Yanıt Açıklaması:

İlacın kötüye kullanılması ve yanlış kullanılması durumları birbirinden oldukça farklı durumlardır. İlacın kötüye kullanılması özellikle bazı keyif verici ve bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımıyla ilgili bir durumdur. Bu grup ilaçlar genellikle psikoaktif ya da psikotrop olarak tanımlanan ilaçlardır. Tıbbi endikasyon olmadan, düzenli bir şekilde bazen de dozlarının artırılarak kullanılmasıdır. Bazı ilaçlar başlangıçta terapötik etkileri nedeniyle kullanılmaya başlandığı halde, keyif verici etkileri nedeniyle daha sonra endikasyon ortadan kalktığı halde hastalar tarafından kullanılmaya devam edilir. Ancak ilaçların kötü kullanılması genellikle kullanım hatalarını içermektedir. Hekim tavsiyesi dışında yanlış endikasyonda, yanlış yoldan, yanlış dozda, yanlış süre ve aralarla kullanılmasını kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Temel Sağlık Hizmeti kavramı ilk kez Kazakistan’ın başkenti olan Alma Ata’da 1978 yılında Alma Ata Bildirgesinde her bireye götürülmesi gereken esas sağlık hizmeti olarak tanımlanmıştır. Bu kavram çağdaş halk sağlığı yaklaşımıyla paralel bir bakış açısı içerisindedir.

Yanıt Açıklaması:

Bilinçli bir şekilde ilaç kullanımı için mutlaka hekim reçetesi ile yazılmış ilaçların kullanılması, satın alınan ilaçların son kullanım tarihlerinin kontrol edilmesi, doktor reçetesinde tavsiye edilen dozların kesinlikle aşılmaması, ilaçların evde çocukların ulaşamayacağı yerlerde belirtilen fiziksel koşullarda saklanması ve beklenmeyen etkiler görüldüğünde ilaç kullanımının kesilerek doğrudan ilgili doktora ulaşılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir toplumda bir hastalığın beklenenden fazla sayıda görülmesi epidemi olarak tanımlanmaktadır. Salgın olarak da bilinir. 1347-1351 yılları arasında Avrupa kıtasında büyük yıkıma yol açan kara veba salgını bir epidemi örneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Günümüzde küresel düzeyde halen yılda 24 milyon yeni doğan bebek (0-12 ay) rutin sunulan aşılama/bağışıklama hizmetlerinden yararlanamamaktadırlar. Bu da dünyada bir yılda doğan çocukların %20’si anlamına gelmektedir. Aşılama/bağışıklama hizmetlerinden yararlanamayan bebeklerin yaklaşık %70’i Afrika ve Güney Asya’da bulunan 10 ülkede (Afganistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya, Hindistan, Endonezya, Irak, Nijerya, Pakistan, Güney Afrika ve Uganda da yaşamaktadırlar.

Yanıt Açıklaması:

C¸evreye yönelik koruyucu hizmetler: besin kontrolü ve güvenliği, yeterli ve temiz su sağlanması, hava kirliliğinin kontrolü, atıkların kontrolü, konut sağlığı, iş ortamında sağlığı tehdit edebilecek etkenlerin kontrolüdür.

Yanıt Açıklaması:

Yaşlıda aşırı kilo kaybı; kas zayıflığı, immün yetersizlik, depresyon, dekübit (yatalak hastalardaki bası yarası) ülserlerinin gelişimi ve çeşitli hastalıklardaki komplikasyonlardaki artışa neden olur.

Yanıt Açıklaması: Soruda erken tanı ve periyodik sağlık muayenesi kavramlarının tanımları doğru verilmiştir. Ancak presemptomatik dönem ifadesi, hastalık belirtilerinin belirgin olduğu dönemi değil hastalık belirtileri belirgin olmadan önceki dönemi ifade etmek için kullanılır.

Yanıt Açıklaması:

Sağlık Bakanlığı ilaçların yan etkilerini saptamak, izlemek, değerlendirmek ve önlemek için bir merkez kurmuştur. Hekimler hastalarına uyguladıkları ilaçlarla ilgili olarak beklenmeyen bir durumla karşılaştıklarında hastanelerde oluşturulan irtibat noktalarına bu konuda bilgi vermektedirler. Bu veriler, Sağlık Bakanlığı’nın İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Türkiye Farmakovijilans Merkezi (TÜFAM) tarafından toplanarak değerlendirilmektedir. Farmakovijilans ilaçların güvenliliği açısından oldukça önemli bir alandır. Toksikoloji, farmakoloji, epidemiyoloji ve bilgi teknolojisi gibi alanları yakından ilgilendirmektedir. İlaçların istenmeyen etkileri nedeniyle oldukça fazla halk sağlığı ve ekonomik sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu yüzden oluşan bir istenmeyen etkinin değerlendirilmesi son derece önemlidir.

Yanıt Açıklaması:

Pomad (merhem): Cilt ve mukozalara uygulanır. Yarı katı haldeki yağlar veya emülsiyonlar içinde etkin maddelerin eritilmesiyle hazırlanır.

Yanıt Açıklaması:

Ağrı eşiğini azaltan nedenler arasında; uykusuzluk, yorgunluk, anksiyete, korku, üzüntü, çaresizlik, depresyon, öfke, rahatsız edici bir ortamda bulunma, iş ve prestij kaybı, ailevi kaygılar, tedirginlik ve stres sayılabilir. Ruhsal durumun iyi olması veya düzelmesi, yeterli uyku, dinlenme, anlayış, dışa dönük kişilik, gevşeme ise ağrı eşiğini artıran nedenlerdir.

Yanıt Açıklaması:

Rehabilitasyon:

• Kişiyi bir bütün olarak ele alır.
• Özürlü, ekibin tartışılmaz üyesidir.
• Önleme, tedavi ve uzun süreli bakım ve takibi kapsar.
• Ekip çalışmasını gerektirir.
• Rehabilitasyon süreklilik isteyen bir uygulamadır.

Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması:

Hastalıklar ani ortaya çıkan (akut) hastalıklar ve uzun yıllar boyunca seyreden (kronik) hastalıklar olmak üzere sınıflandırılabilir. Mikrobik hastalıklar, nezle, grip, sıcak çarpması, menenjit, damar tıkanmaları akut hastalıklar iken, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, felç, kalp hastalığı, romatizma gibi hastalıklar kronik hastalıklardır.

Yanıt Açıklaması:

Normal bir yetişkinde, bir dakikadaki solunum sayısı dakikada 15-20 arasındadır; 25 ten fazla, 12 az ise sorun olabilir. Artışa, TAŞİPNE, azalmaya ise BRADİPNE denilir. Solunumun tamamen durması APNE olarak bilinir. Hızlı, yüzeysel ve güçlükle yapılan solunum DİSPNE olarak adlandırılır. Nabzın dakika da 60 ve altında olmasına BRADİKARDİ, Nabzın dakika da 100-120 ve daha üstte olmasına TAŞIKARDİ, Dakikada 130'un üzerinde hızlı ve zayıf nabza FİLİFORM nabız adı verilir.

Yanıt Açıklaması:

Banyonun faydaları: Kan dolaşımını canlandırır. Ruhen ve bedenen dinlendirir. Uykusuzluk probleminin giderilmesinde yardımcı olur. Sinir uçlarını uyarır ve sinir sistemini dinlendirir. Deri solunumunu ve boşaltımını kolaylaştırır. Derinin esnekliğini korur. İnsanın fiziki görünüşünü iyileştirir. Giyeceklerin daha az kirlenmesini sağlar. Yıkandıktan sonra temiz iç çamaşırı giyilmesi özellikle önem taşımaktadır.