20’ konteynerler 5,9 metre uzunluk, 2.35 metre genişlik, 2,39 yükseklik ölçülerine sahiptir. 20’ konteynerler içerisine maksimum
21.800 kg yükleme yapılabilmektedir.

Yüke etki eden kuvvetler yanal düzlemde ve aracın hareket yönü veya hareket yönünün aksine doğrultularda gerçekleşebilmektedir. III. ifade yanlıştır.

Yükleme sırasında oluşabilecek riskler
Yükün araçtan kayması
Yükün başka yüklere çarpması
Yükün araçtan düşmesi
Yükün bir ateş kaynağı ile birleşmesi
Yükün reaksiyon başlatması
Yükün istifleme aracı ile birlikte devrilmesi

Temel eğitim, sürücüler için tehlike türleri, tehlikeleri önleyici tedbirler, kaza sonrasında yapılacaklar, işaretleme, etiketleme, levhalama gibi konuları işler. Ayrıca tank eğitimini almakta zorunludur.

Gaz formunda olan tehlikeli maddeler yedi kategoriye ayrılmıştır. Bunlar; sıkılaştırılmış gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, yüksek basınçlı sıvılaştırılmış gazlar, soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar, çözülmüş gazlar, gaz içeren küçük püskürtücüler, basınç altında gaz içeren diğer maddeler olmak üzere 7 gruba ayrılır.

Kimyasal madde tankerlerinin en önemli özelliklerinden birisi; üretildikleri materyalin en fazla iki parça metal plakadan oluşmasıdır.

Ka­rayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve çok türlü taşımacılık türleri tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan taşıma türleridir.

Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamak aracın yapısıyla doğrudan ilgilidir.

Ülkemizde 24.10.2013 tarih ve 28801 no’lu Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik (TMKTHY)”
hükümlerine göre, taşıma faaliyetlerinde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların,
yükleyenlerin, boşaltanların, ambalajlayanların, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücülerinin veya operatörlerinin sorumluluk ve yükümlülükleri iyi
bilinmelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yük araç dengesini sağlamak için uygulanan yöntemlerden bir diğeri de yükün taşıma operasyonunda kullanılacak olan kara yolu aracının aksları arasında belirlenen bir denge mesafesi içerisinde konumlandırılmasıdır. Bu yönteme göre kara yolu taşıma aracının ön ve arka aksları arasındaki mesafeler dikkate alınmaktadır.

Yükleme/boşaltma sırasında motor kapatılmalıdır.

Yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi paketin içerisinde taşınan tehlikeli maddeye ilişkin tüm bilgi ve durumlar uluslararası standartlar ve kurallar çerçevesinde kodlanarak paket ve ambalajların üzerine konulmaktadır. Bunun yapılmasıyla hedeflenen koli üzerindeki bilgilerin taşıma sürecinde yer alan herkes tarafından aynı şekilde anlaşılmasıdır. İçerisinde tehlikeli madde taşınan paketlerin üzerinde bulunması gereken tehlikeli madde tanımlama etiketleri ve numaraları; kolayca görülebilir ve okunabilir olmalı, aynı zamanda tehlike madde işaretleri birbirlerini kapatmayacak biçimde yerleştirilmelidir. Yukarıdaki örnek dikkate alındığında;

• UN: Tehlikeli sınıfına giren her madde bir un numarası ile açıklanmaktadır.
• 4: Paketin türünü belirtmektedir.
• C1: Paketin maddesi
• X: Paketleme grubu
• 30: Kg. olarak maksimum brüt ağırlık
• S: Maddenin türü (katı, sıvı, gaz)
• 91: Üretim yılı
• US: Üretilen ülke
• BS: Üretime izin veren kuruluş
• 809: Üretime izin veren kuruluşun numarası Türünde bilgiler koli ve paketlerin üzerinde yer almaktadır.

Doğru cevap C'dir.

Yükün ateş kaynağı ile birleşmesi yükleme esnasında oluşabilecek bir risktir.

Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamak taşımacının sorumluluk alanına girer. Cevap E'dir.

Sıkıştırılmış gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, yüksek basınçlı sıvılaştırılmış gazlar, çözülmüş gazlar gaz formunda bulunan tehlikeli maddeler arasında yer alırken, su ile temas ettiğinde yanıcı gaz çıkaran maddeler yanıcı katı maddeler altında yer alır.

Ham Petrol Vagonları, Ürün Vagonları, Kimyasal Madde Vagonları, Gaz Vagonları ve Katı Tehlikeli Madde Vagonları dökme yüklerin taşınmasında kullanılan vagon gruplarıdır. Doğru yanıt A'dır.

Sınıf 6.1 Zehirleyici maddeler, Sınıf 6.2 Bulaşıcı maddeler Sınıf 8 Aşındırıcı maddeler, Sınıf 9 Çeşitli tehlikeli maddeler ve nesneler olarak belirlenmiştir. Radyoaktif maddeler tehlikeli madde taşıma sözleşmesine göre 7.sınıf tehlikeli maddeler grubuna girmektedir.

Tehlikeli maddelerde dikkat edilecek sabitleme konusu önem taşımaktadır. Sabitlemede dikkate alınacak konulardan biri de yükün hareket etmesidir. Yüke etkide bulunan kuvvet Yanal kuvvet olarak adlandırılır.

Tehlikeli madde taşımacılığı denilince ülkemizde ilk akla gelen ve bu taşımacılığın kara yolu boyutunu oluşturan ADR (UN Economic Commission for Europe (ECE)-WP-15-Bern) dışında, deniz yolu için IMDG (International Maritime Organization (IMO)-Londra- IMDG-Code), hava yolu için DGR (International Air Transport Association-Cenevre-IATA-DGR), demir yolu için RID (Office Central Transport Internationaux (OCTI)-Bern-RID), ve iç su yolları/kanal taşımacılığı içinse ADNR (Commission Central pour la Navigation du Rhin-Strasburg-ADNR/ADN) konvansiyonları vardır.

a. Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca
yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin alınmış olmasını sağlamakla,
b. Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamakla,
c. Taşımacıya ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde hazırlanmış yazılı talimatı ve
taşıma için gerekli olan; taşıma evrakı, izinler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,
d. Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamakla,
e. Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmekle,

f. Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş tankerler, mobil tanklar,
tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyner, tank konteynerler ve taşınabilir tanklar gibi araçlar ile büyük veya küçük konteynerlerin de uygun olarak işaretlenmiş,
etiketlenmiş olmasını ve boş durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,
g. İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri vermekle,
h. ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer yükümlülükleri yerine getirmekle
yükümlüdür