Çizelge 1.3 Endüstri Bitkileri Ekim Alanları Dağılımı

Yeşil sarı olum; bu devrede bitki saplarında aşağıdan yukarı doğru bir sararma başlar. Alt yapraklar dökülmüştür. Sarı bir renk almaya başlamış kapsüller içinde tohumlar meydana gelmiştir. Tohumlar çimlenme yeteneğini kazanmış fakat yağ nispeti oldukça düşüktür. Yeşil sarı olum devresinde lif verimi ve randımanı yüksektir. Keten genellikle lifi için bu devrede hasat edilir.

Bugün artık hemen her cins, hatta tür özel geliştirilmiş ekim makinası ile ekilmektedir. Endüstri bitkileri ekiminde hem sıra arası, hem de sıra üzeri mesafe ile ekim derinliği çok önemlidir. Bunlar çapa bitkisi olduğu için çapalama ve yabancı ot mücadelesi de büyük ölçüde makinalarla yapıldığından sıra araları geniş tutulmaktadır. Günümüzde vegetatif tohumlukları, tütün ve hatta daha başka ilaçlık ve baharatlık bitkilerin fidelerini sıraya ve ocaklara dikebilen makinalar yapılmıştır. Yetişme dönemini kısaltmak ve çok küçük tohumları mibzerle ekmek pekiyi netice vermiyeceği için, bazı ürünlerin önce özel yastıklarda fideleri geliştirilmekte ve sonrada fideleme işlemi yapılmaktadır.

Pamuk liflerin ortası boştur. Bu boşluğa lümen denir.

En büyük şeker üreticisi olan ülke Hindistan'dır (bknz. Çizelge 3.3). Doğru cevap E'dir.

Tohumlar böbrek şekilli olup, son derece küçüktür. Renk kahverengiden siyaha kadar değişir. Tohumunda % 10-15 su ve % 40-45 yağ bulunur. Geri kalanı da karbonhidrat ve proteinlerden ibarettir. Tütünün kökleri kazık şeklinde olup sağlam bir yapıya sahiptir. Sapları yuvarlak, boyu 50 - 250 cm arasında değişir. Türkiye’de yetiştirilen sigaralık tütün çeşitleri 80-120 cm’dir. Sapın içi özle dolu, üzeri çok ince ve kısa tüylerle kap­lıdır. Kültürü yapılan tütünler otsu yapıda olmakla birlikte, ileri dönemlerde odun­laşma ve sertleşmeler olur.

Zenep, tütün yaprak ayasını (yüzeyi) bitkinin gövdesine birleştiren kısım, sap’tır.

İşlenen arazilerde yetiştirilen tarla bitkileri; tahıllar ve yemeklik baklagiller, endüstri bitkileri ve yem bitkileri olmak üzere üç ana grupta toplanırlar. 

Türkiye’de en fazla pamuk Güneydoğu Anadolu, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde yetiştirilmektedir. Ekiliş
alanı ve lif üretimi bakımından Şanlıurfa ilk sırada, onu Aydın, Hatay, Diyarbakır, Adana ve İzmir izlemektedir. En yüksek lif verimi 596 kg/da ile Manisa ilinden elde edilmiştir.

Halk arasında yüksükotu olarak bilinen digitalis türleri, gösterişli ve güzel çiçeklere sahip olduğu için park ve bahçelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Digitalis’ten elde edilen digitalin bir heterozittir ve kalp atışlarını yavaşlatıcı, kasılmalarını düzeltici ve kuvvetlendirici etki yapmaktadır. Digitalin, henüz yapay olarak yapılabilmiş değildir. Digitalinin etkili maddesi digitoksit’tir. Bu madde yüksükotu yapraklarında %1-3 oranında bulunmaktadır.

Türkiye’ye, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Romanya ve Bulgaristan göçmenleri getirmiştir. Önce Trakya’da yetiştirilmiş, sonra Anadolu’ya geçmiştir. Doğru cevap B'dir.

Alkaloid: Bitkilerin bünyesinde teşekkül eden uyarıcı ve çoğu kez ilâç olarak kullanılan zehirli maddelerdir.

Pamuk liflerinin uzunlukları kalınlıklarının en az 100 katıdır.

Anason ve şerbetçiotu içki sanayinin (rakı ve bira) ham mad­deleridir. Bunlar rakı ve biranın belli bir tat ve aroma kazanması, dayanıklılığının artırılması, teşhislerinin yapılabilmesi, kendilerine has koku kazanabilmeleri ve ayrıca vitaminlerce zenginleştirilmeleri için kullanılmaktadırlar.

Solanin: patatesin kabuğunda bulunan, onu acılaştıran zehirli madde, alkaloid.