Uluslararası, bölgesel ve ulusal insan hakları hukuku belgelerinde belirtilen ve iç hu­kuka göre kanunlarla düzenlenmiş bulunan özgürlükten yoksun bırakılabilecek hâller şunlardır:

1. Herkes, yetkili mahkemece verilmiş cezaların ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi amacıyla usulüne uygun olarak özgürlüğünden yoksun kılınabilir.
2. Bir mahkeme kararının veya kanunda öngörülen bir yükümlülüğün gereği olarak kişi yakalanabilir veya tutuklanabilir
3. Bir suç işlediği hakkında kuvvetli belirti bulunan kişiler, ancak kaçmalarını, delillerin yok edilmesini veya değiştirilmesini önlemek maksadıyla veya bunlar gibi tutuklamayı zorunlu kılan ve kanunda gösterilen diğer hâllerde hâkim kararıyla tutuklanabilir.
4. Bir kimsenin, usulüne aykırı şekilde ülkeye girmekten alıkonulması amacıyla veya kendisi hakkında sınır dışı etme ya da geri verme işleminin yürütülmekte olması nedeniyle usulüne uygun olarak yakalanması veya tutuklanması mümkündür.

5.Bir küçüğün gözetim altında eğitim ve ıslahı veya yetkili merci önüne çıkarılması için verilen bir kararın yerine getirilmesi amacıyla hürriyeti kısıtlanabilir.

6. Kamu sağlığının korunması veya suç eğilimine ortam teşkil eden durumların önlenmesi için, bulaşıcı hastalık yayabilecek bir kimsenin, bir akıl hastasının, bir alkoliğin, uyuşturucu madde bağımlısı bir kişinin veya bir serserinin, tedavi ya da eğitim amacıyla kanuna uygun olarak tutuklanmaları mümkündür.

Sadece I

Sağlık hakkı, sadece sağlıklı olma hakkı şeklinde anlaşılamaz. Sağlık hakkı; cinsel ve üreme hürriyeti de dahil, sağlığını ve vücudunu kontrol ettirme, işkenceden uzak olma, rızası dışında tıbbi tedavi ve deneylere tabi olmama hakkı gibi müdahaleden uzak olma hakkı gibi kimi hak ve hürriyetleri içerir.

Basın hürriyeti 

İstanbul Sözleşmesi  

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi), 11 Mayıs 2011’de Avrupa Konseyi Ba­kanlar Komitesi toplantısında imzaya açılmış, 01.08.2014 tarihinde de yürürlüğe girmiş­tir.

Yaşam hakkı klasik (birinci kuşak) insan hakları kapsamında bir haktır. Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir; hiç kimse bu haktan keyfi ya da hukuka aykırı olarak yoksun bırakılamaz, olağanüstü rejim gerekçesiyle bu hakka aykırı önlem alınamaz.

Temel hak ve hürriyetlerin korunması bakımından önemli olan hususlardan biri de, özellikle yargı organlarını ilgilendiren suç ve cezalara ilişkin esaslardır. Anayasa’nın 38’inci maddesinde öngörülen bu esaslara göre, “kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suç işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur.” Anayasa burada kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi’ni ve ceza kanunlarının geriye yürümemesini benimsemek suretiyle, temel hak ve hürriyetlerin korunması açısından çok önemli bir ilkeyi vurgulamıştır. Yine aynı maddede, suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz kuralı ile “masumluk karînesi”, hiç kimse kendisini veya kanunda gösterilen yakınlarını suçlayan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda delil göstermeye zorlanamaz” kuralı ile “susma hakkı”nı, “ceza sorumluluğunun kişiselliği”ni, “ölüm cezası ve genel müsadere cezası” verilemeyeceğini, idarenin kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamayacağını, vatandaşın suç sebebiyle yabancı bir ülkeye geri verilemeyeceğini, kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulguların, delil olarak kabul edilemeyeceğini ve hiç kimsenin, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamayacağı güvence altına almıştır. Doğru cevap B'dir. 

“Temel haklar”, kişiliğin veya vatandaşlık statüsünün sonucu olarak insanın evrensel olarak sahip olduğu sübjektif hakları; “Temel hak ve hürriyetler” deyimi ise, insan haklarından yalnızca anayasalarca düzenlenmiş olanlarını ifade eder.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır. 

Ekonomik haklar, içerik ve konuları bakımından ekonomiyle ilgilidir. Bunlar, hak sahibi varlıkların ekonomik ve sosyal ilişkilerindeki hak ve özgürlüklerini liberal ekonomi felsefesine uygun olarak düzenlemekte ve güvence altına almaktadır. Liberal ekonomik düzen olarak adlandırılan bir düzenin parçası olan bu hakların başlıcaları, mülkiyet hakkı, sözleşme hürriyeti, özel girişim hürriyetidir. Doğru cevap A'dır.

İnsan haklarının uluslararası alanda korunmasında ilk kez etkin bir güvence sistemi sağlayan sisteme İHAM denir

Dilekçelerde tavsiyeler, inisiyatifler veya bilgiler bulunabileceği gibi, kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik talep ve şikayetler de yer alabilir. Bu nedenle, dilekçelerin içeriği, kamusal, kolektif veya kişisel menfaatlerle ilgili herhangi bir sorunu ifade edebilir. Bunla birlikte, yargılama usul kanunları gereğince yargı organlarına veya idari usul kanunları gereğince idariye hitaben yazılan dilekçelerin belli formla olması da istenebilir.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi

Yarı temsili demokrasinin gerçekleşme vasıtalarından birisi de dilekçe hakkıdır. Anayasamıza göre, vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir.

“Kişilik hakları” (personality rights), herkesin; “vatandaşlık hakları” (citizenship rights) ise sadece vatandaşların; birincil veya temel haklar herkesin, ikincil haklar ise (instrumental rights or rights of autonomy) müzakere yetkisi, sözleşme özgürlüğü, meslek seçme ve değiştirme, girişim özgürlüğü gibi hareket edebilen insanın sahip olduğu hakları ifade etmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir. 

Herkes sözleşme, hürriyetine sahiptir (İHEB m. 23/1; ESKHS m. 6/1; ASŞ m. I/1; AİHS Ek Protokol m. 6/1; AfİHHŞ m. 15; AY m. 48, m. 18). AY m. 48/1’de, “herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir” denilmek suretiyle çalışma hürriyetinin bir parçası olan özel teşebbüs hürriyeti “herkes” yönünden güvenceye bağlanmıştır. Sözleşme özgürlüğü, özel hukuktaki irade özerkliği ilkesinin Anayasa Hukuku alanındaki dayanağıdır. Anayasa açısından sözleşme özgürlüğü, devletin, özel kişilerin istedikleri hukuki sonuçlara ulaşmalarını sağlaması, belli hukuki sonuçlara yönelen iradelerini geçerli olarak tanıması, iradelerinin yöneldiği hukuki sonuçların doğacağını ilke olarak benimsemesi ve koruması demektir. Bu serbesti sadece gerçek kişilere değil, tüzel kişilere de tanınmıştır. Doğru cevap B'dir.

Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi, Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Sözleşmesi ve
İşkenceye Karşı Sözleşme ve Göçmen İşçiler Sözleşmesi, devletlerarası şikâyet usulünü
öngörmektedir. Devletlerarası şikâyet usulü, uluslararası sözleşmeye taraf devletlerden
birinin diğerini şikâyet etmesi esasına dayanır. Ancak söz konusu şikâyet usulünün uygulanabilmesi için; Sözleşmeye taraf bir devletin, diğer taraf devletlerden birisinin kendisi hakkında, Sözleşme ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediği biçimindeki iddialarını kapsayan şikâyetlerini, Komitenin ele alma ve inceleme yetkisini tanıması gerekir. Ayrıca, uluslararası hukukun temel ilkesi olan iç hukuk yollarının tüketilmiş olması da zorunludur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Afrika Birliği Teşkilatı (ABT) Afrika’da hızlı ve yaygın sömürgesizleştirmenin yaşandığı yıllarda, 25 Mayıs 1963’te 32 bağımsız Afrika Devleti’nin katılımıyla oluşturulmuştur.

Mahkemedeki yargısal formasyonlar ise şu şekilde sıralanabilir: Daireler, komiteler, tek hâkim, Büyük Daire. Doğru cevap B'dir.

Soru kökünde yer alan ifade Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 25. maddesinde yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Sosyal hakların belli başlıları, çalışma hakkı ve ödevi, sağlık hakkı, çevre hakkı, asgari yaşam koşullarına sahip olma hakkı, sosyal güvenlik hakkı, sendika hakkı, toplu iş sözleşmesi, grev ve lokavt hakkı gibi haklardır. doğru cevap B'dir.