Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Avrupa Tek Senedi hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?
1987 |
1993 |
1976 |
1961 |
1955 |
Avrupa Tek Senedi 1987 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Her hak, sahibine olumlu ya da olumsuz bir talepte bulunma yetkisi verir. Genellikle "özgürlük hakkı"(I).......................... "talep hakkı"ise(II).................... taleplerin dayanağı olabilir.
Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdaki seçeneklerde verilen kavram öbeklerinden hangisi getirilmelidir?
(I) Olumlu ve olumsuz (II) Negatif |
(I) Negatif (II) Olumlu ve Olumsuz |
(I) Olumlu (II) Olumsuz |
(I) Negatif (II) Olumlu |
(I) Olumsuz (II) Olumlu |
Her hak, sahibine olumlu ya da olumsuz bir talepte bulunma yetkisi verir. Genellikle "özgürlük hakkı" negatif taleplerin, "talep hakkı" ise hem olumlu hem de olumsuz taleplerin dayanağı olabilir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
..............................................................
................................................................................... |
............................................................................. |
................................................................. |
.......................................................................... |
............................................................................. |
.....................................................
4.Soru
Komitelerin sahip olduğu soruşturma yetkisinin en temel zayıf noktası aşağıdakilerden hangisinde yer almaktadır?
İlgili devletin icazetine ihtiyaç duyulması |
Güvenilir bilgiden yoksun olması |
Rapor hazırlanma gerekliliğinin olması |
Özel taraf ve ilgili devletin işbirliğinde yürütülmesi |
Taraf devletin verdiği ve başka yollarla elde ettiği bilgiler doğrultusunda gizli soruşturma yapmak amacıyla üyelerinden bir veya bir kaçını soruşturma yaparak, bir rapor halinde Komiteye sunmak üzere görevlendirebilmesi |
Soruşturma yetkisi çok önemli bir yetki olmakla beraber, en temel zayıf noktası, ilgili
devletin icazetine ihtiyaç duyulmasıdır. Raporlarla ilgili devlete sunulan uygun öneri ve
tavsiyelerin, işkence ihlallerinin azaltılması açısından ne gibi faydalar hasıl ettiği tartışılabilir. Ziyaret talebinin ciddiyeti, ilgili devleti uzlaşmaya ve eylemlerini uluslararası standartlara çekmeye teşvik edebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.
5.Soru
Olağanüstü hali kaldırma ve süreyi değiştirme yetkisi kime aittir?
Bakanlar Kurulu |
TBMM |
içişleri Bakanlığı |
Milli Savunma Bakanlığı |
Genel Kurmay Başkanlığı |
Cumhurbaşkanının olağanüstü hâl ilan etme yetkisi süre yönünden sınırlandırılmıştır. Anayasaya göre (m. 119), ilan süresi altı ayı geçemez. Bununla birlikte, TBMM bu süreyi değiştirebilir, gerekli görürse olağanüstü hâli kaldırabilir. Olağanüstü hâlin ilanını gerektiren sebeplerin devam etmesi durumunda, TBMM, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine her defasında dört ayı geçmemek üzere bu süreyi uzatabilir. Doğru seçenek B'dir.
6.Soru
1954 tarihinde yürürlüğe giren Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair Sözleşme (Cenevre Sözleşmesi) ile tarihte ilk kez bir mülteci tanımı yapılmış, mültecilerin hakları ve standartlarının çağdaş bir listesi verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi mültecilerin korunmasına ilişkin bu haklardan biri değildir?
Ayrımcılık yapılmaması |
Yaşadıkları şehir sınırları içinde hareket hürriyeti |
Yaşama, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı |
Sığınma talebinde bulunma ve sığınma olanağından yararlanma hakkı |
Yasa önünde bir kişi olarak tanınma hakkı |
Mültecilerin Korumasına İlişkin Önemli Haklar
• Ayrımcılık yapılmaması
• Özel yaşam, aile, ev konusunda keyfi müdahaleye maruz bırakılmama hakkı
• Yaşama, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı
• Düşünce ve ifade özgürlüğü hakkı
• Sığınma talebinde bulunma ve sığınma olanağından yararlanma hakkı
• Eğitim hakkı
• İşkence ya da zalimane, insanlık dışı, onur kırıcı ceza ya da muameleye maruz
bırakılmama hakkı
• Ülke sınırları içinde hareket hürriyeti
• Kölelik ya da kulluk altında bulundurulmama hakkı
• Toplumun kültürel yaşamına katılma hakkı
• Yasa önünde bir kişi olarak tanınma hakkı
• Zulüm Riski Olan Yere Geri Göndermeme İlkesi (Non-refoulement)
• Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü Keyfi tutuklanmaya, gözetim altına alınmaya maruz bırakılmama hakkıdır.
7.Soru
Osmanlı Devletinde doğrudan doğruya Batılı devletlerin baskısı ile yapılan ve Müslüman ile Hıristiyan tebaa arasında eşitlik getiren belge aşağıdakilerden hangisidir?
Islahat Fermanı |
Tanzimat Fermanı |
Sened-i İttifak |
Kanun-u Esasî |
Teşkilatı Esasiye Kanunu |
Doğrudan doğruya Batılı devletlerin baskısı ile yapılan ve Müslüman ile Hıristiyan tebaa arasında eşitlik getiren 1856 tarihli Islahat Fermanı ile, artık din ve mezhep farkı kalkmış, bütün Osmanlılar eşit duruma getirilmiştir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sınır kapılarındaki polis ve gümrük kontrollerini bütünüyle ortadan kaldırmayı amaçlayan antlaşmadır?
Dublin Sözleşmesi |
Schengen Sözleşmesi |
Avrupa Sosyal Şartı |
İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi |
Avrupa Konseyi Statüsü |
Schengen Sözleşmesi, Fransa, Almanya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda arasında, 14 Haziran 1985 tarihinde, Lüksemburg’un Schengen köyünde imzalanan ve sınır kapılarındaki polis ve gümrük kontrollerini bütünüyle ortadan kaldırmayı amaçlayan antlaşmadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
9.Soru
Tarihte ilk kez “mülteci” tanımının yapıldığı, mültecilerin hakları ve standartlarının çağdaş bir listesinin oluşturulduğu ve mülteci iadesinin sınırları ile geleneksel hukukta bulunan “geri göndermeme” (non-refoulement) ilkesinin hüküm altına alındığı belge veya sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
BM Genel Kurulu Sözleşmesi |
İnsan Hakları ve Ödevleri Bildirgesi |
İnsan Hakları Evrensel Sözleşmesi |
Göç Evrensel Bildirgesi |
Cenevre Sözleşmesi |
BM Genel Kurulunun 14 Aralık 1950 tarih ve 429 (V) sayılı kararıyla toplanan konferansta kabul edilen, 28.07.1951 yılında Cenevre’de imzalanan ve 22.04.1954 tarihinde yürürlüğe giren Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair Sözleşme (Cenevre Sözleşmesi) ile tarihte ilk kez bir mülteci tanımı yapılmış, mültecilerin hakları ve standartlarının çağdaş bir listesi verilmiş, mülteci iadesinin sınırları ile geleneksel hukukta bulunan “geri göndermeme” (non-refoulement) ilkesi hüküm altına alınmıştır.
10.Soru
“İnsanlar hür ve eşit doğarlar” ifadesi ilk kez hangi belgede yer almıştır?
İngiltere Parlamentosu 1689 tarihli Halklar Bildirisi |
1948 yılında BM Genel Kurulu İHEB |
1776 Virginia Bildirgesi |
1215 Magna Charta Libertatum |
1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi |
Fransız Devrimi’ni takiben ilan edilen 1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi “insanlar hür ve eşit doğarlar” ifadesiyle başlamaktadır.
11.Soru
Komiteler, insan hakları ihlalleri ile suçlanan devletler veya bireylere yönelik şikâyetleri kabul etme
yetkisine sahip, tipik yargı-dışı kuruluşlara ne denir?
Rapor sistemi |
İnsan hakları |
Anlaşma izleme birimleri |
Uluslararası sözleşme |
İnsan hakları komitesi |
BM bünyesinde hazırlanan, insan haklarının korunmasına ilişkin uluslararası sözleşmelerin tümü, o antlaşmaya ne ölçüde uyulup uyulmadığının denetlenmesi amacıyla gerekli kurum ve mekanizmaları kurmuş değildir. Bununla birlikte, uluslararası sözleşmelerin pek çoğunun kendine göre bir uygulama mekanizması bulunmaktadır. Bunlardan en çok bilineni rapor sistemidir. Bu sistem sayesinde devletler sözleşmelerdeki insan hakları uygulamalarıyla ilgili raporlar sunmaktadırlar. Bu raporlar ilgili komite tarafından Dayanağını, BM sözleşmelerinin devletlerce onaylanmış ve öngörülen özel denetim organının inceleme yetkisinin tanınmış olmasından aldığından, bu sistemlere sözleşmeye dayalı koruma sistemleri denilmektedir. incelenmektedir. Raporların ve sunulan diğer belgelerin incelenmesi sonunda ilgili devlete sorular yöneltilebilmektedir. Daha sonra, Komite raporla ilgili son sözü söylemekte ve o devlette insan haklarının gelişimiyle ilgili karar almaktadır. Komiteler, insan hakları ihlalleri ile suçlanan devletler veya bireylere yönelik şikâyetleri kabul etme yetkisine sahip, tipik yargı-dışı kuruluşlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.
12.Soru
KSHS’nin düzenlediği hakların uygulanmasını gözetmek ve taraf devletlerin bu haklara saygı gösterip göstermediğini denetlemek amacıyla kurulmuş birimlere ne denir?
Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar komitesi |
Avrupa insan hakları mahkemeleri |
İşkenceye karşı komite |
İnsan hakları komitesi |
Irk ayrımcılığının kaldırılması komitesi |
İnsan Hakları Komitesi (KSHS m. 28) (İHK), KSHS’nin düzenlediği hakların uygulanmasını gözetmek ve taraf devletlerin bu haklara saygı gösterip göstermediğini denetlemek
amacıyla kurulmuştur. Komite, KSHS’ne taraf olan her devletin (m. 31) yüksek bir ahlaki
düzeye sahip olan ve insan hakları alanında uzmanlığı ile tanınmış bulunan vatandaşları
arasından ve bir kısmı tercihen hukuk uygulamasında deneyim sahibi (m. 28/2) kişilerden
gizli oyla seçilen (m. 29/1) toplam 18 üyeden (m. 28/1) oluşmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.
13.Soru
Ekonomik ve Sosyal Konsey kaç üyeden oluşmaktadır?
18 |
28 |
36 |
54 |
60 |
BM’nin doğrudan doğruya insan hakları alanına giren konularda faaliyette bulunan Ekonomik ve Sosyal Konsey (ESK), BM Genel Kurulu tarafından üç yıllık bir süre için seçilmiş 54 üyeden oluşmaktadır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sınırlaması mümkün olmayan mutlak haklardan biri değildir?
İşkence Yasağı |
Kölelik ve Kulluk Yasağı |
Düşünce, Din ve İnanç Hürriyeti |
Mahpuslara İnsancıl Davranma Hakkı |
Konut Dokunulması |
Bazı hak ve hürriyetler, uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukuku belgelerinde mutlak terimlerle ifade edilmiştir. Bu hakların hiçbir zaman sınırlanması mümkün değildir. Genellikle insan haysiyet ve onurunu korumayı amaçlayan bu haklar arasında şunlar sayılabilir:
İşkence yasağı (KSHS m.7; İHAS m.3; AİHS m. 5; 1982 AY m. 17); kölelik ve kulluk yasağı (KSHS m. 8; İHAS m. 4; AİHS m. 6; 1982 AY m. 18); mahpuslara insancıl davranma hakkı (KSHS m. 10; 1982 AY m. 19); sözleşmeden doğan borcun yerine getirilmemesi nedeniyle hapis yasağı (KSHS m. 11; 1982 AY m. 38/8); kanunla kurulmuş, yetkili, bağımsız, ve tarafsız bir mahkemede adil yargılanma hakkı (KSHS m. 14; İHAS. 6; AİHS m.8; 1982 AY m. 36); kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi (KSHS m. 15; İHAS m. 7; AİHS m.9; 1982 AY m. 38/1); hukuki kişilik hakkı (KSHS m. 16; 1982 AY m. 10); düşünce, din ve inanç hürriyeti (KSHS m. 18; İHAS m. 9; AİHS m. 12; 1982 AY m. 24, 25); evlenme, aile kurma ve evlilerin (eşlerin) eşit haklara ve sorumluluklara sahip olma hakkı (KSHS m. 23;İHAS m. 12)
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin başlıca özelliklerinden biri değildir?
Sözleşme AİHM'e bireysel başvuru hakkı tanımaktadır |
Sözleşmeye taraf her devlet, diğer taraf devletlerin sözleşmeye saygılı olup olmadığını denetlemekle yükümlüdür |
Sözleşmenin benimsediği düzende, insan haklarının uluslararası koruması asıldır; iç hukukta korunması ikincil niteliktedir |
Sözleşmenin sağladığı haklardan yabancılar da yararlanır |
Sözleşme objektif düzen fikrine dayanır |
C şıkkında belirtilenin aksine, sözleşmenin benimsediği düzende, insan haklarının iç hukukta korunması asıldır; uluslararası koruma ikincil niteliktedir. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Devletin görevlerinden birisi de sivil, kamusal ve siyasal alanda insan hakları kullanım- larına karışmamasıdır. İnsanlar, devlet müdahalesinden uzak bir şekilde, kendi dünya görüşleri ve tercihlerine göre kendi hayatlarını düzenleyebilmeli, eğer uygun görüyorlarsa başkalarıyla ortak amaç ve idealleri çerçevesinde, müdahaleden uzak bir şekilde, her türden gönüllü faaliyetler yapabilmelidirler.
Yukardaki açıklamalar devletin insan haklarıyla ilgili hangi ödeviyle ilişkilidir?
Devletin görevlerinden birisi de sivil, kamusal ve siyasal alanda insan hakları kullanım- larına karışmamasıdır. İnsanlar, devlet müdahalesinden uzak bir şekilde, kendi dünya görüşleri ve tercihlerine göre kendi hayatlarını düzenleyebilmeli, eğer uygun görüyorlarsa başkalarıyla ortak amaç ve idealleri çerçevesinde, müdahaleden uzak bir şekilde, her türden gönüllü faaliyetler yapabilmelidirler.
Yukardaki açıklamalar devletin insan haklarıyla ilgili hangi ödeviyle ilişkilidir?
Dokunmama |
Tanıma |
Koruma |
Vazgeçilmezlik |
Bireye ait olma |
Söz konusu ifadeleler dokunmama ile ilgilidir. Doğru seçenek A'dır.
17.Soru
Uluslararası ceza mahkemesinin başkanı kaç yılda bir seçilmektedir?
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
UÇM Statüsü’nün 34’üncü maddesinde de belirtildiği üzere mahkeme; başkanlık, ön dava dairesi, dava dairesi, istinaf dairesinden oluşan yargılama bölümü, savcılık makamı ve sekretaryadan oluşmaktadır. Hakimler arasından üç yıl için seçilen bir başkan ve birinci ve ikinci başkan yardımcılarından oluşan Başkanlık makamının görevi, mahkemenin genel yönetimini ve temsilini sağlamaktır. Başkanın ve yardımcılarının görev süreleri yargıçlık süreleriyle sınırlıdır, yani idari görev süresi ile yargıçlık görev süresinden hangisi önce sonlanırsa o tarihte görev sona erer. Heyet yalnızca bir kez seçilebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi verili cümledeki boşluğu doğru şekilde tamamlar?
"Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin taraf devletlerce uygulamaya geçirilmesi ve Sözleşmede yer alan hakların kullanılmasında taraf devletlerce alınan yasal ve idari tedbirler, ulusal düzeyde başvurulabilecek yasal ve idari başvuru yollarını içeren raporlar Sözleşmenin onaylanmasından itibaren bir yıl içinde ve her beş yılda bir ______________ komitesine verilmelidir."
İnsan Hakları Komitesi |
İşkenceye Karşı Komite |
Kişisel ve Sosyal Haklar Komitesi |
Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Komitesi |
Çocuk Hakları Komitesi |
Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin taraf devletlerce uygulamaya geçirilmesi ve Sözleşmede yer alan hakların kullanılmasında taraf devletlerce alınan yasal ve idari tedbirler, ulusal düzeyde başvurulabilecek yasal ve idari başvuru yollarını içeren raporlar Sözleşmenin onaylanmasından itibaren bir yıl içinde ve her beş yılda bir İnsan Hakları komitesine verilmelidir.
19.Soru
Devletin, denetim organının sözleşmenin ihlaline ilişkin şika^yetleri inceleme yetkisini kabul ettiğini de bildirmiş olması gereklidir. Dayanağını, sözleşmenin onaylanmış ve öngörülen özel denetim organının yetkisinin tanınmış olmasından aldığından, bu sistemler ________ olarak nitelendirilir.
Verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
Devletin, denetim organının sözleşmenin ihlaline ilişkin şika^yetleri inceleme yetkisini kabul ettiğini de bildirmiş olması gereklidir. Dayanağını, sözleşmenin onaylanmış ve öngörülen özel denetim organının yetkisinin tanınmış olmasından aldığından, bu sistemler ________ olarak nitelendirilir.
Verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
Sözleşmeye dayalı koruma sistemleri |
Hukuksal dayanaklar |
Acil Eylem |
Anlaşma izleme |
Devletlerarası şikayet usulü |
Devletlerin, uluslararası kuruluşlarca kabul edilen sözleşmelere, ulusal hukukları gereğin- ce onaylayarak taraf olmaları durumunda denetim, sözleşmenin onaylanmış olması şartı- na bağlı olarak işler. Devletin kuruluş üyesi olması, o sözleşme nedeniyle kendiliğinden bu hukuksal yükümlülüğü üstlenmesi sonucunu doğurmaz. Bunun için sözleşmeyi onayla- ması gerekir. Diğer taraftan, kimi zaman sadece sözleşmenin onaylanmış olması da yeterli değildir. Ayrıca taraf devletin, denetim organının sözleşmenin ihlaline ilişkin şika^yetleri inceleme yetkisini kabul ettiğini de bildirmiş olması gereklidir. Dayanağını, sözleşmenin onaylanmış ve öngörülen özel denetim organının yetkisinin tanınmış olmasından aldığından, bu sistemler sözleşmeye dayalı koruma sistemleri olarak nitelendirilir.
20.Soru
Her hak bir hürriyetle bağlantılı bulunduğundan, temel haklar içindeki hürriyetleri diğerlerinden ayırmak için onlara......................demek mümkündür.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerde verilen kavramlardan hangisi getirilmelidir?
Kişi hürriyeti |
Kamu hürriyeti |
Katılım hürriyeti |
Düşünce hürriyeti |
Genel hürriyet |
Her hak bir hürriyetle bağlantılı bulunduğundan, temel haklar içindeki hürriyetleri diğerlerinden ayırmak için onlara "kamu hürriyetleri" demek mümkündür. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ