Zehirli (toksik) olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam
konsantrasyonun ≥ %3 olması.

Katı forma sahip tehlikeli maddeler dökme katı madde tankerleri ile taşınmaktadırlar. Bu tankerler özellikle toz ve granül halde tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılabilmektedir. Bu tür araçlarda dolum çoğunlukla üstten yapılırken boşaltım alt kısımlardan yapılabilmektedir. Dökme katı madde tankerler genellikle reaktif özellik göstermeyen metallerden üretilmektedir.

Son 60 yıl içinde sadece İstanbul boğazında 500’den fazla gemi kazası olmuştur.

Yükleme ve boşaltma operasyonlarına ilişkin uygulamalar taşıma operasyonu için ter­cih edilecek taşıma türüne, taşınacak tehlikeli maddenin özelliklerine, risklerine, formla­rına ve dökme ya da paketli olarak taşınma biçimlerine göre farklılaşabilmektedir. Bu nedenle cevap “E” seçeneğidir.

1.4.3.2’de yer alan diğer kurallara uymak paketleyenin sorumluluklarındandır Diğer şıklarda verilenler yükleyenin sorumluluklarından bazılarıdır. 

Hbs paketli yüklerin taşınmasında kullanılan vagonlarından biridir.

ADR Anlaşması; tehlikeli madde taşıyan sürücülerin yetkilendirilmiş eğitim kurumları tarafından verilen eğitimlere katılarak, eğitim sonrasında yapılacak sınavda başarılı olmaları durumunda bir sertifika almaları gerektiğini belirtmektedir. Türkiye’de buna ilişkin Karayoluyla Tehlikeli Madde Taşıyan Araç Şoförlerine Yönelik Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönergesi ile eğitim ve sınav süreci tanımlanmıştır. Bu kapsamda, öncelikle eğitim verecek kurumların Bakanlıktan “Tehlikeli Madde Taşımacılığı Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yetki Belgesi (TMTMYB)” almaları zorunludur. Eğitim kurumlarının özellikleri ve eğitimlerde görev alacak eğitmenlerin asgari özellikleri yönergede tanımlanmış durumdadır. Bu kapsamda verilen eğitimler ve eğitim sonrasında sürücüye verilen yetkiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Doğru cevap C'dir.

Uçuculuk özelliği, doğrudan tehlikeli kabul edilen atıkların özelliklerinden biri değildir. Yani doğru yanıt E şıkkıdır.

Hata ağacı yöntemi; mevcut sistemde söz konusu olabilecek hatalar ile sistem ve hatalar arasındaki bağlantılar ve sakıncalı durumlar arasındaki ilişkiyi ifade eden, aynı zamanda mantıki diyagramlara dayanan bir risk analizi tekniğidir. Metodoloji tümdengelim yönetimi uygulamakta, risk yaratan olay daha önce tanımlanmış olaylar ile hatalar arasındaki nedensel ilişki olarak tanımlanabilmektedir.

Sürücü yükleme boşaltma sırasında aşağıda belirtilen kurallara da uygun hareket etmelidir.

• Yükleme/boşaltma sırasında motor kapatılmalıdır.
• Yükleme alanının yüklemeden önceden temizlenmesi gerekmektedir.
• Birlikte yükleme/ayrı yükleme kuralları uygulanmalıdır.
• Taşımanın herhangi bir aşamasında ambalajların açılması kesinlikle yasaktır.
• Hasarlı olan hiçbir ambalajın yüklenmesi söz konusu olmamalıdır.
• Tehlikeli maddenin ambalajın dışında olması halinde yüklememelidir.
• Boş ambalajların etiketli ve işaretli olmasına dikkat edilmelidir.
• Yükleme alanına açık ateşle girilmemelidir.
• Yükleme/boşaltma yerinde sigara içilmesi yasaktır.
• Yük güvenliğini sağlamak, yükleme tonajlarına uymak zorundadır.
• Maksimum yükleme kapasitesi aşılmamalıdır.

Nakliye belgesi, nakliye için tehlikeli malları sunan kişi tarafından imzalanan ve tehlikeli malların doğru sevkiyat isimleri ile tam ve doğru olarak tanımlandığını ve ilgili düzenlemelere göre sınıflandırıldığını, ambalajlandığını, işaretlendiğini, etiketlendiğini ve nakliye için elverişli durumda olduğunu belirten bir beyan içerecektir (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, 2008). Uçağın kalkış ve iniş havalimanları, taşımanın yolu veya kargo uçağıyla taşınma durumu mutlaka belirtilmelidir. Özellikle yolcu uçaklarıyla taşıma söz konusu ise taşınan tehlikeli maddelerin yolculara zarar vermemesi için azami dikkat gösterilmelidir. Bu belge, yolculuk süresince tehlikeli maddeler ile birlikte taşınmaktadır.

Tehlikeli maddeler yaratacakları riskler ve tehlikeler dikkate alınarak dokuz sınıf içerisinde tanımlanmıştır.

TMGD eğitimi verecek gerçek veya tüzel kişiler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünden yetki belgesi (TMGDEYB) almalıdır. Eğitim verebilecek kurum/kuruluşların nitelikleri Tebliğ’de tanımlanmış olup uygun olması durumunda verilecek yetki belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Cevap E şıkkıdır. 

Güzergah Tespit Belgesi

Tehlikeli maddelerin taşınabileceği güzergâhları gösteren bir belgedir. Taşımacı tarafından hazırlanarak sürücüye verilmekte, sürücü güzergâh tespit belgesinde gösterilen güzergâhların dışarısına çıkamamaktadır. Araç otoyolların dışında kalan yollarda gidecekse güzergâh tespit belgesinin bulundurulması gerekmektedir. Güzergâh tespit belgesi üzerinde; taşınan tehlikeli maddenin sınıfı, UN numarası, tehlikelilik özellikleri gibi bilgilerin yanı sıra alıcı, gönderen ve taşımacıya ilişkin bilgiler yer almaktadır. Belge üzerinde katedilecek karayoluna ait bilgiler, yol numarası, mesafesi vb. bilgiler de bulunmaktadır . Uluslararası yapılan taşıma işlemlerinde güzergâh üzerindeki ülkelerin yetkili mercilerinden izin alınmalı ve güzergah hakkında bilgi verilmelidir. Belgenin taşıtana teslimi söz konusu değildir. Doğru cevap D'dir.

Yük ilgilisinin yükümlülüklerinden biri resmî makamlar tarafından yapılan kontrollerde istenen bilgi ve belgeleri sunar, gerekli iş birliğini sağlar.

Organik peroksit tankerleri; yüksek düzeyde reaksiyon ve basınçla patlama riskine sahip, Sınıf 5.2 Organik peroksitler içerisinde tanımlanmış maddelerin taşınmasında kullanılan araçlardır. Söz konusu maddeler hava ya da ısıl ortamlarda reaksiyona girebilme riskini taşıdıklarından, bu tür araçlarda organik peroksitlerin hava ile temasını kesebilmek üzere bu maddenin üzeri en az 12 cm su tabakası ile kaplanarak taşınmaktadır. Diğer tankerlerin taşıdıkları ürünler farklıdır.