Tarihi Coğrafya Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Eski Yunan'da “khora, topos ve pou” terimleri hangi kavramın karşılığı olarak kullanılmıştır?
Yer |
Zaman |
Neden |
Dünya |
Evren |
Mekan kelimesinin kavramlaşma süreci eski Yunan felsefesine kadar gider. Eski felsefe metinlerinde “yer” (İng. place, space) karşılığı olarak “khora, topos ve pou” terimleri kullanılmıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hazırlanan araştırmanın yazım aşamasında en çok görülen hatalardan biri değildir?
Teknik terimleri yanlış kullanmak |
Birçok bilgiyi tek bir haritada göstermek |
Farkları iyi belirleyememek |
İlgeçleri hatalı kullanmak |
Çarpıtılmış deyimler kullanmak |
Analiz, sentez ve değerlendirme yöntemi olan ‘Haritalar’ ın kullanım amacı karmaşık grafik, tablo, metin ve sonuçları tek bir haritada derli toplu göstermek ve yorumlama kolaylığı sağlamaktır; yani bir hata değil, doğru bir yöntemdir.
3.Soru
Bir şeyin başka bir şeyden daha yaşlı veya daha genç olduğunu belirlemekle yapılan tarihlendirmeye ne ad verilir?
Mutlak tarihlendirme |
Kesin tarihlendirme |
Radyoaktif tarihlendirme |
Döngüsel tarihlendirme |
Göreli tarihlendirme |
Bağıl/göreli tarihlendirme, bir şeyin başka bir şeyden daha yaşlı veya daha genç olduğunu belirlemekle yapılır. Başka bir deyişle, normal şartlarda tortul tabakalar, fosiller, insan ürünü atıklar ve eserlerin dizilişleri/tabakalanışları yatay olur ve her zaman, alttaki tabaka üsttekinden yaşlıdır. Yani bu yöntem, olaylar veya buluntular arasındaki ilişkiyi inceleyerek hangisinin daha önce, daha sonra veya çağdaş olduğunu bulmaya çalışır. Göreli tarihlendirmenin esasını oluşturan bu kural, kesin bir tarih veremese de, görece yaş sıralamasına izin vermektedir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında nerede başlatılır?
Tilkitepe |
Çatalhöyük |
Truva |
Alacahöyük |
Macunçay |
Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında Troia/Truva’daki kazılar ile başlatılır.
5.Soru
Mutlak tarihlendirmede en çok tercih edilen teknikler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Sürekli Kimyasal Değişimlere Dayanan Yöntemler |
Doğal Ritmik Olaylara Dayanan Yöntemler |
Radyoaktif Yöntemler |
Radyoaktif olmayan yöntemler |
Sürekli Doğal Değişimlere Dayanan Yöntemler |
Mutlak tarihlendirmede en çok tercih edilen teknikler radyoaktif yöntemler olup bazı kimyasal tekniklerle radyoaktif elementlerin bozunma (yarı ömür) ya da radyoaktif enerjinin birikimi esas alınarak belli rakamlara ulaşılmasıdır.
6.Soru
I. Kiliseye kayıtlı mallar
II. Mali kayıtlar
III. Han ve hamam kayıtları
IV. Yerel ya da ulusal mahkeme kayıtları
V. Özel kişiler tarafından tutulan ve günümüze ulaşabilen özel arşivler
Butlin’e göre aşağıdakilerden hangisi tarihi coğrafyanın kaynaklarındandır?
I-III-IV-V |
I-II-IV-V |
II-III-IV-V |
III-IV-V |
I-II-III-IV |
Butlin, konu hakkında şu ifadeleri kullanmaktadır: “Tarihi coğrafyanın kaynakları yerel ve ulusal yöneticilerin elinden çıkan yönetime, nüfusa, vergiye ve mülkiyete ait her türlü kayıt, envanter, nüfus sayımları, haritalar, keşif ve sondaj raporları, toprak mülkiyetini ve kullanımını gösteren kayıtlar, kiliseye kayıtlı mallar, mali kayıtlar, yerel ya da ulusal mahkeme kayıtları ile özel kişiler tarafından tutulan ve günümüze ulaşabilen özel arşivlerdir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yazma sürecinde taslak hazırlamanın faydalarından biri değildir?
Fikirlerin sıraya konmasına |
Birbirleriyle bağlantılı fikirlerin bir araya getirilmesine |
Daha genel ya da daha yüksek düzeydeki fikirlerin daha özgül fikirlerden ayrılmasına |
Özgül fikirlerin de özgül ayrıntılardan ayrılmasına |
Yazım heyecanını arttırmaya |
Taslaklar; 1) Fikirlerin sıraya konmasına, 2) Birbirleriyle bağlantılı fikirlerin bir araya getirilmesine, 3) Daha genel ya da daha yüksek düzeydeki fikirlerin daha özgül fikirlerden, özgül fikirlerin de özgül ayrıntılardan ayrılmasına yardımcı olur.
8.Soru
Analitik araştırmalar ve sonuçları hangi inceleme yöntemlerini ortaya çıkarır?
Yatay ve Paralel İnceleme Yöntemleri |
Yalnızca Enine İnceleme Yöntemleri |
Karma İnceleme Yöntemleri |
Enine ve Boyuna İnceleme Yöntemleri |
Detaylı İnceleme Yöntemleri |
Analitik araştırmalar ve sonuçları vertical (enine) inceleme ve horizontal (boyuna) inceleme yöntemlerini ortaya çıkarır. Enine inceleme yöntemi, bir bölgenin geçmişteki tarihi-coğrafi gelişimini tasvir ederek genetik incelemeye öncelik verir. Boyuna (horizontal) inceleme yöntemi, günümüzdeki ya da geçmişteki bir alanın açıklanmasında uygulanan yerin alansal tarihidir.
9.Soru
Bir maddenin içinde ya da çevresinde bulunan radyoaktif elementlerin yaydığı ışınların etkisiyle oluşan paramanyetik kusurların (mıknatısçık) manyetik alanda radyo sinyalleri gönderilerek hesaplanmasıyla geliştirilen yönteme ne ad verilir?
Elektron Spin Rezonans (ESR) |
Termolüminesans Yöntemi |
Karbon-14 Yöntemi |
Fizyon İzleri Yöntemi |
Potasyum-Argon Yöntemi |
Elektron Spin Rezonans (ESR)
10.Soru
Yerleşik kırsal kültür ve mekanlarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Yerleşme tarihinin ilk evresi Paleolitik dönemdir. |
Kırsal kültürde hakim faaliyet ziraattır. |
Mekanın kullanım tarzında doğal ortamın etkisi büyüktür. |
Kırsal mimarlık durağan bir yapı göstermez. |
Yapılarda biçim ve estetik ön plandadır. |
Kırsal mekan söz konusu olduğunda konutların oluşturulmasında dikkate alınan her öğe, ev sakinlerinin yaşam biçimine ve ekonomik faaliyetlerine göre tasarlanır ve üretilir. Yani, yapılarda işlevsellik biçim ve estetiğin önündedir. Bu nedenle insani ölçülere gösterilen özen, modern mimarinin aksine, daha çok insana ve yaşamına gösterilen saygıyı ifade eder. Doğru cevap E’dir.
11.Soru
Aşağıdaki tarihlendirme yöntemlerinden hangisi doğal ritmik olaylara dayanan teknikler arasında değildir?
Polen analizi yöntemi |
Palinoloji |
Dendrokronoloji yöntemi |
Varv Yöntemi |
Karbon-14 Yöntemi |
Karbon-14 Yöntemi
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi salt mekan ile ilgilenen bilim dallarından birisi değildir?
Biyoloji |
Zooloji |
Ekoloji |
Jeoloji |
Ekonomi |
Yoksa coğrafya, biyoloji, zooloji, ekoloji, jeoloji vb. gibi salt mekan ile veya antropoloji, sosyoloji, ekonomi gibi dallarda olduğu gibi sadece insanla ya da insan faaliyetleriyle de ilgilenmez. Coğrafyayı diğer bilimlerden farklı kılan, asıl ayırıcı husus ‘ortam insan arasındaki karşılıklı etkileşim’i incelemesidir.
13.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bilim çevreleri tarafından mekan kavramının karşılığı olarak kullanılmamıştır?
Zaman |
Uzam |
Çevre |
Doğa |
Toprak |
Mekan çeşitli bilim çevrelerince eskiden beri konu edinilmiş, kimi zaman bir sorun, kimi zaman önemli bir değer olarak nitelendirilmiştir. Bu bağlamda çok değişik anlamlarda kullanılmış ve farklı kavramsal anlayışlar içinde değerlendirilmiştir. Bunların arasında “yer”, “uzam”, “çevre”, “ortam”, “doğa”, “bölge”, “toprak”, “saha” ve “alan” terimleri ilk akla gelenlerdir.
14.Soru
Termolüminesans yöntemi aşağıdakilerden hangisine uygulanamaz?
Volkanik tüf ve camlara |
Çakmaktaşına |
Seramiğe |
Jeolojik kaynaklı lavalara |
Meteoritlere |
Seramiğe
15.Soru
Bilimsel düşünüş anlayışına göre, gerçeklere ulaşmanın en güvenilir, en verimli ve başarılı yolu nasıl mümkün olabilmektedir?
Bilimsel yöntemler ile |
Doğru kişiler ile |
Doğru zamanlama ile |
İyi yapılmış bir zaman yönetimi ile |
İyi bir planlama ile |
En geniş anlamıyla metot/yöntem, bizi gerçeğe götüren yoldur ve bir araştırmada bilimsel gerçeğe ulaşma konusunda önemli bir rol oynar. Bilimsel düşünüş anlayışına göre, gerçeklere ulaşmanın en güvenilir, en verimli ve başarılı yolu ancak bilimsel yöntemlerle mümkün olabilir. Bilimsel yöntem, düzenli düşünmeyi, bilgi edinmede belirli kural ve yollardan yine düzenli bir şekilde yararlanmayı ve bunu daha güvenilir ve verimli kılmak için gerekli alet ve teknikleri bulup kullanmayı ve geliştirmeyi ifade eder.
16.Soru
Farabi’ye göre kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine ne denir?
Coğrafya |
Dünya |
Mekan |
Kavram |
Kuşatıcı |
Farabi’de, mekanın tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin
dış yüzeyine mekan” denir.
17.Soru
Obsidiyen Hidrasyonu ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Obsidiyen, koyu renkte, parlak, saydam, sert, yontma ile şekil verilebilen volkanik bir kayaçtır. |
Obsidiyende hidrasyon ölçümü nano boyutunda yapılır |
Obsidiyen üzerinde oluşan çevresel sıcaklık farkına “effective hydration temperature”(EHT) denir |
Hidrasyon derecesi obsidiyenin kimyasına, sıcaklığa ve nemliliğe bağlı olarak değişmektedir |
Bu yöntem kullanılarak günümüzden 100-1.000.000 yıl öncesine kadar tarihlemeler yapılabilmektedir |
Bir obsidiyende hidrasyon ölçümü mikron (1mikron= 10-3 mm) boyutunda yapılır. Doğru yanıt B'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sürekli doğal ve kimyasal değişimlere dayanan yöntemler arasında yer almaz?
Dendrokronoloji Yöntemi |
Manyetik Alan Değişimi Yöntemi |
Resamizasyon Yöntemi |
Uranyum-Florin Yöntemi |
Obsidiyen Hidrasyonu |
Dendrokronoloji Yöntemi
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Yazılı Kaynaklar muhafaza edildikleri yer esas alınarak doğru olarak sıralanmıştır?
Arşiv malzemesi- Tarihi malzeme- Kaya tabletleri |
Kütüphane malzemesi- Hiyoroglifler- Müze malzemeleri |
Müze malzemeleri- Resmi belgeler- Kütüphane malzemeleri |
Arşiv malzemesi- Kütüphane malzemesi- Müzelik malzeme |
Kaya tabletleri- Resmi belgeler- Kütüphane arşivleri |
Arşiv malzemesi- Kütüphane malzemesi- Müzelik malzeme doğru sıralamadır. Resmi belgeler arşiv; hiyoroglifler ve kaya tabletler ise kütüphane ve müzeye dahil olabilecek alt malzemelerdir.
20.Soru
Dünya’nın oluşum ve gelişim şartlarında tek bir kıtadan başlayan sürecin, bugün en genel anlamda yedi karasal kıtanın varlığıyla devam etmesi aşağıdakilerden hangisinin temel göstergesidir?
Şehrin imajı |
Kent kültürü |
Mekansal dağılış |
Kenar bölge |
Hidrolik medeniyet |
Dünya’nın oluşum ve gelişim şartlarında tek bir kıtadan başlayan süreç, bugün en genel anlamda yedi karasal kıtanın varlığıyla devam etmektedir. Bu değişim, aslında mekansal dağılışın ilk göstergesi olup kıtalardaki, her türlü olay ve olgunun tarihsel süreçte izahını mümkün kılan birçok delil bulunmaktadır. Coğrafi açıdan bakıldığında, fiziki ve beşeri olayların dağılışları, sebep ve sonuçları ve bunların etkileri büyük bir çeşitlilik ve dinamizmle zaman dilimleri içinde görünebilmektedir. Doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ