplinin ortaya çıkış ve gelişimi gibi konuları içeren eseri, yeni bir döneme girildiğinin habercisi niteliğindedir. Zira daha önce basılan hiçbir kitap, tarihi coğrafya için metodolojik çerçeve çizen, uygulamalarda başvuru kaynağı oluşturacak bir içeriğe sahip olmadığından, bu eserle geleceğe dair gelişmelerin yolu da açılmış görünmektedir. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
Avrupa’da XVIII yy. başlarında, ilk defa bir kitapta “Tarihi coğrafya” adını kullanan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
W.M.Ramsay |
Edward Wells |
Cluverius |
Ritter |
Kant |
bir kitabında “Tarihi coğrafya” adını ilk defa Avrupa’da XVIII yy. başlarında kullanan kişi Edward Wells’tir. Wells, Eski Ahit ve Yeni Ahit’te geçen yer ve yerleşmeler üzerine yaptığı çalışmalara “tarihi coğrafya” adını vermiştir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde tarihi coğrafyanın sistematik tasnifi doğru verilmiştir?
Tarihi beşeri coğrafya, tarihi biyocoğrafya, tarihi şehir coğrafyası |
Tarihi biyocoğrafya, tarihi ekocoğrafya, tarihi fiziki coğrafya |
Tarihi fiziki coğrafya, tarihi beşeri coğrafya, tarihi ekocoğrafya |
Tarihi beşeri coğrafya, tarihi bölgesel coğrafya, tarihi biyocoğrafya |
Tarihi fiziki coğrafya, tarihi beşeri coğrafya, tarihi bölgesel coğrafya |
A, B, C ve D seçeneklerinde verilen sınıflama tarihi coğrafyanın sistematik tasnifi değildir. Doğru sınıflama “tarihi fiziki coğrafya, tarihi beşeri coğrafya, tarihi bölgesel coğrafya” şeklindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
10.Soru
Tarihi Coğrafya çalışmalarında, coğrafyacı farklı sosyal disiplinlerden yararlanmak zorunda kalmaktadır. Bunların başında aşağıdakilerden hangi ikili gelir?
Tarih-Arkeoloji |
Fizik-Kimya |
Matematik-Geometri |
Görsel Sanatlar-Müzik |
Türkçe-Sosyal Bilimler |
Tarihi coğrafya çalışmalarında farklı sosyal disiplinlerden yararlanmak zorunda kalmaktadır ki, bunların başında tarih, arkeoloji ve antropoloji gelir. İnterdisipliner karakterdeki tarihi coğrafyayı oluşturan büyük ortak önce coğrafya ondan sonra da tarih olmasına rağmen, tarihi coğrafyayla geçmişle ilgili diğer disiplinlerden de faydalanmaktadır.
11.Soru
I. Haçlı seferleri sayesinde Batı’nın İslam alemi ile teması sayesinde Avrupa’ya bir çok yeniliğin gelmesi
II. Avrasya yollarının açılmasıyla Uzakdoğudan bazı yeniliklerin getirilmesi
III. Pusula, matbaa, denizcilik gibi alanlardaki ilerlemeler ile gözlem, harita aygıtlarının geliştirilmesi coğrafyanın gelişmesini sağladı.
IV. Rönesans ve Reform ’un etkisiyle bir çok coğrafya eserlerinin tercüme edilmesi
V. Rönesans ve Reform vasıtasıyla bilim, sanat vb. alanlara bakış açısında zihniyetin tamamen değişmesi
Yukarıdakilerden hangisi ve hangileri Ortaçağ’ın son asırlarında batı aleminde coğrafya ilminin tekrar canlanmasına katkısı olmuştur?
I,II |
I,II,III |
I,II,III,V |
I,II,III,IV |
I,II,III,IV,V |
Seçeneklerde ifade edilenler hepsi coğrafya ilminin ilerlemesinde hız verici etkenlerdir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tarihi Coğrafya araştırmalarında yeni yöntemler içinde değerlendirilir?
Zamansal kesit |
Dikey tema |
Retrospektif/geriye giden yöntem |
Dinamik kültür tarihi |
Mekanın değişiminde etken olarak insanın rolü |
Mekanın değişiminde etken olarak insanın rolü Tarihi Coğrafya araştırmalarında yeni yöntemler içinde değerlendirilir. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi coğrafya tanımlarından biri olamaz?
Yeryüzünü fiziki, ekonomik, beşeri ve siyasi yönlerden inceleyen bilim |
Bir yeryüzü parçasını, bir bölgeyi, bir ülkeyi belirleyen, niteleyen fiziki, ekonomik, beşeri, siyasi gerçekliklerin tümü |
Yerin yüzeyini, insana ve fiziksel yapıya ilişkin mekansal görünümlerle farklılaşmaları ve bunların gerçekleştiği ortamı inceleyip tanımlayan disiplin |
Sosyal hayatımızda var olan sosyal gerçekleri (sosyal hadiseler ve olgular), insanların meydana getirdiği grupları, grupların davranışlarını ve sosyal kurumları olduğu gibi inceleyen bilim dalı. |
Doğal ortam ile insan yaşamına ilişkin etkinliklerin karşılıklı ilişkilerini araştıran ve mekansal özellikleri ortaya koyan bir bilim |
Doğru cevapta verilen tanım, sosyolojinin tanımıdır. Geri kalan şıklarda yapılan tanımlar ise coğrafyaya aittir.
14.Soru
Özellikle son yıllarda yerli ve yabancı olmak koşuluyla çeşitli bilim dallarına mensup bilim insanının Osmanlı tahrir defterleri üzerindeki çalışmalarını kapsayan interdisipliner bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Defteroloji |
Filoloji |
Antropoloji |
Epigrafi |
Paleografi |
Çeşitli bilim dallarına mensup bilim insanının Osmanlı tahrir defterleri üzerindeki çalışmalarını kapsayan interdisipliner bilim dalı defterolojidir.
15.Soru
I. Coğrafi araştırmalar mekanla ilgilidir.
II. Tarihi coğrafya, zamanla ilgilenir.
III. Bilim adamları teorileri sürekli olarak değerlendirdiklerinden, tarihi coğrafya dinamik bir bilimdir.
Yukarıdakilerden hangileri tarihi coğrafya için doğru ifade edilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Coğrafi araştırmalar zamandan ziyade mekanla ilgilidir. Tarihi coğrafyada genellikle belirli bir dönem ele alınması hasebiyle, zaman faktörü önemli hale gelmektedir. Bu yönüyle tarihi coğrafya, geçmiş zamanın ve mekanın araştırılması görevini üstlenmektedir. Tarihi coğrafya, günümüzde geçmişle ilgili yapılan bir çalışma olmakla birlikte, bilim adamlarının kanıt ve teorileri sürekli olarak değerlendirmeleri nedeniyle dinamik bir disiplindir.
16.Soru
Tarihi coğrafya ismi Dünya’da ilk defa XVIII. yüzyılda nerede ortaya çıkmıştır?
İngiltere |
Fransa |
Almanya |
ABD |
İtalya |
Dünya’da tarihi coğrafyanın bu isimle, ilk defa ortaya çıkışı XVIII. yüzyıl başlarında İngiltere’de Edward Wells’in kitaplarında, “historical geography” adını kullanmasıyla gerçekleşmiştir. Başka bir ifadeyle, Wells tarafından XVIII. yüzyıl başlarında verilen isimle, “historical geography” şeklinde İngilizce literatüre giren “tarihi coğrafya”, kısa sürede diğer dillere de geçerek yaygın bir kabul görmüştür. Ülkemizde literatüre biraz gecikmeli de olsa, XIX. yüzyıl ortalarından sonra giren bu isim, bir süre o dönemin imlasıyla “coğrafya-yı tarihi” şeklinde kullanılmış, zamanla dildeki değişmelere bağlı bir şekilde “tarihi coğrafya (bazen tarihsel coğrafya)” adıyla kabul görerek yaygınlaşmıştır.
17.Soru
Ülkemizdeki ilk arkeolojik kazılar nerede başlatılmıştır?
Çatalhöyük |
Truva |
Alacahöyük |
Side |
Göbeklitepe |
Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında Troia/Truva’daki kazılar ile başlatılır.
18.Soru
Tarihi coğrafyanın modern kimliğini kazandığı dönem aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
1900-1920 |
1920-1940 |
1920-1950 |
1930-1950 |
1930-1960 |
1700-1920 arası dönem tarihi coğrafyanın klasik evresini oluştururken 1920-1950 yılları arasında gerçekleştirilen araştırma ve tartışmalar sayesinde tarihi coğrafya modern kimliğini kazanmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
19.Soru
Uluslararası Coğrafya Birliği hangi tarihte kuruldu?
1925 |
1927 |
1871 |
1910 |
1922 |
IGU/Uluslararası Coğrafya Birliği 1922’de kurulmuştur. 1925’de ise ilk kongresi düzenlenmiştir.
20.Soru
Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk tarih atlası hangi tarihte basılmıştır?
1903 |
1905 |
1907 |
1910 |
1913 |
Tarih atlaslarının ortaya çıkışı ve gelişim süreci doğrudan coğrafya atlaslarının gelişimi ile ilişkilidir. Bu açıdan bakıldığında, Osmanlı’da basılı ilk coğrafya atlası 1801-1803 yılında hazırlandığına göre, tarih atlaslarının basılması için uzun bir süre geçmiştir. Hatta sadece coğrafya atlasından sonra değil, haritalı tarih kitaplarından sonra bile uzun bir zaman diliminde tarih atlasları ile ilgili çalışmaların yapılmadığı görülür. Gerçekten de, tarih atlaslarına hazırlık niteliğindeki ilk haritalı tarih kitaplarının basıldığı 1889 yılından, ilk tarih atlasının basıldığı 1910 yı- lına kadar 21 yıl geçmesi gerekmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ