Tarihi Coğrafya Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem arkeolojik çalışmanın içerisinde hem de tarihlendirmede kullanılan üç analitik ilkeden biridir?
Popülarite |
Boyut |
Ağırlık |
Yaş |
Benzerlik |
popülarite
2.Soru
Doğada kaç element bulunmaktadır?
90 |
91 |
92 |
93 |
94 |
Doğada bulunan 92 elementin izotoplarının çoğu kararlı olmasına karşın, bir kısmı radyoaktiftir ve bunlar sürekli enerji açığa çıkararak, elementlerin daha kararlı olan diğer izotoplarına kendiliğinden bozunurlar.
3.Soru
Yapı kurma, yapı yapma, kurma, düz yazı veya şiir kaleme alma, yazıya dökme ne anlama gelir?
İnşa |
Restorasyon |
Konservasyon |
Bina |
Ev |
İnşa kelimesi TDK Büyük Türkçe Sözlük’te; “yapı kurma, yapı yapma, kurma, düz yazı veya şiir kaleme alma, yazıya dökme” anlamlarında verilmiştir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Tarihi coğrafyada mekanın yeniden inşasının önemli olma sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Mekana odaklanması |
Mekanın zaman dilimine odaklanması |
Mekan ve zaman ilişkisine önem vermesi |
Zaman kavramını mekan kavramı ile buluşturması |
Mekan analizini haritalama yolu ile yapması |
Tarihi coğrafyada mekanın yeniden inşasının önemli olma sebebi mekana odaklanmasıdır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Tarihi coğrafya, ülkemizdeki üniversitelerde aşağıdaki bölümlerden hangisinde ders olarak okutulmaz?
Tarih |
Arkeoloji |
Turizm |
Coğrafya |
Jeoloji |
Tarihi coğrafya, jeoloji bölümünde okutulmaz ancak diğer bahsedilen bölümlerin müfredatında yer alır.
6.Soru
Geçmişte olmuş bitmiş, bugün hali hazırda bulunmayan bir durumun, nesnenin ya da konunun yeniden tesis edilmesine ne ad verilir?
Yeniden kurgulama |
Yeniden hesaplama |
Yeniden inşa |
Yenilikçi oluşum |
Yenilikçi düzen |
Yeniden inşa, geçmişte olmuş bitmiş, bugün halihazırda bulunmayan bir durumun, nesnenin ya da konunun yeniden tesis edilmesini içermektedir. Bu noktada yeniden inşanın öncelikli koşulu bugün ortada olmayan bir şeyin mevcudiyeti ve bilinmesidir. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Yazılı belgesel materyali temel alan tarihi-coğrafi haritalar en az kaç farklı kategoriye ayrılır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Yazılı belgesel materyali temel alan tarihi-coğrafi haritaların en az iki farklı kategorisinden söz edilebilir. Birincisi, belirli bir zaman diliminde bir bölgenin kesitsel (enine kesit) görüntüsünü üretmek amacıyla, belgesel kanıtlar kullanılarak üretilen haritalardır. İkincisi ise, zaman içerisinde tarihi değişimin yorumlanması amacıyla üretilen haritalardır.
8.Soru
İlk defa, Silk ve Barnes (1959) tarafından yapılan bir deneyde; bir mika parçasında, geçirgen elektron mikroskobuyla gözlenen ve uranyum-238 elementinin parçalanması esasına dayanan tarihleme yöntemine ne ad verilir?
Karbon-14 Yöntemi |
Polen analizi |
Potasyum-Argon yöntemi |
Fizyon İzleri Yöntemi |
Obsidiyen Hidrasyonu |
Fizyon İzleri Yöntemi
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarih öncesi dönemler ve topluluklar üzerine yapılacak araştırmalarda kullanılan yöntemdir?
Mülkiyete ait her türlü kayıt |
Nüfus sayımları |
Haritalar |
Envanterler |
Arkeolojik kazılar |
Tarih öncesi dönemler ve topluluklar üzerine yapılacak araştırmalarda daha çok alan çalışması ve arkeolojik kazılardan elde edilen verilere ihtiyaç vardır.
10.Soru
Mezopotamya, İran ve Anadolu topraklarında görülen, evlerin tarih öncesi çağlar boyunca kerpiçten yapılması ve kültür katlarının zamanla üst üste yığılması sonucu oluşan topraktan büyük tepeler aşağıdakilerden hangisini tanımlar?
Höyük |
Mağara |
Nekropol |
Abide |
Tümülüs |
Verilen tanım ‘höyükleri’ açıklamaktadır. Tümülüsler de benzer tepelerdi; ancak kral, kraliçe ,prens ve prensesler gibi önemli kişiler için yapılan anıt mezarlardı.
11.Soru
Coğrafyanın temel ilkelerinden dağılış, aşağıdakilerden hangisinde uygulanamaz?
Yatayda |
Verevde |
Dikeyde |
Mekanda |
Zamanda |
Mekanı, yani doğal ortam ile insan etkileşimini coğrafi araştırmanın merkezine alan günümüz coğrafya zihniyetindeki dağılışı uygulamak için, yatay ve dikey -ayrıca bazı durumlarda zamanda- dağılışın yapılması gereklidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kütüphane kaynakları arasında yer almaz?
Haritalar |
Şecereler |
Vekayinameler |
Seyahatnameler |
Takvimler |
Haritalar arşiv malzemesidir
13.Soru
Tarihi Coğrafya çalışmalarında farklı disiplinlerden yararlanmak zorunda kalmaktadır. Bu tanıma uyan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Antropoloji |
Coğrafya |
Arkeoloji |
İnterdisipliner |
Tarih |
Tarihi Coğrafya çalışmalarında her ne kadar tarih ve coğrafya ile ilgilense de geçmişle ilgili diğer disiplinlerden de faydalanmaktadır. Buna interdisipliner denilmektedir.
14.Soru
Tüm canlı organizmaların bünyelerinde bulunan proteinlerin yapı taşı olan amino asitlerdeki değişimleri inceleyerek tarihleme yapan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
Uranyum-Florin |
Elektron Spin Rezonans |
Resamizasyon |
Termolüminesans |
Karbon-14 |
Tüm canlı organizmaların bünyelerinde protein bulunmaktadır ki bunlar hidrojen, azot, karbon ve oksijenden oluşan kompleks organik bileşiklerdir. 1950’lerde ABD’deki Carnegie Enstitüsü araştırmacılarından Philip Abelson proteinli kalıntıların, canlıların ölümünden sonra da fosillerde varlığını koruduğunu ileri sürmüştür. Bu görüş Kuvaterner fosil kayıtlarından elde edilen kalıntılarda protein analizi ile tarihleme yapılabileceği fikrinin temelini oluşturmuştur. Canlılar yaşamını yitirdikten sonra proteinlerin yapı taşı olan amino asitlerde “resamizasyon” denilen kimyasal değişim meydana gelmektedir. Yaşayan canlıların proteinlerinde (L) amino asitleri mevcut olup canlının yaşamını yitirmesinden uzun bir süre sonra tüm (L) amino asitler (glisin hariç) değişime uğrarlar ve (D) amino asit haline dönü-şürler. (L) ile (D) arasındaki oran zamanla artar. Fosil kemiklerde bu artışın hesaplanması ile yaklaşık 100.000 yıllık yaşlandırma yapmak mümkündür. Karbon-14, OSL, ESR vb. radyoaktif yöntemlerle, bu yöntem kalibre edilerek bu süre 1.000.000 yıla kadar uzatılabilmiştir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fiziki coğrafyanın inceleme alanlarından biri değildir?
İdari Coğrafya |
Klimatoloji |
Jeomorfoloji |
Toprak Coğrafyası |
Hidrografya |
İdari coğrafya, beşeri coğrafyanın inceleme alanında yer almaktadır.
16.Soru
Osmanlı İmparatorluğu'nda gelir ve nüfusun tespiti amacıyla, arazi ve nüfus sayımlarının tutulduğu kayıtlar aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılır?
Vergi Kayıt Defteri |
Tahakkuk Defteri |
Tahrir Defteri |
Yasamişi Defteri |
Kanun Defteri |
Eski çağlardan itibaren merkezi otorite kurmuş olan devletler, nüfusu ve ekonomik güçlerini bilmek, idare ettikleri toprakları bütün yönleriyle tanımak istemişlerdir. Dolayısıyla sanayi öncesi tarım toplumu yapısına sahip bütün devlet ve imparatorluklar, vergi ve vergi nüfusunu belirlemek için çeşitli sayımlar yapmışlardır. Bilhassa Akdeniz’de kurulmuş hemen bütün devletlerde vergi, gelir ve nüfusun tespiti amacıyla, arazi ve nüfus sayımları yapılmıştır. Belirtilen sayımların sonucunda ortaya çıkan kayıtlar, her ülkede değişik adlarla anılmış olup bu kayıtlara Osmanlı’da Tahrir Defteri ismi verilmiştir.
17.Soru
Osmanlı İmparatorluğunda tüccar ve esnafın senelik kazançları üzerinden alınan vergiler aşağıdakilerden hangisiyle kayıt altına alınırdı?
Evkaf Defterleri |
Şer'iye Sicilleri |
Avarız Defterleri |
Tahrir Defteri |
Temettuat Defterleri |
Temettu vergisi, tüccar ve esnafın senelik kazançları üzerinden alınan vergiye verilen addır.1839 yılında çıkarılan bir emirle,
Tanzimat uygulamaları arasında Osmanlı genelinde bulunan ahalinin ismi, şöhreti, arazileri, hayvanları; tüccar ve esnafın ise yıllık gelirleri vb. bilgilerin bu deftere kaydedilmesi emredilmiştir. Bu kayıt üzerinden de temettu vergisi, sonraki adıyla “kazanç vergisi” alınmıştır. Osmanlı Arşivi’nde Maliye Nezareti defterleri arasında yer alan temettuat defterleri, tahrir defterlerinde olduğu gibi vergi amaçlı tutulmuştur.
18.Soru
Radyoaktif bozunma ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Verilen bir radyoaktif elementin bozunması, yani yarılanma ömrü her zaman sabit olup kesin olarak ölçülebilir. |
Değişik radyoaktif elementlerin bozunmaları yani yarı-ömürleri saniyenin milyarda birinden 49 milyar yıla kadar değişir. |
Radyoaktif bozunma, geometrik bir hızdan ziyade çizgisel bir hızda gerçekleşir. |
Bozunma hızının grafiği düz bir çizgi yerine bir eğri ortaya çıkarır. |
1.000.000 ana atoma sahip bir element bir yarı-ömür sonunda 500.000 ana atoma ve 500,000 yavru atoma sahip olacaktır. |
Verilen bir radyoaktif elementin bozunması, yani yarılanma ömrü her zaman sabit olup kesin olarak ölçülebilir. Nitekim, değişik radyoaktif elementlerin bozunmaları yani yarı-ömürleri saniyenin milyarda birinden 49 milyar yıla kadar değişir. Radyoaktif bozunma, çizgisel bir hızdan ziyade geometrik bir hızda gerçekleşir. Bu yüzden, bozunma hızının grafiği düz bir çizgi yerine bir eğri ortaya çıkarır. Örneğin, 1.000.000 ana atoma sahip bir element bir yarı-ömür sonunda 500.000 ana atoma ve 500,000 yavru atoma sahip olacaktır. İki yarı-ömür sonrası 250.000 ana atoma (başlangıçtaki ana atomların dörtte biri, önceki ana atomların yarısı) ve 750.000 yavru atoma sahip olacaktır.
Doğru cevap C'dir.
19.Soru
I. Ortam ve insan arasındaki etkileşim üzerine odaklanmaktadır.
II. Coğrafya, vatan sevgisi kazandırmak amacıyla ilköğretimlerde okutulmaktadır.
III. 'Nerede?' ve 'Neden orada?' sorularına cevap aramaktadır.
Yukarıdakilerden hangileri coğrafyanın özellikleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Coğrafyayı diğer bilimlerden farklı kılan, asıl ayırıcı husus ‘ortam insan arasındaki karşılıklı etkileşim’i incelemesidir. Coğrafya “nerede” sorusu ile başlamaktadır. Elbette bunun arkasından coğrafya için yine en az onun kadar önemli olan “neden orada” sorusu gelmektedir. Son olarak, coğrafyanın vatan sevgisi kazandırmak amacıyla ilk ve orta öğretimdeki öğrencilere okutulan bir ders olmasıdır. Bu bağlamda, verilen üç seçenek de doğrudur.
20.Soru
Elektron Spin Rezonans yönteminde numunenin yaşı hangi formüle göre hesaplanır?
Yaş = Senelik doz / Arkeolojik doz |
Yaş (yıl) = Doğal TL/(Birim doza karşı TL×yıllık) |
Yaş (yıl) = (Birim doza karşı TL×yıllık) / Doğal TL |
Yaş = 40Ar/36Ar |
Yaş = Arkeolojik doz / Senelik doz |
Elektron Spin Rezonans (ESR) yönteminde numunenin yaşı; Yaş = Arkeolojik doz / Senelik doz formulüne göre hesaplanır. Doğru yanıt E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ