Tarihi Coğrafya Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tarihi coğrafya ülkemize ilk defa hangi yüzyılda girmiştir?
XIX |
XX |
XVIII |
XVII |
XVI |
Tarihi coğrafya Dünya’da XVIII. Yüzyıl başlarında ortaya çıkmış, fakat ülkemize – yüz elli yıldan biraz fazla gecikmeyle-ilk defa XIX. yüzyıl sonlarına doğru girmiştir.
2.Soru
Coğrafya disiplininin isim babası aşağıdakilerden hangisidir?
Eratosthenes |
Strabon |
Platon |
Herodothos |
Ptolemaios |
Eratosthenes’in, dünyanın yuvarlaklığına inandığı ve hatta şaşırtan bir kesinlikle dünyanın çevresini
(250.000 stadium, bir stadium 158 m olduğuna göre 39.816 km olarak) hesapladığını biliyoruz.
Hatta Eratosthenes, aynı zamanda kitabında “dünyanın-yeryüzünün tasviri anlamında -coğrafya- sözcüğünü başlık olarak kullanan ilk kişi”, yani coğrafyanın isim babasıdır
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haritanın sağladığı yararlardan bir tanesi değildir?
Haritalar sayesinde bölgesel araştırmalarda durum tespiti yapılarak eksiklikler ortaya çıkarılabilir. |
Konu ile ilgili bütün detay harita üzerine aktarılabilir. |
Haritalar, çok miktarda bilgiyi yoğun olarak içerdiklerinden, çalışılan konuya açıklık getirilebilinir. |
Araştırmacıları yeni mekan ve konularda çalışma yapmaya yöneltir. |
Araştırmacılara zaman kazandıran bir kaynaktır. |
Haritalar vasıtasıyla konu ile ilgili bütün detay aktarılamaz, bundan dolayı her zaman genellemeler yapılmaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yunan ve Romalı coğrafyacıların ilgilendiği temel sorunlardan biri değildir?
Batlamyus’un korografi olarak adlandırdığı, yerlerin ayrıntılı topoğrafik tasviri ve tarihi. |
Yer’in boyutlarının ölçülmesi |
Yer’in boyutlarının haritalarının yapımı |
Denizaşırı toprakların matematik konumunun çıkarılması |
İnsan ve çevre arasındaki ilişkiye yönelik olarak çevrenin insanı etkilediği; buna karşın insanın çevresini çok sınırlı biçimde değiştirebildiğine ilişkin felsefi ilgi. |
Yunan ve Romalı coğrafyacılar özellikle üç temel sorunla ilgilenmişlerdir:
1-Batlamyus’un korografi olarak adlandırdığı, yerlerin ayrıntılı topoğrafik tasviri ve tarihi.
2-Yer’in boyutlarının ölçülmesi ve harita yapımı.
3-İnsan ve çevre arasındaki ilişkiye yönelik olarak çevrenin insanı etkilediği; buna karşın insanın çevresini çok sınırlı biçimde değiştirebildiğine ilişkin felsefi ilgi. Bu ilginin altında, Yer’in, bir tür tanrısallık tarafından tasarlanmış bir düzen ve amaç taşıdığı inancı bulunmaktadır.
5.Soru
MÖ. V. yüzyıldaki yazıları, özellikle Nil Deltası’nın nasıl oluştuğunu ele alan açıklamaları ile tarihi coğrafyanın ilk habercisi sayılabilecek Antik Yunan tarihçisi aşağıdakilerden hangisidir?
Heredot |
Diodorus |
Ksenofon |
Eforos |
Thukididis |
MÖ. V. yüzyıldaki yazıları, özellikle Nil Deltası’nın nasıl oluştuğunu ele alan açıklamaları ile tarihi coğrafyanın ilk habercisi sayılabilecek Antik Yunan tarihçisi Heredot’tur.
6.Soru
Tarihi coğrafya Dünya’da ilk kez hangi yüzyılda ortaya çıkmıştır?
16. yüzyıl |
17. yüzyıl |
18. yüzyıl |
19. yüzyıl |
20. yüzyıl |
Tarihi coğrafya Dünya’da XVIII. yüzyıl başlarında ortaya çıkmıştır.
7.Soru
Türkçe’de 1881 yılında kaleme alınan yayım ile tarihi coğrafyadan ilk bahseden müellif, tarihçi ve coğrafyacı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye |
Geographica |
Description of Greece |
Mukaddime |
Epistemoloji |
Türkçe’de tarihi coğrafyadan ilk bahseden müellif, tarihçi ve coğrafyacı Yağlıkçızade Ahmed Rıfat’tır (ö. 1895). Ahmed Rıfat, 1881’de basılan 7 ciltlik “Lügat-ı Tarihiye ve Coğrafiye” isimli ansiklopedik sözlüğün üçüncü cildinde tarihi coğrafyayı tanımlamıştır. Coğrafyayı dört kısma ayıran müellife göre, tarihi coğrafya son kısmı meydana getirmekte ve yerkürenin çeşitli kısımlarıyla, bunların çıkış kaynağı oldukları meşhur ve büyük olaylardan bahsetmektedir. Doğru cevap A'dır.
8.Soru
I. Ait olduğu alanı gerçek ölçüleri ile göstermesi
II. Araştırmacılara zaman kazandırması
III. Eğitim gereci olması
IV. Dünya ile ilgili imajları yansıtması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri haritaların önemini vurgular?
I ve IV |
II ve III |
I, II, III ve IV |
II, III ve IV |
Yalnızca III |
Araştırmacılar için oldukça faydalı ve zaman kazandıran bir kaynak olması yanında, mükemmel bir eğitim gereci olarak harita, aynı zamanda Dünya ile ilgili imajları yansıtır. Ancak haritalar ait oldukları alanı gerçek ölçüleriyle değil belli bir ölçeğe göre küçültülmüş ölçüleriyle gösterirler.
9.Soru
“Modern coğrafya ilke ve yöntemlerini kullanarak bir sahayı geçmiş bir zaman diliminde araştıran coğrafya bilim koluna tarihi coğrafya denir” görüşü aşağıdakilerden hangisine aittir?
Gümüşçü |
Butlin |
Guelke |
Mitchell |
Baker |
O. Gümüşçü ise şöyle tanımlar:“Modern coğrafya ilke ve yöntemlerini kullanarak bir sahayı geçmiş bir zaman diliminde araştıran coğrafya bilim koluna tarihi coğrafya
denir”(Gümüşçü, 2010: 163-167).
10.Soru
I- Beşeri
II- Fiziki
III- Bölgesel
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri günümüzde sistematik açıdan coğrafyanın ana dallarındandır?
I, II, III |
I, II |
I, III |
II, III |
Yalnız III |
Günümüzde sistematik açıdan fiziki coğrafya, beşeri (ve ekonomik) coğrafya ile bölgesel coğrafya olarak üç ana dala ayrılan coğrafya, kronolojik açıdan da geçmiş-bugün ve geleceği araştıran dalları ile de yine üç ana başlık altında ele alınmaktadır. Günümüzü araştıran coğrafya çağdaş/modern coğrafya, geleceği araştıran planlama coğrafyası/coğrafi planlama adını alırken, geçmişi ele alanı da paleocoğrafya ile tarihi coğrafya olarak tasnif edilmektedi.
11.Soru
- Bilim tasnifi ile ilgili eserlere ve coğrafya tanımı yapılan eserlere bakıldığında coğrafya bazen sosyal bilim bazen doğa bilimlerine bazen de başka bilim gruplarına dâhil edilmesi
- Bizzat yaşamın içindeki uygulamaları ve problemlere sunmuş olduğu çözümleri ile gösterilmesi yerine coğrafyanın öneminin anlatılması
- Coğrafya biliminin ülkedeki uygulanış şekli ile metot, saha ve kullandığı araç gereç ve teknoloji açısından toplumsal problemlerin çözümünde yetersiz kalması
- Türkiye’deki coğrafyacıların, çeşitli sebepler yüzünden ortaya çıkan eserler kuru, yavan ve pratik bir faydası bulunmayan çalışmalar olarak değerlendirilmesi
- Coğrafyanın güncel mesele ve toplumsal olaylardan uzaklaşması
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Türkiye’de coğrafya bilimini istenen yerde olmayışının nedenidir?
Yalnız I |
I,II |
I,II,III |
II,III,IV |
IV,V |
Çeşitli şekillerde tanımlanan coğrafya, bilginin geleneksel organizasyonu içerisinde tartışmalı bir yere sahiptir. Bu durum sadece Türkiye’ye özgü olmayıp ayrıca Türkiye’deki coğrafya biliminin geçirdiği olumsuzlukların da bir nedeni değildir.
12.Soru
Dünya üzerinde herhangi bir yerin ya da olayın konumunu standart olarak kullanılan koordinat sistemiyle belirlenmesi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
Bölge |
Çevre |
Mutlak konum |
Göreceli konum |
Mekan |
Mutlak (matematik) Konum, Dünya üzerinde herhangi bir yerin ya da olayın konumunu standart olarak kullanılan koordinat sistemiyle belirlenmesidir.
13.Soru
Kültürel Coğrafya’nın konusuna aşağıdakilerden hangisi girmez?
Ekonomi |
Eğitim |
Gelenek |
Kültür |
Hepsi |
Ekonomi, Eğitim, Dil, Din, Gelenek, Kültür gibi unsurları ve bunların değişimlerini inceleyen disipline Kültürel Coğrafya denir.
14.Soru
Tarihi coğrafya çalışmalarının temelleri hangi yüzyılda atılmıştır?
XIV. Yüzyıl |
XV. Yüzyıl |
XVI. Yüzyıl |
XVII. Yüzyıl |
XVIII. Yüzyıl |
Dünya’da ilk defa Edward Wells tarafından hazırlanan bir kitaba, “tarihi coğrafya” adının verilmesi, tarihi coğrafya için bir başlangıç sayılmaktadır. Tarihi coğrafya adı ile bu disiplinin kurulması, Wells’in 1701 yılından itibaren yayımladığı çalışmaları ile başlatılabilir. Dolayısıyla belki de aynı isimle olmasa bile aynı düşünce ile hazırlanan eserler daha eski tarihlere gitse de, coğrafyacılar tarafından yapılan ve eser adında “tarihi coğrafya”nın kullanılması ile başlayan bu sahanın kuruluşu genel hatlarıyla 1700 olarak kabul edilebilir. XVIII. yüzyıl, tarihi coğrafya çalışmalarının temellerinin atılması bakımından önemlidir.
15.Soru
Tarihi coğrafyanın bir önemi de ülkedeki turizme katkı sağlamaktır. Aşağıdaki unsurlardan hangisi diğerlerine göre bu konuda daha az bir öneme sahiptir?
Çevreyle uyumlu kültürel peyzaj |
Sosyal ve sanatsal hayat |
Geçmiş ekonomi düzeyi |
Güçlü medeniyet |
Ulaşım şekilleri |
Diğer unsurlar geçerliliğini koruyan unsurlar olup; şu andaki mevcut ekonomi ve refah düzeyi önem taşır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gümüşçü tarafından yürütülen “Türkiye’nin İskan Tarihinde Önemli Bir Problem: Kaybolan Yerleşmeler (2013-16)” adlı TÜBİTAK projesinin özelliklerinden biri değildir?
Bu alanda yapılan ilk TÜBİTAK projesi olması |
Problem çözmeyi hedeflemesi
|
İçerisinde hem arşiv hem de arazi çalışmasını barındırması
|
Ampirik bir araştırma olması
|
Uygulamaya dönük olması |
Gümüşçü tarafından yürütülen TÜBİTAK projesi, “Türkiye’nin İskan Tarihinde Önemli Bir Problem: Kaybolan Yerleşmeler (2013-16)”; uygulamaya dönük, bir problem çözmeyi hedefleyen ve içerisinde hem arşiv hem de arazi çalışmasını barındıran ampirik bir araştırma olması bakımından önemlidir. Bu alanda ilk çalışma değildir. Doğru yanıt A'dır.
17.Soru
“Geçmişte yaşamış insanların peyzajının, insanlar hakkında önemli bilgiler verdiği düşünülür” cümlesinde peyzaj ne anlama gelmektedir?
İnsan-Kültür |
İnsan-Bilim |
İnsan-Yaşam |
İnsan-Eğitim |
Hepsi |
Peyzaj, doğal ve kültürel varlıkların birlikte meydana getirdiği görünümü ifade etmektedir. İnsan gruplarının beraberliği ve doğal çevre ile genellenebilir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilk harita yapımcısı ve matematiki coğrafyanın kurucusu olarak kabul edilen bilim insanıdır?
Miletli Thales |
Miletli Anaksimander |
Eratosthenes |
Miletli Hekataios |
Platon |
Eski Yunan devrinin seçkin bilim adamlarından Miletli Anaksimander (MÖ. 611-547) ilk harita yapımcısı ve matematiki coğrafyanın kurucusu kabul edilmektedir.
19.Soru
Coğrafyanın Kronolojik tasnifine göre, en son basamakta hangi coğrafya vardır?
Planlama coğrafyası |
Tarihi coğrafya |
Çağdaş coğrafya |
Çoğrafya tarihi |
Paleocoğrafya |
Kronolojik tasnif ilk önce Paleocoğrafya olmak üzere, Tarihi coğrafya, Çağdaş coğrafya ve Planlama coğrafyası olarak sona ermektedir.
20.Soru
İslam dünyasında yetmiş kadar bilgini bir Dünya haritası
yapmak ve bir dünya coğrafyası yazmakla vazifelendirerek ilk haritayı çizdiren kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Muâviye |
Halife Harun Reşid |
Halife II. Velid |
Halife Memun |
Ebû Müslim |
Müslümanlar Yunanlılar’ın dünya haritasını IX. yüzyılın ilk çeyreğinde tanıdılar. Bu tasavvura göre Hint Okyanusu ve muhtemelen Atlas Okyanusu kapalı göller idiler. Bu tasavvurdan ve Arapça’ya aktarılan Batlamyus coğrafyasının çevrilmesinden sonra Halife Memun yetmiş kadar bilgini bir Dünya haritası yapmak ve bir dünya coğrafyası yazmakla vazifelendirdi. Sonraki dönemlerde o harita kaybolduysa da, Sezgin 1983 yılında İstanbul kütüphanelerine ulaşan tek nüshasını buldu. Bu, büyük kısmı ölçülen enlem ve boylam derecelerine dayanan ilk haritaydı. Bahsedilen haritayla başlayan gelişme XVII. yüzyılın sonuna kadar devam edecekti ve gelişmenin son yüzyıllarında Osmanlılar’ın katkısı büyük olmuştu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ