Temel İnsan Hakları Bilgisi 2 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Hükûmet ve kamu görevlileri halka hizmet
için vardırlar ve her zaman halka karşı sorumludurlar.
II. Devletin yasama ve yürütme erkleri, yargı erkinden ayrı ve farklı olmalıdır.
III. Mecliste halkın temsilcileri olan üyelerin seçimi serbest olmalıdır.
Yukarıda verilen Virginia Haklar Bildirisi ile ilgili bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
(mad.1). Bildiri egemenliğin tamamıyla halkta toplandığını ve ülke yöneticilerinin yönetme güçlerini
yani egemenliklerini halktan aldıklarını düzenler.
Buna göre hükûmet ve kamu görevlileri halka hizmet
için vardırlar ve her zaman halka karşı sorumludurlar
(mad.2). Hükûmet halkın, ulusun ya da topluluğun
ortak yararı, korunması ve güvenliği için kurulmuştur
ya da kurulmalıdır. En iyi yönetim biçimi en yüksek
mutluluğu ve emniyeti üretmeye çalışan ve yönetimin
kötüye kullanılması tehlikesine karşı en etkili güvenceyi sağlayandır. Bu doğrultuda topluluğun çoğunluğu bu amaçları yerine getirmekte yetersiz olan ya da
halkın haklarını ihlal eden hükûmette reform yapma
ya da onu değiştirme hakkına sahiptir (mad. 3). Dolayısıyla Virginia Haklar Bildirisi dolaylı yoldan olsa
da modern bir yaklaşımla hükûmetleri yani iktidarı
insan hak ve özgürlükleri ile sınırlandırmıştır. Bu sınırlandırma ile paralel bir şekilde kamu görevlilerinin,
görevlerinden dolayı kendilerine kazanç ve ayrıcalık
sağlayamayacaklarını, memuriyetin babadan oğula
geçen bir makam olmadığını garanti altına almıştır
(mad. 4). Bildiri bundan sonra yargı bağımsızlığını
garanti altına almaktadır. Buna göre devletin yasama
ve yürütme erkleri, yargı erkinden ayrı ve farklı olmalıdır (mad. 5). Modern demokratik anayasaların temel
özelliği olan kuvvetler ayrılığının ilk örneklerinden birisini bu şekilde bu Bildiri’de görmek mümkündür.
Mecliste halkın temsilcileri olan üyelerin seçimi serbest olmalıdır ve topluluğun ortak yararına sürekli ilgi
ve topluluğa bağlılık konusunda yeterli delili olan herkesin bu üyelerin seçiminde oy hakkı vardır. Halkın
ya da temsilcilerinin rızası olmaksızın kimse vergiye
tabi tutulamaz ya da malına kamusal kullanım için el
konulamaz denilerek eşit oy ve bir vatandaşlık hakkı
olarak vergilerin ancak yasa ile alınıp kaldırılabileceği
düzenlenmiştir (mad. 6). Bildiri’de ceza davalarında
kendisine suçlama yöneltilen kişiye, suçlama nedenini sorma, kendi lehine delil gösterme, yansız bir jüri
tarafından yargılanma gibi haklar tanınmıştır ve yasaların gerektirmesi ya da hakkında verilmiş bir hüküm
olması hâllerinin dışında kimsenin özgürlüğünden
mahrum bırakılamayacağı belirtilmiştir (mad. 8). Bu
hak Habeas Corpus güvencesi olarak nitelenen kişi
özgürlüğü ve güvenliği hakkının yanında modern adil
yargılanma hakkının ilk örneklerinden birisi olmuştur. Delil bulunmaksızın bir yerde arama yapmak,
delil olmadan bir kişiyi yakalamak ya da tutuklamak
yasaklanmıştır (mad.10). Ayrıca, basın (mad.12), din
ve vicdan hürriyeti (mad.16) tanınmıştır.
Doğru cevap E seçeneğidir.
2.Soru
'Devletin kamu gücü kullanan organlarına atfedilebilir şekilde gerçekleşmiş temel hak ve özgürlük ihlalleri bireysel başvuru konusu olabilir .'cümlesi aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
Yer bakımından yetki. |
Zaman bakımından yetki. |
Kişi bakımından yetki. |
Konu bakımından yetki. |
Bireysel başvuru sistemi. |
Yer bakımından yetki. Cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin dışında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin imzalanmasının nedenlerinden biri değildir?
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin teknik olarak bir sözleşme olmaması ve hukuken doğrudan bir bağlayıcılığa sahip olmaması |
Birbirlerine yakın insan hakları görüşlerine sahip olan Avrupalı devletlerin kendi aralarındaki bir sözleşmeyi daha işlevsel bulması |
BM’nin tek yaptırım gücü olan Güvenlik Konseyi kararlarının insan haklarının korunması konusunda yetkili bir organ olarak düşünülememesi |
Birleşmiş Milletler Şartı’nın insan haklarından bahsetmesi ancak bu hakların neler olduğunu belirtmemesi |
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin ayrımcı bir içeriğe sahip olması |
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin ayrımcı bir içeriğe sahip olması
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgin, bilge kişi anlamına gelmektedir?
Polis |
Mimar |
Siyasetçi |
Sofist |
Yazar |
Sofist, bilgin, bilge kişi anlamına gelmektedir. Cevap D seçeneğinde verilmiştir.
5.Soru
Aşağıda verilen AİHM başkalığı ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
Bir başkan ve bir ya da iki başkan yardımcısı seçilir |
Başkanların veya yardımcılarının tekrar seçilmeleri mümkün değildir |
Mahkeme başkanlarının görev süresi 3 yıldır |
Mahkeme başkanı veya yardımcıları görev süreleri dolsa bile halefleri seçilinceye kadar görevlerine devam ederler |
Seçimler seçilmiş mevcut yargıçların oy kullanması usulüyle ve gizli oyla gerçekleşir |
AİHM Genel Kurulu, Mahkemeye bir başkan ve bir ya da iki başkan yardımcısı seçer. Başkanların veya yardımcılarının tekrar seçilmeleri mümkündür (AİHS mad. 25/a) Başkan ve yardımcıları Mahkeme yargıçları arasından seçilmektedir. Mahkeme başkanlarının görev süresi 3 yıldır. Mahkeme başkanının ya da yardımcılarının Mahkeme üyeliğinin bitmesi veya süreleri sona ermeden önce istifa etmeleri durumunda, Mahkeme Genel Kurulu veya ilgili bölüm görev süresini tamamlayacak olan kişiyi seçerek göreve devam etmesini sağlar. Seçimler seçilmiş mevcut yargıçların oy kullanması usulüyle ve gizli oyla gerçekleşir. Mahkeme başkanı veya yardımcıları görev süreleri dolsa bile halefleri seçilinceye kadar görevlerine devam ederler. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
I. Tarafların isteği üzerine duruşma yapılması yönünde bir karar alınabilir.
II. Kendiliğinden duruşma yapılması yönünde bir karar alınabilir.
III. Daire, amaca yönelik olarak taraflardan ek kanıt ve bilgi isteyebilir.
IV. Mahkemenin esas hakkındaki incelemesi son bulur.
Dostça çözüm kavramından hareketle taraflar arasında dostça çözüme ulaşılamaması hâlinde yukarıdakilerden hangisi/hangileri gerçekleşebilir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
Taraflar arasında dostça çözüme ulaşılamaması hâlinde, Mahkemenin esas hakkındaki incelemesi devam eder. Daire, bu amaca yönelik olarak taraflardan ek kanıt ve bilgi isteyebilir. Tarafların isteği üzerine ya da kendiliğinden duruşma yapılması yönünde bir karar alabilir.
7.Soru
Amerikan Devletleri Örgütü'nün en yetkili iki organı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Bakanlar Kurulu / Bağımsız Mahkemeler |
Anayasa Mahkemesi / Sayıştay |
Askeri Yargıtay / Askeri Yüksek İdare Mahkemesi |
Genel Kurul / Genel Sekreterlik |
Cumhurbaşkanlığı / Yargıtay |
Amerikan Devletleri Örgütü'nün en yetkili iki organı Genel Kurul ve Genel Sekreterliktir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Dava ehliyetine sahip olmayanlar da Mahkemeye başvurabilir. |
AİHS’nin uygulanması açısından vatandaşlık önemli değildir. |
AİHS “hükümet dışı her kuruluş veya kişi grupları”nı kapsamaz. |
AİHS öncelikle sözleşmeci devletlerin ülkelerinde geçerlidir. |
Yabancıların Sözleşme ile güvence altına alınan bazı hakları mutlak değildir. |
Sözleşme’nin geneline bakıldığında Sözleşme’nin “gerçek kişiler” yanında “hükümet dışı her kuruluş veya kişi grupları”nı da kapsadığı görülür. Mağdur olduğunu öne süren her gerçek kişi, hüku^met dışı kuruluş veya kişi grupları Mahkemeye başvurabilir. (AİHS mad 34).
9.Soru
Polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde kullandığı kelepçe, cop, basınçlı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fiziki engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçlarını aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
Maddi güç
|
Bedeni güç
|
Silâhlı kuvvet
|
Tazyikli kuvvet
|
Yoğunlaştırılmış kuvvet
|
10.Soru
Derebeylik toplum düzeninde toprakla birlikte alınıp satılan köleye ne ad verilir?
Senyörler |
Krallar |
Vatandaşlar |
Serfler |
Bireyler |
Derebeylik toplum düzeninde toprakla birlikte alınıp satılan köleye serfler adı verilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi din, düşünce ve vicdan özgürlüğü kapsamındadır?
inançsızların dünya görüşü |
kişinin iç dünyasındaki düşünceler |
inançların barışçı yoldan açığa vurulması |
haber alma özgürlüğü |
bilim sanat özgürlüğü |
B, C, D, E şıkları ifade özgürlüğünün kapsamındadır. İfade hürriyeti bir düşünce, inanç, kanaat, tutum veya duygunun barışçı yoldan açığa vurulması veya dış dünyada ifade edilmesinin serbest olması olarak nitelendirilebilir. Diğer bir deyişle, düşünce ve ifade özgürlüğü, dar anlamda kişinin düşünce ve kanaat özgürlüğüne sahip olmasının yanında düşünce ve kanaatlerini serbestçe açıklayabilmesi demektir. Geniş anlamda ise başka düşüncelere ulaşabilme (haber alma, bilim ve sanat), din ve vicdan özgürlüklerini de içermektedir. Bunlar olmaksızın, bunları ifadesi de mümkün olamayacaktır. Din, düşünce ve vicdan özgürlüğü ise sadece inananların kişilik ve hayat anlayışını değil, inançsızlar, din düşmanları ve şüphecilerin dünya görüşünü de korur. Din özgürlüğü yalnızca bireyin dini inancını diğerleriyle topluluk halinde veya aynı inancı paylaşanlar arasında açığa vurma özgürlüğünü değil, tek başına özel olarak, örneğin aydınlatma yoluyla komşusunu inandırma hakkını da kapsar.” Doğru cevap A’ dır.
12.Soru
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Teşkilatı hangi iki koldan oluşur?
Kurul ve Komisyon |
Komisyon Ve Başkanlık |
Sözcülük ve Başkanlık |
Kurul ve Başkanlık |
Kurul ve Danışmanlık |
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Teşkilatı (TİHEK) , Kurul ve Başkanlıktan olmak üzere iki ana koldan oluşur. Doğru Cevap D'dir.
13.Soru
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yapmış olduğu ilk anayasa aşağıdakilerden hangisidir?
1876 Anayasası
|
1909 Anayasası
|
1921 Anayasası
|
1924 Anayasası
|
1961 Anayasası
|
14.Soru
Temel hak ve hürriyetlerin idareye karşı teşriî yoldan korunması hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Teşriî yolun temelinde Anayasamızın 74’üncü maddesinde tanınmış olan dilekçe hakkı yatar.
|
Teşriî yoldan temel hak ve hürriyetlerin korunabilmesi için “TBMM Dilekçe Komisyonu” kurulmuştur.
|
Temel hak ve hürriyetler teşriî yoldan korunabilmesi için “TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu” kurulmuştur.
|
Teşriî başvuru sonucunda TBMM Dilekçe Komisyonu idareyi bağlayıcı karar alır.
|
Teşriî başvuru sonucunda TBMM isterse şikâyet konusu olan temel hak ve hürriyetin korunması için kanun çıkarabilir.
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "bağımsızlıktan önce Afrika'da insan haklarına" ilişkin doğru bir ifadedir?
Afrika toplumunda grup değil, birey temel alınmaktadır |
Siyasal sistemde demokrasi vardır |
Yöneticinin insanlara vergi getirme yetkisi yoktur |
Egemenlik anlayışında kral konseyi ve dinsel otoriteler gibi kurumlar vardır |
Afrika'da insan hakları ihlalleri yoktur |
Geleneksel Afrika toplumlarında kabile kültürünün de etkisiyle birey değil, grup temel alınmaktaydı. Vahşi doğada hayatta kalmaya çalışmanın bir sonucu olarak bireyin haklarının grubun istekleri karşısında dengelenmesi gerektiği anlayışı söz konusuydu. Siyasal sistemde ise bir kral ya da şefin yönetimi esastı. Fakat bu egemenlik başka kurumlarla (kral konseyi, ana kraliçe mahkemeleri, dinsel otoriteler gibi) dengelenmeye çalışılmıştır. Yöneticinin egemenliği altındaki insanlara vergi, çalışma yükümlülüğü getirme gibi yetkileri vardı. Bununla beraber, geleneksel kurallarda kral ya da şefin kendisine tabi insanları, onların rızalarına dayalı olarak yönetmesi esası da mevcuttu. Sömürge döneminde Afrika halkları yoğun baskıya, ayrımcılığa, köle ticaretine, insan hakları ihlallerine maruz kalmıştır. 20. yüzyılda bu olaylar tepkisini doğurarak bağımsızlıkla sonuçlanan süreci hızlandırmıştır.
Doğru cevap D seçeneğidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi adil yargılanma hakkının kapsamında olan medeni hak ve yükümlülük niteliğindeki idari işlemlerinden birisi değildir?
Mülkiyet hakkı ve mamelek ile ilgili olan idari işlemler |
Bir meslek, zanaat veya başka bir iktisadi faaliyetin yürütülmesi ile ilgili idari kararlar |
Çalışma hayatı, sosyal sigorta, iş sözleşmesinin bozulması, işten çıkarmayla ilgili idari işlemler |
İdarenin kusurundan doğan zararın tazminine ilişkin davalar |
İşletmelerin maddi çıkarlarına yönelik davalar |
AİHM adil yargılanma hakkının kapsamında olan medeni hak ve yükümlülük niteliğindeki idari işlemleri belirtmiştir. Bunlar:
•Mülkiyet hakkı ve mamelek ile ilgili olan idari işlemler
•Bir meslek, zanaat veya başka bir iktisadi faaliyetin yürütülmesi ile ilgili idari kararlar
•Reşit olmayan çocukları ana-babadan ayırarak korunması amacı ile idari önlemler alınması
•Çalışma hayatı, sosyal sigorta, iş sözleşmesinin bozulması, işten çıkarmayla ilgili idari işlemler
•İdarenin kusurundan doğan zararın tazminine ilişkin davalar
•Taşınmaz devrine ilişkin işlemin yetkili idari makamca onanması hakkına ilişkin uyuşmazlıklar
Doğru cevap E seçeneğidir.
17.Soru
Hangisi ceza yargısının adil yargılanma ilkelerindendir?
Bir yargı yerine başvuru hakkı |
Makul sürede yargılanma hakkı |
Kendisini bizzat veya seçeceği bir avukat aracılığıyla savunma hakkı |
Mahkemenin bağımsızlığı ve tarafsızlığı |
Davanın hakkaniyete uygun yapılmasını isteme hakkı |
Ceza yargısının adil yargılanma ilkeleri; masumluk karinesi, suç ithamı hakkında bilgi edinme hakkı, savunma için yeterli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkı, kendisini bizzat veya seçeceği bir avukat aracılığıyla savunma hakkı, tanıkların dinlenmesi ve sorguya çekilmesi ve ücretsiz tercüman hakkıdır. Adil yargılanma hakkına ilişkin güvenceler ise; bir yargı yerine başvuru hakkı, davanın hakkaniyete uygun yapılmasını isteme hakkı, yargılamanın aleniliği, makul sürede yargılanma hakkı ve mahkemenin bağımsızlığı ve tarafsızlığıdır.
18.Soru
“Bu haklar, bireylere devletten olumlu bir davranış, bir hizmet bir yardım isteme imkânını veren haklardır”. Bu cümleyle anlatılmak istenen haklar aşağıdakilerden hangisidir?
Negatif statü hakları
|
Pozitif statü hakları
|
Aktif statü hakları
|
Pasif statü hakları
|
Mutlak statü hakları
|
19.Soru
Mayıs 1948de Amerikan devletleri Örgütünün 9. konferansında kabul edilen bildiri aşağıdakilerden hangisidir?
Amerikan insan hak ve ödevleri bildirisi. |
Virginia haklar bildirisi. |
Amerikan bağımsızlık bildirisi. |
Amerikalılar arası insan hakları sözleşmesi. |
Afrika birliği örgütü. |
Amerikan insan hak ve ödevleri bildirisi.Cevap A'dır.
20.Soru
Başvuru hakkının kötüye kullanılması aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?
Başvurunun düşmesine karar verilmesi. |
Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması. |
Bireysel başvuru süresi. |
Yer bakımından yetki. |
Zaman bakımından yetki. |
Başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması. Cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ