1 Haziran 2010’da yürürlüğe giren 14 Numaralı Protokol sonrasında günümüzdeki sistem ortaya çıkmıştır. 14 Numaralı Protokol’den sonra iki protokol daha düzenlenmiş ancak bu protokoller henüz yeterli onay şartını sağlamadıklarından yürürlüğe girmemiştir.

Mahkeme somut olaylarda aldığı kararlar ile kamusal yönü ağır basan ve medeni
hak ve yükümlülükleri kavramının dışında kalan davaları belirtmiştir. Bunlar:
• Siyasi haklar
• Yabancıların ülkeye kabulü, sınır dışı etme
• Vergilendirme
• Kişi özgürlüğünün kısıtlanması
• Kamu fonlarından yapılan ödemeler
• Devlet memurluğu statüsüneilişkin davalardır

4

Surinam, Güney Amerika'da bulunan bir ülkedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Afrika Birliği Örgütü, 27.06.1981 tarihinde Afrika İnsan ve Halklarının Hakları Şartı’nı (Afrika Şartı) kabul etmiş ve bu Şart, 21.10.1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Günümüzde 55 ABÖ üyesi devletten 54’ü sözleşmeye taraftır. Taraf olmayan tek örgüt üyesi Fas'tır. 

B, C, D ve E seçenekleri IV numaraı Protokol'de yer almaktadır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Devlet başvuruları ya da bireysel başvurular­da Sözleşme veya Protokollerin yorumuna ilişkin ciddi sorunlar ortaya çıkacaksa ya da daha önce verilmiş olan bir kararla çelişkili bir durum ortaya çıkacaksa Daire başvuruyu esasına ilişkin bir karar almadan önce Büyük Daire lehine dosyadan çekilir ve konu Bü­yük Daireye gelir (AİHS mad. 30).

Başdenetçinin görevleri şunlardır: a) Kuruma gelen şikâyetleri incelemek, araş- tırmak ve idareye önerilerde bulunmak, b) Bu Kanun’un uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri hazırlamak, c) Yıllık raporu hazırlamak, ç) Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlamak, d) Raporları kamuoyuna duyurmak, e) Yokluğunda kendisine vekâlet edecek denetçiyi belirlemek, f) Biri kadın ve çocuk hakları alanında görevlendirilmek üzere, denetçiler arasındaki iş bölümünü düzenlemek, g) Genel Sekreteri ve diğer personeli atamak, ğ) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak Denetçilerin görevleri şunlardır: a) Bu Kanun’da verilen görevlerin yapılmasında Başdenetçiye yardımcı olmak, b) Başdenetç

Şart 1945 yılında yürürlüğe girmiştir.E şıkkı yanlıştır.

I Numaralı Protokol: Protokol 20.03.1952 tarihinde imzalanmış ve 18.05.1954 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye tarafından 1 no.lu Protokol 6366 sayılı ve 10.03.1954 tarihli “İnsan Haklarını ve Ana Hür­riyetleri Koruma Sözleşmesi ve Buna Ek Protokolün Tasdiki Hakkında Kanun ile onaylanmıştır. Protokol’de yer alan haklar şunlardır: Mülkiyet Hakkı, Eğitim ve Öğretim Hakkı, Seçim Hakkı. Doğru cevap A’ dır.

Amerika kıtasındaki insan haklarına dair ilk adımlar ve belgeler Kuzey Amerika’da ortaya çıkmıştır. Zira Güney Amerika ilgili tarihlerde Portekiz, İspanya, İngiltere, Fransa gibi sömürgeci devletlerin kontrolü altındadır. Bu nedenle Amerika kıtasındaki insan hakları tarihine baktığımız zaman ağırlıklı olarak Kuzey Amerika yani Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) gelişmelere rastlarız. Kıtadaki insan hakları konusundaki gelişmeler de ABD’nin bağımsızlığını kazandığı zamanlarla birlikte başlar. ABD’nin bağımsızlığına giden yoldaki ilk adımlardan birisi de Virginia Haklar Bildirisidir. Doğru cevap A’ dır.

AİHM bireyin sahip olduğu hak ve özgürlüklerini totaliter, baskıcı, insan haklarına saygısı olmayan anlayışlara karşı korumak amacını taşır. AİHM kurulmasının, böyle yeni bir sistemin ve tek Mahkemenin getirilmesinin altında yatan önemli nedenler; dava sayısında ortaya çıkan önemli artışlar, yargılamadaki gereksiz fazlalıklar nedeniyle davaların makul sürede çözüme kavuşturulamaması gibi adil yargılama ilkesiyle bağdaşmayan bir sistemin varlığından kaynaklanmaktadır. İşte dava sayısında görülen önemli artışlar sözleşmenin denetim organlarında reforma gidilmesi fikrini, taraf devletlerin de benimsemesine neden olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Şimdiye kadar AİHM’de Türkiye’nin gösterdiği adaylar arasından seçilerek görev yapan Türk yargıçlar şunlardır: 1959-1965 Kemal Fikret Arık, 1966-1972 Suat Bilge, 1973-1977 Ali Bozer, 1977-1998 Fey- yaz Gölcüklü, 1998-2008 Rıza Türmen, 2008-Işıl Karakaş.

Virginia Haklar Bildirisi dolaylı yoldan olsa da modern bir yaklaşımla hükûmetleri yani iktidarı insan hak ve özgürlükleri ile sınırlandırmıştır. Bildiri bundan sonra yargı bağımsızlığını garanti altına almaktadır. Modern demokratik anayasaların temel özelliği olan kuvvetler ayrılığının ilk örneklerinden birisini bu şekilde bu Bildiri’de görmek mümkündür. Yasaların gerektirmesi ya da hakkında verilmiş bir hüküm olması hâllerinin dışında kimsenin özgürlüğünden mahrum bırakılamayacağı belirtilmiştir (mad. 8). Bu hak Habeas Corpus güvencesi olarak nitelenen kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının yanında modern adil yargılanma hakkının ilk örneklerinden birisi olmuştur. Ayrıca, basın (mad.12), din ve vicdan hürriyeti (mad.16) tanınmıştır. Ancak Bildiri’de ifade hürriyeti, toplanma, dilekçe hakkı, yasaların geriye yürümezliği gibi modern birtakım hak ve hürriyetlere yer verilmemiştir. Doğru cevap A’dır.

Yargılamanın son aşamasını karar aşaması oluşturur. Mahkemenin açılan bir davayı sonuçlandıran kararları dört grupta toplanabilir. Bunlar:

•Başvurunun kabul edilebilirlik açısından reddi yani kabul edilemezlik kararı.

•Gerekli şartların oluşması nedeniyle davanın düşürülmesi. (Başvurunun kayıttan düşürülmesi).

•Dostça çözüme ulaşılması ile davanın sonlandırılması.

•Dostça çözüme ulaşmanın mümkün olmadığı durumlarda davanın esasına ilişkin olan son karar. Daha açık bir ifadeyle, iddia edildiği gibi Sözleşme’nin ihlal edilip edilmediğini belirleyen karar.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Afrika Birliği Örgütü, 27.06.1981 tarihinde Afrika İnsan ve Halklarının Hakları Şartı’nı (Afrika Şartı) kabul etmiş ve bu Şart, 21.10.1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Günümüzde 55 ABÖ üyesi devletten 54’ü sözleşmeye taraftır. Taraf olmayan tek örgüt üyesi ise Fas’tır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Siyasal bağımsızlıkların kazanılmasının yoğunlaştığı 1960’lı yıllardan sonra Afrikalı devletler bölgesel birlik oluşturma çabalarına hız verdiler ve 1963’te Afrika Birliği Örgütünü kurdular. Örgüt Addis Ababa’da (Etiyopya) 32 bağımsız Afrika devletinin devlet ve hükûmet başkanı tarafından kurulmuştur. Doğru cevap D’dir.